مهم‌ترین بازی‌ های لغو شده در صنعت گیم؛ در آرامش بخواب!

صنعت گیم همواره خاطرات تلخی را با خود به همراه داشته است. در این مقاله قصد داریم مهم‌ترین بازی‌ های لغو شده در طول چند سال اخیر را با هم مرور کنیم.

بدون شک بازی‌سازی یکی از سخت‌ترین شغل‌های جهان به حساب می‌آید. فشار کار، کرانچ و مشکلات اقتصادی و معاشرتی می‌تواند بازی‌سازان را تا مرز جنون و ورشکستگی پیش ببرد. گاهی مشکلات متعدد دست به دست هم می‌دهند تا یک پروژه نتواند به سرانجام برسد. متاسفانه صنعت گیم همواره پذیرای این مشکلات بوده است و سالیانه بازی‌های متعددی به صورت عمومی یا به صورت خاموش لغو می‌شوند. در این مقاله قصد داریم مهم‌ترین بازی‌های لغو شده در طول چند سال اخیر را با هم مرور کنیم. با گیمفا و ادامه این مقاله همراه باشید…

Visceral Games’ Star Wars

حتما تا الان نام Project Ragtag را به عنوان نام رمزی یکی از پروژه‌های مهم Star Wars شنیده‌اید. بازی مذکور توسط سازنده سری بازی‌های محبوب Dead Space، یعنی استودیو Visceral Games در دست ساخت قرار داشت. این بازی از سال ۲۰۱۳ در دست ساخت بود و پس از ۴ سال توسعه، در سال ۲۰۱۷ به شکل رسمی لغو شد. خیلی‌ها دلیل این توقف تولید را تفاوت سبک این بازی با ساخته‌های قبلی Visceral Games می‌دانند.

شرکت Electronic Arts که وظیفه‌ی نشر این بازی را برعهده داشت، در سال ۲۰۱۶ تعداد زیادی از کارمندان استودیوی Visceral Games را اخراج کرد. نتیجه این عمل، مواجه شدن با کمبود نیرو بود. EA حتی نمی‌توانست از استودیو‌های کمکی دیگر خود استفاده کند و EA Vancouver به همراه EA Motive، مشغول ساخت دو نسخه از بازی‌های Star Wars Battlefront بودند. جالب است بدانید که Project Ragtag توسط سازنده سابق سری بازی‌های Uncharted، یعنی Amy Hennig ساخته می‌شد و روندی خطی را دنبال می‌کرد.

به دنبال لغو شدن این بازی در سال ۲۰۱۷، EA به دلیل ضرر و زیان‌های متحمل شده، استودیو Visceral Games را به کل تعطیل کرد. قطعا عدم ساخت و عرضه Project Ragtag، یکی از حسرت‌های تمامی گیمرها و علی‌الخصوص طرفداران دو آتیشه جهان جنگ ستارگان به حساب می‌آید.

DOOM 4

هرچند نسخه چهارم DOOM هیچ‌وقت رنگ واقعیت به خود ندید، اما ایده‌های اولیه و خروجی‌های آن به محصولی بهتر و کامل‌تر به نام DOOM 2016 منتهی ‌شد. در سال ۲۰۱۱، id Software در حال ساخت نسخه‌ای بزرگ از سری DOOM بود که سعی داشت مسیر سری را برای همیشه تغییر دهد. با این وجود، پروسه ساخت این بازی وارد جهنم توسعه شد. مهم‌ترین دلیلی که موجب لغو شدن DOOM 4 شد، قرار گرفتن در مسیری بود که از پایه ایراد داشت. اصطلاح خشت اول که اشتباه رفت ساختمان کج می‌شود، در این اتفاق به خوبی بیانگر مشکلات ساخت بازی DOOM 4 است.

طبق گزارشات، بازی شباهت بیش از حدی به سری Call of Duty و Far Cry داشت و به عبارتی، از ریشه‌های اصلی خود دور شده بود. سازندگان می‌دانستند که در صورت انتشار این بازی، با بازخوردهای خوبی مواجه نمی‌شوند و حتی می‌توانند شکست تجاری عظیمی را تجربه کنند. تست‌کننده‌هایی که نمونه‌های اولیه DOOM 4 را تجربه می‌کردند، ایرادات بی‌شماری از گیم‌پلی و روند بازی می‌گرفتند. DOOM 4 اثری بود که به هیچ عنوان نمی‌توانست نظر مخاطبین و طرفداران خود را جلب کند.

