به روز و قدرتمند | بررسی مادربرد GIGABYTE X570 AORUS MASTER

گیگابایت نامی شناخته شده در دنیای سخت افزار است که تقریباً نیازی به معرفی ندارد. هر کسی که تا حدی با دنیای سخت افزار و قطعات کامپیوتری آشنا باشد، نام شرکت گیگابایت به گوشش خورده و احتمالاً از محصولات آن استفاده کرده است. شرکت گیگابایت همواره در زمینه تولید مادربردهای رده بالا نیز از جمله برندهای مطرح جهان بوده و به تازگی نیز با توجه به عرضه پردازنده‌های جدید شرکت AMD، مادربردهای متناسب با این CPU ها نیز به تدریج در حال عرضه هستند. در ادامه مطلب به بررسی مادربرد Gigabyte X570 Aorus Master که از جمله جدیدترین مادربردهای عرضه شده است، می‌پردازیم.

بررسی مادربرد GIGABYTE X570 AORUS MASTER

از آن جایی که تا به حال در مقاله‌های متعددی که برای معرفی مادربردها و سایر محصولات شرکت گیگابایت داشته‌ایم، این شرکت را به خوبی معرفی کرده‌ایم و در مورد تاریخچه آن نیز توضیحاتی داده‌ایم، این بار به سراغ تاریخچه این شرکت نخواهیم رفت. فقط پیش از شروع مطلب باری دیگر در مورد سیستم نام‌گذاری مادربردهای این شرکت اطلاعاتی را ارائه می‌کنیم تا بیش‌تر با آن آشنا باشید.

در سیستم فعلی که این شرکت برای نام‌گذاری مادربردهای خود استفاده می‌کند، چهار دسته اصلی کلی وجود دارد: Ultra Durable، Gigabyte Gaming، Aorus Gaming و Aorus Enthusiast. دسته اول یعنی Ultra Durable بیش‌تر متعلق به مادربردهایی با استفاده اداری است. البته یکی از زیر شاخه‌های این دسته یعنی سری Designare برای افراد حرفه‌ای در زمینه تولید محتوا تهیه شده است و نسبت به سری معمولی سطح بالاتری دارند. دسته Gigabyte Gaming، مادربردهای نسبتاً رده بالایی هستند که برای استفاده از قطعات مخصوص بازی با کیفیت بالا بهینه شده‌اند.

GIGABYTE

سری Aorus Gaming نیز همانند دسته قبلی برای بازی طراحی شده است اما علاوه بر این که برای بازی نیز تا حدی در دسته حرفه‌ای‌تری از دسته اول قرار دارد، یکسری امکانات اضافه‌تر نیز دارد؛ مادربردهای این دسته معمولاً با پسوندهای Ultra، Pro و Elite شناخته می‌شوند. دسته آخر یعنی Aorus Enthusiast، بالاترین دسته محصولات گیگابایت است که علاوه بر این که برای کارهای مختلف نظیر بازی، کارهای گرافیکی، تولید محتوا و… مناسب هستند، در اصل برای عاشقان دنیای سخت افزار طراحی شده‌اند و امکانات بسیار بالایی برای دوستداران دنیای سخت افزار و اورکلاکرهای حرفه‌ای و سایر کاربران حرفه‌ای کامپیوتر قرار می‌دهند؛ مادربردهای این دسته با پسوند Xtreme و Master شناخته می‌شوند و همان طور که مشخص است، مادربردی که امروز قصد بررسی آن را داریم نیز در این دسته قرار می‌گیرد.

