گپفا ۲۴؛ امتیاز شما به نیمۀ اول نسل نهم پلی استیشن

در گپفا فرصتی فراهم می‌شود تا در مورد موضوعات مختلف پیرامون بازی های ویدیویی صحبت کنیم و با رعایت احترام به سلایق یکدیگر نظرات خود را به اشتراک بگذاریم.

موضوع این قسمت از گپفا، نیمۀ اول نسل نهم پلی استیشن است. تقریباً ۵ سال از عرضۀ کنسول پلی استیشن ۵ می‌گذرد و جالب است که نظرات خود را در رابطه با آن به اشتراک بگذاریم. ابتدا از تیم تحریریه گیمفا و انتخاب‌هایشان شروع می‌کنیم:

آرمین مکاری؛ نویسنده

این نظر کسی است که دو نسل ۷ و ۸ را به صورت ایزوله در اتمسفر ایکس باکس گذرانده و خب بازگشت به محیط پلی استیشن، با کوله باری از انحصاری‌هایی که حالا تا جای ممکن ریمستر و ریمیک شده‌اند یا به‌روزرسانی نسل نهم خود را دریافت کرده‌اند، توانست بهترین لحظات در این نسل را برای من رقم بزند. هیچ شکی نیست که عملکرد سونی در زمان لانچ پلی استیشن ۵، به درخشانی عناوین لانچ پلی استیشن ۴ نبوده، و با نگاهی به آرشیو انحصاری‌های این شرکت، غبطه می‌خورم که چرا در لاین آپ آن‌ها، شوتر اول شخص داستان محور همانند Killzone یا ریسینگ آرکید وجود ندارد. چه فرنچایزهای ارزشمندی که سونی سال‌هاست از پتانسیل آن‌ها استفاده نمی‌کند و به دست فراموشی سپرده شده‌اند.

اما حالا می‌خواهم بلوغ و موفقیتی که سونی در نسل نهم با پلی استیشن ۵ به آن رسیده را به Avengers Endgame تشبیه کنم. شاید اگر این دو محصول را به تنهایی بسنجیم، عملکردشان به خوبی قبلی‌ها نباشد، اما هر دو به نظرم نتیجه سال‌ها برنامه‌ریزی و نتیجه محصولات پیشین خود هستند که توانستند در آخر روی قله بایستند. هر آنچه سونی از اشتباهات اوایل نسل هفت درس گرفت و در نسل هشتم کاشت، این نسل در حال برداشت آن است؛ جایگاه استواری که به نظر می‌رسد رقیبشان، یعنی ایکس باکس، قدم‌های زیادی با آن فاصله دارد. امیدوارم هرچه زودتر شکاف بین دو برند که با شروع بد ایکس باکس در نسل هشت پا گرفت، رفع شود، زیرا انحصار مطلق و بی‌رقیب بودن هیچ شرکتی به سود کاربران نخواهد بود.

به شخصه با قابلیت‌های کنترلر دوال‌سنس، ورود به نسل جدید را حس کردم و همان حس نوآوری و خلاقیتی که در نسل هشت با کینکت تجربه کردم را درونم زنده کرد و باید بگویم با کمال احترام به ارگونومی کنترلر ایکس باکس و عادتی که به این کنترلر دارم، ترجیح می‌دهم تمامی بازی‌ها را با دوال‌سنس تجربه کنم. در آخر با وجود این که کنسول‌های نسل نهم تا به این جای کار به عقیده بنده اصلاً در حد نسل هفت و هشت نبوده‌اند (چه از لحاظ عناوین انحصاری، چه مولتی پلتفرم)، و ایکس باکس سریز بهتر از ایکس باکس وان ظاهر شده، اما برنده این نسل تا به این جای کار، بدون شک پلی استیشن است.

۸.۵/۱۰

کاظم حقیقی؛ نویسنده

در ابتدای نسل نهم، سونی با ارائه یکی از برگ‌های برنده خود، یعنی عنوان Demon’s Souls Remake، و همچنین اثر فوق‌العاده Ratchet & Clank: Rift Apart در سال ۲۰۲۱، به همگان قدرت بالا و سرگرم‌کننده بودن کنسول خود را نشان داد. از این حیث توقع بازی‌بازها افزایش یافت و متاسفانه پس از گذشت حدود ۵ سال از نسل نُهم، ما هنوز شاهد عناوین انحصاری تماماً نسل بعدی از سوی این غول شرقی نیستیم و دل را به یک سری اخبار و شایعات از سوی Santa Monica و غیره خوش می‌کنیم. از طرفی، صدای هواداران این کنسول در آمده: «هی سونی، یا بازی‌هایی که ما می‌خواهیم را ریمستر کن یا کلا ریمستر را کنار بگذار». هواداران خواهان ریمستر انحصاری‌های باکیفیت نسل ششم و هفتم این ناشر همچون سه‌گانه کلاسیک God of War و فرنچایزهای Killzone و Infamouse هستند و سونی گویا نمی‌خواهد به آن‌ها گوش بدهد.

