دیدگاه خانواده ایرانی نسبت به بازی های ویدئویی چیست؟ | بازی های ویدئویی مفیدند یا مضر؟!

در تازه بودن فرهنگ سازی بازی های ویدئویی در ایران حرفی نیست و مدت کمی می شود که کشور ما به طور مستقیم و اختصاصی در رابطه با این صنعت فعالیت و تبلیغات داشته است. از این رو، بسیاری از خانواده های ایرانی (نه همه!) بازی های ویدئویی را مضر و عامل حواس پرتی فرزندانشان قلمداد می کنند. یکی از جا افتاده ترین عبارات در این باره “بازی های کامپیوتری بچه ها را خشن می کند” است که به عنوان یک گیمر زیاد آن را می شنویم و اغلب اوقات نیز حرصمان (!) در می آید.

در دهه اخیر، بازی های ویدئویی تبدیل به چیزی بیشتر از یک اسباب سرگرمی افراد در سنین مختلف شده اند و امروزه شما در بازی ها شاهد فرهنگ های مختلف و داستان های غنی (به همراه نکات پند آموز) هستید. دیگر هدف در بازی ها نابودی چندین NPC مهاجم نیست و گستردگی این صنعت به دیگر جنبه های تفریحی و سرگرمی جهان کشیده شده است به طوری که می توان بازی ها را تلفیقی از کتاب، فیلم، موسیقی، فرهنگ و علم دانست. جمله ای که خواندید یکی از مزیت های بازی های ویدئوییست که به عبارتی دیگر، هیچ حد و مرزی ندارد و با استفاده از آن می توان دنیاهایی مختلف و منحصر به فرد خلق کرد.

اما دیدگاه خانواده ایرانی نسبت به این بازی ها چیست؟ مسلما همه افراد به تماشای فیلم و یا خواندن کتاب می پردازند. سوال اینجاست: آیا خانواده شما می داند که بازی ای که شما به انجام می رسانید داستان دارد و با احساسات و فرهنگ (سازنده) آمیخته شده است؟ مشخص است که بسیاری از خانواده ها بازی های ویدئویی را تنها به “کشت و کشتار” نسبت می دهند که در نهایت به جمله بالا می رسد: “بچه ها خشن می شوند!”

بسیاری از شما رویای بازیساز شدن را در سر دارید. آیا تا به حال آن را با خانواده خود در میان گذاشته اید؟ اگر اینکار را نکرده اید، یک بار امتحان کنید و نتیجه را ببینید. البته بعضی ها اینکار را انجام داده اند اما برای افرادی که هنوز جرئت صحبت کردن در این مورد را پیدا نکرده اند نتایج احتمالی را شرح می دهیم؛ در ابتدا ممکن است حرف شما جدی گرفته نشود و با خنده های معنا دار رو به رو شوید! سپس نصیحتتان می کنند و… (خودتان اطلاع دارید!)

GAMING

اما دلایل این بازخوردهای منفی چیست؟ و چگونه می توان نظر خانواده ها را نسبت به بازی های ویدئویی عوض کرد؟ در ابتدا باید سعی کنید تا اطلاعات بیشتری در ارتباط با صنعت بازی های ویدئویی به والدین و خانوادتان ارائه دهید. لزوما مجبور نیستید مستقیما بحث را بازکنید و فقط به عنوان جنبه اطلاعاتی، می توانید آن ها را با بازی ها آشنا کنید. یکی از راه های موثر، تعریف ویژگی و جنبه های یکی از بازی های مورد علاقه تان است.

اطلاعات آماری

از مهم ترین کارهایی که می توانید برای فرهنگ سازی و آشنایی خانواده ها با صنعت بازی های ویدئویی انجام دهید، ارائه اطلاعاتی از آمارها و اهمیت بازی های ویدئویی در جهان است. اطلاعات زیر به این آمارها می پردازند که می توانید از آن ها در این راستا استفاده کنید (اکثر اطلاعات بروز هستند):

