بهترین فیلم‌های ترکیه | از Winter Sleep تا The Hunting Season

سینمای ترکیه از گذشته تا به امروز رشد قابل‌توجهی داشته و در آن فیلم‌های برجسته‌ای همچون Winter Sleep و The Hunting Season ساخته شده‌اند.

سینمای ترکیه همانند خود این کشور تاریخی غنی دارد که از تنوع بسیار زیادی برخوردار است. سینمای این کشور در اوایل قرن بیستم میلادی با فیلم کوتاه و صامت بافندگان (The Weavers) در سال ۱۹۰۵ میلادی شروعی فروتنانه داشت ولی امروزه به کشورهای اروپایی و عربی نیز گسترش پیدا کرده است.

هر چند، مسیر شکوفایی سینمای ترکیه اغلب اوقات پیچیده بوده است. در دوران پس از جنگ جهانی دوم، میزان فیلم‌های تولید شده در ترکیه به صورت سالانه افزایش چشمگیری داشت و حتی در اوایل دهه هفتاد میلادی نیز به پنجمین تولیدکننده بزرگ فیلم در جهان تبدیل شد. روزهای پرشکوه سینمای ترکیه در دهه پنجاه تا هفتاد میلادی برخی از فراموش‌نشدنی‌ترین فیلم‌ها و هنرمندان را به همراه داشته است.

سینمای ترکیه به نام Yesilcam یا کاج سبز (Green Pine) شناخته می‌شود و نام خودش را از خیابانی به همین نام در شهر استانبول گرفته است که در آن، بسیاری از استودیوهای فیلم‌سازی مستقر هستند. این صنعت سینما در سفر خود به سمت شناخته شدن، بر مشکلات اقتصادی، مسائل حقوقی و همچنین محدودیت‌ها غلبه کرده است و در سال‌های اخیر نیز فیلم‌سازان فیلم‌های متنوعی را در ژانرهای مختلف تولید کرده‌اند. در ادامه همراه با ما باشید.

۱. فیلم روزی روزگاری در آناتولی (Once Upon a Time in Anatolia)

• نام ترکی: Bir Zamanlar Anadolu’da
• محصول سال: ۲۰۱۱
• کارگردان: نوری بیلگه جیلان

فیلم «روزی روزگاری در آناتولی» بهترین فیلم از دهه اخیر سینمای ترکیه به شمار می‌رود که اثری برجسته از نوری بیلگه جیلان محسوب می‌شود. این فیلم داستانی در مورد تحقیقات قتل را به تصویر می‌کشد اما در مرکز خود، درباره جنگ قدرت بین مردانی است که در سیستمی کاملا فاسد گیر کرده‌اند.

در این فیلم، چهار گروه مختلف از افراد برای پیدا کردن یک جسد به راه می‌افتند که شامل افسران پلیس، گورکن‌ها، یک دکتر و یک دادستان و دو نفر مظنون به قتل می‌شود. آن‎ها در طی مسیر نیز درباره موضوعاتی مختلفی از غذا گرفته تا فلسفه صحبت می‌کنند.

سبک و فرم نامتعارف فیلم همراه با رفتار دلسوزانه‌اش با شخصیت‌هایی با اخلاقیات خاکستری سبب شده تا این اثر متمایز باشد. این فیلم همانند یک اثر ادبی بزرگ جریان دارد و شخصیت‌های آن نیز با عمق بسیار خوب و به شکلی واقع‌گرایانه توصیف شده‌اند. فیلم «روزی روزگاری در آناتولی» بر اساس رویدادی واقعی ساخته شده و به صورت مشترک توانست جایزه بزرگ جشنواره فیلم کن را از آن خود کند.

۲. فیلم درخت گلابی وحشی (The Wild Pear Tree)

• نام ترکی: Ahlat Ağacı
• محصول سال: ۲۰۱۸
• کارگردان: نوری بیلگه جیلان

فیلم «درخت گلابی وحشی» فیلمی بسیار زیبا و جذاب به شمار می‌رود که در آن، نوری بیلگه جیلان کارگردانی بسیار عالی‌ای از خودش به جای گذاشته و بازیگران نیز نقش‌آفرینی درخشانی از خودشان ارائه داده‌اند.