اما این موضوعات باعث نمی‌شود حتی مقداری از شکوه و قدرت PS5 کاسته شود. این پلتفرم با DualSense دوست‌داشتنی خود همچنان بی‌رغیب است و با عناوینی چون Astro Bot یکه‌تازی می‌کند. از طرفی، سونی با انتشار عناوین انحصاری کنسولی و به دست آوردن حق انتشار آثار استدیوهای ترد پارتی کمتر شناخته شده، طرفداران خود را سرگرم کرده است. گویا سونی می‌خواهد در زمان مناسب کارت‌هایش را رو کند و بازی‌های متحیرکننده استودیوهای فرست پارتی خود را نشان دهد و در دوئل مرگبار با شرکت رقیب پیروز شود.

۸.۵

رضا ویسی‌نیا؛ نویسنده

پیروزی بی‌چون و چرای سونی در نسل هشتم و ساخت عناوین انحصاری و باکیفیت دلیلی شد تا سونی بتواند مخاطبین زیادی جذب کند و گامی قدرتمند به نسل نهم بگذارد. سونی تا بدین لحظه نزدیک به ۶۰ میلیون ps5 فروخته و با فاصله‌ای بسیار زیاد از رقیب خود در قله بازار کنسول ایستاده است. اما آیا سونی توانسته آنگونه که باید در نسل نهم بدرخشد؟
پس از رخدادهای پیرامون کنسول ps3، سونی ضریب ریسک‌پذیری خود را به شدت کاهش داد و استراتژی‌های خود را با سخت‌گیری بیشتری می‌چیند و این دست به عصا بودن را می‌توان در زمینه بازی‌سازی و فروش سخت‌افزار نیز دید. با کمرنگ شدن رقابت کنسولی میان PS و Xbox و تغییر استراتژی بخش گیمینگ مایکروسافت، سونی خود را یکه تاز میدان می‌بیند و خطری از جانب رقیب حس نمی‌کند.

عدم توجیه خرید کنسول: سونی تا بدین‌ جای نسل نهم از نظر بازی‌های انحصاری، عنوانی راهی بازار نکرده که عطش خرید ps5 را در میان جامعه بازی‌بازان بوجود بیاورد؛ به عبارتی، قیمت بالای هزینه‌های جانبی کنسول در کنار قیمت زیاد Ps5 Pro و سیاست عرضه بازی‌های سونی بر رایانه‌های شخصی، این ذهنیت را در میان بازی‌بازان بوجود آورده که خرید PC و صبر کردن چند ماهه برای تجربه بازی روی این پلتفرم ارزشش را دارد. هرچند راحتی بیشتر در زمینه کاربری گیمینگ و همچنین قیمت کنسول‌ها در سنجش با PC ارزش خرید کنسول را بالا می‌برد، از سوی دیگر بازی GTA VI به زودی روانه بازار خواهد شد و چون تا یک سال برای PC عرضه نخواهد شد می‌توان انتظار این را داشت که بازار فروش کنسول‌ها جانی تازه بگیرد.

فروش خوب سخت‌افزاری: سونی نسل نهم در زمینه فروش سخت افزار دست بالاتر را دارد. مایکروسافت در این نسل برنامه‌‌ای برای کنسول میان‌نسلی ندارد و این می‌تواند برای سونی که کنسول PS5 Pro خود را به تازگی روانه بازار کرده برگی برنده باشد تا بتواند کنسول‌های بیشتری بفروشد؛ این در حالی رخ خواهد داد که برخی بازی‌های Xbox در راه کنسول Ps5 هستند.

PS VR 2: ورود سونی به بازار واقعیت مجازی از نسل هشتم آغاز شد و سونی این کار را در نسل نهم نیز ادامه داد
فروکش کردن هایپ و تقاضا پیرامون عینک‌های واقعیت مجازی، ناراحتی کاربران سردرد، حالت تهوع و… باعث شد سونی در این بازار چندان پیروز نباشد. البته باید گفت که بازار VR آنچنان پربار و پرمشتری نیست که بتوان در آن به دستاورد چشم‌گیری رسید کما اینکه سونی پشتیبانی از PC را به واقعیت مجازی‌های خود افزود تا بتواند محصولاتش را به فروش برساند چرا که بازی‌های بیشتری برای VR روی رایانه‌های شخصی عرضه می‌شود.