گیمرها

1. بیش از ۱.۲ میلیارد نفر در جهان بازی ویدئویی بازی می کنند که از آن ها، حدود ۷۰۰ میلیون نفر به بازی های آنلاین می پردازند. (۲۰۱۳)
2. میانگین سن گیمرها ۳۱ سال است
3. میانگین سن افرادی که مکرر بازی های ویدئویی را خریداری میکنند ۳۹ سال است. (۲۰۱۰)
4. به طور میانگین، گیمرهای بالغ ۱۴ سال به بازی کردن پرداخته اند.
5. ۷۱% گیمرها ۱۸ ساله یا پیرتر هستند.
6. ۵۳% گیمرها بر روی تلفن هوشمند خود به بازی کردن می پردازند.
7. ۶۷% از خانواده های آمریکایی به بازی کردن می پردازند. (۲۰۱۰)
8. گیمرهای معمولی در هفته به طور میانگین ۸ ساعت به بازی پرداخته اند. (۲۰۱۰)
9. حدود ۴۰% کل گیمرها، مونث هستند.
10. با توجه به NPD – یک شرکت جهانی تحقیقات بازاری – صنعت بازی های ویدئویی در سال ۲۰۰۹ بیش از ۲۷۳ میلیون نسخه فروش داشته است که معادل رقم شگفت انگیز ۱۰.۵ میلیارد دلاری می شود. در سال ۲۰۱۲ این رقم به ۲۰.۷۷ میلیارد دلار افزایش یافته و انتظار می رود در ۲۰۱۴ به ۲۴ میلیارد دلار برسد!
11. ۵۵% خانواده ها فکر می کنند که بازی های ویدئویی باعث می شوند اعضای خانواده با هم دیگر وقت بگذرانند.

بازی های ویدئویی – مفید یا مضر؟!

تعداد زیادی از خانواده ها بر این باورند که بازی های ویدئویی برای فرزندانشان مضر است. اما آیا واقعا این چنین است؟ در ابتدا باید شفاف سازی ای انجام داد؛ در زندگی، همانطور که همه تان می دانید، زیاده روی در هر فعالیت و کاری می تواند برای انسان مضر باشد و بازی های ویدئویی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. زیاده روی در بازی کردن می تواند برای بازیکنان در جهاتی مضر باشد. البته اگر میانه روی و تعادل رعایت شود، بازی های ویدئویی می توانند به دلایل مختلف مفید باشند که در ادامه به آن ها می پردازیم.

تاثیرات مثبت و فواید بازی های ویدئویی

بازی کردن باعث می شود مغز شما فعالیت زیادی داشته باشد که این فعالیت شامل فکر زیاد برای عبور از موانع و استفاده از تاکتیک های مختلف برای به پایان رساندن مرحله مورد نظر است. بعضی از قابلیت های ذهنی که با بازی های ویدئویی افزایش می یابند عبارتند از: پیروی از دستورات (Following Instruction) و حل مشکل و منطق (Problem Solving and Logic). به عنوان مثال، هنگامی که گیمر عناوینی که در آن ها از عناصر پازل استفاده شده است را بازی می کند، مغزش را تمرین می دهد تا با راه های خلاق از مراحل عبور کند. (اطلاعات قرار داده شده علمی و براساس تحقیقات متخصصان هستند.)

1. تنظیم دست و چشم/قابلیت های فاصله ای و فضایی

در بازی های شوتر، ممکن است بازیکن مجبور شود در حین دویدن، تیراندازی کند. در این حالت، گیمر باید بتواند موقعیت کارکتر بازی را دنبال کند؛ یعنی حرکتش را با چشم دنبال کند، سرعتش را تخمین بزند، محل نشانه (Aim) اسلحه را تنظیم کند و حواسش به دشمنان نیز باشد. سپس بازیکن باید تفسیر مغز و حرکت دستانش با ماوس را محاسبه کند. تمامی این پروسه به تنظیم دست و چشم و قابلیت های فضایی/بصری زیادی احتیاج دارد. هم چنین تحقیقات نشان می دهد که بازیکنان می توانند با استفاده از بازی های ویدئویی توجه بصری و شمایلی خود را افزایش دهند. یکی از نکات بسیار جالب در ارتباط با این قابلیت ها توسط متخصصان ارائه شده است؛ بر اساس گفته هایشان، خلبانان جنگنده نسل جدید برای اینکه با بازی های ویدئویی بزرگ می شوند در کار خود ماهر هستند!

2. طراحی نقشه/مدیریت منابع و استدلال/عملکرد چندتایی (Multitasking)

در بعضی از بازی ها بازیکنان یاد می گیرند تا منابع محدود را مدیریت کنند و بهترین استفاده را از آن ها ببرند؛ درست به مانند زندگی واقعی. این توانایی اکثرا از بازی های استراتژیکی چون SimCity بدست می آید. در بعضی از همین بازی ها، گیمرها با متغیرهای زیادی رو به رو می شوند و باید چندین کار را به طور همزمان انجام دهند. به عنوان مثال، ممکن است شما در یک بازی استراتژی در حال ساخت شهر خود باشید و به طور ناگهانی با حمله دشمن رو به رو شوید. این باعث می شود بازیکن انعطاف پذیر شده و به طور سریع تاکتیک های خود را عوض کند.