نوری بیلگه جیلان در این اثر شاهکار سوالات مهم و قابل تاملی را در مورد زندگی در ترکیه مدرن مطرح می‌کند. داستان فیلم لایه به لایه است و حول درگیری بین نویسنده مشتاقی به نام سینان و پدر قماربازش به نام ادریس است.

فیلم‌های بیلگه جیلان اغلب به پویایی دو شخصیت می‌پردازد که تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند و فیلم «درخت گلابی وحشی» نیز از این قضیه مستثنی نیست. فیلم به کاوش اضطراب مردانه و درگیری‌های خانوادگی ادریس و سینان می‌پردازد و در همین زمان است که فیلم لحظاتی بسیار زیبا را به نمایش در می‌آورد. این کارگردان داستان فیلم را از رابطه خودش با پدرش الهام گرفته است.

۳. فیلم خواب زمستانی (Winter Sleep)

• نام ترکی: Kış Uykusu
• محصول سال: ۲۰۱۴
• کارگردان: نوری بیلگه جیلان

فیلم «خواب زمستانی» داستان خودش را از رمان همسر (The Wife) نوشته آنتون چخوف الهام گرفته و اثری متفاوت در سبک فیلمسازی نوری بیلگه جیلان به شمار می‌رود. با این وجود، این فیلم نیز همانند دیگر آثار او تماشایی و جالب‌توجه است.

در مقایسه با دیگر فیلم‌های جیلان، کاراکترهای فیلم «خواب زمستانی» بسیار پرحرف‌تر هستند، هر چند در این میان لحظاتی از سکوت‌های وهم‌انگیز و تصاویری خارق‌العاده نیز به نمایش گذاشته می‌شوند.

داستان فیلم «خواب زمستانی» حول محور تجربیات بازیگر سابقی به نام آیدین است که اکنون یک موسسه کوچک را در منطقه آناتولی مرکزی اداره می‌کند. فیلم به تدریج منافع شخصی و دغدغه‌های آیدین را به نمایش در می‌آورد و بازیگر برجسته و کهنه‌کار هالوک بیلگینر نقش اصلی آن را به تصویر کشیده است.

۴. سه‌گانه یوسف (Yusuf Trilogy)

• فیلم تخم مرغ (Egg) – محصول ۲۰۰۷ – نام ترکی: Yumurta
• فیلم شیر (Milk) – محصول ۲۰۰۸ – نام ترکی: Süt
• فیلم عسل (Honey) – محصول ۲۰۱۰ – نام ترکی: Bal
• کارگردان: سمیح کاپلان اوغلو

سه‌گانه «یوسف» بدون شک بهترین مجموعه فیلم از سینمای ترکیه به شمار می‌رود و از آن می‌توان به عنوان یکی از بهترین سه‌گانه تاریخ سینمای جهان نیز یاد کرد. این سه فیلم به بررسی میان سالی، نوجوانی و کودکی شخصیت محوری یوسف می‌پردازند.

چیزی که باعث شده تا سه‌گانه «یوسف» نسبت به دیگر فیلم‌ها درباره به بلوغ رسیدن همچون سه‌گانه Apu متفاوت باشد، آن است که این فیلم‌ها به صورت معکوس روایت شده‌اند یعنی ابتدا به میانسالی، سپس نوجوانی و کودکی پرداخته‌اند. سه‌گانه «یوسف» سفری پر از عشق، امید، ناامیدی، مرگ و رویاها است و یکی از زیباترین و کامل‌ترین سفرهایی است که تاکنون با آن روبه‌رو شده‌اید.

۵. فیلم تابستان خشک (Dry Summer)

• نام ترکی: Susuz Yaz
• محصول سال: ۱۹۶۳
• کارگردان: متین ارکسان

فیلم «تابستان خشک» به هنگام اکران خود در سال ۱۹۶۳ میلادی توانست نفسی تازه به سینمای ترکیه بدمد. فیلم‌های این دوره پر از درام‌های عاشقانه غیر الهام‌بخش بودند اما کارگردان متین ارکسان توانست با اضافه کردن زیرمتن سیاسی به درام خودش، چشم‌انداز سینمای ترکیه را برای همیشه تغییر بدهد.

