روگ لایک به معنای واقعی کلمه| نقد و بررسی بازی Spelunky 2

بازی‌های ویدئویی واقعا صنعت عظیمی است. کافیست وارد آن شوید تا دنیایی از سبک‌ها و ساب‌ژانرها روی سرتان خراب شود و شما باشید و هزاران بازی خوب و زیبا که احتمالا تا آخر عمرتان هم نمی‌توانید همه را بازی کنید. بعضی از این عناوین بازی‌های AAA هستند با گرافیک‌های فک برانداز و بازی‌نامه‌های چندصد صفحه‌ای. بعضی از این آثار بازی‌‌های مستقل هستند که در نهایت سادگی شما را مجاب به تجربه شان می‌کنند. بعضی دیگر هم سبک‌های بسیار خاصی دارند که هرکسی نمی‌پسندد. مثلا به دارک‌سولز نگاه کنید. برای تجربه این شاهکار نیاز چندانی به یک سیستم High-End ندارید و حتی می‌توانید با کنسول‌های نسل هفت هم آن را بازی کنید; اما چشم بسته می‌توانید بگویید بازیکنان فورتنایت، بتلفیلد پنج و حتی بسیاری از بازی‌های داستانی از دارک‌سولز بیش‌تر است; دلیل؟ ساده پسند بودن اکثریت گیمرها.

اگر از گیمرهای قدیمی باشید، می‌دانید که بازی‌های سوپرنینتندو و سگا جنسیس چقدر سخت بود. آنقدر سخت که اگر الان پای آن‌ها بنشینید، می‌گویید من چگونه این‌ها را در یک روز رد می‌کردم و دوبار دوبار به اتمام می‌رساندم. بازی‌های طاقت فرسایی که با یک لمس کوچک از دشمن جانتان را از دست می‌دادید و خلاصه هرکدام یک دارک‌سولزی بودند برای خودشان! خوشبختانه این دست از بازی‌های سخت در دنیای گیم امروز منقرض نشده‌اند و بازی‌های هاردکور زیادی در بازار موجود است. عموم این بازی‌ها به دو دسته روگ‌‌-لایک و سولزلایک تقسیم می‌شوند و امروز با نقد یک روگ‌لایک ناب آمده‌ایم. با نقد و بررسی بازی Spelunky 2 با ما همراه شوید.

روگ‌لایک به دسته بازی‌هایی گفته می‌شود که در آن محیط با هر بار مرگ شما به کل تغییر می‌کند. چیدمان دشمنان و راه‌های مخفی مدام عوض می‌شود و از آن مهم‌تر با هربار مرگتان بازی را مجددا از ابتدا شروع می‌کنید. در واقع اگر بمیرید پیشرفت‌هایتان با شما می‌ماند، اما از ابتدا بازی خواهید کرد. خوشبختانه این سبک با آن که بسیار قدیمی و ریشه‌دار است، فراموش نشده و اتفاقا هرساله یک بازی بسیار خوب و قدرتمند در این سبک دوست‌داشتنی داریم. در سال ۲۰۱۸ عنوان نامزد بازی سال Celeste، در سال ۲۰۱۹ بازی فوق‌العاده Dead Cells و در سال ۲۰۲۰ هم بازی بی‌نظیر Spelunky 2. در واقع این بازی‌ها به جای آن که کمیت داشته باشند، کم تعدادند اما بسیار با کیفیت.

روگ‌لایک به دسته بازی‌هایی گفته می‌شود که در آن محیط با هر بار مرگ شما به کل تغییر می‌کند. چیدمان دشمنان و راه‌های مخفی مدام عوض می‌شود و از آن مهم‌تر با هربار مرگتان بازی را مجددا از ابتدا شروع می‌کنید. در واقع اگر بمیرید پیشرفت‌هایتان با شما می‌ماند، اما از ابتدا بازی خواهید کرد. خوشبختانه این سبک با آن که بسیار قدیمی و ریشه‌دار است، فراموش نشده و اتفاقا هرساله یک بازی بسیار خوب و قدرتمند در این سبک دوست‌داشتنی داریم

