پلی استیشن یا ایکس باکس؛ کدام یک برندۀ سال ۲۰۲۲ بود؟

پیش از خواندن این مقاله باید اشاره کنم که در پایان، همانطور که حدس می‌زنید، پلی استیشن ۵ برندۀ میدان بوده است.

همین ابتدا باید عرض کنم که علت حضور نیافتن کنسول سوییچ در این مقایسه، عدم محبوبیت آن یا چنین موضوعاتی نیست؛ بلکه قرار نگرفتن این پلتفرم در زمین مبارزۀ کنسول‌های نسل نهمی، یعنی ایکس باکس سری ایکس/اس و پلی استیشن ۵، آن را از بحث مقالۀ امروز ما جدا کرده است. بله، نینتندو سوییچ با انتشار بازی‌های درجه یک، پشتیبانی ترد پارتی و فروش بی‌نظیر، که تقریباً شش سال مداوم ادامه داشته و در صدر فهرست‌های فروش هفتگی مختلف بوده است، در راه تبدیل شدن به یکی از پرفروش‌ترین کنسول‌های تمام تاریخ است.

امیدوارم که با همۀ این تعاریف، طرفداران سوییچ حسابی راضی شده باشند و اکنون بتوانیم با خیال راحت به‌سراغ دو کنسول دیگر برویم که قابل مقایسه هستند و کمی مسیرشان مشابه است.

هر ساله، دربارۀ سیستمی که تا پایان سال بهترین عملکرد را داشته است صحبت می‌شود؛ حال نیز این امکان وجود دارد که در هزار کلمۀ بعدی این مقاله، در این باره بحث کنیم که ایکس باکس سال بهتری را تجربه کرده یا پلی استیشن، اما فایدۀ آن چیست؟! احتمالاً همه‌مان از قبل جناح برنده را حدس زده‌ایم. مطمئناً یک‌طرفه‌ترین نبرد بین پلی استیشن و ایکس باکس را در سال ۲۰۲۲ شاهد بودیم. در واقع، از یک طرف پلتفرمی را داریم که چندین عنوان انحصاری دریافت کرد، محدودیت‌های عرضه‌اش پایان یافت و سرعت فروش آن به اوج رسید، چندین عنوان مهم برایش رونمایی شد (از جمله انحصاری‌های ترد پارتی بزرگ!) و به پیش‌روی دائمی خود با سرعت بالا ادامه داد که سرانجام، بعد از گذشت حدود دوسال از عرضۀ این کنسول، چرایی وجود پلی استیشن ۵ را توجیه می‌کند. از طرف دیگر، ایکس باکس سری ایکس/اس را داریم.

واقعاً سوال اصلی این است که اصلاً امسال چه اتفاقی برای ایکس باکس سری ایکس/اس افتاد؟ عناوین اصلی آن که برای سال ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی شده بودند به ۲۰۲۳ عقب‌نشینی کردند (در خاطرتان هست که Starfield قرار بود نوامبر امسال عرضه شود؟) و عملاً هیچ چیزی بر جای نگذاشتند؛ فرصت‌هایی که از سال ۲۰۲۱ برای مایکروسافت حاصل شده بود، کاملاً هدر رفتند؛ چون با بازی‌هایی مثل Halo Infinite، که در حوالی عرضۀ خود جزو مدعیان جایزۀ بهترین بازی سال بود، توانستند کاری غیرممکن را انجام دهند و با از دست دادن فرصت‌ها و ددلاین‌ها، عدم انتشار محتوای تازه پس از انتشار و کنسل کردن ویژگی‌هایی که به طرفداران اطمینان حضورشان در بازی را داده بودند، آن هم پس از اشتباهاتشان با بازی Halo 5: Guardians، از دریایی به عمق پیروزی، شکست را صید کنند (بازی Halo infinite  تا حدی پتانسیل خود را سوزانده است که علی‌رغم رایگان بودن بخش چندنفرۀ آن، در هیچکدام از جداول عناوین پربازیکن ایکس باکس یا استیم جایی ندارد).

