انتظاراتمان از نسخه‌ی بعدی Bioshock؛ چرخش آسمان و دریا

زمانی که حرف از بازی‌های فلسفی، عمیق، مهم و تاثیرگذار می‌شود، ذهن من به صورت ناخودآگاه به سمت سری Bioshock سوق پیدا می‌کند؛ نه این که فرنچایزهای دیگر این خصوصیت را ندارند، ولی در طول زمانی که من به عنوان یک گیمر مشغول بودم، این سری بیشترین تاثیر را برروی من داشت. تا کنون ۳ نسخه از سری Bioshock منتشر شده و هر کدام از نظر من جزو برترین آثاری هستند که تا کنون تولید شده‌اند. به تازگی، تصمیم گرفتم که دوباره به سراغ این مجموعه بروم، دوباره درگیر داستان عمیق آن شوم و حدس بزنید چه شد؟ به قدری دوباره غرق دنیای آن شدم که اکنون ۳ روز است فقط در حال تحقیق راجع به نسخه‌ی بعدی و احتمالات مربوط به آن هستم! مگر جادوی هنر که می‌گویند، چه چیزی غیر از همین درگیر کردن مخاطب است؟ پس از تحقیقاتی که داشتم، اکنون می‌خواهم به همراه شما مواردی را مرور کنم که از نسخه‌ی بعدی یا به اصطلاحی شماره‌ی چهارم این فرنچایز انتظار دارم. مواردی که در پیش رو با آن‌ها روبرو خواهید شد، بخشی مربوط به نظر شخصی بنده و بخشی نیز با توجه به اطلاعات مختلفی‌ است که اینجا و آنجا از نسخه‌ی بعدی لو رفته است. با من، گیمفا و انتظارات از Bioshock بعدی همراه باشید.

جهان باز بودن

از همین ابتدا بگویم که شاید بسیاری از شما عزیزان با این حرف مخالف باشید. اما بگذارید کمی صحبت کنیم، شاید در انتها نظرتان عوض شد و اگر هم نشد، در بخش نظرات من تمامی دلایلتان را خواهم خواند. سری Bioshock یک نماد است. داستانی را روایت می‌کند که هر روزه شاهد آن نیستیم، ولی هر روز با آن درگیر هستیم، آن را نمی‌بینیم، ولی با تمام وجودمان آن را حس می‌کنیم. همین پارادوکس‌های عمیق هستند که بعضی اوقات Bioshock را از دیگر بازی‌ها متفاوت می‌کنند. در نسخه‌های قبلی، شاهد دو شهر بودیم: رپچر و کلمبیا. از خصوصیات و مبنای هر شهر گذر کنیم، ولی آیا تا کنون در شهر به گشت و گذار پرداخته‌اید؟ من خودم این موضوع را هفته‌ی پیش که دوباره بازی‌ها را تجربه کردم، متوجه شدم. بازی Bioshock Infinite به صورت معمول شاید ۱۰ ساعت طول بکشد تا تمام شود، ولی من این بار حدودا ۳۰ ساعت طول کشید تا آن را تمام کنم. یک به یک خانه‌ها را گشتم، دیالوگ‌ها، صحبت‌هایی که افراد شهر با هم می‌کنند را شنیدم و تنها چیزی که برایم باقی ماند، حیرت و تحسین بود که چطور سازندگان توانسته‌اند دنیایی با این جزئیات بسازند. الیزابت در آخر بازی سوم می‌گوید: «همیشه یک مرد هست، یک زن و یک شهر». یعنی چه؟ فرقی نمی‌کند قضیه از چه قرار باشد، همیشه پای این ۳ مورد وسط است، حالا شهر می‌خواهد رپچر باشد، می‌خواهد کلمبیا باشد یا هر جای دیگر. اکنون که این فرصت وجود دارد، چرا سازندگان یک قدم فراتر نروند و این هنر و توانایی خود را در مقیاس بزرگ‌تر نسنجند؟ انتظار نداریم که سازندگان بیایند یک لوس سانتوس جدید طراحی کنند، اما می‌توانند هر شهری را که در ذهن خودشان دارند، این بار به صورت جهان آزاد در اختیار بازیکن قرار دهند. با توجه به هنر سازندگان، دقت آن‌ها به جزئیات و مهارتشان در داستان‌سرایی، بدون شک عرض می‌کنم که این کار می‌تواند عمق جدیدی به داستان و هر مفهومی که بازی می‌خواهد منتقل کند، بدهد. این کار البته برای تیم سازنده چندان نیز سخت نخواهد بود؛ چراکه در ۳ نسخه‌ی قبلی نیز شاهد محیط‌های باز بزرگی بودیم که بازیکن تقریبا این اختیار را داشت که به صورت آزادانه در رفت و آمد باشد. خب … همین موضوع اگر کمی آزادی بیشتری داشته باشد و محیطی بزرگ‌تر در اختیار بازیکن قرار دهد، می‌تواند منجر به ساخت یک شاهکار و البته یک مورد خاص و شگفت انگیز در حیطه‌ی داستان‌سرایی شود. امروزه مطلع هستید که بعضی با‌زی‌ها صرفا از طریق محیط و شخصیت‌های پراکنده‌ در آن، داستان خود را به بازیکن می‌فهمانند، پس چرا یکی از سلاطین و پیشروان داستان‌سرایی در صنعت گیم علاوه بر داستان سرایی مستقیم خود، از این شیوه نیز بهره‌مند نشود؟

