بررسی مادربرد Gigabyte Z790 Aorus Elite AX

Gigabyte Z790 Aorus Elite AX یک مادربرد میان‌رده است که براساس تراشه Z790 اینتل ساخته شده و برای جدیدترین و بهترین پردازنده‌های نسل ۱۲ و ۱۳ اینتل عملکردی عالی دارد. با گیمفا همراه باشید تا به بررسی این مادربرد از شرکت گیگابایت بپردازیم.

Gigabyte Z790 Aorus Elite AX به قیمت ۲۵۴.۹۹ دلار در فروشگاه آنلاین گیگابایت عرضه می‌شود و ابعاد ATX دارد و از ویژگی‌های زیادی از جمله چهار سوکت M.2؛ شش پورت SATA؛ اترنت ۲.۵ گیگابیتی و شبکه Wi-Fi 6E پشتیبانی می‌کند.

طراحی مادربرد، پردازنده و حافظه

Aorus Elite AX بر روی یک PCB شش لایه با یک پوشش سیاه مات ساخته شده است. VRM‌ها توسط سینک‌های بزرگ که به هم وصل شده‌اند، پوشانده شده‌اند. این سینک‌های حرارتی دارای یک پوشش آلومینیوم با الگوها و نشان تجاری Aorus هستند. برخی از نورپردازی‌های RGB زیر سینک حرارتی تراشه قرار دارند و به کیس شما نوری روشن و جذاب می‌دهند. به طور کل این مادربرد از نظر ظاهری بسیار زیباست.

پشتیبانی از پردازنده و حافظه

برای پشتیبانی از پردازنده‌های مصرف کننده توان‌ترین اینتل، از یک تنظیم توان ۱۹ فازی (۱۶ فاز برای Vcore) با استفاده از MOSFET‌های SPS با ۷۰ آمپر استفاده شده است. ۱,۱۲۰ آمپر برای پردازنده در دسترس قرار دارد و به راحتی می‌تواند با چیپ Core i9-13900K پرچمدار، مطابقت داشته باشد؛ حتی اگر می‌خواهید آن را اورکلاک کنید، باز هم جوابگوی نیازتان خواهد بود.

از نظر حافظه، پلتفرم‌های جدید Z790 و B760 اینتل، از هر دو DDR4 و DDR5 پشتیبانی می‌کنند. فرض کنیم که شما چیز دیگری به جز بهترین را نمی‌خواهید، Aorus Elite AX از DDR5 با سرعت‌های تا ۷۶۰۰ مگاهرتز پشتیبانی می‌کند.

طراحی و اتصالات داخلی

در بالای چپ مادربرد، دو کانکتور EPS هشت پین وجود دارند که برق پردازنده را تامین می‌کنند. نزدیک آنها سینک‌های بزرگی با وظیفه خنک کردن VRM‌ها زیر آنها قرار دارند و دارای نمادهای الفبایی حروفی و نشان تجاری Aorus هستند. این سینک‌های حرارتی به خوبی کار می‌کنند و MOSFET‌ها و قسمت‌های برق دیگر را در محدوده مشخصی نگه می‌دارند.

سمت راست منطقه سوکت، چهار اسلات نصب نشده DRAM قرار دارد که حافظه را در دو طرف می‌بندند. در بالای آن دو عدد از شش هدرهای ۴ پین فن / پمپ قرار دارند. هر کدام از دستگاه‌های DC و PWM را پشتیبانی می‌کند و 2A/24W را خروجی می‌دهد. با تعداد مناسبی از هدرها که توان زیادی را به خروجی می‌دهند، کاربران نباید مشکلی در اجرای سیستم خود با خنک کردن سفارشی شامل حلقه‌های آبی یا پمپ‌ها داشته باشند.

سمت راست، دو هدر RGB از چهار هدر RGB مادربرد (دیگران در لبه پایین قرار دارند) قرار دارند. دو هدر ۳ پین ARGB و دو هدر ۴ پین RGB وجود دارد. و کنترل آن‌ها توسط بخش RGB Fusion نرم‌افزار مرکز کنترل گیگابایت انجام می‌شود.

هنگامی که از برش برد به سمت پایین حرکت می‌کنیم، می‌بینیم که کانکتور ATX 24 پینی که برد را تامین می‌کند، یک هدر USB 3.2 Gen 1 (5Gbps) نمایه روی پنل جلویی ۱۹ پینی و یک هدر USB 3.2 Gen 2 (10Gbps) Type-C نیز وجود دارد. همچنین می‌توان به چهار LED دیباگ برای رفع مشکلات POST اشاره کرد.

