مروری بر فیلم‌های ممنوعه و جنجالی در تاریخ سینما

پخش برخی از فیلم‌های مشهور تاریخ سینما به سبب برخورداری از المان‌های جنجالی، در برخی کشورها با ممنوعیت‌های پر سر و صدایی همراه بوده است.

سینما از همان سال‌های اولیه آغاز به کار خود به سبب برخورداری از داستان، ژانر، مفاهیم و المان‌های جنجالی، بحث برانگیز ظاهر شده و موجب گشته تا تماشای آثار آن برای هر قشری مناسب نباشد. گاهی اوقات چنین ویژگی‌هایی به حدی قابل توجه ظاهر شده که حتی پخش آن‌ها در سینماهای کشورهایی خاص نیز با ممنوعیت‌های پر سر و صدایی همراه بوده است.

سینمای هر کشوری در سراسر جهان به سبب برخورداری از قوانینی پیچیده و یا داشتن اعتقادات سخت مذهبی و سیاسی، با اکران فیلم‌هایی که خط قرمزهای آن‌ها را مورد تهدید قرار دهد، به شدت برخورد کرده و اجازه پخش را صادر نمی‌کنند. موضوعی که در مقاله این هفته به سراغش رفته و قصد داریم تا مروری بر ۱۰ فیلم ممنوعه جنجالی تاریخ سینما در کشورهای مختلف داشته باشیم.

انیمیشن South Park: Bigger, Longer & Uncut (ساوت پارک: گنده‌تر، طولانی‌تر و بریده‌نشده)

مجموعه انیمیشن South Park که از لحنی بزرگسالانه بهره می‌برد، به صورت کلی زمین و زمان را مورد تمسخر قرار داده و اصولاً به هیچکس و هیچ چیزی رحم نکرده است.

محبوبیت این مجموعه که باعث شده تا در سال ۱۹۹۹ انیمیشنی سینمایی تحت عنوان South Park: Bigger, Longer & Uncut را دریافت کند، جنجال بسیاری به راه انداخته است. ماجرا از این قرار است که در این انیمیشن شاهد به تصویر کشیدن صدام حسین، دیکتاتور عراق به شکل یک اهریمن هستیم که با واکنش‌های منفی دولت مردان عراقی مواجه شد تا حدی که پخش آن در این کشور تمام و کمال ممنوع اعلام گشت. جنجال South Park: Bigger, Longer & Uncut به حدی پر سر و صدا ظاهر شد که حتی شایعه خنده‌داری مبنی بر اجبار صدام حسین (پس از دستگیری وی) به تماشای این انیمیشن در فضای مجازی به راه افتاد که واکنش‌های متفاوتی را در پی داشته است.

فیلم The Da Vinci Code (رمز داوینچی)

فیلم The Da Vinci Code اقتباسی از رمان دن براون یکی از عجیب و غریب‌ترین فیلم‌های کارنامه بازیگری تام هنکس به شمار می‌رود که از محبوبیتی گسترده در سراسر جهان بهره می‌برد.

اثری معمایی و دلهره‌آور که حول محور یک قتل جریان داشته و مسائل تاریخی و مذهبی را از جنبه متفاوتی مورد کنکاش قرار دهد. ساخته هیجان‌انگیز ران هاوارد علی‌رغم دریافت نقد و بازخوردهای بسیار مثبت از سوی بینندگان اما دیدگاه مذهبی آن با حواشی بسیاری همراه بوده تا حدی که وزیر کشور جزایر سلیمان ادعا کرده که پیام به تصویر کشیده شده توسط The Da Vinci Code می‌تواند اعتقادات مذهبی و مسیحی کشورش را مورد تهدید قرار داده و به همین سبب نیز اکران این فیلم را ممنوع اعلام نموده است.

فیلم All Quiet on the Western Front (در جبهه غرب خبری نیست)

رمان به یاد ماندنی All Quiet on the Western Front نوشته اریش ماریا رمارک تاکنون ۲ بار مورد اقتباس قرار گرفته که بار اول جنجال بسیاری در اروپا به راه انداخته است.

فیلم سال ۱۹۳۰ که واقعیت تلخ جنگ را از دید آلمان‌ها به تصویر ‌می‌کشید و در جشنواره اسکار زمان خود حسابی درخشان ظاهر شده بود، برخلاف سنت هالیوود که همیشه متفقین را قهرمان داستان به تصویر می‌کشید، پیام‌های جالب توجه و سنت‌شکنانه‌ای را در خود جای داد و سبب شد تا اکران آن در کشور فرانسه ممنوع اعلام شود. البته که ممنوعیت All Quiet on the Western Front همیشگی نبوده و نه تنها در سال ۱۹۶۳ بالاخره اجازه اکران دریافت کرد، بلکه فیلم جدید سال ۲۰۲۲ نیز بدون هیچ مشکلی در فرانسه به پخش درآمد و موفقیت‌های گوناگونی را کسب نموده است.

