بیوگرافی رابرت داونی جونیور | بازیگری که تا مرز نابودی پیش رفت

رابرت داونی جونیور یکی از بازیگران بزرگ و تراز اول سینمای هالیوود شناخته می‌شود که راهی پر فراز و نشیب را برای دست‌یابی به این جایگاه طی کرده است.

رابرت جان داونی جونیور در تاریخ ۴ آوریل ۱۹۶۵ (۱۵ فروردین ۱۳۴۴) در منهتن شهر نیویورک واقع در کشور ایالات متحده آمریکا و در خانواده‌ای هنرمند چشم به جان گشود. مادر و پدر رابرت هر دو بازیگرانی اسکاتلندی و مجارستانی‌تبار بودند. با این حال پدر او از همان سنین کودکی زندگی را برای رابرت به جهنم تبدیل کرده بود.

پدر رابرت اعتیاد شدیدی به مواد مخدر داشت و عملاً زندگی خود را بر پایه این مسئله بنا نهاده بود. حتی زمانی که رابرت تنها ۶ سال سن داشت نیز توسط پدرش وادار شد تا به مصرف مواد روی بیاورد؛ مسئله‌ای که پدرش بعدها از بابت آن ابراز پیشمانی می‌کرد.

مصرف مواد مخدر به بهانه‌ای تبدیل شده بود تا رابرت و پدرش رابطه‌ای صمیمی با یکدیگر برقرار نمایند، با این حال این مسئله زندگی رابرت را از همان کودکی تحت‌الشعاع قرار داد و در نهایت نیز به سبب مصرف بی‌رویه به مانند پدرش به مواد مخدر اعتیاد شدیدی پیدا کرد.

نخستین تجربه بازیگری رابرت داونی جونیور در فیلم Pound (پوند) به کارگردانی پدرش رقم خورد. اثری که در سال ۱۹۷۰ ساخته شد و زمینه‌ساز آشنایی رابرت با عرصه بازیگری گشت. در سن ۱۰ سالگی و زمانی که او مشغول تحصیل در کشور انگلستان بود، مادر و پدر وی از یکدیگر جدا شده و او به همراه پدرش به کالیفرنیا نقل مکان نمود و دوران دبیرستان خود را در این شهر طی کرد.

با این حال در سال ۱۹۸۲ او برای ورود همه‌جانبه به عرصه بازیگری، تحصیل را کنار گذاشت و همراه با کیفر ساترلند به ایفای نقش در فیلم ۱۹۶۹ پرداخت که ویونا رایدر نیز به آن‌ها ملحق شد و اثری جذاب و تماشایی را با همکاری یکدیگر پدید آوردند.

در حالی که رابرت مشغول هنرنمایی در تئاترهای گوناگون بود، در سال ۱۹۸۵ به یکی از عوامل برنامه “پخش زنده شنبه شب” پیوست که پس از گذشت تنها ۱ سال، با بازخوردهای به شدت منفی روبرو شد و او به همراه باقی تیمش کنار گذاشته شدند. مجله رولینگ استون در طی یک مطلب انتقادی، رابرت داونی جونیور جوان را به عنوان بدترین بازیگری که برنامه Saturday Night Live تاکنون به خود دیده است، معرفی کرد و او را مسبب ناکامی‌های این برنامه زنده خطاب کرد.

با وجود این انتقادها اما رابرت در سال ۱۹۸۷ نخستین تجربه نقش اصلی را در فیلم The Pick-up Artist (هنرمند مخ‌زنی) به کارگردانی جیمز توباک تجربه کرد. اثری درام و کمدی که با نقدهای ضد و نقیضی مواجه شد و تنها ۱۵ میلیون دلار در باکس آفیس آن زمان فروش کرد. به سبب ظاهر متفاوت و سبک هنرنمایی او، سینماگران لقب “برت پک” را به وی اعطا کرده بودند که نمایانگر جوانان جویای نام و عجیب و غریب دهه ۱۹۸۰ بود.

در همان سال او نقش یک جوان ثروتمند ولی معتاد را در فیلم Less than Zero ( کمتر از صفر) ایفا نمود که شاید برای نخستین‌بار قدرت‌های بازیگری خود را به معرض نمایش گذاشت و تحسین منتقدین را به همراه داشت تا جایی که روزنامه‌نگار مجله نیویورک تایمز به ستایش از وی پرداخت. رابرت بعدها فاش کرد که به دلیل اعتیاد به مواد مخدر در زندگی واقعی، به راحتی موفق شده بود تا با چنین نقشی همزاد پنداری نماید و آن را به نحو احسنت ایفا نماید.