اعلامیۀ مایکروسافت برای خرید اکتیویژن بلیزارد (Activision Blizzard) سر و صدای زیادی به پا کرد، اما موانعی که رگولاتوری‌های مختلف جهان بر سر راه این خرید قرار دادند، باعث شد به‌آرامی کمرنگ‌تر شود (در حال حاضر مشخص نیست که آیا پیشنهاد خرید مذکور مورد قبول واقع خواهد شد یا خیر، اما منطقی نیست که به این زودی آن را منتفی شده حساب کنیم). آن‌ها مراسمات E3 را کاملاً از آن خود کردند و سونی تصمیم گرفت تا در آن بازۀ زمانی از مراسم‌های بزرگ فاصله بگیرد و به سراغ رویدادهای کوچک‌تر برود؛ با این حال، طرفداران ایکس باکس همچنان سالی را سپری کردند که تنها محتویات کمتر یا در مقیاس کوچک‌تر در دسترسشان قرار گرفت. ایکس باکس سری اس، با قیمت ارزان خود، پیشنهادات عالی سرویس گیم پس و تخفیفات قابل توجه، باز هم نتوانست حتی مقام دوم را برای ایکس باکس حفظ کند و پلی استیشن ۵ و نینتندوی شش ساله، در جایگاه‌های بالاتری قرار گرفتند. علاوه بر آن، مایکروسافت تصمیم گرفت تا سال را با یک خبر بسیار بد به پایان برساند و اعلام کرد که نه‌ تنها هیچ نمایشی در مراسم The Game Awards 2022 نخواهد داشت، بلکه قرار است قیمت بازی‌های نسل نهمی ایکس باکس نیز در سال ۲۰۲۳ به ۷۰ دلار افزایش پیدا کند.

بحث گیم پس به میان آمد. این سرویس یک پیشنهاد فوق‌العاده است و به هیچ عنوان نمی‌توان منکر آن شد؛ اما با تاخیرهای مختلف، متاسفانه شاهد هیچگونه بازی پرچم‌داری از سوی مایکروسافت نبودیم تا بتواند خلاء موجود را پر کند. البته که بازی‌های ترد پارتی به نجات آن آمدند و عناوین عالی‌ای چون A Plague Tale: Requiem از روز اول در دسترس مشترکین این سرویس قرار گرفتند.

گیم پس دقیقاً تنها بخشی است که ایکس باکس نسبت‌به پلی استیشن، که امسال سرویس اشتراکی خود را نیز عرضه کرد، بهتر عمل کرده است. البته سطح میانی سرویس PS Plus عملکرد خوبی دارد، اما این موضوع در مورد گران‌ترین سطح سرویس که با تکیه بر محتوای یادبودی (Legacy) فروخته می‌شود، چندان صدق نمی‌کند. ماه‌هاست که سونی برای سطح پرمیوم سرویس خود چیزی عرضه نکرده (این سطح بیش از ۱۰۰ دلار در سال خرج بر می‌دارد) و حتی چند مورد انتشار یافته برای آن نیز جنجال‌آفرین بوده‌اند؛ آن هم به دلیل تصمیم عجیب‌ برای استفاده از نسخه‌های 50Hz PAL. با این وجود، آن‌ها به دنبال حل این مشکل نیز بوده‌اند.

جای دیگری که سونی در رابطه با آن، خود را مضحکۀ خاص و عام کرد (البته که مایکروسافت هم چندان عملکرد بهتری حول موضوع نداشت)، غر زدن‌هایش پیرامون احتمال عرضۀ عناوین آیندۀ Call of Duty در روز عرضه روی گیم پس بود. به نظر می‌رسد که احتمال انحصاری شدن این فرنچایز پس از خرید اکتیویژن توسط مایکروسافت، تنها دغدغۀ سونی نیست؛ از نظر این شرکت، عرضه در روز عرضه روی گیم پس، به‌تنهایی برای تضعیف کامل جایگاه پلی استیشن در بازار کافی است، زیرا جیم رایان (Jim Ryan)، واقعاً عقیده دارد که پلی استیشن آن‌قدر تحت شعاع این بازی چندپلتفرمی (که در واقع بزرگترین بازی مولتی پلتفرم پلی استیشن هم نیست) قرار دارد که اگر در روز اول روی گیم پس قرار بگیرد، پلی استیشن زمین‌گیر خواهد شد. اظهارات سونی در برابر این معامله واقعاً خنده‌دار هستند، اما با این همه، رگولاتورها را تا به اینجای کار به‌ نحوی متقاعد کرده‌اند.

اما اگر از این دو گام غلط فاکتور بگیریم، سونی سالی بی‌نظیر را پشت سر گذاشت. رونمایی از بازی‌های ترد پارتی انحصاری پلی استیشن ۵‌ (Rise of the Ronin ،Final Fantasy VII Rebirth و Silent Hill 2) و همچنین معرفی عناوین بزرگ چندپلتفرمی با همکاری کمپانی‌های مختلف مانند کپکام (Street Fighter VI) بخشی از برنامۀ سونی برای سال‌های پیش‌رو بودند که در سال ۲۰۲۲ از آن رونمایی شد. ما شاهد عرضۀ اثری مانند Horizon: Forbidden West نیز بودیم که با وجود انتشار در بازه‌ای مشابه با یکی بهترین بازی‌های دهۀ اخیر، یعنی Elden Ring، توانست فروش خوبی را تجربه کند.