3. سرعت در تفکر، آنالیز و تصمیم گیری

با توجه به تحقیقات دانشگاه Rochester، بازی هایی که وقایع پراسترس را شبیه سازی می کنند (مانند بازی های اکشن) یک ابزار تمرین برای همین موقعیت ها در دنیای واقعی هستند. تحقیق انجام شده نشان می دهد که بازی های ویدئویی باعث سریع تر شدن تصمیم گیری مغز می شوند. از بازی های ویدئویی می توان برای آموزش سربازان و جراحان استفاده کرد! Daphne Bavelier که تحقیقات دانشگاه را راه انداخت در این رابطه می گوید:

بازیکنان عناوین اکشن هر دفعه در بازی ها تصمیمات صحیح تری می گیرند. در این صورت، در دنیای واقعی اگر شما یک جراح و یا در وسط میدان نبرد باشید، تصمیمات درست تری خواهید گرفت.

4. دقت (Accuracy)

با توجه به تحقیقات، در بازی های اکشن تصمیمات سریع تر و بدون از دست دادن دقت گرفته می شوند. در دنیای امروزی، سریع حرکت کردن در حین داشتن دقت از اهمیت والایی برخوردار است.

5. آینده نگری و استراتژی

در بازی های ویدئویی (استراتژیک)، بازیکنان باید همزمان با مشکلات پیش آمده ناگهانی دست و پنجه نرم کنند و هدف بلند مدت خود را نیز در نظر داشته باشند.

6. تقویت خواندن/مطالعه و توانایی های ریاضی

بازیکنان در عناوین مختلف باید دستورات را خوانده تا اهداف جدیدشان را بدست آورند، خط داستانی را دنبال کنند و از دیگر متن ها برای بدست آوردن اطلاعات استفاده کنند. همچنین استفاده از توانایی های ریاضی در بسیاری از بازی ها که با کمیت های مختلف و یا مدیریت منابع همراه هستند، وجود دارد.

7. پشتکار

در بازی های سخت و یا سطوح بالاتر یک عنوان، بازیکنان ممکن است برای بار اول و حتی دفعات متعدد شکست بخورند اما همچنان به تلاش خود ادامه می دهند تا موفق شده و به مرحله بعدی برسند.

8. استدلال قیاسی و تست فرضیه

James Paul Gee پروفسور دانشگاه Wisconsin-Madison می گوید که بازی کردن مانند حل کردن یک مشکل علمی است. مانند یک دانش آموز در آزمایشگاه، گیمر باید فرضیه بسازد. به عنوان مثال، شما باید از ترکیب اسلحه ها و قدرت ها استفاده کنید تا یک دشمن را شکست دهید. اگر کارتان جواب نداد، بر روی ترکیب های دیگر کار می کنید و ایده های دیگری را برای شکست دادن این دشمن عملی می کنید.

از دیگر مزایای بازی های ویدئویی می توان به افزایش حافظه، تمرکز، دانش، قضاوت های با دلیل، ریسک پذیری و… اشاره داشت. فواید دیگری نیز با جزئیات وجود دارند اما برای مقاله، خلاصه و حذف شده اند. در نهایت، می توان گفت بازی های ویدئویی عملکرد شما را چه از لحاظ ذهنی و چه جسمی در دنیای واقعی بهتر می کنند و می توانند پرُ از تجارب مفید باشند. یکی دیگر از راه های فرهنگ سازی بازی های ویدئویی در جامعه و خانواده ها، اشاره داشتن به فواید آن است که در بالا به آن پرداخته شد.

ضررهای یک بازی ویدئویی

همانطور که بازی های ویدئویی فواید زیادی دارند، مانند بسیاری دیگر از فعالیت ها و سرگرمی ها با مضراتی نیز همراه هستند؛ زیاده روی در بازی های ویدئویی می تواند تاثیرات منفی روی بازیکنان داشته باشد. اکثر این مضرات در اختصاص کودکان هستند مانند: خشونت زیاد بعضی از بازی ها (که برای سنین پایین مناسب نیست)، کناره گیری اجتماعی، ارزش های اشتباه که در بعضی بازی ها دنبال می شوند (مانند انتقام و پرخاشگری) و مشکلات بازی های آنلاین (که ممکن است در آن، کودکان الفاظ و رفتارهای ناپسندیده را فراگیرند).

بازی های ویدئویی نهایتا می توانند مفید و یا مضر باشند که این بستگی به بازیکن دارد. اما با رعایت تعادل، اکثرا شاهد جنبه ها و تاثیرات مثبت هستیم. بیایید به عنوان یک گیمر و علاقه مند به این صنعت، هرکدام وظیفه مان را در قبال فرهنگ سازی بازی های ویدئویی در ایران انجام دهیم چرا که پشتیبانی خانواده های ایرانی هم می تواند کمک خوب و قابل توجهی باشد.