شکوه سه پادشاهی | نقد و بررسی Total War: Three Kingdoms

سری Total War را می‌توان یکی از ستون‌های اصلی سبک استراتژی دانست که تقریباً در تمامی نسخ خود توانسته است کیفیت بسیار بالایی را ارائه دهد. جدیدترین نسخه این سری، به سراغ امپراتوری چین رفته و شما را در نقش فرماندهان یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخی چین قرار می‌دهد. برای این که ببینیم آیا این عنوان نیز توانسته همانند نسخه‌های قبلی بازی موفقی باشد، در ادامه به بررسی این بازی می‌پردازیم.

همان طور که می‌دانید چند سالی بود که عنوان اصلی مبتنی بر تاریخی از سری Total War منتشر نشده بود. در این چند ساله بیش‌تر عناوین منتشر شده از این سری، مربوط به عناوین دنیای Warhammer بودند و تنها نسخه تاریخی، Total War Saga: Thrones of Brittania بود که آن هم در حد یک عنوان فرعی بود. از این رو طرفداران عناوین تاریخی این سری، این چند سال بی‌صبرانه منتظر نسخه جدید این سری بودند تا در نهایت شاهد عرضه Total War: Three Kingdoms باشیم؛ اما مهم‌ترین نکته‌ای که قبل از نقد به آن می‌پردازیم، این است که این عنوان دقیقاً به چه برهه‌ای از تاریخ می‌پردازد و قرار است شاهد چه دورانی باشیم.

این عنوان، تماماً در امپراتوری چین و در برهه‌ای روایت می‌شود که در تاریخ به نام دوره سه پادشاهی (Three Kingdoms) معروف است. این دوره را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ چین و احتمالاً شناخته‌شده‌ترین بخش تاریخ این کشور در اذهان عمومی دانست. دلیل آن نیز وجود رمانی متعلق به قرن چهاردهم به نام Romance of Three Kingdoms است که به شکلی تا حدودی آمیخته با افسانه به وقایع این دوران می‌پردازد و این داستان زمینه ساز ساخت فیلم‌ها، سریال‌ها و بازی‌های زیادی شده است. شاید شناخته‌شده‌ترین این آثار برای ایران، انیمه‌ای باشد که با نام “افسانه سه برادر” پخش شده است و مطمئناً بسیاری از این ایرانیان از طریق این سریال با این دوران آشنا شده‌اند.

اما ببینیم این دوران دقیقاً مربوط به چه زمانی می‌شود و شامل چه اتفاقاتی است. در اصل این دوران به دوره زمانی حدود ۱۸۴ تا ۲۸۰ بعد از میلاد گفته می‌شود که در جریان اتفاقات آن، امپراتوری هان از بین رفته و منجر به تشکیل سه پادشاهی در کشور چین می‌شود که در نهایت در سال ۲۸۰، دوباره متحد می‌شوند و یک کشور واحد را ایجاد می‌کنند. از لحاظ اهمیت، شاید مهم‌ترین نکته این جنگ‌ها این باشد که این جنگ را می‌توان خونین‌ترین جنگ داخلی یک کشور از نظر تعداد تلفات در نظر گرفت. این جنگ‌ها در حدود ۴۰ میلیون کشته بر جای گذاشتند که برای مجموعه جنگ‌هایی در حدود ۱۹۰۰ سال پیش که جمعیت کلی زمین کمتر بود، به واقع رقم بسیار بزرگی است.

این دوران از نظر روابط سیاسی بین گروه‌های مختلف چین به قدری پیچیده است که شاید حتی تاریخ‌دان‌های ماهر هم گاهی در مورد بعضی وقایع آن به اشتباه بیفتند و ما نیز در این جا قصد نداریم که کل این وقایع را شرح دهیم اما به طور خلاصه، وقایع کلی این دوران را که شاید برای بازیکنان نسبت به بسیاری از جنگ‌های بزرگ دیگر تاریخ ناشناخته باشد شرح بدهیم.

امپراتوری هان در آن دوران، در قدرت بالایی به سر می‌برد و مستعمرات زیادی در کشورهای اطراف داشت. با این وجود در حوالی سال ۱۸۴، به دلیل قحطی شدید و افزایش بی‌رویه مالیات‌ها و آمار بیکاری شدید در میان مردم، شورش‌هایی تحت عنوان انقلاب دستار زردها (Yellow Turban Rebellion) در گوشه گوشه امپراتوری هان علیه امپراتور لینگ شکل گرفت که منجر به درگیری‌های بسیاری شد. به دلیل ناتوانی امپراتور در کنترل این شورش‌ها، او به فرماندهان و زمین‌داران محلی اجازه داد که بنا به صلاحدید خود، با ارتش‌هایی که در اختیار دارند هر گروه شورشی که می‌توانند را سرنگون سازند و بدین ترتیب در سرتاسر کشور چین جنگ‌هایی در گرفت و روز به روز نیز بر قدرت فرماندهان محلی افزوده می‌شد. از طرفی در سال ۱۸۹ میلادی امپراتور لینگ از دنیا می‌رود. پس از آن فرزند بی‌تجربه ۱۳ ساله او به نام شائو به سلطنت رسید. اقدامات او به شدت تحت تأثیر گروهی ده نفر از خواجگان درباری بود که باعث می‌شدند او فرمان‌هایی مطابق میل آنان صادر کند. در همین حین و به دلیل این وضعیت نابسامان در پی جنگ‌هایی در درون قصر، یکی از ژنرال‌های امپراتوری به نام دانگ ژو (Dong Zhou) وارد قصر شده و با برکنار کردن امپراتور، برادر ۸ ساله او را که کاملاً بی‌تجربه بود به عنوان امپراتور منصوب کرده و گروگان می‌گیرد تا از او برای حکمرانی بر سرزمین استفاده کند. دانگ ژو به طور کلی شخصیت بی‌رحم و مستبد داشت و به همین خاطر نیز میان فرماندهان محلی، ائتلافی برای مقابله با او شکل می‌گیرد. در نهایت نیروهای ائتلاف با جنگ‌های فراوان می‌توانند پایتخت یعنی شهر لوئویانگ (Luoyang) را پس بگیرند اما دانگ ژو به همراه امپراتور گروگان گرفته شده از آن جا به شهر چانگ آن (Chang’an) می‌گریزد و پس از آن نیز اعتماد میان نیروهای ائتلاف کم شده و میان آن‌ها نیز جنگ‌هایی شکل می‌گیرد. خود بازی نیز تقریباً در این قسمت شروع می‌شود.