ستینگ و شهری جدید

برای این بخش ۲ هدف مد نظر بود. ابتدا به سراغ هدف اول بریم: شهر جدید. از نظر من بازی بعدی این سری باید به کلی خودش را از کلمبیا و رپچر و داستانی که در این دو شهر روایت شد، جدا کند. چرا؟ از رپچر شروع کنیم. در نسخه‌ی اول و دوم این سری به این شهر زیر آبی رفتیم و ماجراهای مختلفی را در آن پشت سر گذاشتیم … آیا اکنون هر چیزی که راجع به این شهر وجود دارد و داستان‌های مربوط به آن را در ذهن ندارید؟ حتی در دی ال سی‌های نسخه‌ی Infinite نیز دوباره به این شهر برگشتیم و دوباره در آن سفر کردیم. درست است که شهر توسط نوابغ درست شده و داستان‌سرایی در آن بی‌نظیر است، ولی مگر یک شهر چقدر داستان دارد که دوباره بخواهیم در آن ماجراجویی کنیم؟ این از دلیل اول. دلیل دوم: دی ال سی‌ها و پایان نسخه‌ی Infinite به قدری کامل و بی‌نظیر داستان هر دو شهر را با هم بستند که اصلا نسخه‌ی بعدی اگر راجع به این دو شهر باشد خود بازیکن علاقه و کششی برای ادامه ندارد. هر داستانی که روایت شود، می‌دانیم که یکی از میلیون‌ها دنیای موازی موجود است و تفاوتی نمی‌کند که ما چه کنیم، همیشه در دنیایی دیگر اوضاع فرق دارد و ما نمی‌توانیم همه چیز را درست کنیم. در حقیقت، هر اتفاقی که روایت شود تنها ستاره‌ای در آسمان عظیم دنیاهای موازی و اتفاقات آن‌ها خواهد بود که به هیچ وجه قابل توجه نیست و همین موضوع علاقه‌ی بازیکن برای ادامه‌ی داستان را از بین می‌برد.

اکنون بخش دوم را بررسی کنیم: تغییر ستینگ بازی. Bioshock هم اعتقادات، هم سیاست و هم ذات انسانی را در نسخه‌های مختلف خود زیر سوال برد. همه را به چالش کشید و در انتها نیز جوابی منحصر به خودش را به هر یک از این موارد داد. اما قضیه همیشه چگونه روایت می‌شود؟ آرمان‌ شهر. هر سه نسخه در آرمان شهری روایت می‌شدند که در لایه‌های زیرین آن اتفاقات کثیفی رخ می‌داد. در طی این سه نسخه همه نوع اتفاقی را شاهد بودیم و بعید می‌دانم که دیگر ایده‌ی جذابی در سطح این فرنچایز وجود داشته باشد که به آن نپرداخته باشند. با این حال، با یک تغییر کوچک می‌توان همه چیز را دوباره از اول شروع کرد. تا الان با کلمبیا و رپچر به عنوان آرمان شهرهای فاسد روبرو بودیم، اکنون سازندگان بیایند نسخه‌ی بعدی را در فضایی مخالف این دو شهر روایت کنند: یک پاد آرمان شهر. نمی‌دانم که کتاب ۱۹۸۴ را مطالعه کرده‌اید یا نه، ولی اگر نکرده‌اید، به سراغ آن بروید و ببینید که یک پاد آرمان شهر می‌تواند چه دنیای خاص و عجیبی باشد و چه پتانسیل‌های شگفت انگیزی برای سازندگان سری Bioshock دارد که داستانی جذاب و غنی را در آن روایت کنند. اگر تا کنون ذات طماع و کثیف انسانی به نمایش در آمده بود، اکنون در پاد آرمان شهر می‌توان اثبات کرد که انسانیت هنوز هم در وجود بعضی افراد وجود دارد. در دنیایی که هیچ چیز سر جایش نیست، هیچ نکته‌ی مثبتی وجود نداشته و هیچ آزادی‌ای در اختیار کسی نیست، شخصیت‌های مختلف با پرداخت‌‎های بسیار جذابی می‌توانند آفریده شوند و داستان فلسفی نسخه‌ی بعدی Bioshock را روایت کنند.