این فیلم داستان مبارزه طبقاتی را روایت می‌کند و از تصاویر سیاه و سفید خودش نیز برای جلب توجه مخاطبان نسبت به این مبارزه بهره می‌برد. داستان حول یک کشاورز و تلاش‌های او برای ساختن سدی برای آبیاری محصولاتش است.

فیلم «تابستان خشک» اولین فیلم ترکی بود که به موفقیت بین‌المللی رسید و در سال پس از اکرانش توانست جایزه خرس طلایی را از آن خود کند. الهام متین ارکسان از نئورئالیسم ایتالیایی در این اثر هنری به وضوح دیده می‌شود و تمرکز انسان‌گرایانه در داستان نیز سبب شده تا این فیلم صمیمی و دوست‌داشتنی احساس شود.

۶. فیلم فاصله (Distant)

• نام ترکی: B Uzak
• محصول سال: ۲۰۰۲
• کارگردان: نوری بیلگه جیلان

فیلم «فاصله» داستانی در مورد بحران وجودی، انزوا و تنهایی است و از نظر موضوعی نیز به فیلم راننده تاکسی (Taxi Driver) شباهت دارد و داستان دو مرد جوان به نام‌های یوسف و محمود را روایت می‌کند. آن دو از هر لحاظ در تضاد یکدیگر قرار دارند. محمود فردی ثروتمند، باهوش و تحصیل کرده به شمار می‌رود و این در حالی است که یوسف فردی بی‌سواد است.

سبک فیلم‌سازی خاص نوری بیلگه جیلان در این فیلم به چشم می‌خورد که در آن از تصاویر مینیمالیستی و همچنین دیالوگ‌های پراکنده استفاده می‌شود تا کاراکترها بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

فیلم «فاصله» که داستانی تکان‌دهنده از انزوا، بی‌هدفی و تنهایی را برای مخاطبان به تصویر می‌کشد، آن‌ها را با زیبایی خشن خود طلسم می‌کند. این فیلم توانست ۳۱ جایزه در جشنواره‌های بین‌المللی بدست بیاورد که شامل جایزه بهترین بازیگر مرد در جشنواره فیلم کن می‌شود.

۷. فیلم گله (The Herd)

• نام ترکی: Sürü
• محصول سال: ۱۹۷۸
• کارگردان: ییلماز گونی و زکی اکتن

فیلم «گله» داستان دهقانی را روایت می‌کند که به خاطر خونخواهی مجبور به فروش گوسفندانش می‌شود و در آن، تصاویری بسیار زیبا و آرامش‌بخش از طبیعت و محیط روستایی به نمایش گذاشته می‌شود.

ییلماز گونی که بیشتر برای اظهارات سیاسی قوی خود در آثار سینمایی‌اش شناخته می‌شود، در فیلم «گله» نیز همین روند را ادامه داده و بیانیه قاطعانه‌ای در مورد مسائلی همچون شکاف طبقاتی و رئالسیم اجتماعی را بیان کرده است.

فیلم «گله» همچنین یکی از معدود فیلم‌های ییلماز گونی به شمار می‌رود که بر شخصیت‌های انفرادی تمرکز دارد چراکه اغلب فیلم‌های او موضوعاتی اجتماعی را در اولویت خود قرار می‌دهند. در هر صورت، این فیلم به خوبی توانسته تا بازتابی از دنیای واقعی باشد.

۸. فیلم جاده (The Road)

• نام ترکی: Yol
• محصول سال: ۱۹۸۲
• کارگردان: ییلماز گونی و شریف گورن

همانند فیلم «گله»، فیلم «جاده» نیز اثری دیگر از ییلماز گونی به شمار می‌رود که فیلم‌نامه‌اش را خود او نوشته است اما سکان کارگردانی آن را شریف گورن در دست داشته چراکه این فیلم‌ساز در زندانی به سر می‌برده است.