نقشه بازی به خوبی حس و حال عنوانی در چین باستان را منتقل می‌کند

در این میان جنگ‌های متعددی میان فرماندهان مختلف صورت می‌گیرد. از طرفی خود دانگ ژو نیز توسط خیانت پسرخوانده‌اش لو بو (Lu Bu) در سال ۱۹۲ کشته می‌شود؛ اما به هر حال فارغ از سرنوشت دانگ ژو، نبرد عظیمی میان زمین‌داران بزرگ در نقاط مختلف بر سر تسلط بر سرزمین‌های وسیع چین در حال وقوع بود که بستر اصلی وقایع بازی نیز هستند. در نهایت هم باید بگوییم که در سال ۲۲۰، این جنگ‌ها منجر به تشکیل سه پادشاهی به نام‌های وی (Wei) در شمال، وو (Wu) در شرق و هان (Han) در غرب می‌شود (این‌هان با امپراتوری هان که پیش از این بر چین حکم می‌راند، متفاوت است). در نهایت و در طی جنگ‌های بسیار میان این سه امپراتوری، در سال ۲۸۰، چین دوباره به شکل یک امپراتوری واحد در می‌آید.

با همه این مقدماتی که در مورد تاریخ این دوران گفتیم، بهتر است به سراغ خود بازی برویم. در ابتدا همین مواردی داستانی را بررسی می‌کنیم. نسخه‌های قدیمی سری Total War خیلی به داستان اهمیت نمی‌دادند اما نسخه‌های جدید کاملاً به موضوع داستان هم اهمیت داده‌اند و با وجود این که ماهیت کلی بازی بر این اساس است که خودتان تاریخ را تغییر دهید اما بخش‌هایی از داستان هم در آن وجود دارد. در ابتدای بازی می‌توانید حالت کلی بازی را که یکی از دو گزینه Romance یا Records است انتخاب کنید. در حالت Records حالت کلی بازی بیش‌تر تاریخی شده و تا حدی شبیه Total War های قدیمی می‌شود. در حالت Romance اما بیش‌تر بازی بر مبنای داستان‌های تخیلی که بر اساس آن دوران ساخته شده‌اند روایت شده و البته در نبردها نیز قهرمان‌های اصلی داستان، به صورت تک‌نفره حضور پیدا کرده و تبدیل به نیروهای تک‌نفره بسیار قوی می‌شوند. البته هر دوی این حالت‌ها ذات واقعی بازی را که به هر حال روند تاریخ را در اختیار شما گذاشته است خیلی تغییر نمی‌دهد و خود بازی به همان شکل کلی این سری پیش می‌رود. با این حال یکی از نکات قابل توجه در خود بازی این است که گاهی اوقات انتخاب‌هایی در مقابل شما قرار می‌گیرد که می‌توانید از میان دو یا چند گزینه یک مورد را انتخاب کنید و این انتخاب‌ها نیز طوری هستند که احتمالاً روابط شما با سایر حکومت‌ها را تحت تأثیر شدید قرار می‌دهند. در بعضی از این مواقع که انتخاب‌ها خیلی تأثیرگذار هستند، خود بازی مشخص می‌کند که کدام گزینه، روند داستانی واقعی این نبردها را پیش می‌برد و کدام یک انتخاب معمولی است تا اگر می‌خواهید در جهت داستان واقعی پیش بروید، بدانید کدام گزینه را انتخاب کنید. در کنار این در زمان‌های مهمی که در واقعیت نیز اهمیت داشته‌اند، معمولاً اتفاقات به خصوص مربوط به همان دوران اتفاق می‌افتد. مثلاً در بخشی از بازی، ناگهان با مرگ دانگ ژو مطابق با تاریخ واقعی، روند عملکردی گروه‌ها نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در مجموع این که بازی در کنار آزادی عمل همیشگی سری Total War در روایت تاریخ، توجه بیش‌تری به یکسری از اتفاقات تاریخی مهم داشته است، باعث می‌شود که جذابیت بازی از این لحاظ بالاتر از نسخه‌های قبلی باشد.

از نظر قسمت داستانی بخش چندنفره نیز این عنوان در اصل شامل دو حالت می‌شود. یک حالت همان حالت رقابتی معمول است. در این حالت هر چند ممکن است در بعضی قسمت‌ها به صورت مقطعی با رقیبان همکاری داشته باشید اما در نهایت مجبور به کنار زدن آن‌ها خواهید بود. حالت دیگری که در این نسخه اضافه شده، مبارزه به صورت همکاری است. در این حالت، شما با چند بازیکن دیگر به نوعی ائتلاف تشکیل می‌دهید و باید همگی برای موفقیت یکدیگر تلاش کنید. در این حالت هر کدام از بازیکنان که شکست بخورند، باعث شکست دیگری نیز می‌شود و همین باعث می‌شود که مجبور باشید با یکدیگر همکاری کرده و به فکر خیانت نیفتید. حضور این دو حالت در بخش چندنفره نیز باعث شده تا بتوانید تاکتیک‌های عمیق‌تری مبتنی بر همکاری میان طرفین را در بخش چندنفره پیاده سازی کنید.

درخت خانوادگی مشابه عناوین قدیمی Total War به طور کامل در این نسخه پیاده‌سازی شده است

اما بپردازیم به اصل گیم پلی بازی و فارغ از موارد داستانی آن؛ مانند همه نسخه‌های Total War این بازی نیز در اصل به دو بخش هم‌زمان و نوبتی تقسیم شده است. بخش نوبتی در اصل بخش اصلی بازی است که رویدادهای مختلف مدیریت و تجارت و جنگ با سایر گروه‌ها در آن انجام می‌شود و بخش هم‌زمان نیز مربوط به نبردهای میان دو یا چند ارتش مشخص می‌شود. ابتدا موارد مختلف بخش نوبتی را بررسی می‌کنیم.