فیلم The Exorcist (جن‌گیر)

با قاطعیت می‌توان گفت که جایگاه امروز ژانر وحشت را باید مدیون The Exorcist سال ۱۹۷۳ دانست که به عنوان یکی از ترسناک‌ترین فیلم‌های تمام تاریخ شناخته شده است.

اثری حول محور دختری جوان که به شکلی تصادفی و غیرمنتظره توسط اهریمن به تسخیر درآمده و تلاش خانواده‌اش برای نجات وی منجر به بروز سلسله سکانس‌های وحشتناک و دیوانه‌واری می‌شود که تا سال‌ها هر بیننده‌ای را در بهت و حیرت فرو می‌برده است. The Exorcist در زمان اکران خود به حدی جنجالی و آزار دهنده ظاهر شده بود که نه تنها بسیاری از خانواده‌ها اجازه تماشایش را به جوانانشان نمی‌دادند، بلکه اکران آن در کشور بریتانیا تا سال ۱۹۸۴ نیز ممنوع اعلام شده بود. پخش غیرقانونی این فیلم به صورت VHS در آن دوران به تجارتی غیرقانونی و عجیب و غریبی تبدیل شده بود که در نهایت دولت مردان بریتانیایی را مجبور کرد تا از خواسته خود عقب کشیده و پس از ۱۱ سال پخش The Exorcist را قانونی اعلام نمایند.

فیلم The Hunger Games (بازی‌های گرسنگی)

روایت آزادی‌خواهی فیلم The Hunger Games در دنیایی دیستوپیایی در اوایل دهه ۲۰۱۰ میلادی حسابی مورد توجه قرار گرفت و یکی از پرفروش‌ترین فرنچایزهای آن دوران را به ارمغان آورده است.

در این فیلم با کشوری ویران شده پس از جنگ به نام پانم مواجه می‌شویم که از ۱۲ ایالت تشکیل شده است. کشوری که هر ساله تک تک ایالت‌هایش باید نماینده‌ای را به مسابقاتی تحت عنوان بازی‌های گرسنگی فرستاده تا برای بقا به مبارزه بر علیه یکدیگر بپردازند. فیلم The Hunger Games حاوی مفهوم مبارزه جوانان برای برابری و عدالت بود که چنین مسئله‌ای روی چندان خوشی برای دولت مردان ویتنامی نداشت و آن‌ها اکران این فیلم را در کشورشان ممنوع اعلام کردند. نکته جالب اینجاست که دنباله‌های بعدی بدون هیچ مشکل و ممنوعیتی اجازه اکران در ویتنام را دریافت نموده و تنها فیلم سال ۲۰۱۲ با چنین مشکلی مواجه شده است!

فیلم Halloween (هالووین)

بازسازی فیلم‌های ترسناک امری متداول و کلیشه‌ای در ژانر وحشت به شمار می‌رود که در سال ۲۰۰۷ منجر به تولید فیلم Halloween شده است.

بازسازی پر سر و صدایی به کارگردانی راب زامبی که تقابل مایکل مایرز دیوانه با گروهی از جوانان از همه جا بی‌خبر را به تصویر می‌کشید که در شب هالووین با اتفاقات مرگباری مواجه می‌شوند. در حالی که واکنش‌ها به فیلم Halloween متفاوت بوده و برخی از آن به عنوان نقطه سقوط این فرنچاز یاد می‌کنند اما شاید برای شما جالب باشد تا بدانید که سکانس‌های دلخراش و آزار دهنده‌اش به حدی زیاد بوده که اکران آن در کشور تایلند ممنوع اعلام شده است. بازسازی سال ۲۰۱۸ فیلم Halloween نیز پس از پشت سر گذاشتن قوانینی سفت و سخت با دریافت رده‌بندی بالای ۱۸ سال توانست این ممنوعیت را دور زده و اجازه اکران دریافت نماید.

فیلم Meet the Feebles (ملاقات با احمقان)

پیتر جکسون، کارگردان مشهور هالیوود در سال ۱۹۸۹ به سراغ ساخت فیلمی تحت عنوان Meet the Feebles رفت که دنیای عروسکی را با کمدی سیاه آزاردهنده‌ای ترکیب کرده بود.