GIGABYTE X570 AORUS MASTER

حال بعد از این توضیح کوتاه، به سراغ بررسی مادربرد Gigabyte X570 Aorus Master می‌رویم. اولین نکته‌ای که در نام این مادربرد نیز مشخص است، استفاده از چیپست AMD X570 در این مادربرد است. این چیپست در کنار سوکت AMD AM4 که برای پردازنده قرار گرفته است، امکان استفاده از نسل سوم پردازنده‌های رایزن شرکت AMD را فراهم می‌کند. این سری پردازنده‌ها که با بعضی به نام سری RYZEN 3000 نیز شناخته می‌شوند، به تازگی به بازار عرضه شده‌اند و از فناوری ۷ نانومتری در طراحی خود بهره می‌برند. برای کسانی که خیلی با دنیای سخت افزار آشنایی ندارند، اگر بخواهیم تعریفی نه چندان دقیق و علمی از فناوری ۷ نانومتری و معنای این اصطلاح بدهیم، می‌توانیم با تعریفی نه چندان دقیق، این عدد را معادل با اندازه هر کدام از ترانزیستورهایی بدانیم که در این دستگاه استفاده شده‌اند. از آن جایی که هر یک نانومتر، یک میلیاردیم متر است، یعنی اندازه هر ترانزیستور در پردازنده‌های جدید AMD حدود ۱۰ هزار بار باریک‌تر از ضخامت یک تار موی انسان است. این مادربرد نیز از نسل جدید پردازنده‌های AMD پشتیبانی کرده و امکان استفاده از آن‌ها وجود خواهد داشت. ضمن این که از نسل قبلی (نسل دوم) پردازنده‌های رایزن نیز در این مادربرد وجود دارد.

همین موضوع به تنهایی و با توجه به کیفیت بالای مادربردهای گیگابایت، به طور قطع یکی از اصلی‌ترین دلایل تهیه چنین مادربردی است. چون به هر حال اگر بخواهید از CPU های جدید AMD استفاده کنید، باید یک مادربرد با چیپست X570 و سوکت AM4 تهیه کنید و مادربردی که در حال بررسی آن هستیم، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای این کار است.

موضوع دیگر در مورد ساپورت این مادربرد در کنار CPU از مموری ورم‌ها با فرکانس مختلف است. این مادربرد در کنار پردازنده‌های نسل سوم AMD، امکان پشتیبانی از فرکانس ۳۲۰۰ مگاهرتز برای حافظه رم را بدون هیچ گونه نیاز به اورکلاک و فعال کردن حالت ویژه‌ای دارند. بعد از این فرکانس نیز با فعال کردن حالت Extreme Memory Profile (XMP)، امکان استفاده از رم‌هایی با فرکانس حداکثر ۴۴۰۰ مگاهرتز امکان پذیر خواهد بود. ضمن این که نیازی به ذکر نیست که همانند اکثر مادربردهای موجود در بازار، این مادربرد نیز از رم‌های DDR4 پشتیبانی می‌کند. ضمن این که ۴ سوکت رم بر روی این مادربرد قرار دارد که نهایتاً امکان استفاده از ۱۲۸ گیگابایت حافظه رم را برای شما مهیا می‌کنند. ساختار معماری مورد استفاده برای رم در این مادربرد نیز به صورت دو کاناله است.

این مادربرد از نسل جدید PCIe یعنی PCIe 4.0 استفاده می‌کند. PCIe 4.0 سرعتی تقریباً دو برابر PCIe 3.0 ارائه می‌دهد.