ابتدا در مورد هدف اصلی شما در بازی توضیح می‌دهیم. هدف اصلی در بازی، رسیدن به مقام امپراتوری و همچنین کنترل تقریباً تمامی کشور چین و متحد کردن آن است. در این میان شما از درجه نسبتاً پایینی شروعی می‌کنید و باید کم‌کم با تصرف شهرهای مختلف و به دست آوردن قدرت مقام خود را بالاتر ببرید تا در نهایت به مقام پادشاهی برسید. بعد از آن می‌توانید در این مقام اعلام امپراتوری بکنید و هر زمان که اعلام امپراتوری بکنید، دو حکومت دیگر نیز اعلام امپراتوری کرده و در اصل سه پادشاهی تشکیل می‌شود و از آن به بعد نبرد اصلی و جنگ‌ها میان این سه پادشاهی خواهد بود. در این میان شما می‌توانید از یکسری از حکومت‌ها تضمین بگیرید که از امپراتوری شما حمایت کنند و یا به بعضی از آن‌ها تضمین بدهید ولی در نهایت ممکن است شما یا آن‌ها به دیگری خیانت کرده و مسیر مناسب حکومت خود را پیش بگیرید.

بعضی از نبردهای تاریخی نیز به شکل بسیار زیبایی در بازی بازسازی شده اند که می توانید از منو به طور جداگانه آن‌ها را انتخاب کرده و به تجربه‌شان بپردازید.

اما برای رسیدن به این هدف، موارد بسیار گسترده‌ای هستند که باید در نظر بگیرید. نخستین مورد، مدیریت شهرها و ایالت‌های بازی است. هر ایالت از چندین شهر تشکیل شده و در هر شهر نیز یک یا چند ساختمان اساسی مستقر است. این ساختمان‌ها هر کدام به شکل خاصی به شما کمک می‌کنند. مثلاً بعضی رضایت‌مندی مردم را بالاتر برده، بعضی نیز تمرکز بر تربیت نیروهای قوی‌تر و یا کمک به اقتصاد و تولید مواد غذایی دارند. این ساختمان‌ها هر کدام پیچیدگی‌های خاص خود را دارند که باید در حین بازی به طور دقیق حواستان به این موارد باشد و مطابق با جزئیات آن‌ها، اقدام به ساختشان در مناطق مختلف بکنید. صحبت از مواد غذایی شد. برخلاف عناوین اخیر این سری یعنی سری Warhammer که خیلی تمرکزی بر چنین مواردی نداشتند، اما در این عنوان به شدت باید حواستان به سطح غذای حکومتتان باشد. کشور چین حتی در آن زمان نیز کشور پرجمعیتی بوده و باید حتماً به اندازه کافی مزرعه و سایر مراکز تولید غذا برای جمعیت رو به رو شد خود داشته باشید. از این رو باید وقتی که از نظر ذخایر غذایی تا حدی در مضیقه هستید، سعی بر تصرف شهرهای دیگر خصوصاً شهرهایی که تولید کننده مواد غذایی نیستند، نداشته باشید زیرا در آن صورت قطعاً با افزایش جمعیت، مشکل مواد غذایی بیش‌تر نیز خواهد شد.

در کنار این موارد، یکی از نکاتی که باید به آن اشاره کرد، تنوع بالای فرماندهان و گروه‌هایی است که می‌توانید در نقش آن‌ها قرار بگیرید. بسیاری از افرادی که در آن دوره نقش به سزایی داشتند، در قالب گروه‌های قابل بازی در این عنوان قرار دارند که هر کدام شیوه پیشروی متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. بعضی نظیر Cao Cao علاوه بر قدرت نظامی، بر پایه تحریک گروه‌های مختلف نسبت به همدیگر کار خود را پیش می‌برند و بعضی نیز نظیر Zheng Jiang که یکی از رهبران راهزنان است، بر پایه تهاجم‌های مختلف و غارت دشمنان در بازی پیشروی می‌کنند. همچنین نکته جالب توجه این است که هر چند شخصیت دانگ ژو به نوعی شخصیت منفی این بازی در اوایل محسوب می‌شود و به طور پیش‌فرض در دسترس قرار ندارد اما اگر در طول بازی خود ارتش او را شکست داده و پایتختش را تصرف کنید، امکان بازی در نقش او و گروهش در دورهای بعدی بازی برای شما مهیا خواهد شد.

معرفی بعضی از شخصیت‌های بازی:

در ادامه بعضی از شخصیت‌های مهمی که در واقعیت نیز نقشی اساسی در این دوران ایفا کرده‌اند را معرفی می‌کنیم:

Cao Cao:

Cao Cao

سائو سائو (چائو چائو) را شاید بتوان مهم‌ترین شخصیت این دوران دانست. تقریباً تمامی افراد مهم این دوران در دوره‌ای برخوردی با او داشته‌اند و او آن‌ها را تحت تأثیر قرارداده است. بعد از مرگ دانگ ژو هم که امپراتور به نحوی از چانگ آن فرار می‌کند، سائو سائو به او در سرزمینش پناه می‌دهد و بدین ترتیب، با در اختیار داشتن امپراتور به نوعی خود را تبدیل به اداره کننده مناطقی می‌کند که همچنان دست وفاداران به امپراتوری هان باقی مانده بودند. بزرگ‌ترین رقیب او Yuan Shao بود. این دو از بچگی دوست و همچنین رقیب یکدیگر بودند و در نهایت، در نبرد موسوم به نبرد گواندو (Battle of Guandu) سائو سائو یک‌بار و برای همیشه او را شکست می‌دهد و جایگاه خود را در شمال تثبیت می‌کند. در نهایت و در زمانی که سائو سائو به دلیل بیماری از دنیا می‌رود، فرزند او سائو پی (Cao Pi) کاری را که پدرش قسم خورده بود هیچ گاه در طول زندگی‌اش انجام نمی‌دهد انجام داد. او امپراتور را وادار به کناره گیری کامل کرده و خود را به عنوان امپراتور معرفی کرد و بدین ترتیب، رسماً آغازگر دوران اصلی نبردهای سه پادشاهی شد که برای تسلط کامل بر چین، بین سه پادشاهی که یکی از آن‌ها توسط سائو سائو و فرزندش سائو پی تأسیس شده است، نبردهایی سهمگین در می‌گیرد.

