نقد و بررسی The Garfield Movie | بازگشت گربه محبوب

بالاخره پس از سال‌ها کاراکتر محبوب و دوست‌داشتنی گارفیلد به روی پرده سینما آمد. بازگشت این گربه نوستالژیک و بامزه در انیمیشن جدید The Garfield Movie با فروش خوب ۲۵۰ میلیون دلاری در باکس آفیس همراه بوده و برای کمپانی سونی سودآور بوده است. اما واکنش منتقدان نسبت به اثر تند بوده است!

داستان فیلم بر رابطه گارفیلد با پدرش یعنی «ویک» تمرکز دارد که یک گربه خیابانی است. ویک پسرش را شبی در خیابان رها می‌کند و دیگر سراغی از تنها فرزندش نمی‌گیرد. اکنون چند سالی گذشته است و هنوز خبری از گربه پدر نیست. اما زمانی که گارفیلد به دست حیواناتی شرور و بزهکار ربوده می‌شود؛ ویک برای نجات او قدم پیش می‌گذارد. اینگونه پدر و پسر فرصت می‌یابند که دوباره با همدیگر ملاقات کنند. حالا این دو مجبورند که ۱۰۰۰ بطری شیر را از کارخانه لاکتوز بدزدند. مرگ و زندگی آن‌ها در گرو این سرقت است و بنابراین چاره‌ای جز کنار گذاشتن اختلافات و دلخوری‌ها ندارند.

پیش از اینکه به طور مفصل به انیمیشن The Garfield Movie بپردازیم بهتر است که نگاهی به سیر کاراکتر محبوب گارفیلد در سینما بیندازیم. کاراکتر گارفیلد- به عنوان گربه‌ نارنجی رنگِ بامزه، شوخ، باهوش و لوس- نخستین بار در اواخر دهه ۷۰ میلادی توسط جیم دیویس در دنیای کمیک خلق شد. کاراکتر گارفیلد تا کنون در ۳ مجموعه تلویزیونی انیمیشنی با نام Garfield and Friends (1988-1994)، The Garfield Show (2009-2016) و Garfield Originals (2019-2020) ظاهر شده است. همچنین این سومین اثر سینمایی است که کاراکتر گارفیلد را روی پرده سینما به نمایش می‌گذارد. دو اثر سینمایی قبلی با نام‌های و  Garfield: The Movie (2004) و Garfield: A Tail of Two Kitties (2006) آثاری لایو اکشن بودند که توسط کمپانی «فاکس قرن بیستم» ساخته شده بودند و شخصیت گارفیلد با صداپیشگی بیل موری در کنار بازیگرانی مثل برکین مایر، جنیفر لاو هیویت و جیمی کیمل در فیلم‌ها حاضر بودند. خصوصا فیلم گارفیلد ۲ با نام فارسی «گارفیلد ۲: داستان دو گربه» با دوبلاژ فوق‌العاده‌اش به فیلمی محبوب خصوصا در بین کودکان و نوجوانان در ایران تبدیل شده بود و هنوز پس از گذشت ۲ دهه، قسمت‌هایی از آن فیلم در فضای مجازی مورد استقبال قرار می‌گیرد.

مارک دیندال ۶۴ ساله، کارگردانی این اثر را برعهده دارد. دیندال که پیش از این هم سابقه کارگردانی انیمیشن‌هایی مثل «زندگی جدید امپراطور» و «جوجه کوچولو» را برعهده داشته است؛ پس از سال‌ها دوباره کارگردانی یک انیمیشن را عهده دار شده است.

یکی از نویسندگان فیلمنامه هم دیوید رینولدز است که سابقه نامزدی اسکار در انیمیشن فوق‌العاده «در جستجوی نمو» را داشته و همچنین در انیمیشن «زندگی جدید امپراطور» سابقه همکاری با مارک دیندال را داشته است.

انیمیشن با اینتروی جذاب لوگوی سونی و ۱۰۰ سالگی کلمبیا پیکچرز آغاز می‌شود. سپس ما با گارفیلد روبه‌رو می‌شویم که با همان شوخی‌های جذابش سفارش غذا می‌دهد. سپس اودی (سگی که با گارفیلد رفیق هست) را می‌بینیم و ارتباط کمدی بین این دو –که همواره پای ثابت آثار گارفیلد بوده- را به تماشا می‌نشینیم. گارفیلد دیوار چهارم را می‌شکند و مستقیما با مخاطب صحبت می‌کند و شروع به تعریف کردن داستان زندگی‌اش و داستان پدرش می‌کند.