موضوع دیگری که در مورد این مادربرد بسیار حائز اهمیت است، مربوط به PCIe می‌شود. PCIe به طور خلاصه و با تعریف ساده، کانکتورهای خاصی روی مادربرد هستند که امکان وصل کردن قطعات مختلفی نظیر کارت گرافیک، کارت صدا و یا SSD هایی که از تکنولوژی M.2 NVMe استفاده می‌کنند را برای کاربر مهیا می‌کنند. تا مدتی قبل اکثر مادربردها از PCIe 3.0 استفاده می‌کردند اما در اواسط سال ۲۰۱۷، نسل بعدی این تکنولوژی یعنی PCIe 4.0 رسماً معرفی شد و اکنون و با پیشرفت مادربردها، راه خود را به مادربردهای تجاری باز کرده است. به طور کلی PCIe 4.0 تقریباً سرعت انتقال دوبرابری نسبت به PCIe 3.0 دارد. واحد اندازه گیری سرعت در اتصالات PCIe معمولاً به صورت گیگا انتقال بر ثانیه (Gigatransfer per Second) است اما از آن جایی که شاید این واحد برای اکثر کاربران خیلی مفهوم نباشد، به شکل رایج‌تری این موضوع را توضیح می‌دهیم. یک کانکشن ۱۶X PCIe 4.0 که بزرگ‌ترین کانکشن ممکن است، می‌تواند اطلاعات را به صورت یک طرفه با سرعت تقریباً ۳۲ گیگابایت بر ثانیه منتقل کرده و یعنی با در نظر گرفتن انتقال دو طرفه اطلاعات، تقریباً سرعت انتقال داده ۶۴ گیگابایت بر ثانیه در مجموع دو جهت به دست می‌آید. سرعت انتقال یک طرفه ۳۲ گیگابایت بر ثانیه‌ای حدوداً دو برابر بیش‌تر از نسل قبلی است که نهایتاً به سرعت ۱۶ گیگابایت بر ثانیه دست می‌یافت. استفاده از نسل جدید PCIe می‌تواند عملکرد بسیاری از قطعات نظیر SSD ها و کارت‌های گرافیک را بهبود ببخشد. با این وجود باید توجه کنید که اکثر کارت گرافیک‌های فعلی مگر در فشار خیلی بالای پردازشی رزولوشن ۴K و با نرخ فریم ۱۴۴ هرتز نیازی به سرعتی بالاتر از سرعت ارائه شده توسط PCIe 3.0 ندارند اما به هر حال با پیشرفت سایر قطعات کم‌کم نیاز به این کانکشن ها بیش‌تر احساس خواهد شد. مادربردهایی که از چیپست X570 استفاده می‌کنند از جمله X570 Aorus Master نیز از PCIe 4.0 بهره می‌گیرد و آن را به انتخابی بسیار خوب تبدیل می‌کند. روی این مادربرد دو اسلات اول PCIe به CPU متصل بوده و کانکشن ۱۶x PCIe 4.0 را ارائه می‌دهند که به دو صورت ۰/۱۶ یا ۸/۸ قابل استفاده هستند. در انتهای دستگاه یک اتصال ۱۶ تایی هست که از نظر الکتریکی ۴x PCIe 4.0 بوده و به چیپست مادربرد متصل شده‌اند، همچنین یک درگاه ۱x PCIe 4.0 نیز وجود دارد. سه اسلات PCIe x4 M.2 نیز وجود دارند که اسلات بالایی به CPU و دو اسلات دیگر به چیپست دستگاه متصل هستند. PCIe M.2 معمولاً برای اتصال SSD به مادربرد استفاده می‌شود. به هر حال شاید هنوز نیاز به PCIe 4.0 خیلی احساس نشود اما مطمئناً در طول چند سال آینده، استفاده از این تکنولوژی روز به روز بیش‌تر خواهد شد. به عنوان مثال همین الآن نیز شرکت گیگابایت در نمایشگاه Computex از SSD هایی با ظرفیت ۸ ترابایت رونمایی کرده است که در اصل چهار SSD با ظرفیت ۲ ترابایت هستند که به شکل خاصی روی یک کارت شبیه کارت‌های گرافیک به هم متصل شده و با درگاه PCIe 4.0 به مادربرد متصل می‌شوند؛ بنابراین در یکی دو سال آینده به تدریج استفاده از این تکنولوژی نیز رایج خواهد شد و استفاده X570 Aorus Master از این تکنولوژی آن را به انتخابی بسیار خوب در این زمینه تبدیل می‌کند.

رابط کاربری گرافیکی UEFI BIOS این مادربرد بهبود پیدا کرده و بخش‌هایی نیز بازطراحی شده‌اند تا کار با آن‌ها آسان‌تر باشد

موضوع بعدی، پشتیبانی از کارت‌های گرافیک است. این مادربرد همانند اکثر مادربردهای رده بالا، امکان استفاده از حداکثر چهار کارت گرافیک را برای شما مهیا خواهد کرد؛ یعنی این مادربرد از تکنولوژی‌های Quad-GPU SLI و Two-Way SLI شرکت NVIDIA و همین طور Quad-GPU Crossfire و Two-Way Crossfire شرکت AMD پشتیبانی کرده و امکان استفاده از حداکثر چهار کارت گرافیک برای آن مهیا خواهد بود و از این بابت هیچ گونه مشکلی وجود ندارد.