حق انتخاب

نمی‌دانم دقیقا آیا می‌توان دنیای Bioshock را به دو جبهه‌ی درست و غلط تقسیم کرد یا نه، ولی این که بازیکن حق داشته باشد در این میان انتخاب کند و سرنوشت خودش را بسازد، عمق داستان و گیرایی آن را به مراتب بالا می‌برد. با توجه به هنری که سازندگان این سری دارند، قرار نیست همانند چیزی که در ابتدای پاراگراف گفتم با یک شرایط صفر صدی، درست و غلط، خوب و بد روبرو شویم. اتفاقات بازی روند مخصوص به خود را دارند و در این میان اگر انتخاب‌های خاکستری مانند در طول داستان در اختیار بازیکن قرار بگیرد، هم تاثیر داستان را به شدت بالا می‌برد و هم جذابیت آن را چندین برابر می‌کند. از طرفی، روند پیشرفت بازیکن نیز می‌تواند در مراحل، باعث تغییر آینده‌ی بازی شود؛ همانند چیزی که در سری Dishonored شاهد بودیم. تا کنون، بازی شما را در داستانی از پیش تعیین شده قرار می‌داد و شما با کشتن و قلع و قمع کردن همه، این داستان را پیش می‌بردید. حالا اگر دست بازیکن باز باشد که چه کسی را بکشد، چه کسی را نکشد و این کار در آینده‌ی بازی تاثیر گذار باشد، اتفاق بی‌نظیری رخ خواهد داد. اگر بتوان به جای کشتن یک فرد بالا رتبه‌ی خائن، با او مذاکر کرد چطور؟ یا حتی می‌توان به جای کشتن او، نقشه‌هایش را برای عموم برملا کرد! هزاران راه مختلف برای انجام مراحل و طراحی آنان پیش می‌آید و سازندگان می‌توانند برای هر یک از آنان، عواقب مخصوص به خود را در نظر بگیرند. حالا کمی این بحث را سخت‌تر و عمیق‌تر کنیم. علاوه بر اثری که هر تصمیم بر ماموریت و داستان بازی می‌گذارد، بیاییم تاثیر آن را بر جهان و شهری که بازی در آن روایت می‌شود در نظر بگیریم. این کار واقعا قدم بزرگی‌ است و چندان امید ندارم که شاهدش باشیم، ولی اگر چنین اتفاقی رخ دهد و سازندگان بازی همانند چیزی که تا کنون دیده‌ایم در طراحی آن نیز سنگ تمام بگذارند، شاهد یکی از واقعی‌ترین بازی‌های تاریخ خواهیم بود که اتفاقا جزو درگیرکننده‌ترین آن‌ها نیز خواهد شد: Bioshock و داستانی عمیق، به همراه قدرت تصمیم‌گیری، عواقب منحصر به فرد و تاثیر آن‌ها برروی شهری که بازی در آن رخ می‌دهد.