فیلم «جاده» داستان زندانیایی را روایت می‌کند که با گرفتن مرخصی در حال حرکت در سراسر کشور و رفتن به شهرهای خودشان هستند. آن‌ها در طول این سفر پر از مشکل خودشان نیز شاهد ویرانی و نابودی‌های ناشی از کودتای ۱۹۸۰ در ترکیه هستند.

تمرکز فیلم «جاده» بر روایت یک فاجعه سیاسی از طریق زندگی شهروندان عادی است و تصویری هشیارکننده از جامعه ترکیه پس از کودتا را نشان می‌دهد و نگاهی شجاعانه از واقعیت آشفته این کشور را ارائه می‌کند. علیرغم‌های جنجال‌های فراوان، این فیلم توانست برنده جایزه نخل طلای جشنواره فیلم کن شود.

۹. فیلم راهزنی (The Bandit)

• نام ترکی: Eşkıya
• محصول سال: ۱۹۹۶
• کارگردان: یاوز تورگل

فیلم «راهزنی» یکی از مشهورترین نقش‌آفرینی شنر شن به شمار می‌رود و داستان گانگستری افسانه‎‌ای را روایت می‌کند که پس از ۳۵ سال از زندان آزاد می‌شود و در آن موضوعاتی همچون ناموس، فساد و خیانت مورد بررسی قرار می‌گیرند.

این فیلم یکی دیگر از همکاری‌های میان شنر شن و کارگردان یاوز تورگل به شمار می‌رود و آن‌ها قبلا در آثاری همچون فیلم Tosun Pasa، فیلم Banker Bilo و فیلم Muhsin Bey با یکدیگر همکاری داشته‌اند.

بسیاری از افراد بر این باور هستند که فیلم «راهزنی» توانست سینمای ترکیه را از رفتن به سمت فراموشی هنری نجات بدهد و نقطه عطفی برای سینمای این کشور بوده که در جذب دوباره مخاطبان داخلی به سینما به شدت تاثیرگذار بوده است.

۱۰. فیلم لبه بهشت (The Edge of Heaven)

• نام ترکی: Yaşamın Kıyısında
• محصول سال: ۲۰۰۷
• کارگردان: فاتح آکین

فیلم «لبه بهشت» داستانی تامل‌برانگیز از مردی را روایت می‌کند که از آلمان به ترکیه سفر می‌کند تا بتواند دختر یک فاحشه را پیدا کند. با این حال، داستان این قدر ساده نیست و پدران، پسران، عاشقان و خانواده‌ها در یک تراژدی به طول چندین دهه به یکدیگر گره خورده‌اند.

فاتح آکین در فیلم دیگر خودش به نام شاخ به شاخ (Head On) توانسته به خوبی وضعیت اسفبار مهاجران در آلمان را به تصویر بکشد و این در حالی است که کاراکترهای به تصویر کشیده شده در فیلم «لبه بهشت» بسیار جالب‌توجه‌تر هستند و همین نیز باعث شده تا تماشای این فیلم تجربه‌ای جالب و نشاط‌آور باشد.

فیلم «لبه بهشت» در مقیاس و داستان خودش یادآور تراژدی‌های یونانی است و پرداختن به مسائل حساسی همچون زندانیان سیاسی و اصلاحات مهاجرتی باعث شده تا این فیلم تاثیر فرهنگی قابل‌توجهی نیز داشته باشد.

۱۱. فیلم دیوار (The Wall)

• نام ترکی: Duvar
• محصول سال: ۱۹۸۳
• کارگردان: ییلماز گونی

فیلم «دیوار» آخرین فیلم از فیلمساز انقلابی و رویایی ییلماز گونی به شمار می‌رود که استعاره‌ای از وخامت ترکیه از لحاظ معنوی و فرهنگی بوده است. این فیلمساز به شدت از دولت فاشیستی کشورش انتقاد می‌کرده و در این فیلم کلاسیک نیز درگیر ملودرام یا هیچ گونه نمایش خشونت‌آمیزی نشده است.