موضوع دیگر مربوط به سطح پشتیبانی از تکنولوژی‌های شبکه می‌شود. این مادربرد علاوه بر ساپورت تکنولوژی‌های قدیمی‌تر Wi-Fi از استاندارد جدید Wireless AX 2.4 Gbps نیز پشتیبانی می‌کند. تکنولوژی‌های قدیمی‌تر نهایتاً تا استاندارد سرعتی ۱٫۷۳۳ Gbps پشتیبانی می‌کردند و تکنولوژی جدیدتر، سرعت به مراتب بهتری دارد (Gbps مخفف گیگابیت بر ثانیه است). برای شبکه‌های سیمی و محلی نیز این مادربرد از چیپ‌های Realtek 2.5G LAN و همین طور چیپ Intel i211AT استفاده می‌کند و از این نظر نیز در سطح بسیار خوبی قرار دارد. ضمن این که علاوه بر این‌ها این مادربرد تکنولوژی Bluetooth 5.0 را نیز ساپورت می‌کند تا بدین ترتیب در زمینه تکنولوژی‌های ارتباطی هیچ نقطه ضعفی نداشته باشد.

از طریق BIOS و همچنین نرم افزارهای مخصوص گیگابایت، می‌توانید سرعت فن‌ها را تنظیم کرده و همچنین وضعیت آلودگی صوتی سیستم را با اتصال سنسور مخصوص به مادربرد رصد کنید.

برای سیستم صوتی، این مادربرد از کدک Realtek ALC1220-VB که کیفیت مطلوبی دارد استفاده کرده و در کنار آن چیپ ESS SABRE9118 DAC نیز برای تقویت و بهتر کردن صدا استفاده می‌کند. این قطعات امکان پشتیبانی از اسپیکرهای ۲، ۴، ۵٫۱ و ۷٫۱ کاناله را بدون استفاده از هیچ قطعه و یا وسیله اضافی برای این مادربرد امکان پذیر می‌سازد. همچنین خازن‌های استفاده شده برای سیستم صوتی این مادربرد نیز کیفیت بسیار بالایی داشته و جزو خازن‌های بسیار رده بالا و با کیفیت محسوب می‌شوند و از این نظر نیز هیچ گونه مشکلی وجود ندارد. البته طبیعتاً از مادربرد رده بالای دسته Master شرکت گیگابایت، انتظار استفاده از چنین قطعات باکیفیتی نیز می‌رود.

در آخر و قبل از ورود به اطلاعات معمولی‌تر مربوط به مادربرد، لازم است به ماژول تنظیم ولتاژ ۲+۱۲ فازی این دستگاه نیز اشاره کنیم. VRM این دستگاه از سیستم ۲+۱۲ فاز استفاده می‌کند و در اصطلاح رایج، ۱۲ فاز آن، ۱۲ فاز واقعی یا true هستند. سیستم‌هایی که از ۱۲ فاز واقعی استفاده می‌کنند، معمولاً ۴ درصد بازدهی بهتری نسبت به سیستم‌هایی که از ۱۲ فاز true استفاده نمی‌کنند دارند. شاید این عدد خیلی بزرگ به چشم نیاید اما به هر حال تأثیرگذار بوده و باعث می‌شوند که این مادربرد واقعاً شایستگی قرار گرفتن در دسته Master را داشته باشد.