Liu Bei:

Liu Bei

لیو بی نیز یکی از مهم‌ترین شخصیت‌ها در این برهه تاریخی بوده است. علاوه بر این که او نقشی اساسی در نبردها ایفا کرده است و به نوعی تشکیل دهنده یکی از سه امپراتوری بوده، داستان بسیار جالبی نیز داشته است. او در خانواده‌ای فقیر و تک سرپرست به دنیا آمده بود و از طریق فروش کفش زندگی خود را می‌گذراند. در هنگام تشکیل شورشیان دستار زرد، او با آن‌ها مخالفت کرده و به نیروهای وفادار به حکومت می‌پیوندد و علیه شورشیان می‌جنگد. به دلیل توانایی‌های بالای جنگی او، حکومت در نهایت به او مقامی در ارتش می‌دهند و در این میان، او از نظر سیاسی نیز رشد کرده و تبدیل به یکی از فرماندهان اصلی می‌شود که چندین شهر را در اختیار دارند و با تصرف شهرهای مختلف، او نیز پایه‌گذار یکی از سه پادشاهی اصلی می‌شود. شاید داستان رسیدن او از فقر به پادشاهی کمی تخیلی و افسانه‌ای به نظر برسد ولی آن طور که شواهد تاریخی می‌گویند، به نظر می‌رسد حقیقت واقعاً به همین شکل بوده و او واقعاً از فقر به نقطه پادشاهی رسیده است.

Yuan Shao:

Yuan Shao

یوآن شائو نیز یکی از مهم‌ترین فرماندهان این دوران پر فراز و نشیب بوده است. در اصل او پایه‌گذار ائتلاف اولیه علیه دانگ ژو بوده است و در نبردهای زیادی نیز به پیروزی‌های قابل توجه دست یافته است. با این وجود او دوست و رقیب همیشگی سائو سائو نیز بوده است و به همین دلیل نیز اتفاقات فراوانی برای او رخ داده است. در دوره‌ای که امپراتور از چانگ آن فرار می‌کند، او می‌توانست کنترل امپراتور را به دست بگیرد اما به دلیل نگرانی نسبت به از دست دادن حکومت و واگذاری آن به امپراتور این کار را نمی‌کند ولی در عوض سائو سائو با در اختیار گرفتن امپراتور، از او برای حکومت بر مناطق وفادار به امپراتوری هان استفاده می‌کند. با وجود قدرت بالای نظامی او، یوآن شائو در نبرد گواندو از سائو سائو شکست می‌خورد و هر چند کشته نمی‌شود، اما این شکست ضربه سنگینی به او وارد می‌کند و در نهایت دو سال بعد نیز به دلیل بیماری از دنیا می‌روند و به دلیل نداشتن وارث، سائو سائو به راحتی مناطق او را تحت تصرف در می‌آورد. با همه این‌ها، سائو سائو همواره برای او احترام بالایی قائل بوده و بعد از مرگش نیز به افراد خانواده یوآن شائو، پست‌های حکومتی و حقوق می‌دهد.

Dong Zhuo:

Dong Zhou

دانگ ژو بدون شک یکی از منفی‌ترین شخصیت‌های این داستان تاریخی است. او با حمله به پایتخت بعد از مرگ امپراتور از آشوب به وجود آمده در اثر کشته شدن ده خواجه درباری اعظم استفاده کرده و با کنار زدن امپراتور ۱۳ ساله، برادر ۸ ساله او را به تخت می‌نشاند و با کشتن بسیاری از اطرافیان او، با القای ترس فراوان در امپراتور ۸ ساله، کنترل کامل او را به دست می‌گیرد. به دلیل همین خشونت و استبداد دانگ ژو، ائتلافی بر علیه او تشکیل می‌شود که به هر نحوی که شده او را از پایتخت خارج می‌کنند. هر چند با وجود از دست دادن پایتخت، او همچنان شهرهای بزرگ دیگری نظیر چانگ آن را در اختیار داشته و به حکومت پر از ترس و استبدادش ادامه می‌دهد، اما در نهایت چند سال بعد، لو بو، فرزند خوانده و مهم‌ترین ژنرالِ دانگ ژو، به او خیانت کرده و او را به قتل می‌رساند. با این وجود، کارهای او زمینه ساز اصلی جنگ‌های بسیار عظیم در میان حاکمان مختلف می‌شود که برای حدود یک قرن، چین را به طور کلی تحت تأثیر قرارداده و نتیجه اعمال ابتدایی او در غصب پایتخت، در نهایت منجر به سلسله رویدادهای بسیار طولانی این دوران مهم در تاریخ چین می‌شود که به تغییر کامل چین و انقراض سلسله هان می‌انجامد. در اصل باید او را مهم‌ترین جرقه آغازگر این دوران پر از جنگ و خونریزی دانست.

مورد دیگری که در عناوین اخیر Total War خیلی به آن توجهی نمی‌شد و در این نسخه دوباره مورد توجه قرار گرفته، بازگشت سیستم درخت خانوادگی به بازی است. بدین ترتیب که می‌توانید با ازدواج اعضای خانواده با اعضای سایر خاندان‌ها، از طرفی روابط میان خاندان‌ها برای متحد شدن با هم را بهبود ببخشید و از طرف دیگر هم این که در طول زمان درخت خانوادگی شما با تولد فرزندان گسترده‌تر خواهد شد و طبیعتاً به نیروهایی که می‌توانید در آینده به عنوان فرمانده از آن‌ها استفاده کنید نیز افزوده خواهد شد. همچنین نکته قابل توجه این است که در این نسخه زنان هم می‌توانند فرمانده ارتش باشند و از این رو از فرزندان دختر نیز می‌توان به این شکل استفاده کرد. چنین موردی تحریف تاریخ نیز نبوده و واقعاً در آن دوران موارد معدودی از فرماندهی ارتش توسط زنان نیز وجود داشته است. در کنار درخت خانوادگی با پیشرفت و رسیدن به درجات بالاتر، می‌توانید بعضی از اعضای خانواده یا سایر افراد مهم حکومتتان را به پست‌های حکومتی مختلف بگمارید و در کنار آن جلسات مشورتی نیز برگزار کنید. حاصل کار این جلسات، معمولاً مأموریت‌هایی هستند که در صورت انجامشان، با پاداش رو به رو خواهید شد.