اگر نسخه اول این بازی را انجام داده باشد( در سال ۲۰۰۸) می‌دانید که این فرنچایز یکی از برترین روگ‌لایک‌های تاریخ است. شاید جالب باشید که بدانید سازنده بازی، Mossmouth آنقدر نسخه اول را زیبا ساخت که نوعی انقلاب در این سبک شد. المان‌های جدیدی که به سبک روگ‌لایک توسط اسپلانکی وارد شد آنقدر خوب بود که همچنان در کلاس‌های درس بازی‌سازی آموزش داده می‌شوند. تخریب‌پذیری بی‌نظیر، خلاقیت اجباری برای عبور از چالش‌ها و معماها و ظراحی محیط و راه‌های بسیار خلاقانه فقط نمونه‌ای از نوآوری‌های نسخه اول این بازی بود. Spelunky 2 با توجه به این صحبت‌ها کار سختی برای موفقیت داشته و انتظارات واقعا بالا بود، اما نتیجه چه شده؟

داستان بازی سرراست و ساده است. خب طبیعی هم هست شاید به جز یکی دو مورد انگشت‌شمار، کلا روگ‌لایک سبکی نیست که بتوان روی داستان آن مانور زیادی داد و در واقع بهانه‌ای است برای پیشبرد گیم‌پلی. نسخه اول بازی از داستانی بهره نمی‌برد، اما در نسخه دوم شاهد یک داستان خوب هستیم. Ana، دختر پروتاگونیست نسخه اول است که مانند پدر و مادرش یک ماجراجوی ذاتی است. او از پنج سالگی به ماجراجویی علاقه داشته و همراه با پدرش به مناظق مختلف برای پیدا کردن گنجینه‌ها سفر می‌کرده. روزی پدر و مادرش تصمیم می‌گیرند ماجراحویی‌های خود را گسترش داده و به ماه سفر کنند. با توجه به سن کم آنا، مناسب ندیدند که او با آن‌ها سفر کند و آنا را با خود نبردند. متاسفانه آنا دست‌نوشته‌ای پیدا می‌کند و متوجه می‌شود پدر و مادرش گم شده‌اند و پس از مدت‌ها انتظار برنمیگردند. حال آنا سفری را برای پیدا کردن خانواده‌اش آغاز می‌کند.

داستان بازی سرراست و ساده است. خب طبیعی هم هست شاید به جز یکی دو مورد انگشت‌شمار، کلا روگ‌لایک سبکی نیست که بتوان روی داستان آن مانور زیادی داد و در واقع بهانه‌ای است برای پیشبرد گیم‌پلی. نسخه اول بازی از داستانی بهره نمی‌برد، اما در نسخه دوم شاهد یک داستان خوب هستیم. Ana، دختر پروتاگونیست نسخه اول است که مانند پدر و مادرش یک ماجراجوی ذاتی است. او از پنج سالگی به ماجراجویی علاقه داشته و همراه با پدرش به مناظق مختلف برای پیدا کردن گنجینه‌ها سفر می‌کرده

روایت بازی تماما از محیط‌های بازی صورت می‌گیرد. دست‌نوشته‌هایی که پیدا می‌کنید و بعضی از آن‌ها گذری می‌زنند به گذشته آنا و بعضی دلنوشته‌هایی است که پدر و مادرش برای او نوشته‌اند و بعضی هم او را به مکان خانواده‌اش راهنمایی می‌کند. نکات ریز و درشتی که در داستان وجود دارد، در این دست‌نوشته‌ها دیده می‌شوند و نکته جالب این است که بعضی از این نوشته‌ها مخلفی هستند و باید محیط را خوب زیر و رو کنید. و یکی از مواردی که ارزش تکرار بازی را بالا می‌برد همین است. اگر این بازی از هیچ داستانی هم بهره نمی‌برد، باز هم یک عنوان فوق‌العاده بود، اما حال که داستان بازی آنقدر گسترش پیدا کرده که حتی می‌نوانید دفترچه خاطرات پرجرئیات آنا هم بخوانید، از دستش ندهید.