وضعیت پورت‌های پشت مادربرد که کاربران عادی نیز به طور مستقیم با آن‌ها در ارتباط خواهند بود

حال که در مورد ویژگی‌های فنی مادربرد صحبت کردیم، کمی به مباحت عمومی‌تر آن که کمتر تخصصی هستند، می‌پردازیم. درون بسته مادربرد، علاوه بر کابل‌های رایج، دو سیم مخصوص اندازه گیری دما وجود دارند که با وصل کردن آن‌ها به بخش مخصوص در مادربرد و قرار دادن آن‌ها انتهای دیگر آن‌ها در هر جایی که تمایل دارید، می‌توانید از طریق سیستم‌های نرم افزاری مختلفی که اطلاعات دمایی مادربرد را به دست می‌آورند، دمای آن نقاط را مشخص کنید. ضمن این که یک سنسور صدا نیز قرار دارد که با وصل کردن آن به بخش مخصوص مادربرد و قرار دادن انتهای دیگر آن در هر جایی از سیستم، می‌توانید با ابزارهای نرم افزاری مخصوص سطح نویز و آلودگی صوتی آن بخش را بر اساس واحد دسی بل مشاهده نمایید. همچنین خود گیگابایت برای حفظ حریم شخصی کاربران، گفته است که این سنسور از سیستم ضبط صدا استفاده نمی‌کند و برای اندازه گیری سطح آلودگی صوتی، تنها فشار ناشی از صوت که بر سنسور وارد می‌شود را اندازه گیری کرده و از این رو نیازی نیست نگران ضبط صدای گفت و گوهایتان توسط این سنسور و یا لو رفتن اطلاعات صوتی در صورت نفوذ و یا دسترسی دیگران به سیستم خود باشید.

نکته حائز اهمیت دیگر، وضعیت پورت‌های ورودی و خروجی است که در قسمت بیرونی مادربرد قرار دارد و کاربر معمولی برخورد بسیار بیشتری با این موضوع خواهد داشت. این مادربرد، چهار پورت USB 2.0، دو پورت USB 3.0، سه پورت USB 3.1 Type A و یک پورت USB 3.1 Type C دارد. علاوه بر آن، دو ورودی برای کابل LAN (RJ-45) طراحی شده که یکی مخصوص ۲٫۵G LAN و دیگری مخصوص ۱G LAN است. همچنین پورت‌های ورودی و خروجی صدا نیز مانند همه مادربردها قرار گرفته‌اند و البته دارای روکش طلا هستند. خروجی صدای S/PDIF نیز در کنار این موارد تعبیه شده است. علاوه بر این‌ها پورت مخصوص اتصال آنتن Wi-Fi نیز قرار گرفته و البته خود آنتن نیز در جعبه مادربرد همراه آن قرار گرفته است. در نهایت نیز دو دکمه Clear CMOS و Q-Flash نیز قرار گرفته‌اند.

نرم افزار RGB FUSION 2.0 امکانات زیادی را برای تنظیم نورپردازی روی مادربرد در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

از نظر ظاهری نیز این مادربرد طراحی فوق‌العاده‌ای دارد. شکل کلی آن شبیه سایر مادربردهای سری Aorus است و البته آرم عقاب Aorus نیز روی آن به چشم می‌خورد. با این وجود یکی از مهم‌ترین نکات ظاهری مادربردهای رده بالا، سیستم کامل نورپردازی رنگی است که در این مادربرد نیز به طور کامل پیاده سازی شده است. این مادربرد از سیستم RGB FUSION 2.0 استفاده می‌کند. برای این سیستم نرم افزار ویژه‌ای در نظر گرفته شده است که از سایت گیگابایت امکان دریافت آن وجود دارد. بوسیله این نرم افزار می‌توانید رنگ LED های مادربرد را تغییر داده و یا حتی از حالت‌های از پیش تعیین شده نظیر Flash، Wave، Game و… استفاده کنید که مطابق با الگو و تناوب خاصی رنگ‌ها را تغییر داده و جلوه بسیار زیبایی به سیستم شما خواهند داد. علاوه بر LED های خود مادربرد، دو پورت مخصوص نیز روی آن در نظر گرفته شده که می‌توانید کابل‌های دارای LED مخصوص را به آن وصل کرده و به وسیله نرم افزار رنگ LED های این کابل‌ها را نیز تغییر دهید. چنین نکاتی برای کیس‌هایی که با دقت بالا از نظر زیبایی طراحی می‌شوند، اهمیت بسیار زیادی دارند و این مادربرد نیز مطابق انتظاراتی که از یک محصول رده بالا می‌رود، به این نیازها نیز توجه کرده است. همچنین چندین پورت روی مادربرد برای اتصال فن‌ها نیز در نظر گرفته شده که بعد از اتصال فن‌ها به آن، از طریق نرم افزار مخصوص دیگری که همانند نرم افزار LED قابل دریافت از سایت گیگابایت است، امکان تنظیم سرعت چرخش فن‌ها به راحتی برای شما مهیا خواهد شد. حتی امکان برنامه ریزی هر کدام از فن‌ها به طور مجزا نیز وجود دارد و می‌توانید تعیین کنید که اگر دما از حد مشخصی پایین‌تر آمد، فن به طور کامل خاموش شود تا در زمان‌هایی که سیستم تحت فشار کمی است، صدای زیادی به دلیل فن‌ها تولید نشود.

