بررسی مادربرد Gigabyte Z790 UD AX

آیا به دنبال این هستید که برای ساخت رایانۀ شخصی نسل سیزدهم Raptor Lake خود از سری Z790 اینتل بهره ببرید، بدون اینکه ضرر کنید؟ مدل Z790 UD AX از شرکت گیگابایت (Gigabyte) ممکن است مادربرد مورد نظر شما باشد.

پردازنده‌های نسل سیزدهم Raptor Lake اینتل و چیپست‌های سری ۷۰۰ همراه آن‌ها (B760 ،H770 و Z790) چند ماهی است که وارد بازار شده‌اند و به مشتریانی که به دنبال یک رایانه شخصی DIY (خودت انجام بده (Do It Yourself) جدید هستند، گزینه‌های زیادی ارائه می‌دهند.

در مقاله امروز، نگاهی به مادربرد ارزان قیمت Intel Z790 – Gigabyte Z790 UD AX خواهیم انداخت. بله درست خواندید، مادربردی «اقتصادی» که از چیپست برتر Z790 اینتل بهره می‌برد. آیا این مادربرد می‌تواند برای شما مناسب باشد؟ با گیمفا همراه باشید تا متوجه شوید.

مشخصات اصلی

رم

حافظه ذخیره‌سازی:

اسلات‌ توسعه

اتصالات و امکانات

مشخصات ظاهری

بسته‌بندی و محتویات

Z790 UD AX در جعبه‌ای با رنگ مشکی مایل به خاکستری عرضه می‌شود که با هویت سری محصولات Ultra Durable شرکت گیگابایت مطابقت دارد، جلوی جعبه با موتیف برنز رنگ UD که بیانگر سری Ultra Durable است، تزئین شده.

گیگابایت مجموعه محصولات Ultra Durable خود را برای جامعۀ مصرف‌کنندۀ ارزش‌گرا طراحی می‌کند، جایی که پایین‌تر از مادربردهای سری GAMING X و AORUS قرار می‌گیرد.

کمپانی سازنده به عنوان یک برد بودجه محور و اقتصادی، لوازم جانبی زیر را برای بسته‌بندی این محصول در نظر گرفته است:

• ۲ عدد کابل SATA 6Gb/s
• DVD حاوی درایور و نرم‌افزارهای ضروری
• آنتن وای‌فای
• دفترچه راهنما

زیبایی‌شناسی

از نظر زیبایی‌شناسی، می‌بینیم که گیگابایت به سراغ رنگ‌بندی مشکی و خاکستری رفته. این محصول دارای طراحی یکپارچه سپر ورودی/خروجی است که به طور یکپارچه با هیت‌سینک‌های بزرگ VRM ادغام می‌شود. با توجه به تاریخچۀ اقتصادی و ارزش محور بودن سری Z، مطمئناً این طراحی یک شگفتی خوشایند برای طرفداران خواهد بود.

یک هیت‌سینک مستطیل شکل وظیفۀ خنک نگه داشتن چیپست Intel Z790 را بر عهده دارد. این هیت‌سینک ۴ برابر بزرگ‌تر از نمونه‌های قدیمی است و همین مسئله باعث می‌شود تا علاوه بر پوشش کامل، حرارت با کارایی بیشتری دور گردد.

هیت‌سینک مورد بحث همچنین از نوع TMOS بوده که به دلیل طراحی یکپارچه و برخورداری از شیارها و کانال‌های متعدد می‌تواند موجب افزایش جریان هوا شود.

وظیفۀ خنک‌سازی درایو M.2 تنها به یک هیت‌سینک در اسلات اصلی درایو M.2 سپرده شده. لازم به ذکر است که اسلات‌های دوم و سوم M.2 در این بورد با هیت‌سینک همراه نیستند.

VRM و پشتیبانی از حافظه

گیگابایت به منظور تامین جریان برق مادربرد جهت اورکلاک و یا استفاده‌های معمولی از ماژول VRM (ماژول تنظیم ولتاژ) در این مدل استفاده کرده و از مدار تغذیه ۱۶+۱+۱ فازی ۶۰ آمپری برای فازهای VCore و VCCGT بهره می‌برد.

کانکتورهای برق‌رسانی استفاده شده در مادربرد Z790 UD AX:

• یک عدد ۲۴ پین اصلی از نوع ATX
• دو عدد ۸ پین 12V از نوع ATX

در رابطه با حافظۀ قابل پشتیبانی، این دستگاه از چهار اسلات DDR5 که حداکثر از ۱۹۲ گیگابایت رم پشتیبانی می‌کنند (هر اسلات ۴۸ گیگابایت) به همراه استاندارد DDR5 7600 (OC) بهره می‌برد. اسلات‌ها از جنس پلاستیک ساخته شده و دارای طراحی دو زبانه هستند.

قابلیت اتصال USB به پنل جلویی

از نظر اتصال USB 3.2 به پنل جلویی، Z790 UD شرکت گیگابایت دارای یک هدر USB 3.2 Gen 1 است که دو درگاه USB 3.2 Gen 1 Type-A و همچنین یک درگاه USB 3.2 Gen 1 Type-C را در پنل جلویی دستگاه ارائه می‌دهد.