در فیلم «دیوار» داستان بدرفتاری با نوجوانان در زندان‌های ترکیه روایت می‌شود و ییلماز گونی صرفا قصد دارد تا ظلم و ستم مردم دارای قدرت را به تصویر بکشد. این فیلم بر اساس رویدادهای واقعی ساخته شده و بیان می‌کند که زمانی که همه امیدها از بین می‌رود، چه اتفاقی رخ می‌دهد.

۱۲. فیلم سه میمون (Three Monkeys)

• نام ترکی: Üç Maymun
• محصول سال: ۲۰۰۸
• کارگردان: نوری بیلگه جیلان

فیلم «سه میمون» ساخته نوری بیلگی جیلان انتخاب رسمی سینمای ترکیه برای حضور در هشتاد و یکمین دوره جوایز اسکار بوده است و اثری جنایی و درام به شمار می‌رود که تقریبا همانند یک شعر است و مملو از اضطراب، اخلاق درهم رفته و بدرفتاری به نظر می‌رسد.

فیلم «سه میمون» داستان فردی را روایت می‌کند که هنگام رانندگی به عابر پیاده‌ای برخورد می‌کند و حالا نیز خدمتکار خانواده آن‌ها به جای او تقصیر را بر گردن می‌گیرد و همین نیز آغازی بر اتفاقاتی زنجیره‌ای می‌شود و زندگی آن‌ها را به یکدیگر گره می‌زند.

شخصیت‌های داستان در فیلم «سه میمون» به دنبال راهی برای خروج می‌گردند اما بی‌فایده است و بیننده‌ها نیز با وضعیت اسفبار آن‌ها همدردی می‌کنند. همانند دیگر آثار نوری بیلگه جیلان، فیلم «سه میمون» نیز تحسین منتقدان و مخاطبان را بدست آورد اما با این وجود، نامزد دریافت جایزه اسکار در بخش بهترین فیلم خارجی اسکار نشد.

۱۳. فیلم شاخ به شاخ (Head On)

• نام ترکی: Yaşamın Kıyısında
• محصول سال: ۲۰۰۴
• کارگردان: فاتح آکین

فیلم «شاخ به شاخ» یک درام تحریک‌آمیز و جذاب به شمار می‌رود که درباره پیچیدگی‌های مربوط به عشق و عاشقی است و برداشتی جالب نسبت به زندگی مهاجران دارد و بیننده‌ها را به سفری می‌برد که پایانی بحث‌برانگیز دارد.

داستان این فیلم درباره جوانی الکلی به نام کاهیت است که با زنی به نام سیبل ازدواج می‌کند و هر دوی آن‌ها به دنبال آن هستند تا از نیروهای شوم زندگی گذشته خودشان یعنی اعتیاد و بدرفتاری دوری کنند.

فیلم «شاخ به شاخ» توانست جایزه خرس طلایی پنجاه و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین را بدست بیاورد و تصویری واقع‌گرایانه از سوء مصرف مواد مخدر و تاریکی جامعه ترکیه به خصوص در رابطه با رفتار با زنان را به نمایش می‌گذارد و همین نیز سبب شده تا این فیلم در سینمای ترکیه اثری ماندگار باشد.

۱۴. فیلم امید (Hope)

• نام ترکی: Umut
• محصول سال: ۱۹۷۰
• کارگردان: ییلماز گونی و شریف گورن

فیلم «امید» آغازی بر دوره‌ای تازه در کارنامه هنری کارگردان افسانه‌ای ییلماز گونی بوده است و همانند فیلم‌های کلاسیک نئو رئالیست ایتالیایی، این فیلم نیز درامی اجتماعی و رئالیسم بدون عناصر ملودرام است.

فیلم‌های ییلماز گونی اغلب بر مصیبت و مبارزه طبقه کارگردان تمرکز دارند و فیلم «امید» نیز از این قاعده مستثنی نیست. این فیلم داستان راننده فقیر کالسکه‌ای را روایت می‌کند که اسبش با یک ماشین تصادف می‌کند و به لطف فیلمبرداری جذب و تکنیک‌های داستان‌سرایی نفیس خود توانست چشم‌انداز سینمای ترکیه را متحول کند.