همواره یکی از مهم‌ترین عناصر و پایه‌های هر اثر گارفیلد کمدی است. خوشبختانه در The Garfield Movie هم این عنصر به شکلی جذاب جا افتاده است و شوخی‌های فیلم بامزه هستند و موقعیت‌هایی که خلق می‌شود خنده‌دار هستند. همچنین بسیاری از دیالوگ‌ها بامزه از آب درآمده است و در کل یکی از نقاط قوت اثر پیش رو، کمدی آن است. این کمدی تقریبا عاری از شوخی‌های جنسی است و همین مورد باعث می‌شود اثر پیش رو کاملا مناسب کودکان هم باشد.

داستان The Garfield Movie همان طور که پیش‌تر اشاره کردم یک داستان ماجراجویی است که گارفیلد و پدرش به همراه اودی دست یک سری حیوانات خلافکار گیر افتاده‌اند و برای نجات از دست آنها باید ۱۰۰۰ بطری شیر از کارخانه لاکتوز بدزدند. داستان گارفیلد داستانی قابل پیش بینی است. اما مشکل اصلی داستان، کلیشه‌ای بودن این ماجراجویی است. دقیقا شبیه چنین ماجراجویی‌ای را در انیمیشن Chicken Run 2 که پارسال اکران شد هم دیدیم و در نقد و بررسی آن انیمیشن هم به طور کامل درباره داستان توضیح دادم. The Garfield Movie هم دقیقا ماجراجویی شبیه به آن انیمیشن دارد و این مورد برای یک انیمیشن با محوریت گارفیلد اصلا اتفاق خوبی نیست چرا که شخصیت جذاب و متمایزی به نام گارفیلد، لایق داستانی خاص و متمایز است!

یکی از دیگر نکات منفی فیلم که به کیفیت اثر لطمه زده است این است که گارفیلدِ این انیمیشن، با اینکه گارفیلدی کاملا بامزه و تنبل است و کمدی خوبی را ایجاد می‌کند و عشق و علاقه‌اش به غذا به خوبی نمایش داده می‌شود؛ اما اصلا کاراکتر باهوشی نیست و ما در هیچ‌جایی از انیمیشن نمی‌بینیم که گربه محبوب ما، بتواند با ارائه یک راهکار جالب راهی برای نجات ارائه دهد. صرفا در اواخر فیلم گارفیلد اقدام به اجرای یک ایده می‌کند که در نهایت هم ایده او شکست می‌خورد! چنین چیزی برای یک انیمیشن سینمایی گارفیلد نکته منفی بزرگی است.

اما یکی از نقاط قوت اصلی فیلم این است که به خوبی در چارچوبِ ژانر خانوادگی/Family جا گرفته است و ما با اثری کاملا گرم، صمیمی و خانواده‌دوست طرف هستیم. داستان فیلم هم در رابطه با ارتباط پدر و پسری است که سال‌هاست از یکدیگر جدا افتاده‌اند. خوشبختانه چنین موضوعی به خوبی در اثر جا می‌افتد و رابطه پدر و پسری به خوبی شکل می‌گیرد و مضمون اصلی فیلم هم در همین راستا است.

هشدار اسپویل

جایی که گارفیلد به اشتباه خود پی می‌برد و پس از اینکه می‌فهمد پدرش در تمامی این سال‌ها همواره نظاره‌گر او بوده است و از دور با او زندگی می‌کرده است و برای راحتی او در کنار جان (صاحب خانه)، خودش را نمایان نکرده است؛ متوجه تمامی قضاوت‌های اشتباه خود در رابطه با او می‌شود. در اواسط اثر هم هنگامی که پدر دوباره آنها را ترک می‌کند گارفیلد دچار قضاوت اشتباه می‌شود که در نهایت به آن پی می‌برد.

پایان اسپویل

این Plot Twist ها یا همان پیچش‌های فیلمنامه به شدت به اثر کمک کردند و آن را از تبدیل شدن به اثری ناموفق نجات داده و به اثری قابل قبول در ژانر کمدی و خانوادگی ارتقا دادند. مضمون اصلی The Garfield Movie درباره قضاوت یک طرفه و البته خانواده‌دوستی است که به خوبی در انیمیشن جا افتاده‌اند.

شخصیت پردازی ویلن در طول اثر به خوبی شکل نمی‌گیرد و شاهد ویلنی تک بعدی هستیم. علیرغم اینکه خط داستانی ویلن کلیشه‌ای است اما پتانسیل این را داشت که به ویلنی با انگیزه‌های قابل قبول تبدیل شود اما این اتفاق نمی‌افتد و تصمیمات او از طرف بیننده درک نمی‌شود. البته کاراکتر از نظر بصری کاراکتر جذابی است و به کمدی فیلم هم کمک می‌کند اما از نظر شخصیت پردازیِ فیلمنامه ضعف دارد.