در همین صحنه بود که id Software تصمیم گرفت تا پروژه خود را لغو کرده و با ریبوت سری، اثر بی‌نقصی به نام DOOM 2016 خلق کند. لغو شدن بازی DOOM 4، یکی از معدود بازی‌های کنسل شده‌ی این لیست است که در نهایت برای فرنچایز سودی به همراه داشت. شاید اگر DOOM 2016 عرضه نمی‌شد، شاهد انتشار بازی بی‌نظیری چون DOOM Eternal در سال ۲۰۲۰ نبودیم. چند ماه قبل چندین سکانس از گیم‌پلی نسخه Pre-Alpha بازی DOOM 4 در اینترنت پخش شد که واکنش‌های جالبی را از سوی طرفداران به همراه داشت. از نکات جالب این نمونه‌های اولیه، شباهت جالبی بود که با نسخه‌ی سال ۲۰۱۶ داشت.

NBA Elite 11

بازی NBA Elite 11 از جمله معدود بازی‌های این لیست است که عملا ساختش به اتمام رسیده بود! حتی نسخه‌های فیزیکی و دیجیتالی بازی در دسترس برخی رسانه‌ها و خرده‌فروشان قرار گرفته بود و بازی آماده‌ی انتشار در سال ۲۰۱۰ بود. چندی قبل از انتشار نهایی، EA تصمیم گرفت یک دموی رایگان از بازی در دسترس قرار بدهد تا با استفاده از نظر و بازخورد مخاطبین، آخرین تغییرات را روی بازی اعمال کند. با توجه به نظرات منفی و انتقادهای بی‌شماری که از این دمو شد، دموی بازی NBA Elite 11 عملا غیرقابل بازی بود.

معلوم نیست که Electronic Arts چطور بدون اطلاع از این عملکرد، اجازه انتشار دمو و بازی را صادر کرده بود؛ اما بلافاصله بعد از این اتفاق، دستور داده شد تا تمام نسخه‌های فیزیکی بازی از خرده‌فروشان پس گرفته شود و انتشار بازی به تعویق افتاد. در ادامه تلاش‌های EA برای بهبود شرایط بازی بی‌فایده بود و ناچارا مجبور به لغو کردن پروژه شد. با این وجود، کماکان چندین نسخه اندک از بازی NBA Elite 11 در دست خرده‌فروشان باقی ماند و با قیمت‌های نجومی به فروش رسید. یک نسخه فیزیکی از بازی ذکر شده هم‌اکنون چیزی نزدیک به ۱۵۰۰ دلار قیمت دارد‌!

Agent

بدون شک می‌توان پروژه Agent را یکی از مهم‌ترین بازی‌های لغو شده در تاریخ صنعت گیم خطاب کرد. هرچند شرکت بزرگ Rockstar هرگز خبر لغو این بازی را به صورت رسمی اعلام نکرد (به دلیل پایین آمدن ارزش سهام و موارد دیگر)، اما تمامی نشانه‌های موجود به ما خبر از لغو شدن پروژه‌ی Agent می‌دهد. بازی ذکر شده قرار بود اثری شوتر و مخفی‌کاری از استودیوی Rockstar North باشد؛ شرکتی که بازی‌های شاهکار GTA IV و GTA V را تحویل ما داد. بازی Agent اولین بار در رویداد E3 2007 به عنوان انحصاری کنسول PS3 معرفی شد.

بازی به مدت دو سال در سکوت خبری فرو رفت و اطلاعات جدید از بازی در سال ۲۰۰۹ در دسترس قرار گرفت. به گفته کارمندان سابق Rockstar، بازی Agent پروژه‌ای بود که تیم جاه‌طلب پشت آن، مدت‌ها قصد تولید‌ش را داشت. همکاری مجدد بین Sony و Rockstar بهانه‌ای بود که این شرکت بهتر از گذشته، ایده‌های خود را برای بازی Agent پیاده‌سازی کند. از همان سال ۲۰۰۹ تا به امروز، هیچ خبر دیگری از بازی Agent منتشر نشد. در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۶، کمپانی Take Two Interactive به دلایل نامعلوم، دامنه بازی Agent را مجددا تمدید کرد.