۱۵. فیلم سیواس (Sivas)

• نام ترکی: Sivas
• محصول سال: ۲۰۱۴
• کارگردان: کان موچدیسی

فیلم «سیواس» در هفتاد و یکمین جشنواره فیلم ونیز توانست جایزه ویژه هیئت داوران را از آن خود کند و داستان پسر بچه‌ای به نام اسلان را روایت می‌کند که سگی زخمی به نام سیواس را پیدا می‌کند و به خانه‌شان می‎‌آورد تا از او مراقبت کند و این در حالی است که خانواده‌اش با این کار مخالفت دارند.

فیلم «سیواس» در بین ماجراهای مختلف داخل مدرسه و دعوای سگ‌ها، تصویری شگفت‌انگیز از وفاداری و رشد را ارائه می‌کند. این فیلم به عنوان نماینده ترکیه برای هشتاد و هشتمین مراسم اسکار انتخاب شد اما نتوانست در بخش بهترین فیلم خارجی زبان نامزد شود.

۱۶. فیلم کلاس آشوب (The Chaos Class)

• نام ترکی: Hababam Sınıfı
• محصول سال: ۱۹۷۵
• کارگردان: ارتم اقیلمز

فیلم «کلاس آشوب» اثری کمدی و کلاسیک با نقش‌آفرینی کمال سونال، طارق آکان و منیر اوزکول است و داستان گروهی از دانش‌آموزان مدرسه‌ای خصوصی را روایت می‌کند که آشوب و خرابی بر سر مدیر مدرسه و دیگر دانش‌آموزان به بار می‌آورند.

با وجود شیطنت‌های متعدد این دانش‌آموزان، مراقب آن‌ها به نام مادر حافظ رفتاری محیط‌آمیز و گاها سخت‌گیرانه با آن‌ها دارد و مدیر مدرسه نیز سعی دارد تا شوخی‌های آن‌ها را تحمل کند و احساس مسئولیت را در آن‌ها القا کند.

این فیلم جذاب، دلنشین و سرگرم‌کننده در ترکیه بسیار محبوب است و پنج دنباله مستقیم برای آن ساخته شده است. استقبال گسترده از آن نیز سبب شد تا سه فیلم دیگر نیز در این مجموعه فیلم ساخته شود.

۱۷. فیلم اسب وحشی (Mustang)

• نام ترکی: –
• محصول سال: ۲۰۱۵
• کارگردان: دنیز گامزه ارگوون

فیلم «اسب وحشی» تصویری صادقانه و صمیمانه از زندگی زنان روستایی در ترکیه را ارائه می‌دهد و داستان آن نیز در مورد پنج خواهر یتیم و چالش‌هایی است که آن‌ها باید در یک جامعه محافظه‌کار با آن‌ها روبه‌رو شوند.

فیلم «اسب وحشی» از دیدگاه شخصیتی به نام لاله نشان داده می‌شود و او زندگی خواهرانش به نام سونای، سلما، ایسه و نور را در جامعه سرکوبگر شهری کوچک و ساحلی روایت می‌کند. بازیگران جوان این فیلم نیز توانستند نقش‌آفرینی‌های خیره‌کننده‌ای از خودشان ارائه بدهند.

۱۸. فیلم تسون پاشا (Tosun Pasa)

• نام ترکی: Tosun Pasa
• محصول سال: ۱۹۷۷
• کارگردان: کارتال تیبت

فیلم «تسون پاشا» اثری کمدی به کارگردانی کارتال تیبت و نویسندگی یاوز تورگل به شمار می‌رود که داستان خدمتکاری را روایت می‌کند که در قرن نوزدهم میلادی خود را به عنوان فرماندار جا می‌زند تا اربابش بتواند یک قطعه زمین را از آن خودش کند.

