نقد انیمیشن Dog Man | کلیشه‌زدایی افراطی

انیمیشن Dog Man یا مرد سگی ، یک پویانمایی مشتق‌شده از انیمیشن «کاپیتان زیرشلواری: اولین فیلم حماسی» هست که منبع اصلی‌‌اش به رمان گرافیکی با همین نام بازمی‌گردد. کارگردان این انیمیشن «پیتر هیستینگز» و صداپیشگانی چون «پیت دیویدسون» ، «لیل ری هاوری» ، «آیلا فیشر» و «ریکی جرویز» در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند.

اصلی‌ترین اِلمان روایی در این انیمیشن کلیشه‌زداییِ گسترده در قالب طنز و هجو است به طوری که با سرعت و ریتم نسبتا بالای خود مدام در حال دست‌انداختن کلیشه‌های ژانری یا داستانی می‌باشد. این نوع روایت در نگاه اولیه برای مخاطب جالب و قابل پیگیری بنظر می‌رسد اما زمانیکه فیلمساز نتواند بین ریتم و قالب اثر تناسب ایجاد کند و به قصه‌ای واحد دست پیدا نکند، تبدیل می‌شود به اثری که نهایتا برای بار اول تماشا جذاب بنظر برسد.

متاسفانه انیمیشن مرد سگی نیز در دامِ قالب و پلاتِ داستانی خود می‌افتد و لحن را به قصه ترجیح می‌دهد و نتیجه می‌شود اینکه مخاطب هرچند با کلیشه‌زدایی اثر و نگاهی که همه چیز و همه‌ کس را به شوخی می‌گیرد در ابتدا همراه می‌شود اما هرچه که جلوتر می‌رویم نبود قصه‌ای حفاری‌شده در پرداخت در ذوق می‌زند. البته که اثر تلاش‌هایی می‌کند که قصه‌ای را در قالبِ طنازِ خود بگنجاند اما در مجموع در این مسیر ناموفق عمل می‌کند.

داستان انیمیشن مرد سگی، داستان سگی است که در کنار صاحبش که یک مامور پلیس می‌باشد در پی سارقان و اصطلاحا بَدمن‌های دنیای خود می‌روند، در همان ابتدای اثر هنگامی که این دو در پی تعقیب دشمن شماره یکشان که یک گربه شرور که «پیتی» نام دارد می‌باشند، در عملیات بمب‌گذاری و به سبب اشتباه مضحک خودشان دچار سانحه می‌شوند و صاحبِ مرد سگی در واقع با از دست دادن سرِ خود جانش را از دست می‌دهد اما بدنش سالم می‌ماند و در عوض سگِ او بدنش را از دست داده و سرش سالم است. طی یک عمل پزشکی سر سگ را به بدن صاحبش پیوند می‌زنند و اینگونه است که ″مرد سگی″ در اجرایی خنده آور متولد می‌شود.

البته که در واقع این مرد سگی همان سگ ابتدای فیلم می‌باشد که صاحبش را از دست داده و حال با بدن جدید خود به فیلم معرفی می‌شود. انیمیشن با ریتم نسبتا تند در ابتدا با ماجرای درگیری های مرد سگی و پیتی می‌پردازد که بیشتر از اینکه عیار دشمنی‌شان را در همان قالب طنز مشخص کند، درگیر کلیشه‌زدایی و فرار‌های تکراری و متوالی پیتی از زندان می‌شود. در این بین نیمچه پرداخت مقبولی که در پرداخت کاراکترها می‌بینم در مورد مرد سگی است که تمایلش به رفاقت کردن یا حتی صاحب داشتن به نظر می‌آید و این تمایل زمانی که با بچه یا همسانِ کیتی آشنا می‌شود قوت می‌گیرد و اثر را از هرج مرج روایی خود تا حدی نجات می‌دهد.

اثر سعی می‌کند با ورود گربه کوچولو که در واقع همسان کاراکتر پیتی است به عمق قصه خود اضافه کند که باید گفت تا حدی هم موفق است اما این‌ موفقیتِ نصفه و نیمه بیشتر در ارتباط گربه کوچولو با مرد سگی است که خودش را نشان می‌دهد. در حالیکه فیلمساز سعی می‌کند ارتباطی نیز بین گربه‌ کوچولو و پیتی برقرار کند اما به علت فقدان پرداخت کافی حول کاراکتر پیتی، این ارتباط بیشتر جنبه نمادین و اتقاقا کلیشه‌ای پیدا می‌کند؛

در اینجا یعنی چیزی که عوامل انیمیشن مرد سگی مدام از آن فرار می‌کردند، خودشان ناخواسته به آن مبتلا شدند و کلیشه‌ی ارتباط پیتی با همسان یا بچه‌اش در ذوق می‌زند زیرا که اثر سعی ‌می‌کند وجه مثبتی را بالاجبار به کاراکتر پیتی تحمیل کند تا در پایان فیلم آن مبارزات و تغییر رویه او را به راحتی قبول کنیم!

در واقع انیمیشن مرد سگی آنقدر به دنبال نوآوریِ لحنی در قالبِ طنزش هست و آنقدر می‌خواهد مخاطبش را به هر قیمتی به خنده بیاورد که از قصه‌پردازی جا می‌ماند و آنجایی هم که می‌خواهد قصه‌‌ای را روایت کند دچار تحمیل و خود‌زنی می‌شود.

در مجموع انیمیشن مرد سگی اثری است که برای تماشای اول قطعا سرگرم‌کننده به‌نظر می‌رسد و می‌توان گفت وقت مخاطب برای تماشا تلف نمی‌شود، هرچند که بیش از حد به فرعیاتِ کلیشه‌زدایی می‌پردازد اما با همه‌ی این افراطی‌گرایی‌اش در لحنِ طنز، مخاطب را به خنده وا می‌دارد اما از آنجایی ذاتِ سینما با ″قصه″ است که گره خورده و نمی‌توان از داستان‌پردازیِ غافل ماند و صرفا به ابداعات روایی یا لحنی چنگ زد، انیمیشن مرد سگی توانایی ماندگاری در دل زمان را ندارد و بعید می‌دانم برای بار دوم به بعد به همین اندازه بار اول لذت بخش و طناز بنظر برسد.

امتیاز نویسنده: ۵ از ۱۰

17

32