اثری که اعتیاد به مواد مخدر، قتل و دزدی، افسردگی و جنون بشریت را در بستری از روایتی عروسکی به معرض نمایش گذاشته و نتیجه، به حدی عجیب و غریب و آزار دهنده از آب درآمده که تماشای آن برای بسیاری از مخاطبین غیرممکن جلوه کرده است. فیلم Meet the Feebles در زمانه خود به حدی جنجال‌آفرین ظاهر شد که مضامین آن برخلاف اعتقادات کلیسای کاتولیک ایرلند قرار گرفت و به همین سبب نیز اکرانش در این کشور ممنوع اعلام شد. نکته جالب اینجاست که پس از گذشت ۳۵ سال همچنان فیلم Meet the Feebles نمی‌تواند در کشور ایرلند اجازه اکران دریافت نماید و پخش آن به هر طریقی ممنوع می‌باشد.

فیلم Barbie (باربی)

تازه‌ترین عنوان این مقاله که لقب پرفروش‌ترین فیلم سال میلادی ۲۰۲۳ را یدک می‌کشد، ساخته گرتا گرویگ به نام Barbie می‌باشد.

این فیلم که از آن به عنوان یک رویداد سینمایی پر سر و صدا یاد می‌شود، نگاهی طنزآمیز و احساسی به عروسک‌های باربی داشته و ماجراجویی‌های دختری را به تصویر می‌کشد که برای عبور از بحرانی شخصیتی، با وقایعی غیرمنتظره دست و پنجه نرم می‌کند. با این حال سکانسی از فیلم Barbie بسبار پرحاشیه ظاهر شده تا حدی که اکران آن در کشور ویتنام ممنوع اعلام شده است. سکانسی که در آن نقشه جهان با ۹ خط عجیب و غریب به معرض نمایش گذاشته شده که کشور چین را صاحب دریای سرخ نشان می‌دهد. مسئله‌ای که حتی واکنش کمپانی برادران وارنر را نیز در پی داشته و آن‌ها اعلام نموده‌اند که چنین اتفاقی به شکل تصادفی رخ داده و هیچ ایده سیاسی پشت آن نبوده است.

فیلم The Passion of Joan of Arc (مصائب ژان دارک)

همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، جنجال و حاشیه از همان روز نخست با صنعت سینما همراه بوده و این بار دامن‌گیر فیلم The Passion of Joan of Arc شده است که مربوط به حدود یک صد سال پیش می‌شود.

ساخته مشهور کارل تئودور درایر که به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های صامت تاریخ سینما از آن یاد می‌شود، برهه مهمی از قهرمان کشور فرانسه یعنی ژان دارک را به تصویر می‌کشد که مورد محاکمه قرار گرفته و نهایتاً نیز در آتش زنده زنده سوزانده می‌شود. The Passion of Joan of Arc اگرچه به عنوان اثری سینمایی و هنری، بازخوردهای بسیار مثبتی را دریافت نموده اما سکانس‌هایش خشم کلیسای کاتولیک را به همراه داشته و به سبب آن که سربازان بریتانیایی را بی‌رحم و وحشی نشان داده، اکرانش در کشور انگلیس ممنوع اعلام شده است.

فیلم Back to the Future (بازگشت به آینده)

در نهایت نوبتی هم که باشد باید به سراغ یکی از بهترین فیلم‌های علمی تخیلی تاریخ سینما یعنی Back to the Future برویم که قطعاً حضورش در این مقاله شما را متعجب کرده است.

فیلمی جذاب، تماشایی و هیجان‌انگیز حول محور مارتی مک‌فلای که به گذشته فرستاده می‌شود؛ پسر جوانی که ناخواسته موجب برهم خوردن رابطه دوستی مادر و پدرش شده و باید تمام تلاش خود را به کار گرفته تا گندکاری خود را جمع و جور نماید. مفهوم سفر در زمانی که فیلم Back to the Future ارائه می‌دهد، واکنش تند دولت مردان چینی را به همراه داشته و آن‌ها اعتقاد دارند که “چنین ایده‌ای می‌تواند اهمیت رویدادهای گذشته را نادیده بگیرد”. واکنشی که پخش و اکران این فیلم را برای همیشه در کشور چین با ممنوعیت سفت و سختی مواجه کرده است.

به نظر شما، اعمال چنین سخت‌گیری‌هایی عجیب و غریبی در قبال پروژه‌های سینمایی، نتیجه مثبتی در پی داشته است؟ آیا فیلم دیگری را سراغ دارید که اکرانش در سینماهای جهان با ممنوعیت مواجه شده باشد؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

منبع: اسکرین‌رنت