شکست سنگین در ساخت بازی‌ Concord: سونی با این بازی تلاش داشت تا باری دیگر شانس خودرا در زمینه بازی‌های Live Stream محک بزند که به گفته برخی کارشناسان بزرگترین شکست خودرا چشید تا باری دیگر ثابت شود که برخلاف بازی‌های داستانی، سونی مرد میدان بازی‌های آنلاین نیست.

۴/۱۰

آرمان زرمهر؛ نویسنده

به نظر من عملکرد سونی در نسل نهم حداقل تا به این لحظه ناامیدکننده و ضعیف بوده و این مسئله بخاطر استانداردهای بالایی هست که در نسل‌های پیشین پایه‌گذاری کرد. تنها یک مقایسه‌ی ساده و سطحی نیمه اول عمر PS4 و PS5 به خوبی ضعف مدیریت، کاهش خلاقیت و اتخاذ سیاست‌ها اشتباه را نشان می‌دهد.

در ابتدای نسل هشتم نه تنها ما شاهد بهره‌وری سونی از بسیاری از فرنچایزهای پرطرفدارش بودیم، بلکه ریسک‌پذیری بسیار بالا و امتحان رویکردهای تازه با آثار 2nd party مثل The Order 1886، نوآوری بالا با Uncharted 4 و خلق تجربه‌های جدید مثل Horizon نیز مشهود بود که همگی هویت نسل هشتمی سونی و PS4 رو پایه‌گذاری کردند. البته چند سال ابتدایی PS4 نیز بی‌نقص نبود اما اگر بخوایم نیمه‌ی اول را بسنجیم، وضعیت بهتری نسب به نیمه اول PS5 به طور واضح مشخص است.

اما حالا طی این چند سال ما شاهد اتخاذ تصمیمات عجیبی مثل ریمیک کردن TLOU P1 و ریمستر قسمت دوم یا ریمیک اخیر Until Dawn بودیم که به نظرم در یک کلام احمقانه بودند و همونطور که انتظار می‌رفت، برخی عملکرد مطلوبی هم نداشتند. از طرف دیگر، تاکید بالای سونی روی بازی‌های سرویس محور و سرمایه‌گذاری روی پروژه‌هایی مثل Concord که به نظرم از همان ابتدا خالی از هرگونه خلاقیتی بود، موجب شده برخی شکست‌هایی رو شاهد باشیم که به راحتی قابل پیشگیری بودند.

مشکل من با PS5 این است که هر وقت به کنسولم نگاه می‌کنم، نمی‌دانم چه ویژگی یا اثر خاصی را به آن تخصیص بدهم و یکی از دلایل این موضوع، اشتراک گسترده بین بازی‌های PS4 با PS5 و عدم وجود تعادل در آثار نسل نهمی به منظور ایجاد هویتی مستقل برای کنسول است که آن را می‌توان حاصل تکیه بر رویکردهای غیر منطقی، ریمسترهای بیهوده و سرمایه‌گذاری‌های تهاجمی در آثار سرویس محور دانست. البته در سال اخیر شاهد اثری همچون Astro Bot بودیم که به راستی در آن فوران خلاقیت و بهره‌گیری گسترده از سخت‌افزار کنسول دیده می‌شد، اما یک بازی به تنهایی نمی‌تواند بار چندین سال کم جنب و جوش بودن را به دوش بکشد.

اما اگر از آثار و مدیریت استودیوهای فرست پارتی بگذریم، در طرف دیگر شاهد عملکرد بسیار بهتر در قبال بازی‌های انحصار زمانی و یا 2nd party هستیم. stellar blade، Helldivers 2 و Final Fantasy 7/16 عناوین مناسبی برای اکوسیستم نسل نهمی سونی بودند و به خوبی از سخت‌افزار آن بهره بردند و حداقل در این زمینه شخصا از عملکرد سونی راضی هستم.

اما در نهایت، فکر می‌کنم نمایش معرفی PS5 Pro گویای وضعیت فعلی است؛ زمانی که یک قطب مهم سخت‌افزار در صنعت گیمینگ مثل سونی برای تبلیغ کنسول «قدرتمند» میان نسلی خودش و متقاعد کردن مخاطبین برای خرید آن، از آثار نسل هشتمی و‌ چندین ساله‌ی خودش استفاده می‌کند، این موضوع به خوبی نشان دهنده وضعیت نیمه‌ی اول زندگی PS5 است.