اگر Chang’An را تصرف کنید، امپراتور به پایتخت شما منتقل شده و می توانید بخش‌‌های وفادار به امپراتوری هان را به نوعی تبدیل به مستعمره خود کنید.

یکی از مواردی که در اکثر عناوین سری Total War تا حدی مورد انتقاد واقع می‌شد، سیستم دیپلماسی بازی بود که در بسیاری از مواقع رفتارهای عجیب و غریب بسیاری از آن سر می‌زد و نمی‌شد در بسیاری از موارد خیلی روی آن حساب کرد و به علاوه کار کردن با آن نیز تا حدی دشوار بود. در این نسخه به وضوح بهبودهای قابل توجهی در این سیستم صورت گرفته است. از طرفی شاید یکی از مهم‌ترین گزینه‌ها برای ساده‌تر کردن بازی، اضافه شدن گزینه Quick Deal باشد. در این حالت شما از میان قراردادهای ممکن یکی را انتخاب کرده و بازی در کنار هر کدام از رهبران گروه‌ها نشان می‌دهد که چه قدر احتمال پذیرفتن این قرارداد میان شما و آن‌ها وجود دارد. به این شکل لازم نیست مثلاً برای برقراری یک پیمان تجاری ساده، مدام گروه‌های مختلف را چک کنید تا ببینید اصلاً کدام یک راضی به این کار هستند، بلکه می‌توانید با استفاده از این گزینه، سریعاً چک کنید تا از میان آن‌هایی که بدون مشکل راضی به امضای قرارداد هستند یکی را انتخاب کنید و در همین حین نیز می‌توانید سود و منفعت ناشی از قرارداد با هر حکومت را ببینید تا آن موردی که بیش‌تر به نفعتان است را انتخاب کنید. در کنار این همچنان امکان برقراری قراردادهای پیچیده نیز وجود دارد و در کنار آن، یک عدد هم ایجاد شده که نظر طرف مقابل نسبت به قرارداد مطرح شده در کل و همچنین هر کدام از بخش‌های قرارداد را نشان می‌دهد تا ببیند که در کل چقدر احتمال دارد که قرارداد توسط آن‌ها پذیرفته شود. گزینه‌های پیچیده‌ای نیز میان روابط حکومت‌ها نظیر تشکیل ائتلاف، تصمیم گیری با ائتلاف برای اعلام جنگ به یک حکومت خاص و مواردی نظیر این نیز به شدت به عمق این سیستم افزوده‌اند. مثلاً ممکن است چهار گروه با هم ائتلاف کرده باشند و بعد یکی از آن‌ها از بقیه بخواهد به یک حکومت اعلام جنگ دهند. در این صورت رأی گیری میان گروه‌ها صورت گرفته و بر اساس قدرت، به هر گروه ضریبی تعلق گرفته و در نهایت نتیجه نهایی تصمیم ائتلاف مشخص شده و بقیه نیز مجبور به اطاعت از آن هستند وگرنه مجبور به خروج از ائتلاف خواهند بود. در این میان امکان مستعمره کردن حکومت‌های دیگر نیز وجود دارد. در بعضی از این حالات، می‌توانید بعد از مستعمره کردن، حکومت را به طور کامل تحت سلطه خود در بیاورید. در این حالت با واکنش نسبتاً منفی سایر گروه‌ها رو به رو خواهید شد. در کنار این می‌توانید هنگام تشکیل مستعمره، به آن‌ها اطمینان بدهید که استقلالشان را از آن‌ها نخواهید گرفت و در این صورت نمی‌توانید بدون اعلام جنگ و موارد این چنینی، حکومت مستعمره را به طور کامل و ناگهانی در اختیار بگیرید. همچنین با اعتباراتی که از نظر سیاسی کسب می‌کنید، می‌توانید روی رفتار سایر حکومت‌ها برای اعلام جنگ یا صلح و یا حتی دیدگاهشان نسبت به سایر حکومت‌ها اثر بگذارید. در مجموع هر چند هنوز هم گاهی رفتارهای عجیب از سیستم دیپلماسی سر می‌زند اما می‌توان گفت که وضعیت آن بسیار بهتر از نسخه‌های قبل شده است و واقعاً می‌توان روی آن به عنوان یکی از ارکان اصلی و قابل اعتماد بازی حساب باز کرد و بر اساس آن یکسری از نقشه‌ها را تنظیم کرد. چنین مواردی برای عنوانی در این دوره زمانی واقعاً نیاز بود؛ زیرا در این دوره رویدادهای سیاسی پیچیده و خیانت‌های بین طرفین نقشی اساسی در اتفاقات ایفا می‌کردند و خوشبختانه در این عنوان تا حد خوبی این سیستم به خوبی پیاده سازی شده است و حداقل با اطمینان می‌توان گفت که نسبت به عناوین قبلی، شاهد پیشرفت قابل توجهی در این بخش بوده‌ایم.

بخشی نیز قرار داده شده تا در آن بتوانید به اعضای خاندان و افراد مهم دیگر، پست‌های حکومتی بدهید