همچنین شامل دو هدر USB 2.0 است که در نزدیکی لبه پایینی برد قرار دارند، جایی که هر یک از این هدرها از دو درگاه USB 2.0 Type-A در پنل جلویی دستگاه پشتیبانی می‌کنند (در مجموع قابیلت پشتیبانی از چهار پورت USB 2.0 Type-A وجود دارد).

اسلات‌های توسعه و گزینه‌های ذخیره‌سازی

Z790 UD از یک اسلات x16 برای کارت گرافیک بهره می‌برد که تا PCIe 5.0 x16 اجرا می‌شود و با پردازنده یکپارچه شده است. این اسلات با فناوری Armour Ultra Durable شرکت گیگابایت همراه شده؛ ویژگی‌ای که اسلات را برای استفاده از کارت‌های گرافیک سنگین تقویت می‌کند.

اسلات مورد بحث همچنین شامل ویژگی PCIe EZ-Latch می‌شود که در اصل یک زبانه نگهدارنده بسیار بزرگ روی اسلات PCIe است و کمک می‌کند تا حذف کارت گرافیک از این اسلات کمتر عذاب‌آور باشد (نیازی به پیچ گوشتی نخواهید داشت).

به طور کلی این برد دارای تعداد قابل توجه‌ای اسلات توسعه است، جایی که به غیر از اسلات x16 مذکور، شرکت گیگابایت همچنین دو اسلات x16 دیگر را به صورت یکپارچه با چیپست و دو اسلات x1 را نیز بر روی این دستگاه تدارک دیده.

دو اسلات x16‌ای که با چیپست یکپارچه شده‌اند به ترتیب از حالت‌های PCIe 4.0 x4 و PCIe 3.0 x1 پشتیبانی می‌کنند، در حالی که دو اسلات x1 قابلیت پشتیبانی از حالت PCIe 3.0 x1 را دارند.

در رابطه با ظرفیت اتصال دستگاه‌های ذخیره‌سازی، Z790 UD AX دارای شش پورت SATA III در گوشه پایین و سمت راست برد است و این‌گونه به مدیریت کابل‌ها نیز کمک می‌کند.

سه اسلات PCIe 4.0 x4 M.2 نیز بر روی برد موجود است که یک مورد از آن‌ها با پردازنده و دو مورد دیگر نیز با چیپست یکپارچه شده‌اند. توجه داشته باشید که هر سه اسلات فقط از NVMe SSD پشتیبانی می‌کنند (از SATA SSD پشتیبانی نمی‌شود).

اتصالات صوتی و شبکه‌ای

مادربرد Z790 UD AX دارای کارت صدای Realtek ALC897 Audio Codec بوده که خروجی‌ای شفاف و قدرتمند را به همراه صدای فراگیر ۲، ۴، ۵.۱ و ۷.۱ کاناله به ارمغان می‌آورد.

از دیگر ویژگی‌های استفاده شده در این مدل می‌توان به برخورداری از یک کارت شبکه قدرتمند اشاره کرد. کارت شبکۀ به کار رفته در این مدل مادربرد از نوع ۲.5GbE LAN ساخت شرکت Realtek می‌باشد.

این مادربرد عملکردی پایدار و ایمن را در قالب شبکه‌های پُرسرعت از خود نشان می‌دهد و امکان انجام بازی‌های گروهی را با کیفیتی عالی در اختیار شما قرار خواهد داد.

محصولات Z790 UD شرکت گیگابایت با WIFI داخلی عرضه نمی‌شوند، این سری دارای انواع Z790 UD AC و Z790 UD AX بوده و همانطور که از نام آن‌ها پیداست، به ترتیب دارای ماژول Wireless AC و WIFI 6E هستند.

هدر فن‌ها و هدر RGBها

هدر فن‌های مدل Z790 UD به هیچ وجه کم نیستند، جایی که گیگابایت در مجموع شش هدر فن را در این محصول گنجانده است: ۱ عدد هدر فن پردازنده (CPU_FAN)، ۱ عدد پمپ واترکولینگ و ۴ عدد هدر فن سیستم (SYS_FAN). محصول مورد بررسی ما شامل دو هدر LED آدرس‌پذیر و همچنین دو هدر RGB معمولی است.

فناوری PrefDrive

فناوری PrefDrive یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت این دستگاه محسوب می‌شود که شرکت گیگابایت در طراحی و ساخت مادربردهای Z790 UD از آن استفاده کرده.

این فناوری وظیفه ادغام تنظیمات بایوس را بر عهده داشته و به کاربر امکان می‌دهد تا قادر به برقراری تعادل بین سطوح مختلف عملکرد، مصرف انرژی و دما هنگام استفاده از پردازنده‌های نسل سیزدهم Intel Core باشد.