در کل، به نظر من سونی در نسل نهم جنب و جوش هیجان انگیز نسل هشتم خودش را از دست داده و به رویکردهای غیربهینه و «امن» تکیه کرده است که موجب شده طی چهار سال اخیر، شاهد لغو شدن برخی آثار، تمرکز روی IPهای محدود از کتابخانه‌ی سونی، کمبود قابل توجه نوآوری و همچنین عدم حضور برخی از استودیوهای فرست پارتی مهم باشیم. بنابراین با توجه به کارنامه نسل‌های پیشین این کمپانی و نقاط اوج بسیار بالایی که پایه‌گذاری کرد، به نظرم این نسل تا به اینجای کار ضعیف‌ترین و بی‌هویت‌ترین نسل سونی را به تصویر می‌کشد و از همین رو به شدت امیدوارم شاهد بهبود وضعیت در نیمه‌ی دوم و پایانی عمر PS5 باشیم.

۶.۵/۱۰

محمد حسین کریمی؛ سردبیر

بررسی منصفانۀ عملکرد یک پلتفرم در نسل نهم گیمینگ چندان آسان نیست و باید فاکتورهای مختلفی را در نظر گرفت. یکی از این عوامل، شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ است که با آغاز نسل رقم خورد و استودیوها را تحت تاثیر منفی خود قرار داد. شاید اگر کرونایی در کار نبود، عناوین بسیاری در سال ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ آماده می‌شدند و چشم‌انداز متفاوتی نسبت به این عصر از گیمینگ داشتیم. فاکتور دوم سلیقه شخصی، نوع نگاه و انتظار شما از لاین آپ بازی‌های منتشر شده است. از آنجایی که شخصاً خلق تجربه‌های تازه را به طور قابل توجه‌ای در اولویت قرار می‌دهم، نسل نهم پلی استیشن که تاکید بسیاری بر ریمسترها و سیکوئل‌ها دارد، برای من چندان ایده آلی نبوده است. God of War Ragnarok و Marvel’s Spider-Man 2 را به طور کلی تجربه‌های سطح پایین‌تری نسبت به عناوین اورجینالشان (God of War 2018 و Marvel’s Spider-Man 1) می‌دانم. از سوی دیگر، جدای از این مسئله که شخصاً مخاطب عناوین سرویس محور نیستم، فکر نمی‌کنم سیاست‌های شرکت حول آثار سرویس محور به شکلی ایده آل اجرایی شده باشد. جدای از مسئلۀ Concord و اشتباهات واضح آن مبنی بر ارائۀ اثری پولی در ژانری که با عناوین رایگان با کیفیت بیشتر اشباع شده، مسئلۀ سپردن برخی پروژه‌ها به استودیوهایی که در زمینۀ ساخت آثار لایو‌ سرویس تجربه ندارند برای من قابل هضم نیست. از سمتی، تا به امروز تجربه‌های تازه چندانی نداشتیم و همچنان Returnal تنها تجربۀ منحصر به فردی است که از این پلتفرم دریافت کرده‌ام. سرویس پلی استیشن پلاس نیز عملکردی سینوسی داشته و افزایش قیمت آن چندان دلگرم‌کننده نیست.

اما از سوی دیگر، رابطۀ بسیار خوب سونی با استودیوهای ترد-پارتی در کشورهای آسیایی یکی از بزرگ‌ترین نقاط قوت این پلتفرم در نسل نهم است که توانسته جای خالی بسیاری از استودیوهای فرست پارتی را برای سونی پُر کند. نکتۀ بسیار مهم و امیدبخش در لاین‌آپ پلی استیشن طی ۵ سال گذشته، Astro Bot و Returnal بودند که شاید ثابت کنند چشم‌اندازی با عناوین متفاوت در انتظار ما خواهد بود و سونی می‌خواهد خارج از عناوین سینمایی خود، به ایده‌های نوین و خلاقیت محور نیز بها دهد.

جدای از دو پاراگراف بالا که به نقاط قوت و ضعف اشاره دارند، می‌توان در مورد برخی تصمیمات بحث‌برانگیز و نگران‌کننده مانند خرید ۳.۶ میلیارد دلاری بانجی و عملکرد نه چندان مطلوب آن نیز اشاره کرد. اما شاید بهتر باشد پس از نتایج برخی از این اقدامات از جمله Marathon، آن‌ها را وارد معادله کنیم.

۶/۱۰

میانگین امتیاز تحریریه گیمفا به نیمۀ اول نسل نهم پلی استیشن: ۶.۷

حالا نوبت شما است؛ مشتاقانه می‌خواهیم نظر شما پیرامون نسل نهم پلی استیشن را بدانیم.