همانطور که پیش‌تر اشاره کردم؛ شخصیت‌ها علیرغم ضعف‌های شخصیت پردازی اما همگی بامزه از آب درآمده‌اند. یکی دیگر از شخصیت‌های بامزه انیمیشن، شخصیت آتو با صداپیشگی وینگ ریمز است.

یکی دیگر از نقاط قوت فیلم، موسیقی متن بسیار خوب جان دبنی ۶۷ ساله است. موسیقی متن فیلم در بالاترین سطحی است که می‌تواند باشد. در لحظات اکشن و هیجان، به خوبی موسیقی با فضای فیلم همخوانی دارد و به شکل جذابی از ۲ تم اصلی سری فیلم Mission Impossible و Top Gun استفاده می‌شود.(حتی در یکی از همین سکانس‌ها به تام کروز هم ادای احترام می‌شود.) همچنین موسیقی متنِ دبنی به خوبی در لحظات احساسی به کمک فیلم می‌‌آید و با کمک طراحی بصری کاراکتر‌ها، می‌تواند احساسات مخاطب را به کار بگیرد.

در انیمیشن‌ها یکی از مهم‌ترین موضوعات صداپیشگی است. در The Garfield Movie بازیگران مطرحی چون کریس پرت (در نقش گارفیلد)، ساموئل ال جکسون (در نقش ویک – پدر)، نیکلاس هولت (در نقش جان) و هانا وادینگهام (در نقش جینکس) صداپیشگی می‌کنند. انصافا هم همانطور که اسامی نام برده شده امیدوارکننده هستند، در اثر هم به خوبی صداپیشگی کرده‌اند و توانسته‌اند کمدی جذابی را هم به وجود بیاورند و تُن صدای هر یک از صداپیشگان با کاراکتر مربوطه جفت و جور شده است.

از آنجایی که خیلی از بینندگان دوست دارند که این انیمیشن را با دوبله تماشا کنند به دوبله این اثر هم می‌پردازم. موسسات مختلفی این انیمیشن را دوبله کرده‌اند و بنده این انیمیشن را با دوبله سورن با صداپیشگی علیرضا وارسته، ناصر محمدی و فریبا ثابتی به مدیریت آیدین الماسیان تماشا کردم که دوبله بامزه‌ای بود. گروه سورن با ترجمه بامزه‌اش توانسته بود دیالوگ‌های کاراکتر‌ها را به خوبی به فارسی بازگرداند و کمدی اثر را حفظ کند. در یکی از سکانس‌ها هم موزیک جنوبی جایگزین موزیک کافه می‌شود که واقعا بامزه از آب درآمده است. اما بنده نقد مهمی به این دوبله دارم چرا که شوخی و لودگی کاراکتر‌ها بیش از حد معمول بود و غلظت کمدی از چارچوب خارج شده بود! برای مثال کاراکتر جان در نسخه اصلی با صداپیشگی نیکلاس هولت به هیچ وجه با لحنی لوده و کمدی صحبت نمی‌کند اما در دوبله سورن این کاراکتر هم به کاراکتری تبدیل شده که سعی دارد مسخره بازی در بیاورد و نکته منفی ماجرا اینجاست که به هیچ وجه چنین لحنی برای این کاراکتر در این انیمیشن و صحنه‌های مربوطه درست نیست و غیرطبیعی جلوه می‌کند! در کل دوبله سورن دوبله خوبی است که انصافا بامزه است اما ایرادات غیر قابل قبول دارد.

در پایان باید گفت انیمیشن The Garfield Movie انیمیشنی سرگرم کننده است که می‌توان آن را با انتظارات پایین دید، خندید و لذت برد. همچنین این انیمیشن برای کودکان مناسب بوده و با توجه به اینکه مضمون خوبی دارد و به خوبی در ژانر خانوادگی جا گرفته است گزینه خوبی برای تماشا است. همچنین این انیمیشن با اینکه از نظر بصری اثری قابل قبول است اما می‌توانست به مراتب جذاب‌تر باشد. ضعف‌های متعدد اثر مثل داستانِ کلیشه‌ای، ضعف در شخصیت پردازی گارفیلد، ویلن و … باعث می‌شود که این اثر نتواند به جایگاه ویژه‌ای دست پیدا کند.