موضوع دیگری که در این نسخه وارد کار شده است، سیستم پیشرفته جاسوسی است. شما می‌توانید افراد گروهتان را به عنوان جاسوس به کشورهای دیگر بفرستید. اگر در این امر موفق باشید، ممکن است اتفاقات مختلفی برای آن‌ها بیفتد. یکی از این حالات این است که نیروی شما وارد ارتش دشمن بشود. در این حالت ممکن است او بتواند در ارتش خرابکاری انجام داده یا به طور کامل آن‌ها را دچار مشکلات اساسی بکند تا بتوانید به راحتی آن‌ها را از پیش رو بردارید. احتمال دیگر این است که او به عنوان شهردار یا استاندار یک منطقه منسوب شود و می‌توانید از او بخواهید که منطقه را تحویل شما بدهد و اگر در این کار موفق باشید، به واقع چنین اتفاقی می‌افتد. حتی ممکن است بتوانید او را وارد خاندان سلطنتی گروه رقیب بکنید. در این صورت می‌توانید از جاسوستان بخواهید که مثلاً فرمانده اصلی دشمن را به قتل برساند و اگر در این کار موفق باشد، ممکن است خودش به پادشاهی برسد. در این صورت، حتی امکان این که از او بخواهید کل مناطق تحت حکومت دشمن را تحویل شما بدهد وجود دارد و می‌توانید مناطق وسیعی را به این شکل فتح کنید. البته در چنین حالتی قطعاً بعضی از وفاداران حکومت به عنوان نیروی شورشی با شما مقابله خواهند کرد که باید برای شکست آن‌ها نیز از پیش نقشه‌ای مهیا بکنید. امکانات مختلفی که در این راه می‌توانید انجام بدهید بسیار گسترده هستند و باید از آن‌ها به خوبی استفاده بکنید زیرا به واقع می‌توانند جریان بازی را متحول کنند. در کنار همه این‌ها باید توجه کنید که چنین مواردی برای شما نیز ممکن است روی بدهد و مثلاً ممکن است یکی از نیروهایتان جاسوس دشمن باشد و در لحظات اساسی، ضربه‌ای مهلک به شما وارد کند. حتی امکان ایجاد جاسوس دوجانبه نیز وجود دارد و ممکن است جاسوسی که برای دشمن فرستاده‌اید، خود جاسوسی از طرف آن‌ها باشد و شرایط کاملاً پیچیده‌ای در این حالت اتفاق خواهد افتاد و باید حتماً نسبت به افرادی که به حکومت‌های مختلفی خدمت کرده‌اند، با احتیاط رفتار کنید.

سیستم درخت تکنولوژی نیز در Three Kingdoms با عنوان سیستم اصلاحات (Reforms) قرار گرفته است. هر ۵ دور می‌توانید یکی از اصلاحات موجود در این سیستم را فعال کنید. هر کدام از این اصلاحات مزیت‌های خاص خود را دارند. بعضی باعث می‌شوند که بتوانید ساختمان‌های پیشرفته‌تری بسازید و بعضی نیز اقتصاد یا تولید غذای شما را تقویت می‌کنند و یا امکان ارسال جاسوس‌های بیش‌تر را برایتان مهیا می‌سازند. در این بخش باید سعی کنید در عین این که تعادلی کلی بین شاخه‌های مختلف درخت برقرار می‌کنید، باید سعی کنید به قسمتی که با روش بازی شما هماهنگ‌تر است، توجه بیش‌تری بکنید تا به سرعت بتوانید از آن طریق دشمنان و رقیبان را تحت فشار قرار دهید.

درخت تکنولوژی یا Reform در این بازی واقعا به شکل یک درخت طراحی شده است

یکی دیگر از تغییرات بازی مربوط به سیستم مدیریت ارتش‌ها می‌شود. در این نسخه، شما در هر واحد ارتشی روی نقشه، می‌توانید سه فرمانده داشته باشید که هر فرمانده ۶ واحد از نیروها را کنترل می‌کند. نکته مهمی که هست این است که بعضی از فرماندهان شما در نبردهای سنگین مهارت داشته و بعضی نیز در نبردهای از راه دور و… و این موارد، روی افراد تحت کنترل آن‌ها نیز اثر گذار بوده و در کنار این که بعضی از قابلیت‌های آنان کل ارتش را تقویت می‌کند، بعضی از قابلیت‌ها نیز صرفاً مربوط به ۶ نیروی تحت فرمانشان می‌شود. از طرف دیگر یکسری از قابلیت‌های فرماندهان نیز خود نبردهای هم‌زمان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. مثلاً در نسخه‌های قبل، یک نیروی سواره نظام به خودی خودی فارغ از فرمانده اش ممکن بود بتواند بسته به نوع واحد و توانایی‌هایش، آرایش لوزی شکل بگیرد ولی در این نسخه، ایجاد این آرایش‌ها و مواردی نظیر تیر آتشین برای تیراندازان، به نیروها بستگی ندارد بلکه به توانایی‌های استراتژی مختلف فرماندهان بستگی دارد.

در بند قبل صحبت از توانایی‌های استراتژی فرماندهان شد؛ از نسخه Total War: Warhammer، سیستم ارتقای فرماندهان به شکلی شبیه عناوین نقش آفرینی پیاده سازی شد و حالا هم این بازی از سیستم مشابه استفاده کرده است. بدین شکل که هر قهرمان و فرمانده، بسته به نوع خود، یک سیستم ارتقا دارد که بعد از جنگ‌های مختلف و کسب تجربه، با به دست آوردن امتیاز مهارتی، می‌توانید او را ارتقا داده و در زمینه‌های مختلف قوی کنید. بعضی از این زمینه‌ها باعث می‌شوند که فرماندهان در زمینه کشورداری قوی‌تر شوند و بعضی دیگر نیز باعث قوی‌تر شدن آن‌ها و یا نیروهای تحت فرمانشان از لحاظ توانایی‌های فیزیکی یا استراتژیکی و استفاده‌های تاکتیکی مختلف می‌شود. علاوه بر این سیستم نیز طراحی شده که می‌توانید اسلحه و زره فرماندهان و یا همراهان و وسایل همراهشان را عوض کنید. بدین ترتیب با عوض کردن هر کدام، در بعضی از توانایی‌های جنگی یا استراتژیک فرمانده تغییراتی ایجاد می‌شود.

در نهایت و در کنار همه این‌ها، سیستم‌های معمول این سری نیز همگی به قوت خود پا بر جا هستند و بعضاً تغییرات کوچکی در جهت بهبود داشته‌اند. به عنوان مثال در این نسخه می‌توانید در هنگام محاصره شهرها، در صورتی که فرمانده ای در شهر باشد، از او درخواست تسلیم شدن بکنید و در صورتی که فرمانده خیلی به گروهش وفادار نباشد، ممکن است با تسلیم شدن، بدون جنگ و خونریزی شهر را تحویل شما داده و در عوض جان خود و همراهانش را نجات دهد. چنین تغییراتی هر چند شاید در ابتدا خیلی چشمگیر نباشند اما به مرور زمان بر نحوه بازی کردن شما اثر گذار خواهند بود.