نصف پایین برد، در سمت چپ، بخش صدا که کدک Realtek ALC897 قرار دارد. در این قسمت همچنین چندین کپاسیتور صدا نیز به چشم می‌خورند.

در وسط برد، سه اسلات PCI Express تمام طولی برای گرافیک وجود دارد. پس از تراشه در سمت راست، هدرهای Thunderbolt و شش پورت SATA3 با سرعت 6Gbps قرار دارند. در اطراف لبه پایین برد، به علاوه دومین مجموعه از هدرهای RGB و ARGB، هدرهای صوتی پنل جلویی و دو هدر USB 2.0 تعبیه شده‌اند. دکمه Q-Flash برای بازنشانی BIOS در کنار چهار هدر فن به کار رفته است. آخرین هم هدر پنل جلویی است که امکان اتصال دکمه‌های روشن و خاموش را فراهم می‌کند.
اسلات اصلی (بالا) برای جلوگیری از شکستگی از کارت‌های سنگین و محافظت در برابر EMI از تقویت استفاده می‌کند. این اسلات از طریق پردازنده متصل می‌شود و تا PCIe 5.0 x16 اجرا می‌شود. دو اسلات تمام طول دیگر از طریق تراشه متصل می‌شوند و در PCIe 4.0 x4 (وسط) و PCIe 3.0 x4 (پایین) اجرا می‌شوند.

میان اسلات‌های PCIe، سوکت‌های M.2 هم وجود دارند. بالاترین سوکت با بزرگترین سینک حرارتی از طریق پردازنده متصل می‌شود و تا دستگاه‌های ۱۱۰ میلی‌متری را پشتیبانی می‌کند و از PCIe 4.0 x4 نیز پشتیبانی می‌کند. سه سوکت دیگر M.2 نیز از ماژول‌های تا ۱۱۰ میلی‌متری پشتیبانی می‌کنند، اما از طریق تراشه متصل می‌شوند و همچنین در سرعت‌های PCIe 4.0 x4 (64Gbps) اجرا می‌شوند؛ یکی از آنها با ماژول‌های M.2 SATA دوتایی سازگار است. به علاوه، سوکت‌های M.2 پشتیبانی از حالت‌های RAID 0، ۱، ۱۵ و ۱۰ را برای سرعت یا تضمین اضافی پشتیبانی می‌کنند.

در پشت برد، یک پنل پشتیبانی شده با پس‌زمینه سیاه یا خاکستری تاریک با برچسب‌های سفید، ۱۰ پورت USB تعبیه شده است، از جمله یک پورت Type-C با سرعت 20Gbps؛ دو پورت قرمز 10Gbps؛ سه پورت آبی 5Gbps؛ و چهار پورت سیاه USB 2.0. خروجی‌های ویدیویی DisplayPort و HDMI در وسط قرار دارند و توسط پورت اترنت ۲.۵ گیگابیتی و آنتن‌های Wi-Fi احاطه شده‌اند. آخرین نسل صدا از دو پلاگ ۱/۸ اینچی برای میکروفون و خروجی خط به همراه خروجی SPDIF تشکیل شده است.

BIOS UEFI و ابزارها

مشابه اکثر BIOSها، UEFI مادربرد Z790 Aorus Elite AX از حالت آسان شروع می‌شود. در اینجا شما اطلاعات زیادی در مورد سیستم، از جمله پردازنده، RAM، ذخیره‌سازی و خنک کننده را پیدا می‌کنید. چندین دکمه بزرگ در سمت راست به دسترسی به ویژگی‌های دیگر از جمله حالت پیشرفته، Smart Fan 6 و قابلیت Q-Flash دسترسی می‌دهند. در کل، BIOS با تم آن سیاه و نارنجی به راحتی قابل خواندن است و به بهترین شکل ممکن همه ویژگی‌های مورد نیاز را در دسترس قرار می‌دهد.

بخش پیشرفته BIOS، پیکربندی استانداردی را با سرفصل‌های اصلی در بالای صفحه ارائه می‌دهد، از جمله بخش مورد علاقه‌ها که قابل شخصی‌سازی است، اطلاعات سیستم و تنظیمات. شما تمامی عملکردهای پیشرفته را در این حالت جامع‌تر خواهید یافت.

بخش Tweaker شامل تمام گزینه‌های اورکلاک کردن سیستم شما است. در اینجا شما می‌توانید ولتاژها، سرعت و تایمینگ حافظه و گزینه‌های اورکلاک پردازنده را تنظیم کنید.