در نهایت و پیش از جمع بندی نهایی باید به BIOS UEFI این مادربرد نیز اشاره کنیم. محیط گرافیکی که برای BIOS این مادربرد طراحی شده است، تا حدی نسبت به نسخه‌های قبلی مورد استفاده در مادربردهای گیگابایت بهبود داشته و کار با آن کمی راحت‌تر است و استفاده از ماوس و کیبورد نیز در آن بهتر شده است. ضمن این که این BIOS اکنون از رزولوشن نمایشی ۱۰۸۰P نیز پشتیبانی می‌کند و از لحاظ گرافیکی کیفیت بسیار بهتری دارد. همچنین یکسری از منوها و ساختار آن‌ها نیز بازطراحی شده‌اند تا برای کارهای رایج‌تر نیازی به جا به جایی مداوم میان منوهای مختلف نداشته باشید.

GIGABYTE X570 AORUS MASTER

نتیجه‌گیری نهایی:

اگر قصد تهیه سیستمی با یکی از پردازنده‌های نسل سوم رایزن شرکت AMD را دارید، مادربرد Gigabyte X570 Aorus Master یکی از بهترین گزینه‌هایی است که در مقابل شما قرار دارد. این مادربرد در دسته مادربردهای رده حرفه‌ای و بسیار سطح بالای شرکت گیگابایت قرار می‌گیرد و علاوه بر امکانات معمول یک مادربرد، یکسری قابلیت‌های اضافه نیز در اختیار افراد حرفه‌ای قرار می‌دهد. علاوه بر این، X570 Aorus Master از درگاه‌های PCIe 4.0 استفاده می‌کند که تکنولوژی جدید درگاه‌های PCIe محسوب شده و هر چند در حال حاضر هنوز بسیاری از قطعات از آن استفاده کاملی نمی‌کنند ولی قطعاً در یکی دو سال آینده به تکنولوژی رایج تبدیل شده و برای ارتقای سایر قطعات سیستم به نسل جدید این تکنولوژی که در این مادربرد استفاده شده است نیاز پیدا خواهید کرد. از لحاظ ظاهری نیز این مادربرد بسیار زیبا طراحی شده و از سیستم نورپردازی RGB FUSION 2.0 شرکت گیگابایت برای ایجاد ظاهری هر چه بهتر استفاده می‌کند. در نهایت این مادربرد با داشتن قیمت حدوداً ۳۵۰ تا ۴۰۰ دلاری، انتخاب چندان ارزان قیمتی محسوب نمی‌شود اما این قیمت با توجه به امکانات بسیار زیادی که این مادربرد ارائه می‌دهد، کاملاً قابل توجیه است. در نهایت Gigabyte X570 Aorus Master با توجه به قابلیت‌هایی که دارد، یکی از بهترین مادربردها برای سیستمی مبتنی بر نسل جدید پردازنده‌های AMD محسوب می‌شود.