مهم‌ترین قسمت هر روگ لایک گیم‌پلی است. خب اساس گیم‌پلی هر روگ لایک را در مقدمه گفتم، حال ببینیم این بازی به هرکدام چقدر عمل کرده و چه نوآوری‌هایی دارد. ابتدا باید بگویم که مهم‌ترین چیز در هر بازی پلتفرمر، روان بودن کنترل شخصیت اصلی است. اگر یک بازی دوبعدی سکوبازی و مخصوصا روگ لایک که به خودی خود سخت است، بخواهد در قسمت کنترل هم با گیمر کشتی بگیرد، غیرقابل تحمل می‌شود. Spelunky 2 آنقدر کنترل روانی دارد که انگار شخصیت بازی در بازی شناور است و از حرکت دادن روانش واقعا لذت می‌برید. آن‌قدر حرکات آنا در بازی نرم و روان طراحی شده که یکی از دلایل اعتیادتان به بازی همین کنترل بسیار خوب آن است. پریدن، کند کردن حرکت، استفاده از گجت‌ها و….. آن‌قدر خوب پیاده شده که میلتان به بازی چندبرابر خواهد شد.

مهم‌ترین قسمت هر روگ لایک گیم‌پلی است. خب اساس گیم‌پلی هر روگ لایک را در مقدمه گفتم، حال ببینیم این بازی به هرکدام چقدر عمل کرده و چه نوآوری‌هایی دارد. ابتدا باید بگویم که مهم‌ترین چیز در هر بازی پلتفرمر، روان بودن کنترل شخصیت اصلی است. اگر یک بازی دوبعدی سکوبازی و مخصوصا روگ لایک که به خودی خود سخت است، بخواهد در قسمت کنترل هم با گیمر کشتی بگیرد، غیرقابل تحمل می‌شود. Spelunky 2 آنقدر کنترل روانی دارد که انگار شخصیت بازی در بازی شناور است و از حرکت دادن روانش واقعا لذت می‌برید

گفتیم با هر بار مرگ، محیط بازی تغییر می‌کند. این تغییر محیط در بازی به بهترین شکل ممکن صورت می‌گیرد. ممکن است در این تغییر صرفا جای یک راه میانبر عوض شود، ممکن است فقط رنگ و لعاب محیط تغییر کند و ممکن هم هست محیط بازی صد درصد عوض شود. و جالب‌تر آن‌که تعداد محیط‌های طراحی شده آن‌قدر بالاست، که اصلا به تکرار نمی‌رسد. همین تغییرات خلاقانه محیط یکی دیگر از دلایل عدم دست کشیدن شما از بازی خواهد بود. این محیط‌ها آنقدر جذاب هستند که گاهی دوست خواهید داشت بمیرید تا جهانی دیگر را تجربه کنید! نقطه مشترک تمام محیط‌ها، جزئیات بسیار زیاد آن‌هاست. محیط‌های بازی آنقدر جزئیات دارند که نخواهید دانست با تعداد محدود گجت‌های خود برای جست و جوی آن‌ها چکار کنید.

طراحی مراحل بازی شگفت‌انگیز است. شما برای انتخاب این که کدام مسیر را برای شروع انتخاب کنید کاملا آزاد هستید و خیلی هم تفاوتی نمی‌کند. از هر جا شروع به جست و جو کنید، چالش‌ها و موانع زیادی سر راه شماست و راه آسانی در بازی وجود ندارد. شما به ۴ بمب، ۳ طناب و یک وسیله برای ضربات راه نزدیک مجهز هستید. در خلال دیوارها و زمین‌های بازی، طلا، یاقوت و گنج وجود دارند که باید با منفجر کردن دیوار و زمین با بمب، آن‌ها را به دست آورید. بسیاری هم پیش می‌آید که مسیر شما کاملا مسدود است و مجبورید از بمب استفاده کنید تا قسمتی از محیط را منفجر کنید و راهتان باز شود. از طناب هم در اوقاتی باید استفاده کنید که با پرش معمولی نمی‌توانید یک لبه را بگیرید یا ارتفاع یک پلتفرم خیلی بالاست. استفاده از این گجت‌ها در موقع مناسب و هدر ندادن آن‌ها یک ضرورت برای اتمام مراحل است نه یک پیشنهاد!