سرانجام در سال ۲۰۱۸، trademark این بازی منقضی شد و Take Two دیگر دامنه آن را تمدید نکرد. شاید Rockstar هرگز خبر لغو شدن Agent را به شکلی رسمی اعلام نکند؛ چرا که حداقل روی کاغذ به بزرگ‌ترین شکست این کمپانی آمریکایی منتهی می‌شود. در خصوص این پروژه می‌توان ساعت‌ها صحبت کرد اما مقاله کوتاه ما گنجایش آن را ندارد. کسی از آینده خبر ندارد، شاید روزی پروژه ساخت Agent ادامه پیدا کرد.

Fable Legends

در اوایل نسل هشتم، شرکت مایکروسافت شرایط خوبی را در استودیوهای داخلی خود سپری نمی‌کرد. این کمپانی آمریکایی در آن روز‌ها به فروشنده و منهدم‌کننده استودیوهای بازی‌سازی معروف بود. این شرکت در آن سال‌ها بازی‌های زیادی را لغو کرد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها Fable Legends بود. این بازی عنوانی اکشن-نقش‌آفرینی، آنلاین و چندنفره بود که توسط استودیو بازی‌سازی Lionhead Studios در دست ساخت قرار داشت. Lionhead با خلق سری بازی‌های Fable، یکی از به‌یادماندنی‌ترین آثار نسل هفتم را تحویل گیمرها داد و در قلب بازیکنان، جایی برای این سری خالی کرد.

وقایع Fable Legends چیزی حدود ۱۰۰ سال قبل از نسخه‌های قبلی Fable اتفاق می‌افتاد. این بازی قرار بود از سیستم قهرمان و ضد قهرمان در گیم‌پلی خود استفاده کند. شرایط جوری بود که یک بازیکن باید کنترل ماموریت را به دست می‌گرفت و بازیکن دیگر باید آن ماموریت را تصاحب می‌کرد. در سال ۲۰۱۶، مایکروسافت به دلایل مرموزی، شرکت Lionhead Studios را تعطیل کرد و یه دنبال آن، بازی Fable Legends هم لغو شد. مایکروسافت با بستن استودیو سازنده‌ی Fable و لغو کردن بازی Fable Legends، ضرر بزرگی را متحمل شد.

کارشناسان هزینه دور ریخته شده برای Fable Legends را چیزی حدود ۱۰۰ میلیون یورو اعلام می‌کنند. از آن‌جایی که بازی مذکور قرار بود عنوانی رایگان باشد، مایکروسافت برنامه‌های زیادی برای کسب درآمد از پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای داشت. البته فیل اسپنسر اعتراف کرد که بسته شدن استودیوی Lionhead، تصمیمی اشتباه بود و این اتفاق به مایکروسافت یاد داد که چطور باید با استودیوهای داخلی خود رفتار کرده و چطور آن‌ها را مدیریت کند.

Prey 2

البته که خیلی از طرفداران موفقیت تجاری بازی Prey 2017 را که ریبوتی برای سری Prey بود، بارها یادآوری می‌کنند؛ اما تا قبل از آن استودیوی Human Head در حال ساخت دنباله‌ی بازی Prey 2006 بود. این دنباله در سال ۲۰۰۶، بلافاصله بعد از انتشار و موفقیت نسخه اول معرفی شد. هرچند شروع ساخت این پروژه تا اوایل سال ۲۰۰۹ طول کشید. این دنباله قرار بود با نمایش تغییراتی بزرگ، به عنوانی جهان‌باز تبدیل شود و کمپانی Bethesda وظیفه‌ی نشر و تبلیغات بازی را برعهده داشت. سرانجام بعد از ورود به سکوت خبری طولانی مدت، Bethesda در سال ۲۰۱۴ لغو شدن بازی Prey 2 را تایید کرد.

استودیوی سازنده اذعان داشت که تیم آن‌ها قلب و روحشان را برای بازی گذاشته و ایده‌های زیادی داشتند؛ اما هرچه پروژه جلوتر می‌رفت از ایده‌های ذهنی تیم سازنده دورتر می‌شدند. آن‌ها فکر می‌کردند که حتی در صورت اتمام پروژه هم بازی به موفقیتی که برنامه‌ریزی می‌کردند نمی‌رسید. Bethesda هم تایید کرد که بازی به کیفیت استاندارد و مدنظر تیم ناشر نرسیده بود و برای همین هم مجبور به لغو آن شدند. همچنین تاکید شد که انجام این عمل تصمیم ساده‌ای نبوده است اما خوشحالند که توانسته‌اند صادقانه دلایل لغو آن را به طرفداران بگویند.

