آثار مشهور سینما که هیچگاه قابل مشاهده نخواهند بود

برخی از فیلم‌های مشهور تاریخ سینما به دلایل مختلفی تحت هیچ شرایطی در دسترس مخاطبین قرار نخواهند گرفت که این مسئله می‌تواند انتقادات بسیاری را به همراه داشته باشد.

صنعت سینما در طول تاریخ خود روزهای پر فراز و نشیب بسیاری را پشت سر گذاشته و بارها تا مرز ورشستگی کامل پیش رفته است. نمونه بارز آن را می‌توان در قبال وضعیت حال حاضر سینمای هالیوود مشاهده کرد که از یک سو اکثر محتوای آن را آثاری ضعیف، مبتذل، کلیشه‌ای و یک بار مصرف تشکیل داده و از سوی دیگر نیز با اعتصابات گسترده نویسندگان و بازیگرانی دست و پنجه نرم می‌کند که پروژه‌های گوناگونی را تا تاریخی نامشخص به تاخیر انداخته‌اند.

شاید برای شما جالب باشد تا بدانید که تا قبل از دهه ۱۹۷۰ میلادی و زمان پیدایش ویدیوهای خانگی، بسیاری از فیلم‌ها به هیچ عنوان حفظ و نگهداری مناسبی نشده و نسخه کارگردان و یا اکرانی آن به دلایل مختلفی نابود و یا گم شده بودند و این تولید ویدیوهای VHS و DVD بود که تا حد بسیار زیادی موجب به یادگار ماندن آثار ارزشمند سینما شد.

با این حال در طی تمام طول تاریخ سینما، شاهد پروژه‌های بزرگ و کوچک مختلفی بوده‌ایم که بنا به دلایل گوناگون که بعضاً عجیب جلوه کرده‌اند، هیچگاه به پخش و اکران درنیامده و علی‌رغم کنجکاوی و خواست مخاطبین برای تماشای آن‌ها، برای همیشه به فراموشی سپرده شده و تنها حسرتشان برای طرفدارانشان باقی مانده است.

در مقاله امروز نیز به سراغ ۱۱ فیلمی رفته‌ایم که کمپانی‌های فیلم‌سازی تحت هیچ شرایطی حاضر به پخش آن‌ها نبوده و به آثاری تبدیل شده‌اند که تنها یک نام از آن‌ها در یادها باقی مانده است..

فیلم Dogma (دگما)

کوین اسمیت در سال ۱۹۹۴ با ساخت فیلم Clerks (فروشنده‌ها)، دنیای سینمایی منحصر به فردی را خلق نمود که با وقایع کمدی و ماورایی گوناگون طرفدارانش را به وجد می‌آورد.

دنیای سینمایی عجیب و غریبی که از حدود ۱۰ فیلم سینمایی تشکیل شده بود و یکی از محبوب‌ترین پروژه‌های آن اثری تحت عنوان Dogma نام داشت. اثری که حول محور ۲ فرشته شرور جریان داشت که به زمین تبعید شده و برای بازگشت به بهشت، دست به انجام کارهایی کمدی و غیرمنتظره می‌زنند. کوین اسمیت در قامت نویسنده، کارگردان و بازیگر Dogma تلاش‌های بسیاری برای دیده شدن این پروژه انجام داد که به سبب اختلاف نظر با هاروی واینستین، پخش آن دوام چندانی نداشت و خیلی زود تمامی نسخه‌های آن جمع آوری شد. پس از رسوایی خالاقی این تهیه‌کننده پرحاشیه هالیوود نیز کوین اسمیت اعلام نمود که پخش مجدد آن یک رویای دست نیافتنی بوده و نسخه‌های معدودی که در بازار پخش شده نیز با قیمتی گزاف بین دارندگان کلکسیون‌های سینمایی رد و بدل می‌شود.

فیلم Let It Be (بگذار باشد)

گروه راک انگلیسی بیتلز به حدی در دوره خود مشهور بودند که فیلم‌های مستند بسیاری حول محور آن‌ها ساخته شده است. Let it Be یکی از این پروژه‌های مستند به شمار می‌رفت که به روزهای پایانی این گروه مشهور می‌پرداخت و حاوی ناگفته‌های مهمی از اعضای بیتلز بود.