این فیلم زمینه‌ساز حضور او در فیلم‌های بزرگ و همکاری با ستارگان مشهوری شد که می‌توان به فیلم Air America (هواپیمایی آمریکا) اشاره کرد که شاهد همکاری رابرت داونی جونیور با مل گیبسون بودیم؛ همکاری‌ای که به یک دوستی صمیمی منجر شد. با این حال بزرگترین رویداد زندگی وی در سال ۱۹۹۲ به وقوع پیوست.

در سال ۱۹۹۲ ریچارد اتنبرا برای ساخت فیلمی بیوگرافی از چارلی چاپلین به نام Chaplin (چاپلین) اقدام نمود و رابرت داونی جونیور ۲۷ ساله به عنوان نقش اصلی به این پروژه سینمایی ملحق شد. اثری تماشایی که تحسین تمام بینندگانش را در پی داشت و هنرنمایی رابرت جونیور مورد توجه تمام دنیا قرار گرفت تا جایی که نامزدی اسکار برای جایزه بهترین بازیگر مرد را برای وی به همراه داشت. نامزدی‌ای که او قدرتمندانه آن را به تصاحب خود درآورد.

این اتفاق زندگی حرفه‌ای رابرت را ۱۸۰ درجه تغییر داد. مسئله‌ای که سبب شد تا سال ۱۹۹۶ شاهد برنامه کاری شلوغی برای وی باشیم. او در این سال موفق شد تا با نام‌هایی همچون وودی هارلسون، جولیان مور و ایان مک‌کلن در آثاری همچون Natural Born Killers (قاتلین بالفطره)، Short Cuts (برش‌های کوتاه) و Richard III (ریچارد سوم) به ایفای نقش بپردازد.

اعتیاد به مواد مخدر که به سبب پدرش، زندگی رابرت را از همان سنین کودکی به نابودی کشانده بود، از سال ۱۹۹۶ با شدت بیشتری تمام روزهای این بازیگر جوان را تاثیر گذاشت. او که از ۶ الی ۸ سالگی طعم مصرف مواد مخدر را چشیده بود، به مدت ۴ سال از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ بارها به سبب حمل مواد مخدر دستگیر شد و بارها به زندان افتاد.

رابرت داونی جونیور بارها به دلیل مصرف بی‌رویه و حمل مواد مخدر، حمل سلاح گرم و ورود بدون اجازه به خانه مردم توسط پلیس دستگیر شد تا این که در نهایت در سال ۱۹۹۹ دادگاه رای به ۳ سال حبس در زندان را برای وی صادر نمود. از یک طرف دادگاه بارها رای حبس برای وی صادر می‌نمود و از سوی دیگر رابرت با امضای قراردادهای مختلف برای حضور در پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی اقدام می‌کرد که این مسئله حواشی بسیاری را برای او به ارمغان داشت و صدای اعتراض کمپانی‌های فیلم‌سازی را درآورده بود.

نمونه بارز این مسئله را می‌توان در قبال سریال Ally McBeal (الی مک‌بل) مشاهده نمود. اثری درام و کمدی از سوی شبکه فاکس که رابرت داونی جونیور به سبب ایفای نقش در آن نامزد دریافت جایزه امی و برنده جایزه گلدن گلوب شد. این مسئله سبب شد تا مجلات معتبر هنری همچون “مردم” به مشکلات روانی رابرت پرداخته و نویسندگان و هنرمندان متعددی فاش کردند که او از اختلال ۲ قطبی رنج برده و شدیداً نیاز به برنامه‌های درمانی و مشاوره دارد تا از بروز یک فاجعه جلوگیری شود.

زندگی این بازیگر تا سال ۲۰۰۰ عملاً از هم پاشیده شده بود. مصرف مواد مخدر سبب شد تا زندگی مشترکش با دبورا فالکنر و سارا جسیکا پارکر به جدایی منتهی گشته و پیشنهادات کاری نیز از وی سلب گردند. وضعیت بحرانی وی تا جایی ادامه پیدا کرد که در یکی از مصحابه‌هایش فاش نمود که ازدواج‌هایش به ناکامی کشیده شده و کارش نیز در معرض نابودی قرار دارد و دیگر چیزی برای از دست دادن ندارد.

با این حال دوستان صمیمی او همچون مل گیبسون وفادارانه کنارش ایستادگی کرده و برای نجات او از این شرایط بحرانی تمام تلاش خود را به کار گرفتند. دوران بازپروری وی تا سال ۲۰۰۳ ادامه داشت و بالاخره رابرت موفق شد تا در سن ۳۶ سالگی از هیولای اعتیاد خود را نجات دهد و پس از حواشی بسیار، به عرصه بازیگری بازگردد.