عنوان Gran Turismo 7 که به دلیل واحد پولی افتضاح، شروع بدی را تجربه کرد (البته که خوشبختانه با آپدیت‌های متعدد متعادل‌تر شد)، به طور کلی یک شبیه‌ساز اتومبیل‌رانی بی‌نظیر است و God of War Ragnarok نیز در سه ماهۀ نهایی سال ۲۰۲۲ منتشر شد و توانست بسیاری از طرفداران و گیمرها را تحت‌ تاثیر خود قرار دهد. از بازی The Last of Us Part 1 نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. اگرچه سونی با قیمت‌گذاری اشتباه، جنجال به پا کرد و نگذاشت عملکرد عالی این ریمیک در تیتر اخبار باقی بماند، اما همچنان با یک بازسازی عالی روبه‌رو بودیم.

به فروش پلی استیشن ۵ نیز باید اشاره کنیم. سونی سرانجام موفق شد تا در پایان سال ۲۰۲۲، تقریباً مشکل کمبود دستگاه‌های پلی استیشن ۵ در خرده‌فروشی‌ها را برطرف کند و فروش این کنسول افزایشِ قابل توجه‌ای پیدا کرد و بعضی ماه‌ها حتی از نینتندو سوییچ هم پیشی گرفت. شکاف بین آمار فروش این کنسول و ایکس باکس به دنبال دسترسی بهتر به PS5، بیشتر شد؛ این اتفاق در حالی رخ داد که سونی با گستاخی تمام قیمت کنسول خود را دو سال پس از عرضه افزایش داد. این موضوع را در نظر بگیرید که تمامی بازی‌های چند پلتفرمی، روی پلی استیشن نسبت‌ به ایکس باکس فروش بیشتری داشته‌اند. سونی در سال ۲۰۲۲ یک خرید بزرگ هم انجام داد و استودیوی بانجی را از آن خود کرد.

بدون شک، پلی استیشن سال بی‌نقصی را تجربه نکرده‌ است؛ اما رقیب این پلتفرم نتوانست از نقص‌های آن بهره ببرد. مایکروسافت سالی را سپری کرد که واقعاً خشک و بی‌محتوا بود. در رابطه با رونمایی‌ها و عناوین پیش‌رو، سونی به غیر از Marvel’s Spider-Man 2، تقریباً هیچ‌کدام از عناوین آیندۀ استودیوهای پلی استیشن را معرفی نکرده است و دلیل اصلی، عدم برگزاری رویداد در سال ۲۰۲۲ است (اگرچه محتویات انحصاری ترد پارتی زیادی را در چنته دارد). از سوی دیگر، مایکروسافت آیندۀ مشخص‌ و واضح‌تری دارد. اگر آینده را کنار بگذاریم و به سالی که پشت سر گذاشتیم بپردازیم، به غیر از محتویات کوچک و خاص‌پسندی مانند Pentiment، در سال ۲۰۲۲ مایکروسافت و تیم ایکس باکس تقریباً بازی‌ای برای ارائه نداشتند. در حال حاضر، اگر تاخیری غیرمنتظره رخ ندهد، ۲۰۲۳ برای ایکس باکس روشن‌تر و امیدوارکننده‌تر به نظر می‌رسد و از طرفی گفته می‌شود که سونی برای اوایل ۲۰۲۳ رویدادی را در نظر دارد.

امیدواریم که ۲۰۲۳ سالی رقابتی‌تر باشد. ایکس باکس سال‌هاست که اعتماد کاربران را جلب کرده و حسن‌نیت زیادی از خود نشان داده است، اما حسن‌نیت در نهایت باید با محتوای خوب مستحکم شود و فکر می‌کنم تمامی گیمرها در سال ۲۰۲۳ به ایکس باکس و خروجی استودیوهای آن‌ چشم دوخته‌اند؛ چیزهای زیادی برای اثبات وجود دارند. مایکروسافت هم باید محتویات و بازی‌های زیادی به ما نشان دهد و هم باید آثار متعددی را عرضه کند. ما خواهان تجربۀ Starfield و Redfall هستیم و در عین حال می‌خواهیم نمایشی از Avowed و Hellblade 2 ببینیم.

به نظر شما ایکس باکس در چه صورت برندۀ سال ۲۰۲۳ خواهد بود؟