قدرت‌های متنوع‌تر

مدت زیادی است که جادوهای مختلف راه خود را به بازی‌های ویدئویی باز کرده‌اند؛ اما اگر بخواهیم صادق باشیم، دیگر همانند قبل شاهد خلاقیت و تنوع در خلق این جادوها نیستیم. به یاد بیاورید زمانی که در سال ۲۰۱۲ بازی Skyrim عرضه شد؛ تنوع حملات و جادوها را به یاد دارید؟ آیا به یاد دارید که به چه زیبایی می‌شد از گوشه و کنار دنیای عظیم بازی یک جادوی جدید کشف کرد؟ حتی ترکیب جادوها نیز در بازی وجود داشت و همزمان می‌توانستید با ادغام ۲ جادو، یک جادوی بسیار قوی و جذاب خلق کنید. پس چرا دیگر خبری از این دست خلاقیت‌ها در بازی‌ها نیست؟ بازی‌ها اکثرا به چند جادوی خاص نظیر آتش و آب و باد و … بسنده کرده‌اند و انگار حوصله‌ی ساخت و خلق جادوهای جدید دیگر برای سازندگان وجود ندارد. بازی Bioshock همیشه جادو را در دل خودش داشته و باید قبول کرد که تا حدودی نیز تلاش کرده بود تا در خلق جادوها تنوع به خرج دهد، ولی اکنون دیگر زمانه فرق کرده است. اگر نسخه‌ی آخر این سری با جادوی کلاغ‌های خشمگین توانست یک تنوع نسبی به وجود بیاورد، اکنون دیگر این امر امکان پذیر نیست. الان بازی‌هایی نظیر Dishonored و Death Loop هستند که جادوهایی عجیب و غریب را با گیم‌پلی بازی در هم آمیخته‌اند و تنها یک جادوی جدید، جوابگوی فرنچایز قدرتمندی نظیر Bioshock نیست. سازندگان بازی سه راه حل در پیش دارند. ساده‌ترین راه حل آن که به کلی جادو را از بازی حذف کنند که قطعا و صد در صد اشتباه است. راه حل دوم آن که به همین جادوهای تکراری بسنده کنند که باز هم جزو نکات منفی و تکراری بازی حساب خواهد شد و در نهایت، راه حل سوم که می‌توانند دست به خلق جادوهای جدید بزنند. قبول دارم که خلق یک چیز نو و جدید در حرف ساده است و زمانی که به عمل برسد، تازه با سختی کار روبرو می‌شویم، ولی مگر قرار است کار سازندگان Bioshock آسان باشد؟ از همان لحظه‌ای که سازندگان قبول کردند در تیم طراحی و ساخت این بازی باشند، در کنارش سختی کار را هم قبول کرده‌اند.

بازگشت عناصر ترس

نمی‌دانم که تنها نسخه‌ی Infinite را تجربه کرده‌اید یا ۲ نسخه‌ی قبلی این سری را نیز در آرشیو خود دارید، ولی به ظاهر جذاب، رنگارنگ و خیره‌کننده‌ی کلمبیا نگاه نکنید، Bioshock از ابتدا عنوانی با عناصر ترس به شدت قوی بود. اگر در ابتدای نسخه‌ی Infinite به آسمان فرستاده می‌شوید و ناگهان با ظاهر زیبا و شاد شهر کلمبیا روبرو می‌شوید، یک بار بیایید و دو نسخه‌ی ابتدایی را تجربه کنید تا ببینید سفر به اعماق رپچر چه دلهره‌ی عجیبی را در دل شما به وجود می‌آورد. اگر در Infinite ورود شما به شهر از طریق کلیسا و یک عده آدم خدا شناس است، بیایید نسخه‌ی دوم را ببینید که با چه صحنه‌ای از شما برای ورود به رپچر استقبال می‌شود. بحث بیگ ددی را باز کنم یا تا همینجا برای اثبات حرفم کافی است؟ سری Bioshock از ابتدا قرار بود تا بخشی از عناصر وحشت را در دل خودش جا دهد و از همین طریق نیز فضاسازی‌ای بی‌نظیر را انجام می‌داد. درست است که Bioshock در Infinite بدون آن حس ترس توانست یک فضاسازی بی‌نقص را تحویل دهد، ولی کسانی همانند من که از طرفداران قدیمی این سری هستند، بدون شک منتظر بازگشت دوباره‌ی این المان‌های وحشت و آن حس ترس زیر پوست هستند.