در نخستین پروژه کاری‌اش پس از بهبودی، میل گیبسون که به عنوان یکی از تهیه‌کنندگان فیلم The Singing Detective (کاراگاه آوازخوان) شناخته می‌شد؛ رابرت را متقاعد کرد تا در این اثر به ایفای نقش بپردازد. اثری که علی‌رغم برخی کاستی‌ها اما زمینه‌ساز بازگشت پرقدرت رابرت به سینما شد.

او سپس به ایفای نقش در فیلم‌هایی همچون Kiss Kiss Bang Bang (بوس بوس بنگ بنگ) و Gothika (گوتیکا) پرداخت که در جلب نظر مثبت مردم بسیار موفق عمل نمود. در سال ۲۰۰۶ نیز نقش یک فرد معتاد را در اثر پویانمایی A Scanner Darkly (یک پوینده تاریک) بر عهده گرفت که با توجه به سرگذشت تاریک زندگی‌اش، هنرنمایی جذابی را از وی پدید آورده بود.

تا سال ۲۰۰۷ میلادی رابرت داونی جونیور در پروژه‌های مختلفی حضور پیدا کرد که از آن‌ها می‌توان به صداپیشگی در سریال انیمیشنی Family Guy (فمیلی گای) و فیلم منحصر به فرد Zodiac (زودیاک) اشاره کرد. او همچنین با همکاری کمپانی سونی نخستین آلبوم موسیقی خود به نام فوتوریست را نیز منتشر کرد که به سبب دریافت بازخوردهای نه چندان مثبت، اولین و آخرین تلاش رابرت در عرصه موسیقی لقب گرفت.

پس از تحمل سال‌ها افسردگی، اعتیاد به مواد مخدر، از دست دادن همسر و عزیزانش، سال ۲۰۰۸ زمینه‌ساز بزرگترین رویداد در زندگی این بازیگر دوست‌داشتنی شد. او در همکاری با بن استیلر فیلم Tropic Thunder (تندر استوایی) را پدید آورد که هنرنمایی وی تحسین بن استیلر را در پی داشت. همچین استودیو مارول که برای ساخت اقتباسی سینمایی از داستان‌های مرد آهنی، به دنبال بازیگری برای ایفای نقش تونی استارک بود، رابرت جزو یکی از گزینه‌هایی قرار گرفت که تصاحب این نقش برای وی دور از ذهن به نظر می‌رسید.

با این حال جان فاورو وی را برای ایفای این نقش برگزید و در سال ۲۰۰۸ شاهد آغاز دنیای سینمایی مارول با فیلم Iron Man (مرد آهنی) بودیم. اثری که با ۱۴۰ میلیون دلار بودجه تهیه شده بود، ۵۸۵ میلیون دلار در سراسر جهان فروش کرد و نام رابرت داونی جونیور را به ستاره جدید سینمای هالیوود درخشان نمود. این موفقیت سبب شد تا مارول چندین و چند قرارداد را با وی برای حضور در آثار پیش روی MCU به ثبت برساند.

در حالی که سینماگران با نقش تونی استارک رابرت داونی جونیور شگفت‌زده شده بودند، در سال ۲۰۰۹ او ایفای نقش شرلوک هولمز را در فیلمی به همین نام و به کارگردانی گای ریچی بر عهده گرفت که با بازخوردهای بسیار مثبتی روبرو شد و ۵۲۴ میلیون دلار نیز در گیشه فروش کسب کرد. هنرنمایی تحسین‌برانگیز وی سبب شد تا در جوایز گلدن گلوب نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد در یک فیلم موزیکال یا کمدی گردد.

رابرت داونی جونیور تا سال ۲۰۱۲ موفقیت‌های خود را با فیلم‌هایی همچون Iron Man 2 (مرد آهنی۲)، Sherlock Holmes: A Game of Shadows (شرلوک هولمز: بازی سایه‌ها) و Due Date (موعد مقرر) ادامه داد و هر یک به فروش بالایی در گیشه دست پیدا کردند. دنیای سینمایی مارول که با چندین و چند فیلم اختصاصی پایه‌ریزی شده بود، در سال ۲۰۱۲ وارد فاز جدیدی شد. در این سال نخستین فیلم گروهی دنیای سینمایی مارول تحت عنوان Marvel’s The Avengers (انتقام‌جویان) اکران شد که فروش سرسام‌آوری بالغ بر ۱ میلیارد و ۵۱۹ میلیون دلار را به ثبت رساند.