کمپانی Bethesda در همان زمان اشاره کرد که قصد ندارند آی‌پی Prey را به طور کامل فراموش کنند و تنها به زمان نیاز دارند تا تصمیم درستی بگیرند. کمپانی Bethesda سرانجام با یکی از شعبات Arkane همکاری کرد تا به کمک هم، ریبوت جدید Prey را در سال ۲۰۱۷ عرضه کنند. لازم به ذکر است که Arkane از هیچ‌کدام از ایده‌های اولیه‌ی پشت ساخت Prey 2 الگوبرداری نکرد و اثر تماما اورجینال خود را تحویل گیمرها داد.

Scalebound

بازی Scalebound یکی از ناراحت‌کننده‌ترین عناوین لغو شده‌ی این لیست به حساب می‌آید؛ چرا که بازی در زمان معرفی به شدت جذاب و حیرت‌آور به نظر می‌رسید و اکثر مراحل توسعه را قبل از لغو شدن خود طی کرده بود. این بازی توسط استودیوی معروف Platinum Games، سازنده عناوین بزرگی چون NieR Automata و Bayonetta در دست ساخت قرار داشت. همچنین وظیفه نشر بازی برعهده‌ی مایکروسافت بود که این امر عنوان Scalebound را به انحصاری اکوسیستم ایکس باکس تبدیل می‌کرد. این بازی اولین بار در E3 2014 معرفی شد.

بازی Scalebound عنوانی اکشن، نقش‌آفرینی و جهان‌باز بود. بازی همچنین از سیستم Co-op چهارنفره استفاده می‌کرد که به بازیکنان امکان مبارزه در کنار یکدیگر و کسب XP را اعطا می‌کرد. متاسفانه مایکروسافت در سال ۲۰۱۷، به دلایل نامشخص و نامعلومی پروژه Scalebound را لغو کرد. خیلی‌ها گمان می‌کنند که نمایش نهایی بازی نتوانست تیم مایکروسافت را راضی کند. در سال ۲۰۱۹، رئیس شرکت Platinum یعنی Atsushi Inaba، هر دو طرف را مقصر لغو پروژه Scalebound دانست.

در سال ۲۰۲۰ طی خبری جالب و هیجان‌انگیز، اعلام شد که مایکروسافت هنوز حق مالکیت آی‌پی Scalebound را در اختیار دارد. اخیرا ابراز علاقه‌های زیادی از سوی فیل اسپنسر و تیم Platinum Games برای ساخت دوباره بازی Scalebound به گوش می‌رسد. کسی چه می‌داند، شاید روزی توانستیم این بازی را تجربه کنیم…

Silent Hills

در سال ۲۰۱۴، شرکت Konami یک دموی قابل بازی تحت نام P.T (Playable Teaser) را به صورت انحصاری در دسترس مخاطبین PS4 قرار داد. در انتهای این دمو متوجه شدیم که این بازی، در واقع ریبوتی از سری Silent Hill بود که توسط هیدئو کوجیما و کارگردان معروف سینما، گیلرمو دل‌ تورو ساخته می‌شد. دموی P.T از هر لحاظ یک انقلاب در ژانر وحشت بود. تاثیرگذاری همین دمو تا حدی بود که امروزه بازی‌های زیادی با الهام‌گیری از آن ساخته می‌شود. به عنوان مثال می‌توانم به بازی ترسناک و موفق Visags اشاره کنم که سازندگان آن، بارها به الگوبرداری از P.T اعتراف کردند.

جدا از حس ترسی که به شکلی وحشتناک درون پوست و گوشت آدم رخنه می‌کرد، دموی Silent Hills دارای معماهای متعددی بود. همین معماها موجب شد تا محتوای زیادی از این دمو در سطح اینترنت پخش شده و P.T به صورت جهانی ترند شود. در انتهای این تریلر قابل بازی، سورپرایز دیگری انتظار ما را می‌کشید. نورمن ریداس، هنرپیشه معروفی که با بازی در سریال The Walking Dead معروف شده بود، در بازی Silent Hills وظیفه موشن کپچر شخصیت اصلی را برعهده داشت. هرچند این بازیگر در بازی Death Stranding هم نقش شخصیت اصلی را بازی کرده و با هیدئو کوجیما مجددا همکاری کرد.

سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، اوج درگیری و حواشی میان کونامی و هیدئو کوجیما بود. در ادامه‌ی درگیری‌های متعددی که این بازی‌ساز در توسعه بازی Metal Gear Solid V: Phantom Pain با شرکت کونامی داشت، بازی Silent Hills در سال ۲۰۱۵ کنسل شد. هنوز دلیل واضحی بر این اتفاق اعلام نشده اما خیلی‌ها گمان می‌کنند که کونامی برای سریع‌تر تمام کردن پروژه، روی کوجیما فشار می‌گذاشت. در پی این اتفاق، کونامی به شکلی کامل دموی Silent Hills را از فروشگاه PlayStation حذف کرد. تنها کسانی که از قبل این دمو را به کتابخانه‌ی بازی‌های خود اضافه کرده بودند، می‌توانستند به تجربه‌ی P.T بپردازند.

کنسول‌هایی که بازی P.T را درون هارد خود دارند از ارزش بالاتری برخوردار هستند. کوجیما در پی این اتفاق بعد از سال‌ها از شرکت کونامی جدا شد و استودیو اختصاصی خود را تحت نام Kojima Productions تاسیس کرد. بلافاصله بعد از این عمل، پروسه ساخت بازی Death Stranding را شروع کرد که در پاییز سال ۲۰۱۹ در دسترس قرار گرفت. کونامی بارها تاکید کرد که به ساخت نسخه‌ی جدیدی از سری Silent Hill علاقه دارد اما تقریبا ۱۰ سال است که خبری از این فرنچایز نیست.

Star Wars 1313

به عنوان یکی از ناراحت‌کننده‌ترین عناوین لغو شده‌‌ در این لیست، Star War 1313 عنوان موردانتظاری بود که قربانی تصاحب سری Star Wars توسط Disney در سال ۲۰۱۳ شد. بازی قرار بود گیمر را در نقش شخصیت Boba Fett قرار دهد تا به ماجراجویی بپردازد. بعد از اینکه Disney آی‌پی Star Wars را در سال ۲۰۱۳ خرید، تعداد زیادی از کارمندان LucasArts اخراج شده یا استعفا دادند. نتیجه‌ی این عمل، لغو شدن اکثر پروژه‌های این شرکت و یا به تعویق افتادنشان بود. البته بازی Star Wars 1313 هرگز روی کاغذ کنسل نشد و خیلی‌ها معتقدند این عنوان روزی منتشر خواهد شد. رئیس شرکت LucasFilm، خانم Kathleen Kennedy اذعان کرد:

بازی Star Wars 1313 پروژه‌ای بود که ما با دقت زیاد روش وقت گذاشتیم و درباره اون صحبت کردیم. شاید یک روز بتونیم اون ایده‌ها رو دوباره پیاده‌سازی کنیم.

همانطور که احتمالا می‌دانید، دو بازی از جهان Star Wars توسط Ubisoft و Quantic Dream در دست ساخت قرار دارد که یکی از آن‌ها در رویداد The Game Awards 2021 معرفی شد. باید دید کیفیت این بازی‌ها در چه حد خواهد بود.

Batman The Dark Knight

در سال ۲۰۰۸، کمپانی Electronic Arts در حال ساخت یک اقتباس گیمینگ از فیلم کریستوفر نولان تحت نام The Dark Knight بود. در سال ۲۰۰۵، یک بازی با همین فرمول تحت نام Batman Begins ساخته شده بود که The Dark Knight دنباله‌ی مستقیم آن به حساب می‌آمد. شرکت Pandemic Studios وظیفه تکمیل این پروژه را برعهده داشت و قرار بود اثری جهان‌باز را تحویل مخاطبان دهد. مهم‌ترین مشکلات سد راه این پروژه، ایرادات ابزاری و تکنیکی ساخت بازی بود. شرکت Pandemic نمی‌توانست ایده‌های خود را به راحتی روی موتور گرافیکی Odin Engine پیاده‌سازی کند.