اگر در حالت Romance نبردها را انجام دهید، می‌توانید شاهد چنین دو‌ئل‌های زیبایی باشید

حال بعد از تمام این موارد، به سراغ نبردهای هم‌زمان بازی می‌رویم. اولین نکته حائز توجه این است که اگر در حالت Romance به تجربه بازی بپردازید، فرماندهان نیروهایی تک نفری باقابلیت‌های به شدت قوی شده خواهند بود که تا حدی به Total War: Warhammer شباهت دارد. در عوض اگر در حالت کلاسیک‌تر بازی یعنی Records به تجربه آن بپردازید، مطابق عناوین تاریخی دیگر این سری، فرماندهان تقریباً مانند سایر نیروها بوده و واحد آن‌ها در نبرد، شامل تعدادی از محافظان به همراه خود فرمانده خواهد بود که طبیعتاً هر کدام قدرت‌های نسبتاً معمولی و طبیعی دارند. در حالت Romance، در حین نبرد می‌توانید به فرمانده دشمن پیشنهاد دوئل بدهید و در صورتی که پیشنهادتان پذیرفته شود، دو قهرمان به صورت جداگانه به دوئل خواهند پرداخت و تا زمانی که به طور کاملاً جداگانه به نیروهایتان دستور دخالت در نبرد را ندهید، نیروها در نبرد میان فرماندهان دخالت نخواهند کرد. چنین بخشی بدون شک یکی از قسمت‌های بسیار جالب این نسخه است که تا حدودی بار سینمایی بازی را نیز بالا برده است. در کنار این‌ها، طبیعتاً به دلیل تفاوت‌هایی نظیر سیستم تا حدودی متفاوت مدیریت نیروها که به آن اشاره شد و تأثیر بیش‌تر توانایی فرماندهان بر قدرت واحدهای تحت کنترلشان، طبیعتاً باید روشی متفاوت نسبت به سایر عناوین این سری را اتخاذ کنید که زمینه ساز ایجاد تاکتیک‌های مختلف جنگی خواهند بود. در کل با توجه به این که در نسخه‌های قبلی نیز این بخش تقریباً ایراد قابل توجهی نداشته، این نسخه نیز با ارائه کیفیتی در همان حد و اندازه و انجام یکسری تغییرات جالب، می‌تواند در همان حد کیفی ظاهر شود.

یکی از موارد دیگری هم که باید بررسی کنیم، سیستم راهنمای بازی است. اولین نکته‌ این که تا حدی سیستم راهنمایی‌ای که به تازه کاران در بازی ارائه می‌شود، گسترده‌تر شده است و موارد بیش‌تری –نظیر سیستم جدید دیپلماسی- را تحت پوشش قرار می‌دهد. با همه این‌ها همچنان آن‌قدر بخش‌های بازی گسترده هستند که نمی‌توان راهنمای اولیه بازی را کافی دانست و ممکن است بازی برای کسی که با این سری آشنایی ندارد، بسیار پیچیده به نظر برسد. خوشبختانه راهنماهای کلی بازی که فارغ از راهنمای اولیه هستند، شکل ساختاریافته‌تری پیدا کرده‌اند و علاوه بر مشاوری که در حین بازی به شما راهنمایی می‌دهد، می‌توانید با فشردن کلید F1، با بردن نشانگر ماوس روی بخش‌های مختلف در مورد آن‌ها اطلاعات کسب کنید. همچنین با فشردن کلید F2 و کلیک روی این بخش‌ها، ویدئویی‌هایی از سایت سازنده برای شما به نمایش در خواهد آمد که موضوعات مرتبط با آن بخش را آموزش می‌دهند. در مجموع هر چند هنوز هم بعضی از بخش‌های بازی پیچیدگی بالایی دارند ولی سازندگان نیز تلاش بیشتری در جهت کاربرپسند کردن سیستم راهنمای بازی انجام داده‌اند که نسبتاً رضایت بخش است. با وجود این همچنان بعضی از منوهای بازی مخصوصاً برای افراد تازه وارد بیش از اندازه گیج کننده خواهند بود و حتی ممکن است بخش زیادی از بازی را بدون این که کارکرد بعضی از بخش‌ها را بدانید، سپری بکنید.

سیستم دیپلماسی بازی تغییراتی داشته است که یکی از آن‌ها اضافه شدن امکان انعقاد سریع قرارداد است

در نهایت و در پایان بررسی گیم پلی بازی باید به مسئله هوش مصنوعی نیز اشاره‌ای بکنیم. در این سری با وجود ارائه هوش مصنوعی خوب در هر دو بخش هم‌زمان و نوبتی که به خصوص در درجات سختی بالا واقعاً چالش برانگیز می‌شوند، همواره شاهد یکسری مشکلات نیز در این زمینه بوده‌ایم که در یکسری موقعیت‌های بدیهی هوش مصنوعی عملکرد خوبی از خود نشان نمی‌داد. در این نسخه هر چند مشکلات تا حدی برطرف شده‌اند اما هنوز هم نمی‌توان ادعا کرد که به طور کامل مرتفع شده‌اند. با این وجود بازی از این بخش نیز نمره قبولی می‌گیرد و می‌توان سطح کیفی آن را قابل قبول دانست.

در مجموع و با تمام آنچه توصیفاتی که از گیم پلی بازی ارائه دادیم، باید گفت که مانند همیشه، Creative Assembly تجربه‌ای ناب را در اختیار طرفداران قرار داده است. این بار با تمرکز بیش‌تر بر روی سیستم دیپلماسی و تغییرات مناسب در آن، شاهد برطرف شدن بسیاری از مشکلات این قسمت از بازی نیز هستیم و در کنار آن، در بخش‌های مختلف سیستم‌های جدیدی اضافه شده و یا سیستم‌های قبلی دچار تغییراتی شده‌اند تا بازی ضمن حفظ هسته کلی و درست نسخه‌های قبلی، حس و حال ویژه خود را داشته باشد و صرفاً تکرار گیم پلی قبلی نباشد و خوشبختانه این تغییرات به خوبی جواب داده‌اند.