رابرت داونی جونیور که به عنوان ستاره این دنیای سینمایی شناخته می‌شد، نه تنها با وجود بازیگران مطرحی همچون کریس ایوانز، کریس همسورث و اسکارلت جوهانسن موفق شد تا تمامی توجهات را به سمت خود معطوف نماید، بلکه دستمزد دریافتی برای این پروژه نیز به حدی گران‌قیمت و زیاد بود که سر و صدای بسیاری را در رسانه‌های اجتماعی به راه انداخت.

در حالی که به رابرت داونی جونیور لقب “تونی استارک زنده” را اعطا کرده بودند و دنیای سینمایی مارول به مانند یک بمب در تمام جهان صدا کرده بود، در سال ۲۰۱۴ شاهد هنرنمایی متفاوت این بازیگر محبوب در فیلمی به نام The Judge (قاضی) بودیم. اثری که او در نقش پسر رابرت دووال ظاهر شده بود و کشمکش‌های یک پدر و پسر را به شکلی تماشایی و فراموش‌نشدنی به تصویر کشید که تحسین بینندگانش را در پی داشت.

در حالی که دنیای سینمایی مارول هر سال گسترش پیدا می‌کرد، رابرت داونی جونیور در یکی از گران‌قیمت‌ترین قراردادهای تاریخ بازیگری، به ایفای نقش در ۶ فیلم دیگر مارول به نام‌های Iron Man 3 (مرد آهنی ۳)، The Avengers: Age of Ultron (انتقام‌جویان: عصر اولتران)، Captain America: Civil War (کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی)، Spider-Man: Homecoming (مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه)، Avengers: Infinity War (انتقام‌جویان: جنگ ابدیت) و Avengers: Endgame (انتقام‌جویان: پایان بازی) پرداخت و نام خود را در ژانر ابرقهرمانی جاودان نمود.

در حالی که فیلم‌های سینمایی مارول در حال پارو کردن تمامی پول‌های گیشه‌های سینمای جهان بود، رابرت داونی جونیور ۵۴ ساله برای آخرین‌بار در فیلم Avengers: Endgame حضور پیدا کرد و یک خداحافظی ماندگار و تاثیرگذار را با شخصیت تونی استارک انجام داد. اثری که در سال ۲۰۱۹ با فروش ۲ میلیارد و ۷۹۸ میلیون دلاری‌اش، برای نخستین‌بار در تاریخ سینما موفق شد تا عنوان “پرفروش‌ترین فیلم تاریخ” را از یکی از ساخته‌های جیمز کامرون ربوده و به نام خود ثبت نماید.

پس از پایان فاز سوم دنیای سینمایی مارول و خداحافظی با نقش تونی استارک، رابرت داونی جونیور در فیلم Dolittle (دولیتل) به ایفای نقش پرداخت و اقتباسی پرهزینه از ماجراجویی‌های دکتر دولیتل را به تصویر کشید. اثری که در جلب نظر مثبت بینندگان ناموفق عمل کرد و با وجود بهره بردن از بودجه سنگین ۲۴۵ میلیون دلاری؛ تنها ۱۷۵ میلیون دلار در سینما فروش داشت و به یکی از پروژه‌های شکست خورده کارنامه این بازیگر بزرگ سینما بدل گشت.

با وجود این که شاید به نظر نمی‌رسید به غیر از آثار دنیای سینمایی مارول، پروژه دیگری از رابرت داونی جونیور نتواند توجه ویژه سینماگران را جلب نماید اما همکاری او با کارگردان بزرگی همچون کریستوفر نولان در فیلم Oppenheimer (اوپنهایمر) که حول محور خالق بمب اتم جریان دارد، به یکی از مورد انتظارترین پروژه‌های سینمایی چند سال اخیر سینماگران بدل گشته که در سال ۲۰۲۳ میلادی برای عموم در دسترس قرار خواهد گرفت.

رابرت داونی جونیور برخلاف ظاهر مصمم و خنده‌روی خود اما زندگی مشقت‌بار و سختی را پشت سر گذاشته که به سبب خودخواهی‌های پدرش، سال‌های جوانی خود را در دام اعتیاد گذراند و تا مرز نابودی و مرگ پیش رفت. با این حال این بازیگر ۵۷ ساله ثابت کرد که هیچگاه برای تغییر دیر نبوده و می‌توان با پشتکار و تلاش، از جهنمی طاقت‌فرسا به جایگاه ستاره بزرگ سینما دست پیدا کرد.

منبع: گیمفا