گفتیم با هر بار مرگ، محیط بازی تغییر می‌کند. این تغییر محیط در بازی به بهترین شکل ممکن صورت می‌گیرد. ممکن است در این تغییر صرفا جای یک راه میانبر عوض شود، ممکن است فقط رنگ و لعاب محیط تغییر کند و ممکن هم هست محیط بازی صد درصد عوض شود. و جالب‌تر آن‌که تعداد محیط‌های طراحی شده آن‌قدر بالاست، که اصلا به تکرار نمی‌رسد. همین تغییرات خلاقانه محیط یکی دیگر از دلایل عدم دست کشیدن شما از بازی خواهد بود. این محیط‌ها آنقدر جذاب هستند که گاهی دوست خواهید داشت بمیرید تا جهانی دیگر را تجربه کنید!

شما در ایتدای هر محیط، تعداد محدودی گجت دارید و با آن که به ندرت می‌توانید چند بمب و طناب پیدا کنید، اما اصلا نباید آن‌ها را هدر بدهید. تعداد دشمنان در بازی بسیار زیاد است و اگر بخواهید کل محیط را برای پیدا کردن یک بمب و طناب دور بزنید و مجددا به قسمت مورد نظر برگردید، احتمالا اشهدتان خوانده می‌شود. بسیار پیش می‌آید که تجهیزات خود را بیهوده هدر می‌دهید و برای یک معمای ساده مجبور به گشتن محیط و اتلاف وقت می‌شوید و در نهایت هم می‌میرید و همه زحمتتان هدر می‌رود. تنوع دشمنان در بازی زیاد است و تا دلتان بخواهد در محیط دشمن هست. مارها، موش‌ها، قورباغه‌ها و حتی ارواح که آنقدر بزرگ هستند که به محض دیدنشان باید پنهان شوید; چون احتمالا دیده شدن شما توسط ارواح مساوی با مرگ خواهد بود.

از همه این تعریف‌ها که بگذریم، به قابلیت بازی چندنفره Spelunky 2 می‌رسیم. بازی در نسخه اول تنها از حالت چندنفره محلی پشتیبانی می‌کرد و شما به جز Split Screen راهی برای بازی چندنفره نداشتید، اما در نسخه دوم می‌توانید تا سقف چهارنفر با دوستانتان آنلاین یا آفلاین و Split-Screen بازی کنید. قطعا تجربه چندنفره بازی لذت دیگری دارد و هم‌فکری با دوستانتان برای شکست دادن چالش‌ها و باس‌ها و پیدا کردن راه درست، بسیار لذت‌بخش و البته سرگرم‌کننده است.

شما در ایتدای هر محیط، تعداد محدودی گجت دارید و با آن که به ندرت می‌توانید چند بمب و طناب پیدا کنید، اما اصلا نباید آن‌ها را هدر بدهید. تعداد دشمنان در بازی بسیار زیاد است و اگر بخواهید کل محیط را برای پیدا کردن یک بمب و طناب دور بزنید و مجددا به قسمت مورد نظر برگردید، احتمالا اشهدتان خوانده می‌شود. بسیار پیش می‌آید که تجهیزات خود را بیهوده هدر می‌دهید و برای یک معمای ساده مجبور به گشتن محیط و اتلاف وقت می‌شوید و در نهایت هم می‌میرید و همه زحمتتان هدر می‌رود.

