اولین باس فایت دنیای گیمینگ کدام بود؟

باس فایت‌ها، چالش‌هایی ویژه هستند که حداکثر توان گیمر در هنگام تجربه‌ مرحله را آزمایش می‌کنند. آیا نخستین باس فایت دنیای بازی‌های ویدیویی را می‌شناسید؟

باس فایت‌، یکی از المان‌هایی است که در بازی‌های ویدیویی بسیاری وجود دارد. با وجود این‌که کلیه‌ بازی‌ها از باس فایت‌های متنوع برخوردار نیستند، اما در اکثر قریب به اتفاق این عناوین، دشمنی که قدرتش در قیاس با سایرین بیشتر است، در مقابل بازیکنان ظاهر می‌شود. حال، سوالی که مطرح می‌شود این است که مقوله‌ی باس فایت برای نخستین بار درکدام بازی به دنیای بازی‌های ویدیویی معرفی شد؟

اگر به اطلاعات و تجربه خودتان‌ از بازی‌ها مراجعه کنید، احتمالا اولین باس فایتی که به ذهنتان‌ می‌رسد، بوزر (Bowser) از بازی Super Mario باشد؛ باس فایت خاطره‌انگیزی که عناوین بسیاری در سال‌های بعدی از آن ایده‌برداری نمودند. شکست دادن بوزر، نیاز به زمان‌بندی و تاکتیک مناسب داشت و از این نظر، یک مانع سخت در قیاس با سایر دشمنانی که در بازی Super Mario با آن‌ها مواجه می ‌شدید محسوب می‌شد.
با این وجود، بوزر نخستین باس فایت دنیای گیمینگ‌ محسوب‌ نمی‌شود و این المان، مدت‌ها پیش از انتشار Super Mario، در بازی‌ها استفاده می‌شد.

اولین باس فایت دنیای گیمینگ

عنوان Dungeons & Dragons احتمالا یکی از مهم‌ترین بازی‌های تاریخ محسوب می‌شود. بسیاری از عناوین بزرگ سبک RPG، احتمالا در صورت عدم وجود Dungeons & Dragons هرگز ساخته نمی‌شدند. از سوی دیگر، بسیاری از عناوین دیگری که از المان‌های سبک نقش‌آفرینی بهره می‌برند، مدیون این بازی هستند. یکی از عناصر مهمی که توسط این بازی به دنیای گیمینگ معرفی شد، مقوله‌ی باس فایت بود.

در سال ۱۹۷۴، گری وایزنهانت (Gary Whisenhunt) و ری وود (Ray Wood)، اقدام به انتشار یک اثردیجیتالی به نام Game of Dungeons که معمولا تحت عنوان dnd شناخته می‌شود، نمودند. این بازی برای نخستین بار روی پلتفرم PLATO عرضه شد. PLATO، در واقع مجموعه‌ی از رایانه‌های متصل به هم بود که یک سرور مشترک داشت و در دانشگاه ایلینویز استفاده می‌شد؛ از این سیستم برای هم‌یار آموزشی بهره می‌بردند. به هر ترتیب، مدیران این سیستم، نسبت به استفاده‌ از آن برای یک بازی ویدیویی روی خوش نشان ندادند. Game of Dungeons بعد از بارها حذف شدن از سیستم PLATO، برای بار هشتم از نو ساخته شد و این نسخه از بازی، خوشبختانه هنوز هم توسط شبیه‌سازهای مختلف قابل تجربه است. به لطف این شبیه‌سازها، امروز همه از این‌ حقیقت با خبر هستیم که Game of Dungeons نخستین عنوانی محسوب می‌شود که از مقوله‌ی باس فایت استفاده نموده است.

dnd دارای یک گیم‌پلی ساده بود و از قوانین ابتدایی نسخه‌ی اورجینال Dungeons and Dragons پیروی می‌کرد. بازیکنان در محیط بازی به جست‌و‌جوی اشیای باستانی به نام Orb می‌پرداختند. این‌که این Orbها به چه منظور قابل استفاده بودند، اهمیتی نداشت؛ موضوع مهم دستیابی به آن‌ها پس از مبارزه با جادوگر‌ان و دشمنان دیگر بود. یکی از موجوداتی که در این بازی با آن‌ها مواجه می‌شدید، Golden Dragon نام داشت که وظیفه‌اش، محافظت از Orb بود. برای به دست آوردن Orb، می‌بایست Golden Dragon را از بین ببرید. اگرچه مبارزه با این اژدها به مانند بازی‌های ویدیویی مدرن حاوی لحظات حماسی خاصی نبود، اما این اژدهای بزرگ و نیرومند، اولین باس فایت تاریخ صنعت گیمینگ محسوب می‌شود. لازم به ذکر است که بدون شکست دادن این موجود، شما قادر نبودید تا بازی dnd را به اتمام برسانید.

