کلاه قرمزی | نقد و بررسی بازی FEZ

بازگشت به گذشته و دوران کودکی همیشه یکی از آرزوهای انسان است . همیشه وقتی به دوران کودکی فکر می کنیم و خاطرات آن دوران را مرور می کنیم ، بدون  شک قسمتی از آنها مربوط به بازی های ویدئویی ایست که روی کنسول های آن دوران تجربه کردیم . از Mario و Sonic گرفته تا Tiny Toon و Crash همگی به جزئی از خاطرات و گذشته ما تبدیل شده اند و تجربه آنها در زمان حال یاد آور خاطرات آن دوران است و مطمئنا بسیار لذت بخش هم خواهد بود .  بازی FEZ نیز از جنس همین بازی هاست و از گذشته آمده تا ما را با خود به سفر جدیدی به دنیایی عظیم که از جنس گذشته است ، ببرد .

نام بازی : FEZ

سازنده : Polytron Corporation

ناشر : Trapdoor

سبک : پازل پلتفرمر

پلتفرم : PC و Xbox 360

تاریخ انتشار : ۱۳ آپریل ۲۰۱۲ و ۲ می ۲۰۱۳

در ۱۷ جولای ۲۰۰۷ بود که آقای Phil Fish ( کسانی که مستند Indie Game : The Movie رو تماشا کرده باشند ، به خوبی ایشان را می شناسند ) بازی FEZ را در سایت TIGSource.com رونمایی و معرفی کرد . FEZ بازی ای پازل پلتفرمر دوبعدی بود که در یک فضای ۳ بعدی جریان داشت و مانند اکثر بازی های مستقل این نسل از سبک گرافیکی پیکسل آرتی بهره می برد . این بازی بعد از ۵ سال در مرحله تولید بودن و کسب جوایز متعدد در این سال ها ، بالاخره در ۱۳ آپریل ۲۰۱۲ برای Xbox 360 بر روی شبکه Xbox Live Arcade منتشر و با بازخورد های بسیار خوبی مواجه شد و حالا در اول ماه می برای پلتفرم PC نیز در Steam و GoG.com عرضه شد .

راز بزرگ

Gomez که موجودی عجیب با سر بزرگ و رنگ سفید است ، در دهکده خود در آرامش ، زندگی خود را سپری می کند . در یکی از روزها وقتی Gomez از خواب بیدار می شود و به بیرون از خانه می رود ، شاهد این است که یک مکعب طلایی رنگ به چند تکه تقسیم می شود و در همین بین موجودی عجیب تر از Gomez ، به نام Hexahedron ( که نقش راهنمای کاراکتر اصلی را بازی می کند ) به او اخطار می دهد که این اتفاق دنیای زندگی او را تهدید می کند و برای اینکه Gomez تکه های این مکعب را جمع کند ، Hexahedron به او یک کلاه قرمز رنگ هدیه می دهد که نام این کلاه FEZ است .

FEZ که یک کلاه معمولی نیست ، بزرگترین راز دنیای محل زندگی Gomez را برای او برملا می سازد . این راز بزرگ چیزی نیست جز وجود داشتن بعد سوم .

داستان بازی با اینکه تقریبا ایده ای نو ندارد و روایتی بسیار ساده دارد ولی موفق می شود از همان اول و با صحبت با روستائیان ، حس کنجکاوی را به خوبی در مخاطب ایجاد کند و تا پایان همراه بازی کند . داستان بازی به خوبی کار خود را انجام می دهد و نسبت به یک بازی پلتفرمر حتی سطحی بالاتر هم دارد .

کلاه سه بعدی

کلاه قرمز و جادویی Gomez  فقط جنبه داستانی ندارد و اساس گیم پلی بازی است و مراحل با توجه به این کلاه و قابلیت آن طراحی شده است . Gomez قبل از بدست آوردن کلاه فقط می توانست بپرد ولی بعد از اینکه Hexahedron این کلاه را به او هدیه می دهد ، او می تواند جهان و دنیای اطراف خود را ۹۰ درجه حول محور Z بچرخاند . شاید با خواندن این مطلب یا دیدن تریلر هایی از گیم پلی بازی ، دچار سردرگمی شوید و فکر کنید که ارتباط  برقرار کردن با این نوع گیم پلی بسیار سخت است ، ولی بازی در همان ۳۰ – ۴۰ دقیقه ابتدایی بازی شما را با این مکانیک آشنا می سازد و به یکی  از اصلی ترین دلایل ادامه بازی تبدیل می شود . تنها وجه تمایز FEZ با دیگر بازی های پلتفرمر نیز همین مکانیک چرخش جهان و تغییر پرسپکتیو است که با دو دکمه RT و LT انجام می شود .

سبک بازی را می توان پازل پلتفرمر دو بعدی دانست که در فضایی سه بعدی اتفاق می افتد . اگر بخواهیم بازی هایی مشابه با FEZ که از تغییر پرسپکتیو استفاده می کنند نام برد ، Echochrome و Crush نمونه های بارز این ایده هستند . بازی FEZ از لحاظ گیم پلی ، بازی بسیار خوبی در ژانر پلتفرمر است و این را می توان در کنترل بسیار خوب بازی ، مکانیک بسیار پخته چرخش جهان و طراحی مراحل عالی بازی ، به وضوح دید .

بعضی اوقات در بازی با خود فکر می کنید که ” من دارم یه بازی پلتفرمر بازی می کنم ؟ ” . دلیل اصلی ایجاد این پرسش هم وجهه معمایی داشتن بخشی از گیم پلی است . شما با هر بار مردن در بازی بلافاصله از جای قبل ظاهر می شوید و یا برای تکمیل بازی و پیشرفت شما نیاز به حل معماهای بازی دارید .