مدت زمان لازم برای اتمام بازی به فاکتورهای زیادی بستگی دارد. اگر برای ورود به این سری تازه‌کار هستید و نسخه قبل را بازی نکرده‌اید، احتمالا اتمام بازی در حالت پایه بازی ۳۰ ساعت وقت شما را خواهد گرفت. اگر نسخه قبل را بازی کرده باشید و با مکانیسم‌ها آشنا باشید، این زمان کم‌تر خواهد بود. اگر هم می‌خواهید همه رازها و لوت‌ها را جمع‌آوری کنید و همه باس‌های بازی را ببینید، ۶۰ ساعت باید برای بازی وقت بگذارید.

گرافیک، یکی دیگر از دلایل معتاد شدن به بازی است. گرافیک نقاشی‌گونه بازی آن‌قدر چشم‌نواز است که ار مردن‌های متوالی‌تان هم خیلی عصبانی نخواهید شد. طراحی همه دشمنان، شخصیت اصلی( که می‌تواند بسته به انتخاب شما ظاهری متفاوت داشته باشد) و محیط‌های بسیار متنوع بازی به بهترین شکل ممکن صورت گرفته و حالت بسیار دوست‌داشتنی دارد. اگر بخواهم از برترین گرافیک‌های سال ۲۰۲۰ نام ببرم، در کنار بازی‌های AAA قطعا نام Spelunky 2 هم می‌گویم چون کاملا مستحق است و سازندگان کار بسیار بزرگی انجام داده‌اند. در کنار کیفیت بصری چشم‌نواز، بازی از لحاظ فنی هم هیچ مشکلی ندارد. در طول تجربه ۱۵ ساعته‌ام حتی به یک باگ هم برخورد نکردم و یک ثانیه افت فریم در شلوغ‌ترین محیط‌ها که همراه با افمت‌هایی چون برف و باران هم بود به چشمم نیامد. حتی اگر گیم‌پلی بازی اذیتتان کند، گرافیک آرام‌بخش بازی، جورش را می‌کشد.

گرافیک، یکی دیگر از دلایل معتاد شدن به بازی است. گرافیک نقاشی‌گونه بازی آن‌قدر چشم‌نواز است که ار مردن‌های متوالی‌تان هم خیلی عصبانی نخواهید شد. طراحی همه دشمنان، شخصیت اصلی( که می‌تواند بسته به انتخاب شما ظاهری متفاوت داشته باشد) و محیط‌های بسیار متنوع بازی به بهترین شکل ممکن صورت گرفته و حالت بسیار دوست‌داشتنی دارد. اگر بخواهم از برترین گرافیک‌های سال ۲۰۲۰ نام ببرم، در کنار بازی‌های AAA قطعا نام Spelunky 2 هم می‌گویم چون کاملا مستحق است و سازندگان کار بسیار بزرگی انجام داده‌اند

در بخش صداگذاری و موسیقی، بازی وظیفه‌اش را به خوبی انجام می‌دهد. صداگذاری بازی با توجه به محیط اطرافتان متفاوت است. مثلا اگر در یک محیط تاریک و خوفناک باشید، موسیقی حالتی مرموز پیدا می‌کند و در اوقات عادی و محیط‌های باز و روشن شاد و روحیه بخش می‌شود. در هنگام مبارزه با باس‌ها و دشمنان قدرتمند هم ضرباهنگ تندتری پیدا می‌کند. افکت‌های صدای باران، برخورد اشیاء، انفجار و تخریب و دیگر موارد جزئی هم به خوبی پیاده شده‌اند.

Spelunky 2 یک شاهکار بلامنازع در سبک Rogue-Like است. بازی که باید انتخاب اول هر گیمر هاردکوری باشد و البته برای گیمرهایی که دنبال راحتی و فکر نکردن برای بازی‌ها هستند، اصلا مناسب نیست. اگر دنبال یک بازی چالش برانگیز، زیبا و اعتیادآور هستید که مدام فکر و مهارتتان را به چالش بکشد و البته بارها و بارها شما را به کام مرگ بکشاند، Spelunky 2 را از دست ندهید. اگر هم دنبال یک بازی آسان می‌گردید، همین حالا از خرید این بازی عالی صرف نظر کنید.