مستندی که نه تنها ناگفته‌های مهمی از بیتلز را درون خود جای داده بود، بلکه دلیل پاشیدن آن‌ها و اختلافات میانشان را نیز تمام و کمال بررسی کرده و در مدت زمانی ۸۰ دقیقه‌ای، اطلاعات مهم و جنجالی را برای طرفداران این گروه جمع‌آوری کرده بود. مسائلی که در دهه ۱۹۸۰ میلادی باب میل تهیه‌کنندگان و توزیع‌کنندگان صنعت موسیقی خوش نیامد و پس از پخش محدود در سال ۱۹۸۱، برای همیشه از تمامی بازارهای موجود برداشته شد گویی که هیچگاه وجود خارجی نداشته است. در طی سال‌های بعدی تلاش‌های بسیاری برای بازسازی نسخه‌های اولیه آن صورت گرفت که یا نتیجه بخش نبود و یا کمپانی‌های موسیقی اجازه چنین امری را به عوامل مربوطه نمی‌دادند و تنها بخش‌های جزئی و کوچکی از Let it Be در مستند دیگری به نام The Beatles: Get Back (بیتلز: بازگشت) به کار گرفته شد که در کمال تعجب، هیچکدام از صحنه‌های مهم و جنجالی را در خود جای نداده بود.

فیلم Muppet Classic Theater (تئاتر کلاسیک ماپت)

ماپت‌ها یکی از پیشگامان عصر جدید آثار موزیکال و خانواده‌محور محسوب می‌شوند که امروزه به فرنچایزی محبوب و شناخته شده تبدیل گشته‌اند.

یکی از آثار این فرنچایز که در دهه ۱۹۹۰ میلادی حسابی سر و صدا به راه انداخت و توسط کودکان و خانواده‌ها مورد توجه قرار گرفت، اثری تحت عنوان Muppet Classic Theater بود که در اصل پکیجی بازسازی شده از چندین و چند نمایش کلاسیک فرنچایزی بود که مخاطبین برای تماشای آن لحظه‌شماری می‌کردند. با این حال Muppet Classic Theater جزو آن دسته از آثاری قرار گرفت که تا پیدایش DVD نسخه نهایی آن تمام و کمال فراموش و نابود گشته بود و تنها افرادی بسیار معدود، نسخه‌های VHS آن را نگهداری کرده و با قیمتی گزاف به فروش گذاشتند.

فیلم Addams Family Reunion (تجدید دیدار خانواده آدامز)

در حالی که بسیاری از مخاطبین عموماً نسل جوان با Wednesday (چهارشنیه) ارتباط برقرار کرده و به واسطه ساخته تیم برتون، با خانواده آدامز آشنا شده‌اند اما این مجموعه تاریخچه‌ای غنی و طولانی داشته که از لحاظ کیفی حتی می‌توانند ساخته نتفلیکس را نیز پشت سر بگذارند.

در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی کمپانی برادران وارنر سعی کرد تا فرنچایز خانواده آدامز را از طریق یک مجموعه تلویزیونی احیا نماید. به همین منظور نیز اثری بلند تحت عنوان Addams Family Reunion را به عنوان قسمت پایلوت این مجموعه در نظر گرفت. اثری که علی‌رغم جذابیت‌هایی که داشت اما به شکست بزرگ این کمپانی بدل گشت و آن‌ها برای جبران ضرر و زیان‌های مالی هنگفت این پروژه، آن را در VHS منتشر کردند که امروزه تنها نسخه‌های بسیار معدودی از آن باقی مانده است.

نسخه اصلی انیمیشن The Thief and the Cobbler (دزد و پینه‌دوز)

فرقی نمی‌کند که حوزه انیمیشن امروزه به چه پیشرفت‌های فنی و بصری دست پیدا کرده است. با قاطعیت باید گفت که The Thief and the Cobbler جاه‌طلبانه‌ترین اثر این مدیوم به شمار می‌رود که ساخت آن ۳۰ سال به طول انجامیده است.

ریچارد ویلیامز فقید برای ساخت انیمیشن The Thief and the Cobbler مدت زمانی معادل ۳۰ سال از عمر خود را به آن اختصاص داد و با وجود تمام تلاش و سختی‌ها اما با تهیه‌کنندگان به مشکل برخورد کرد و برای آن که از ضرر و زیان‌های مالی هر چه بیشتر جلوگیری شود، نسخه زودتر از موعدی در دسترس مخاطبین قرار گرفت که زمین تا آسمان با چیزی که ریچارد ویلیامزد مد نظر داشت، تفاوت می‌کرد. نکنه دردناک ماجرا به اینجا ختم نشده و نسخه کارگردان The Thief and the Cobbler نه تنها هیچوقت به صورت نهایی موجود نشد، بلکه تنها خود کارگردان و عده‌ای معدود از عوامل پشت صحنه موفق شدند تا کاملترین نسخه این انیمیشن جاه‌طلبانه را تماشا کنند که به خودی خودی اتفاقی تراژدی به شمار می‌رود.