شما برای اتمام بازی باید ۳۲ قطعه مکعب طلایی رنگ که سرتاسر بازی پراکنده شده اند را جمع آوری کنید ولی اگر قصد ادامه دادن بازی و ۱۰۰ درصد کردن بازی را داشته باشید ، ۳۲ مکعب آبی رنگ که ضد مکعب ( Anti Cube ) نام دارند ، در بازی وجود دارند که فقط با حل معماهای بازی قابل دسترسی اند .

معماهای بازی اکثرا بر اساس خواندن زبان مخصوص دنیای FEZ و انجام دستور العمل هایی که به این زبان نوشته شده است . این زبان که فقط شکل ظاهری کلمات و اعداد آن با زبان انگلیسی متفاوت است ، در کلاس درس دنیای ۱۶ مکعب آموزش داده می شود . البته در اینترنت هم آموزش های زیادی در مورد این زبان وجود دارد ولی پیشنهاد می شود که اصلا دنبال آموزش های اینترنتی نروید چون تمام لذت اکتشاف یک رمز را می گیرد .

علاوه برکلمات و اعداد ، علامت هایی شبیه به اجسام بازی Tetris ( همون خونه سازی خودمون ) وجود دارد که هر کدام اشاره ای به دکمه های گیم پد دارد و بعضی معماها از این جنس  هستند . در کل معما های بازی بسیار منطقی طراحی شده اند و کسی که با مکانیک های بازی آشنایی کاملی ندارد ، شاید نتواند حتی یکی از آنها را حل کند .

گیم پلی بازی تقریبا بی نقص است ولی در این بین تنها نقشه ی بازی است که شما را به جای راهنمایی ، سردرگم می کند . نقشه بازی که به صورت سه بعدی طراحی شده ، عکس کوچکی از مناطق بازی را نمایش می دهد و اصلا توضیحی در مورد مسیر انتخابی وجود ندارد و برای اینکه بفهمیم هر در رو به کجا باز می شود باید در هر مرحله جلوی آن ایستاده و عکس آنجایی که مورد نظر است را دیده و به آنجا برویم . این نقشه تنها یک استفاده دارد و فقط به درد این می خورد که بفهمیم در هر مرحله یا اتاق چه چیزهایی را جا گذاشته ایم یا اینکه تمام معماهای آن مرحله را انجام داده ایم یا نه و با خیال آسوده به مرحله دیگر پا بگذاریم .

پیکسل های زنده

تنها کلمه ای که می توان در مورد گرافیک و طراحی هنری بازی به زبان آورد ، کلمه ” خارق العاده ” است . طراحی هنری پیکسل آرتی بازی به واقع بسیار هنرمندانه طراحی شده و هوش از سر هر گیمری می برد . تغییر شب و روز ، تماشای غروب در مراحل سرسبز بازی ، دیدن رعد و برق در مراحل تاریک و بارانی ، استفاده ی به جا از رنگ های متضاد و طراحی حیوانات و موجودات زنده ، همه و همه بسیار عالی هستند و احساس می کنید به یک دنیای زنده قدم گذاشته اید . از لحاظ فنی هم موتور Trixel Engine که انجین مخصوص استودیو هم هست ، به خوبی توانسته از پس این نوع بازی برآید و نورپردازی متفاوت در هر وجه و طراحی پخته المان تغییر پرسپکتیو چند ویژگی خوب این موتور هستند . تنها ایرادی که می توان از بخش فنی گرافیک بازی گرفت ، قفل شدن یک فریم در هر چند ثانیه ، که این مشکل در نسخه Xbox 360 بازی نیز وجود داشته ، ولی خوشبختانه این موضوع تاثیری روی گیم پلی بازی نمی گذارد .

از بخش گرافیک بازی و ایراد کوچک آن گذر کنیم ، به انیمیشن کاملا بی نقص بازی می رسیم . حیوانات و اهالی روستا حرکات خوب و نرمی دارند ولی انیمیشن Gomez  در حد شاهکار است . او شخصیتی دو بعدی است ولی حرکات او آنقدر نرم و روان کار شده که چیزی از شخصیت های بازی های سه بعدی کم ندارد .

شاهکار کوچک

موسیقی و صداگذاری نیمی از عظمت و شکوه FEZ را تشکیل می دهد . کار Rich Vreeland در این بازی استثنایی بوده . FEZ همانند بازی های مستقل خوب دیگر مانند Journey در این بخش خیلی قوی ظاهر شده است . کافیست چشمان تان را ببندید و به موسیقی بازی گوش دهید آن وقت است که با جادوی FEZ آشنا می شوید . به شما پیشنهاد می کنم اگر حتی بازی را انجام نمی دهید ( که اگر بازی نکنید ، از دست تون در رفته ) حتما OST بازی را دانلود کنید و حتی برای یک بار هم که شده گوش دهید تا آن وقت معنی گفته هایم را درک کنید .

به جز بخش موسیقی بازی که فوق العاده است ، صداگذاری و افکت های بازی نیز خیلی خوب و نوستالژیک کار شده اند . صدای رعد و برق یا انفجار بمب ها را انگار هزاران بار قبل شنیده ایم و بسیار آشنا به نظر می رسند و هر بار که صدای باران را گوش می کنیم ، لذت بخش تر از گذشته است .

جادوی پیکسل ها

FEZ بدون شک یکی از برترین بازی های مستقلی است که تا کنون تجربه کردم و توصیه می کنم حتی به خاطر نوستالژی و تجدید خاطره هم که شده این بازی زیبا را تجربه کنید تا هم به دنیایی جدید قدم بگذارید وهم از بودن و ماندن در آن نهایت لذت را ببرید …