نحوه‌ی تکامل باس فایت‌ها در طول دهه‌ی ۸۰ میلادی

با وجود این‌که Golden Dragon از بازی dnd، نخستین باس فایت دنیای گیمینگ محسوب می‌شود، مواجهه با این موجود در قیاس با استانداردهای امروزی بسیار ساده و پیش پا افتاده است. در واقع، Golden Dragon به مانند یک دشمن معمولی بود که از نوشیدنی نیروزا استفاده نموده. به هر ترتیب، استفاده‌ از باس فایت‌ها به صورت گسترده در بازی‌های ویدیویی، با عرضه‌ی عناوین آرکید در دهه‌ی ۸۰‌ میلادی رخ داد. از آن‌جایی که در این زمان، تعریف واحدی از این مبارزات نهایی وجود نداشت، توسعه‌دهنده‌های مختلف راجع به اصول اولیه طراحی باس‌ها اتفاق نظر نداشتند. در بازی شوتر و آرکید Destroyer که در دهه‌ ۸۰ عرضه شد، بازیکنان پس از تقابل با دشمنان مختلف، با یک سَر عظیم و معلق‌ مواجه می‌شدند که برای از بین بردنش باید چندین مرتبه به آن شلیک می‌کردند. از سوی دیگر، در بازی آرکید Phoenix، باس فایتی که در نهایت با آن رو‌به‌رو می‌شوید، یک سفینه‌ی فضایی است که توسط سپرهای مختلف محافظت می‌شود. پس از ایجاد شکاف در لایه‌ی دفاعی آن، شما پس از یک بار شلیک کردن به نقطه‌ی مرکزی این سفینه می‌توانستید آن را از بین ببرید.

با وجود تفاوت‌های جزئی باس فایت‌های دو عنوان Phoenix و Destroyer، این دو بازی یک شباهت اساسی با یکدیگر داشتند: باس‌ها هرگز تاکتیک خود برای مقابله با بازیکن را تغییر نمی‌دادند. با این‌که گیمرها ممکن بود چندین بار با این باس‌ها مواجه شوند، هر بار از طریق اتخاذ یک تاکتیک تکراری قادر بودند تا آن‌ها را از بین ببرند.
در سال ۱۹۸۰، توسعه‌دهنده‌ای به نام SNK، یک بازی نینجامحور به نام Sasuke Vs. Commander عرضه کرد که در آن باس‌ها در مراحل ویژه‌ای به تقابل با بازیکنان می‌پرداختند. این باس فایت‌ها بر خلاف عناوین قبلی، از یک تاکتیک همیشگی در هنگام‌ مبارزه پیروی نکرده و از طریق حرکات دورانی و شلیک به سوی بازیکنان، چالش بیشتری برای آن‌ها خلق می‌نمودند. از سوی دیگر، به دلیل تنوع این باس‌ها، گیمرها هرگز نمی‌دانستند که قرار است با کدام یک مواجه شوند. با این‌که اکثر این باس‌ها با یک ضربه از بین‌ می‌رفتند، تاکتیک مبارزه با هر کدام از آن‌ها با دیگری تفاوت قابل‌ ملاحظه‌ای داشت. احتمالاً Sasuke Vs. Commander، نخستین عنوانی است که از باس فایت‌های پویا استفاده کرده است.

اما نخستین باس فایتی که مبارزه با آن دارای استیج‌ها (Stages) یا فازهای مختلف بود کدام است؟ بازی Black Hole که توسط توسعه دهنده‌ای به نام Tokyo Denshi Sekkei ساخته شد، برای نخستین بار از باس‌هایی استفاده کرد که برای چندین بار در هنگام مبارزه تاکتیک خود را تغییر می‌دادند. Black Hole، در واقع یک عنوان شوتر فضایی بود که در آن بازیکنان در دو فاز مختلف به نبرد با باس‌ها می‌پرداختند. در فاز اول آن، بازیکنان باید به سوی سفینه‌ای که توسط سپر محافظت می‌شد شلیک کرده و آن‌ را سرنگون‌ می‌کردند. در فاز بعدی، سپرهای محافظتی این سفینه قابلیت منعکس کردن گلوله‌ها به سمت بازیکن را کسب کرده و از این طریق سعی در از بین بردن وی داشتند. در این فاز، بازیکنان باید فقط برای یک مرتبه به سوی سفینه شلیک می‌نمودند؛ کاری که انجام آن دشوار بود. پس از شکست دادن این سفینه، بازیکنان ‌ می‌توانستند از ابتدا بازی را شروع کرده و مراحل را یک بار دیگر تکرار نمایند.

با گذشت زمان، ساختار مراحل بازی‌های مختلف دست‌خوش تغییر شد و بازیکنان در انتهای هر مرحله، با یک باس جداگانه مواجه می‌شدند. بازی Kung-Fu Master که در سال ۱۹۸۴ عرضه شد، احتمالا نخستین عنوانی است که به این صورت از باس‌های متنوع در قالب مراحل مختلف استفاده کرد. باس‌های این بازی، در پایان هر مرحله پدیدار شده و برای به اتمام رساندن آن مرحله، بازیکنان باید از سدشان عبور می‌کردند. سازنده‌ی بازی به طور قطع از دیگر عناوین آرکید الگوبرداری کرده و موفق به ایجاد باس فایت‌هایی شد که برای پشت سر گذاشتنشان، باید چندین بار به صورت‌شان ضربه وارد کرده و از این طریق آن‌ها را از بین می‌بردید. این بازی، بعدها برای کنسول‌هایی از قبیل NES پورت شد و بازیکنان می‌توانستند از عین تاکتیک در هنگام مبارزه با باس‌ها استفاده نمایند. این در حالی است که خیلی زود با عرضه‌ی بازی Super Mario Bros، باس فایت‌هایی که بسیاری از اصول ابتدایی‌شان در عناوین مدرن دیده می‌شود، به دنیای بازی‌های ویدیویی معرفی شدند.

با وجود این‌که عناوین ذکر شده در این مقاله بخش کوچکی از باس فایت‌های صنعت گیمینگ را تشکیل می‌دهند، این بازی‌ها به طور قطع به یقین برای نخستین بار از باس‌ها به عنوان‌ چالش نهایی استفاده نمودند. در صورت عدم وجود این عناوین، شاید امروز مجبور بودیم تا بازی‌های مختلف را فقط از طریق مبارزه با دشمنان عادی و کوچک به پایان برسانیم!