نسخه بدون کات فیلم The Big Boss (رئیس بزرگ)

فیلم اکران شده The Big Boss در سال ۱۹۷۱ نه تنها به عنوان یکی از بهترین آثار هنرهای رزمی بروس لی به شمار می‌رود، بلکه در کمال تعجب ناقص‌ترین پروژه سینمایی کارنامه بازیگری وی نیز لقب گرفته است.

داستان از این قرار است که او به همراه کارگردان The Big Boss یعنی لو وی در نظر داشتند تا اثری بسیار خشن و خونین را تدارک ببیند. با این حال تهیه‌کنندگان پروژه با آن‌ها اختلاف نظر داشته و این مسئله جنجال پر سر و صدایی را در پشت صحنه ایجاد کرده بود. در نهایت نیز نسخه بدون کات The Big Boss که مملو از سکانس‌های هیجان‌انگیز و سنت‌شکنی در زمان خود بود، با تغییرات بسیار زیادی همراه شد که عملاً به سیر روایتی داستان نیز لطمه زد و نسخه اکران شده نیز بسیار ناقص جلوه کرد. پیدا کردن نسخه بدوت کات این اثر رزمی به حدی غیرقابل تصور است که تنها توزیع‌کننده‌ای تحت عنوان Arrow Films موفق شد تا سکانس‌های محدودی را پیدا کرده و آن‌ها را بازیابی نماید.

نسخه اکرانی فیلم Highlander II: The Quickening (کوه‌نشین ۲: سریع)

فیلم Highlander II: The Quickening نه تنها به عنوان یکی از فاجعه‌بارترین دنباله‌های تاریخ سینما به شمار می‌رود، بلکه در اتفاقی نادر، نسخه اکرانی آن از کیفیتی بهتر نسبت به نسخه کارگردان برخوردار بود که هیچگاه در دسترس مخاطبین قرار نگرفت.

اثری که در سینما اکران شد و خشم و نفرت سینماگران را در پی داشت، نسخه کارگردان بود و نسخه اکرانی از شیوه روایی کاملاً متفاوتی بهره می‌برد که شاید تا حدودی می‌توانست از بروز چنین فاجعه‌ای جلوگیری نماید. با این حال Highlander II: The Quickening در سال ۲۰۰۶ به حدی بد و غیرقابل تحمل بود که عملاً کسی حتی خواستار جست و جو برای پیدا کردن نسخه اکرانی آن نشد و برای همیشه به زباله‌دان تاریخ سینما پیوست.

فیلم Song of the South (ترانه جنوب)

برخلاف وضعیت امروز کمپانی دیزنی که هر اثر مبتذلی اجازه ساخت و اکران دریافت می‌کند، دوران اوج آن‌ها به حدی از آثار باکیفیت و ارزشمند برخوردار است که سینماگران را در زمان خود در بحت و حیرت فرو برده بود.

با این حال تنها یک اثر در دوران اوج کمپانی دیزنی اجازه اکران دریافت نکرد و آن Song of the South نام دارد. اثری که دوران برده‌داری ایالات متحده آمریکا را با روایتی عاشقانه و درام تلفیق کرد و فیلمی را به ارمغان آورد که با شرایط فرهنگی دهه ۱۹۴۰ این کشور مغایرت داشت و همین مسئله سبب گشت تا دیزنی آن را از صفحه روزگار محو نماید. با این حال در اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی، کمپانی دیزنی به صورت جسته و گریخته و با احتیاط، برخی از سکانس‌های موزیکال آن را در مستند و یا برنامه‌های تلویزیونی به نمایش درآورد که همان معدود سکانس‌ها نیز از فیلترهای بسیاری رد شده بود. با توجه به حساسیت‌های فعلی سینما نسبت به رنگین‌پوستان، Song of the South به مانند یک بمب ساعتی می‌باشد که می‌تواند دیزنی را با خاک یکسان نماید.

نسخه اکرانی ۳ گانه نخست Star Wars (جنگ ستارگان)

با گذشت چنین دهه هنوز هم بسیاری از مخاطبین سینما ۳ گانه نخست Star Wars را به لحاظ کیفی، بهترین آثار این فرنچایز به شمار می‌آورند. حتی اگر جلوه‌های بصری آن برای مخاطبین نسل جدید احمقانه جلوه کند.