در بخش Settings، چندین زیرسربرگ وجود دارد که می‌توانند برخی تنظیمات اساسی سیستم را تغییر دهند. این شامل تنظیمات انرژی، تنظیمات زمان و تاریخ، تنظیمات ذخیره‌سازی و تنظیمات ارتباطات می‌شود.

بخش System Info نمایش اطلاعات سیستم شما، از جمله نوع پردازنده، تعداد و نوع حافظه، تعداد درایوهای ذخیره‌سازی و نوع BIOS است.

عملکرد Gigabyte Z790 Aorus Elite AX

برای ارزیابی عملکرد Gigabyte Z790 Aorus Elite AX، از یک پردازنده Intel Core i9-13900K و ۳۲ گیگابایت حافظه DDR5 با سرعت ۶۴۰۰ مگاهرتز استفاده شد. نرم‌افزارهای تست شامل Cinebench R23، PCMark 10، 3DMark Time Spy، CrystalDiskMark و Blender بودند.

در عملکرد CPU، Core i9-13900K با Aorus Elite AX عملکرد بسیار خوبی داشت. در Cinebench R23، نمره این پردازنده در حالت چند نخی ۳۵،۲۳۳ امتیاز و در حالت تک نخی ۱،۸۸۳ امتیاز بود. این نمره‌ها نشان می‌دهند که پردازنده با توانایی خوبی مواجه شده است.

در عملکرد ذخیره‌سازی، دو سوکت M.2 PCIe 4.0 بالای برد اجازه انتقال داده با سرعت بالا را فراهم می‌کنند. در تست CrystalDiskMark، سرعت‌های خواندن و نوشتن به ترتیب ۷،۰۸۰ مگابایت بر ثانیه و ۶،۷۱۰ مگابایت بر ثانیه برای SSD M.2 اصلی بود.

در تست عملکرد گرافیکی با استفاده از 3DMark Time Spy، Aorus Elite AX با کارت گرافیک NVIDIA GeForce RTX 3080 اجرا شد و نمره ۱۶،۵۸۸ امتیاز را کسب کرد. این نمره نشان می‌دهد که مادربرد به خوبی با کارت گرافیک پرقدرت هماهنگ شده است.

در مجموع، Gigabyte Z790 Aorus Elite AX عملکرد بسیار خوبی دارد و مناسب برای انجام کارهای متنوع از جمله بازی‌های رایانه‌ای، ویرایش ویدئو و کارهای مولتی‌مدیا است. همچنین، دمای مادربرد و پردازنده در حالت‌های معمولی و استرس تست بسیار مناسب بوده و تعدادی از سینک‌های حرارتی موجود برای خنک کردن اجزای مهم هستند.

صدا و شبکه

Gigabyte Z790 Aorus Elite AX از کدک صوتی Realtek ALC897 استفاده می‌کند که کیفیت صدای خوبی دارد اما به عنوان یک مادربرد متوسط قدرت بالقوه‌ای در این زمینه ندارد. این کدک با اسپیکرهای معمولی و هدفون‌های مبتنی بر کامپیوتر به خوبی کار می‌کند، اما برای کارهای حرفه‌ای صدا به تنهایی کافی نیست. اگر شما به دنبال تجربه صدای با کیفیت‌تر هستید، بهتر است از یک کارت صدای جداگانه یا یک رابط صوتی خارجی استفاده کنید.

در بخش شبکه، Aorus Elite AX از یک کنترلر شبکه Intel I225V 2.5G Ethernet و یک ماژول بی‌سیم Intel AX201 Wi-Fi 6E با بلوتوث ۵.۲ پشتیبانی می‌کند. این اتصالات شبکه باعث افزایش سرعت انتقال داده‌ها در شبکه شما می‌شوند و به اتصال اینترنت پایدار و سریعی ارائه می‌دهند.

جمع بندی

Gigabyte Z790 Aorus Elite AX با قیمت مناسبی عرضه شده است و ارزش خوبی را ارائه می‌دهد. این مادربرد با ویژگی‌های متنوعی از جمله پشتیبانی از پردازنده‌های Alder Lake جدید اینتل، اسلات‌های M.2 بیشتر، کنترلرهای شبکه پرقدرت و کارت‌های گرافیک PCIe 5.0 سازگار است. همچنین دارای یک طراحی جذاب با نورپردازی RGB است.

با توجه به ویژگی‌ها و عملکرد مناسب، این مادربرد یک انتخاب عالی برای ساخت یک سیستم بازی یا کاری متوسط تا حرفه‌ای است. اگر به دنبال مادربردی با ارزش و امکانات گسترده هستید، Gigabyte Z790 Aorus Elite AX یک گزینه بسیار خوب به شمار می‌آید.