قابلیت شخصی‌سازی

بازی جهان آزاد شود، قدرت‌های متنوع در بازی وجود داشته باشد، ستینگ بازی عوض شود، عناصر ترس به بازی بازگردند و این همه اتفاق خوب رخ دهد، بعد شخصی‌سازی در بازی وجود نداشته باشد؟ تا کنون در بازی با بخش بسیار بسیار محدودی روبرو بودیم که شاید بتوان نامش را شخصی سازی گذاشت؛ منظورم بخش Gearهای بازی است، ولی Bioshock پتانسیلی بسیار فراتر از این دارد. تک تک اسلحه‌های بازی، جادوهایی که به کار می‌بریم، لباسی که بر تن داریم و حتی شاید ظاهر شخصیت اصلی، از جمله مواردی هستند که اگر سازندگان همت کنند، می‌توانند جزو بخش قابل شخصی‌سازی باشند. حالا بیایید یک قدم فراتر برویم! چه می‌شود اگر این شخصی‌سازی‌هایی که راجع به آن‌ها صحبت می‌کنیم، با فلسفه‌ی این سری و البته شهری که بازی در آن اتفاق می‌افتد آمیخته شود؟ چه می‌شود اگر ظاهر و نوع لباس پوشیدن شخصیت شما برروی نوع رفتار مردم شهر و NPCهای مهم تاثیرگذار باشد؟ حرفی که می‌زنم اصلا کار آسانی نیست و انجام دادن آن به تفکر و زحمت زیادی نیاز دارد، ولی با یک Bioshock روبرو هستیم! مطمئن باشید سازندگان تا کنون کارهای سخت‌تر و غیر قابل باورتری انجام داده‌اند که چنین ایده‌ای اصلا برایشان غیر ممکن نیست.

ادامه‌ی دنیاهای موازی

Bioshock Infinite به بهترین شکل ممکن توانست داستان ۳ گانه‌ی ابتدایی این فرنچایز را به پایان برساند و به نوعی تمام اتفاقات هر ۳ بازی را به هم مربوط کند. نکته‌ی کلیدی نیز دنیاهای موازی بودند که الیزابت در انتهای Infinite کامل توضیح می‌دهد. اکنون پایه و اساس دنیاهای موازی در فرنچایز Bioshock ریخته شده است، یک نسخه‌ی کامل به آن پرداخته شده و زمان آن رسیده که به خوبی از آن بهره برداری شود. منظورم نه فقط در داستان بازی، بلکه در گیم‌پلی است. داستان که می‌تواند از دنیاهای موازی استفاده کند (به صورت محدود! اگر پایه‌ی اصلی داستان این مورد باشد به مشکل می‌خوریم)، ولی گیم‌پلی بازی پتانسیل بسیار بزرگ و استفاده نشده‌ای دارد که به نظر می‌رسد با کنسول‌های نسل نهم، می‌توان آن را عملی کرد. Ratchet & Clank را به یاد بیاورید که چطور با استفاده از سخت افزار قدرتمند کنسول‌های جدید، توانست بازیکن را در بعدها و دنیاهای مختلف منتقل کند، خب چرا پس سازندگان Bioshock که دنیاهای موازی را به داستان خودشان وارد کرده‌اند از این قابلیت استفاده نکنند؟ حتی می‌توان خلاقیت و شوخی‌های کوچک و زودگذری نیز با این دنیاهای موازی انجام داد. برای مثال، در حین یک مبارزه پورتالی به دنیای موازی دیگری در همین مکان باز کنید و وقتی وارد آن شوید، خودتان را مشاهده کنید که دوباره در این دنیا در حال مبارزه هستید و اکنون ۲ نسخه از شما در دنیا وجود دارد … یار کمکی! یا برعکس چیزی که برایتان گفتم پیش بیاید: پورتال را باز می‌کنید و وقتی وارد آن می‌شوید، دشمنان را می‌بینید که بالای سر جنازه‌ی شما در حال جشن گرفتن هستند! احتمال سوم: وارد پورتال شوید و خودتان را ببینید که در این دنیای موازی افسر ارشد نیروهای دشمن است و یک مبارزه بین خودتان و خودتان پیش می‌آید! بی نهایت احتمال جلوی پای سازندگان وجود دارد و پتانسیلی بسیار شگرف که اگر جامه‌ی عمل به آن بپوشانند، شاید با یکی از جذاب‌ترین گیم‌پلی‌های تاریخ روبرو شویم.