با این حال بین آن چیزی که می‌بایست در سینما اکران می‌شد و آن چیزی که در دسترس مخاطبین قرار گرفت، حرف و حدیث‌های بسیاری وجود دارد. در حالی که خود شخص جرج لوکاس ادعا کرده که نسخه نهایی، همان چیزی است که او مد نظر داشته اما نسخه اکرانی دیگری برای مخاطبین تدارک دیده شده بود که از روایات پربارتری نسبت به رویارویی خیر و شر برخوردار بود. نسخه‌ای اکرانی Star Wars علی‌رغم آن که هیچگاه “اکران” نشد اما به صورت جسته و گریخته در اختیار کلکسیون‌داران جنگ ستارگان قرار گرفت و به حدی ارزشمند و خواستنی است که عملاً نمی‌توان قیمتی برایش تعیین نمود.

نسخه کارگردان Suicide Squad (جوخه انتحار)

دنیای سینمایی دی‌سی که به پایان عمر خود رسیده، در طول ۱ دهه گذشته به حدی پرحاشیه و بی‌برنامه عمل کرده که عملاً صدای اعتراض هر کارگردانی که جزوی از DCEU بوده را درآورده است. در حالی که طرفداران این مجموعه در نهایت موفق شدند تا نسخه ۴ ساعته زک اسنایدر از فیلم لیگ عدالت را تماشا نمایند اما یکی دیگر از پروژه‌های DCEU همچنان با حواشی روبرو است.

فیلم Suicide Squad که توسط دیوید ایر کارگردانی شده بود، از لحنی تاریک و روایتی بی‌رحمانه و خشن حول محور شرورهای مشهور دنیای دی‌سی بهره می‌برد. با این حال شکست مالی و هنری فیلم Batman v Superman: Dawn of Justice (بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت) در سال ۲۰۱۶ باعث شد تا کمپانی برادران وارنر دخالت‌های احمقانه خود را آغاز کرده و دست به تغییرات بزرگی در فیلم Suicide Squad بزند. از تغییر لحن فیلم گرفته تا دگرگونی روایت داستان و حذف ۹۰% سکانس‌های جوکر جرد لتو، تغییرات به حدی گسترده و جنجالی بود که عملاً تمام رشته‌های دیوید ایر را پنبه می‌کرد. نسخه اکران شده زمین تا آسمان با چیزی که دیوید ایر کارگردانی کرده بود تفاوت داشت و این مسئله سبب شده تا طرفداران دی‌سی خواهان انتشار نسخه کارگردان Suicide Squad سال ۲۰۱۶ باشند که با توجه به پایان عمر DCEU شکست خورده در ماه‌های پیش رو، بعید به نظر می‌رسد که کمپانی برادران وارنر علاقه‌ای به یادآوری آن در نزد مخاطبین داشته باشد.

فیلم Batgirl (بت‌گرل)

در نهایت می‌رسیم به جنجالی‌ و پر سر و صداترین فیلمی که هیچگاه شاهد آن نخواهیم بود. اثری که اوج بی‌برنامگی و حماقت‌های کمپانی برادران وارنر را به نمایش می‌گذارد که در سیل شکست‌های فاجعه‌آمیز آثار ابرقهرمانی آن‌ها در سال ۲۰۲۳، مشخص نیست که پخش آن چه نتایج مبتذلی می‌توانست در پی داشته باشد.

فیلم Batgirl به کارگردانی عادل العربی و بلال فلاح در ابتدا برای پخش از سوی سرویس HBO Max در نظر گرفته شد و وعده بازگشت مایکل کیتون در قامت بتمن و جی. کی. سیمونز در قامت جیمز گوردون را می‌داد که به نوعی جزوی از وقایع فیلم Flash (فلش) به شمار می‌رفتند. با این حال روند تولید پرحاشیه و کیفیت نهایی فاجعه‌بار به حدی افتضاح از کار درآمده بود که کمپانی برادران وارنر حتی جرات اکران آن را نداشت و بدون هماهنگی با کارگردانان پروژه، اکران آن را لغو و برای همیشه کنار گذاشته شد. در حالی که وقوع چنین اتفاقی دعوای پر سر و صدایی را میان عوامل تولید و تهیه‌کنندگان به راه انداخته بود اما باید گفت که پس از اکران اثر مبتذلی همچون The Flash، می‌توان گفت که برادران وارنر بالاخره پس از ۱ دهه تصمیمی عقلانی را اتخاذ کرد و دنیای سینمایی فعلی دی‌سی با ذره‌ای آرامش و شرف باقی مانده می‌تواند به خواب ابدی برود.

به نظر شما دلیل اتخاذ چنین تصمیماتی از سوی کمپانی‌های فیلم‌سازی و عوامل تولید چیست؟ آیا پروژه دیگری را نیز سراغ دارید که نسخه اصلی آن هیچگاه پخش و اکران نشده باشد؟ ایا نسخه کارگردان Suicide Squad می‌توانست از بروز فاجعه نسخه اکرانی جلوگیری کند؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

منبع: CBR