بعد از گیم پلی، نوبت به گرافیک بازی می‌رسد. بدون شک از نظر هنری کار سازندگان بسیار قابل تحسین است. در این نسخه صرفاً شاهد یک بازسازی معمولی تاریخ نیستیم، بلکه ظاهر شخصیت‌ها برای این که تا حدودی شبیه رمان Romance of the Three Kingdoms شده و یکسری جنبه‌های تخیلی نیز به آن اضافه شود، کمی با تغییرات همراه بوده و در کل تا حدی در ظاهر بعضی از افراد مهم در بازی اغراق‌هایی صورت گرفته تا بازی از این لحاظ، شکل ظاهری منحصر به فردی را پیدا کند. در زمینه‌هایی نظیر القای حس و حال خاص چین باستان از لحاظ بصری بدون شک سازندگان موفق بوده‌اند. همچنین طراحی خاص نقشه بازی در نقاط نامشخص که تا حدودی شبیه نقشه‌های واقعی جنگی فیلم‌های تاریخی است نیز به القای این حس کمک بیش‌تری کرده است.

در نبردها در صورتی که نیروهایتان از تیرهای اتشین استفاده کنند، ممکن است باعث آتش گرفتن پوشش گیاهی منطقه شوند. در این صورت به افرادی که اطراف آتش قرار داشته باشند، آسیب وارد خواهد شد

از نظر فنی، سری Total War همواره از عناوین مطرح استراتژی بوده‌اند و این عنوان نیز از این قاعده مستثنی نیست. کیفیت طراحی محیط‌ها و جزییات کلی رعایت شده در ظاهر سربازان در نبردهای هم‌زمان به همراه تعداد بسیار بالای آن‌ها، همواره دستاورد نسخه‌های مختلف این سری بوده است و در این نسخه نیز با کیفیتی بالاتر شاهد این موضوع هستیم. کیفیت طراحی جزییات بخش نوبتی نیز بسیار بالاست. تنها ایرادی که می‌توان به این بخش گرفت، بعضی از انیمیشن‌های مربوط به نبردهای هم‌زمان است که تا حدودی مصنوعی جلوه می‌کنند و به علاوه باگ‌هایی نیز در حین حرکات تعداد بالای افراد ارتش به چشم می‌خورد. همچنین حالتی از طریق تنظیمات بازی قابل فعال سازی است که تعداد نیروهای حاضر در نبرد را برای هر دو طرف، تا ۵۰ درصد افزایش می‌دهد که البته علاوه بر این که تاحدی باعث سختی بازی می‌شود، طبیعتاً باعث فشار بالایی کارت گرافیک نیز می‌شود. البته سازندگان نیز این بخش را به صورت تقریباً آزمایشی در بازی قرار داده‌اند و عملکرد کاملاً خوب آن را روی سیستم‌های مختلف تضمین نکرده‌اند و سیستم‌های حداقل و پیشنهادی بازی نیز بدون در نظر گرفتن این مورد ارائه شده‌اند. این مورد را در اصل می‌توان تستی برای کارت‌های گرافیک خیلی قوی دانست و همچنین به سازندگان کمک می‌کند وضعیت بازی خود را از این لحاظ بسنجند تا بتوانند در نسخه‌های بعدی این حالات را به صورت پایدارتری ارائه بدهند. با همه این موارد، می‌توان گفت که سازندگان در این بخش نیز عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته‌اند. در زمینه پرفورمنس لااقل بر اساس تجربه خود من از بازی که روی سیستمی قوی صورت گرفته است، با مشکلات عجیب و غریب نظیر افت فریم‌های ناگهانی رو به رو نبوده‌ام. با این وجود باید برای اظهار نظر دقیق در مورد این بخش، منتظر بررسی گروه‌های ویژه بررسی فنی بازی‌ها و بنچمارک های آن روی سیستم‌هایی با کارت گرافیک‌های مختلف ماند. هر چند در بعضی از گزارش‌های سایر منتقدان مشکلاتی در زمینه لودینگ‌های طولانی و بعضاً ۵ دقیقه‌ای دیده می‌شود، اما من به شخصه با چنین مشکلاتی حتی در هنگام اجرای بازی روی هارددیسک رو به رو نبوده‌ام و در اکثر اوقات مدت زمان لودینگ‌ها از حدود ۱ دقیقه بیش‌تر نشده‌اند. هر چند که این زمان نیز با نصب بازی روی SSD قابل کاهش است.

امکان انجام نبردهای بسیاری بزرگ نیز وجود دارد. در حین نبرد نیز فرماندهان با یکدیگر صحبت کرده و در مورد وقایع نبرد اظهار نظر می‌کنند.

در نهایت به موضوع صداگذاری و موسیقی در بازی می‌رسیم. در زمینه موسیقی، تقریباً تمامی عناوین سری Total War بسیار موفق بوده‌اند و این عنوان نیز با ارائه موسیقی متناسب با فرهنگ چین و ارائه حس حضور در آن دوران، قطعاً در این زمینه کاملاً موفق عمل کرده است. در زمینه صداگذاری هم فارغ از مواردی نظیر صداگذاری ضربات سلاح‌ها و مواردی نظیر این که همواره به خوبی انجام شده‌اند، این بازی علاوه بر انگلیسی و سایر زبان‌های رایج، به صورت کامل به زبان چینی نیز صداگذاری شده است که قطعاً برای افرادی که می‌خواهند کاملاً در حال و هوای آن دوران قرار بگیرند، حضور صداگذاری کامل چینی یک نکته بسیار مثبت محسوب می‌شود.

نتیجه‌گیری نهایی:

با همه مواردی که گفتیم، Total War: Three Kingdoms همانند سایر عناوین این سری، یکی از بهترین عناوین استراتژی است که می‌توانید تهیه کنید. در طول این سال‌ها، بخش‌های مختلف این بازی به تکامل بسیار خوبی رسیده‌اند و حال در این نسخه سازندگان با ایجاد تغییراتی در بخش‌های مختلف و همچنین بهتر کردن سیستم دیپلماسی بازی، سعی کرده‌اند علاوه بر حفظ هسته کلی بازی، نکات ویژه و منحصر به فردی را به آن بیفزایند و خوشبختانه در ارائه این بخش‌های جدید و حفظ تعادل بازی نیز موفق بوده‌اند. در زمینه‌هایی نظیر صداگذاری و موسیقی و گرافیک نیز این سری همیشه از جمله عناوین مدعی در سبک استراتژی بوده است و در این نسخه نیز با همین موضوع مواجه هستیم. در مجموع اگر از طرفداران عناوین استراتژیک یا سری Total War هستید، قطعاً باید این عنوان را نیز تهیه کنید.