Smart Fan 6

با Smart Fan 6 شما می‌توانید هدرهای فن خود را وادار کنید تا با چندین سنسور مختلف روی مادربرد ارتباط داشته باشند، به همین خاطر این محصول با خنک‌کننده‌های مایع نیز سازگاری بیشتری دارد.

شرکت گیگابایت به منظور مدیریت این فناوری، نرم‌افزار اختصاصی Smart Fan 6 را طراحی کرده تا کاربران بتوانند تنظیمات مربوط به فن‌های خنک‌کننده را بر حسب نیاز خود بهینه‌سازی (سفارشی‌سازی) کنند.

قابلیت Fan Stop

تکنولوژی Fan Stop تمام فن‌ها را وادار می‌کند که در هنگام کاهش دما از کار بایستند. فن‌ها با استفاده از داده‌هایی که توسط سنسورهای حرارتی مادربرد جمع‌آوری می‌شوند، در یک دمای خاص متوقف خواهند شد. تمام این امور نیز می‌تواند توسط شما شخصی‌سازی شود.

ویژگی‌های دیگر

در نزدیکی لبۀ پایینی و جلویی برد، یک عدد درگاه COM (درگاه Serial) قرار دارد و برای موقعیت‌هایی که نیاز به استفاده از لوازم جانبی قدیمی دارید، مفید خواهد بود.

برای مصرف‌کنندگانی که به لایه‌ای اضافی از امنیتِ داده نیاز دارند، Z790 UD AX با یک هدر TPM ارائه می‌شود که اجازه نصب اختیاری یک ماژول TPM را به شما می‌دهد.

همچنین دکمه Q-Flash Plus نیز در نظر گرفته شده است که به کاربران اجازه می‌دهد تا بایوس مادربرد را بدون نیاز به نصب پردازنده، رم یا کارت گرافیک به‌روزرسانی کنند.

در نزدیکی دکمه Q-Flash Plus یک دکمه چند کلیدی وجود دارد. دکمه مذکور را می‌توان مجدداً در بایوس تنظیم کرد تا عملکردهای مختلفی را انجام دهد، مثلا به عنوان یک سوئیچ راه‌اندازی مجدد عمل کند یا حتی به عنوان یک سوئیچ که می‌تواند افکت‌های نورپردازی RGB را در دستگاه‌های جانبی متصل شده به برد فعال یا غیرفعال نماید و …

یکی دیگر از ویژگی‌های مفید این دستگاه، LED‌های وضعیت آن است که گیگابایت در گوشه سمت راست و پایین Z790 UD AX قرار داده. این LEDها می‌توانند به عیب‌یابی مشکلات راه‌اندازی کامپیوتر کمک کنند.

هدرهای مربوط به درگاه Thunderbolt نیز بر روی دستگاه موجود هستند. هدرهای مذکور به صورت اختیاری و همراه با کارت الحاقی Thunderbolt استفاده می‌شوند که به طور جداگانه توسط گیگابایت فروخته می‌شود.

ورودی/خروجی انتهای مادربرد

همانطور که در ابتدا ذکر کردیم، Z790 UD AX دارای طراحی یکپارچه سپر ورودی/خروجی است که در قسمت انتهایی دستگاه شامل پورت‎‌های زیر می‌شود:

• ۴ عدد پورت USB 2.0 Type-A
• ۱ عدد پورت ترکیبی صفحه کلید و ماوس PS/2
• ۴ عدد پورت USB 3.2 Gen 1 Type-A (5 گیگابیت در ثانیه)
• ۱ کانکتور DisplayPort 1.2 (پشتیبانی از خروجی نمایشگر تا ۴۰۹۶×۲۳۰۴@۶۰ هرتز)
• ۱ کانکتور HDMI 2.0 (پشتیبانی از خروجی نمایشگر تا ۴۰۹۶×۲۱۶۰@۶۰ هرتز)
• ۱ عدد پورت USB 3.2 Gen 2 Type-A (10 گیگابیت در ثانیه)
• ۱ عدد پورت USB 3.2 Gen 2×2 Type-C (20 گیگابیت در ثانیه)
• پورت اترنت ۲.۵ گیگابیتی
• کانکتورهای جک صدا

نتیجه‌گیری

Gigabyte Z790 UD AX از محصولات جالب سری Z790 به شمار می‌رود که علی‌رغم برچسب قیمت مقرون به صرفه‌اش، می‌تواند ویژگی‌های رده بالایی را به شما ارائه دهد که در ساخت یک کامپیوتر شخصی بسیار اهمیت دارند، مانند راه‌اندازی سریع VRM، اتصال PCIe Gen 5 برای کارت گرافیک، اترنت ۲.۵ گیگابیتی و …

شما می‌توانید با نصب یک CPU رده بالا مانند 13700K روی این برد و همچنین با استفاده از هزینه‌های صرفه‌جویی شدۀ ناشی از خرید Z790 UD AX (در مقایسه با سایر مادربردهای گران‌تر)، بر تهیه سایر اجزای رایانه شخصی خود تمرکز کنید.

از همراهی شما صمیمانه سپاسگزاریم.