شرکت سازنده بخش‌های زیادی از assetها و بخش‌های بازی را در انجین مخصوص خود ساخته بود؛ اما وقتی EA از آن‌ها درخواست انتقال اطلاعات را به درون Odin Engine کرد، ایرادات متعددی چون باگ، افت فریم و مشکلات فنی گریبان‌گیر بازی شد. از آن‌جایی که انتشار بازی همزمان با اکران فیلم از اولویت‌های EA بود و بازی نمی‌توانست تا پایان سال ۲۰۰۸ آماده شود، کمپانی ناشر تصمیم گرفت تا پروژه را لغو کند. کنسل کردن این بازی خسارتی ۱۰۰ میلیون دلاری به شرکت Electronic Arts وارد کرد. خوشبختانه Rocksteady با ساخت عناوینی فوق‌العاده از بتمن، حسرت لغو شدن این پروژه را بر دل طرفداران نگذاشت.

Tom Clancy’s Rainbow Six: Patriots

قبل از عرضه بازی Rainbow Six Siege که امروزه خانه‌ی بیش از ۷۰ میلیون بازیکن آنلاین به حساب می‌آید، Ubisoft در حال کار بر روی یک پروژه به نام Tom Clancy’s Rainbow Six: Patriots بود. این بازی قرار بود عنوانی میان‌نسلی باشد و علاوه بر PS3 و Xbox 360، برای PS4 و Xbox One نیز عرضه شود. Patriots درگیر دایره‌ای از مشکلات متعدد شد و همه چیز بر علیه این بازی قرار داشت. مهم‌ترین این مشکلات، به موتور گرافیکی ساخت بازی منتهی می‌شد.

با توجه به اینکه کنسول‌های نسل هشتمی وارد بازار شده بودند و قدرت زیادی را ارائه می‌دادند، Ubisoft تصمیم گرفت با لغو پروژه Patriots، تغییر ایده‌ها و پیاده‌سازی آن‌ها، اثر بهتر و به‌روز‌تری خلق کند که در نهایت به Siege منتهی شد. همانطور که می‌دانید بازی Rainbow Six Siege یکی از موفق‌ترین آثار Ubisoft در نسل هشتم بود و سود‌های زیادی را به جیب این شرکت واریز کرد.

Avengers

در سال ۲۰۱۲، کمپانی THQ قصد داشت تا اثری اقتباسی از کمیک‌های مارولی Avengers بسازد. البته که قرار بود این بازی همزمان با عرضه فیلم انتقام‌جویان در سال ۲۰۱۲ در دسترس قرار بگیرد. جای تعجب دارد که این بازی قرار بود عنوانی اکشن و اول‌شخص با تمرکز روی المان‌های کوآپ و آنلاین باشد. بازی قرار بود برای پلتفرم‌هایی چون Xbox 360، PS3، Wii U و PC در دسترس قرار بگیرد. البته داستان بازی قرار بود تفاوت‌های زیادی با داستان فیلم داشته باشد. نویسندگان بازی قصد داشتند وقایع معروف Secret Invasion از کمیک‌های مارول را در بازی خود اقتباس کنند.

تعطیل شدن ناگهانی THQ در سال ۲۰۱۳ به دلیل مشکلات اقتصادی، لغو شدن این پروژه را به همراه داشت. با تعطیل شدن این شرکت، بسیاری از پروژه‌ها، تکنولوژی‌ها و آی‌پی‌های این کمپانی به شرکت‌های دیگر فروخته شدند. یکی از این خریداران Ubisoft بود که با استفاده از ایده‌های بازی لغو شده‌ی Avengers، بازی Marvel Avengers: Battle for Earth را برای Xbox 360 و Wii U توسعه داد.

قطعا بازی‌ها و ایده‌های از بین رفته‌ی بیشتری در صنعت گیم وجود دارد، ولی ما از همه‌ی آن‌ها با خبر نیستیم. با بالا رفتن بازار خریداران بازی‌ها و بیشتر شدن سرمایه‌گذاران، پروژه‌های لغو شده قطعا کمتر از گذشته به چشم می‌آیند؛ اما کماکان در گوشه‌ای از زباله‌دان این صنعت وجود دارند.

همچنین بازی‌های کنسل شده‌ی‌ بیشتری وجود دارد، اما به دلیل محدودیت محتوا، نتوانستیم در این لیست جای دهیم. شاید در ادامه طی قسمت دوم به آن‌ها پرداختیم. شما بیشتر از لغو شدن کدام پروژه ناراحت شدید؟ جای کدام بازی لغو شده در این لیست خالی است؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.