در این فیلم، لطفو خدمتکارش به نام سابان را به جای تسون پاشا جا می‌زند تا او بدین ترتیب بتواند صاحب ملک را راضی به فروش زمینش کند و در عین حال، دخترش به نام لیلا را به عقد لطفو درآورد. با این حال، با ورود تسون پاشای واقعی همه چیز به آشوب کشیده می‌شود. نقش‌آفرینی‌های بسیار خنده‌دار و موسیقی متن جذاب و نمادین سبب شده تا فیلم «تسون پاشا» اثر کلاسیک شگفت‌انگیزی از دوران طلایی سینمای ترکیه باشد.

۱۹. فیلم پدرم و پسرم (My Father and My Son)

• نام ترکی: Babam ve Oğlum
• محصول سال: ۲۰۰۵
• کارگردان: چاقان ایرماک

فیلم «پدرم و پسرم» داستان خانواده‌ای را روایت می‌کند که در بحبوحه کودتایی سیاسی از هم پاشیده است. این درام عالی به طرز شگفت‌انگیزی توانسته پویایی روابط یک خانواده را به تصویر بکشد و بدون شک یکی از به یادماندنی‌ترین فیلم‌های چاقان ایرماک به شمار می‌رود.

داستان فیلم «پدرم و پسرم» پیرامون فردی به نام صدیق است که به دلیل عقیده‌های سیاسی‌اش دستگیر می‌شود. او پس از اینکه متوجه می‌شود زمان زیادی برایش باقی نمانده است، پسرش را به ملاقات با خانواده خودش می‌برد. با ناآرامی‌های مدنی و آشفتگی‌های سیاسی در پس زمینه داستان، این فیلم به کاوشی ملموس و پیچده از پویایی خانواده می‌پردازد. فیلم «پدرم و پسرم» به عنوان یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ترکیه شناخته می‌شود و واقعا سزاوار این شهرت خودش است.

۲۰. فیلم شهر کوچک (The Small Town)

• نام ترکی: Kasaba
• محصول سال: ۱۹۹۷
• کارگردان: نوری بیلگه جیلان

فیلم «شهر کوچک» یکی از فیلم‌های ابتدایی نوری بیلگی جیلان به شمار می‌رود و با اینکه این فیلم با بودجه بسیار اندکی ساخته شده اما همچنان مهارت این کارگردان در آن به وضوح به چشم می‌آید.

داستان فیلم از دیدگاه دو کودک روایت می‌شود و به موازات تغییر فصل پیش می‌رود. بچه‌ها با پیک نیک‌های تابستانی و خاطرات پدربزرگ و مادربزرگشان از جنگ جهانی اول بزرگ می‌شوند. این فیلم به مشکلات دنیای بزرگسالان و همچنین رمزورازی می‌پردازد که به طبیعت و جهان وابسته است.

زبان سینمایی فیلم «شهر کوچک» به شدت مسحورکننده است و نوری بیلگه جیلان به طرز ماهرانه‌ای توانسته گذشته و حال را در هم آویزد و طلسمی را روی مخاطبان قرار بدهد.

۲۱. فیلم زمان عشق (Time to Love)

• نام ترکی: Sevmek Zamanı
• محصول سال: ۱۹۶۵
• کارگردان: متین ارکسان

فیلم «زمان عشق» تفسیری بر واقعیت و ظاهر آن است و تا حدودی به فیلم What’s A Nice Girl Like You Doing In A Place Like This ساخته مارتین اسکورسیزی شباهت دارد.

این فیلم داستان یک نقاش فقیر را روایت می‌کند که شیفته نقاشی یک زن می‌شود و در آن موضوعاتی درباره عشق بیان می‌شود که از زمانه خودش بسیار جلوتر بوده و واقعا افسوس دارد که بیننده‌های کمی این شاهکار حقیقی را دیده‌اند.

فیلمبرداری سیاه و سفید بسیار زیبا و موضوعات تامل‌برانگیز باعث تبدیل شدن این اثر به فیلمی بی‌نظیر شده‌تاند که در میان بهترین فیلم‌های سینمای ترکیه قرار می‌گیرد. نمادگرایی غنی و مضامین هنری، وسواس و داستان‌سرایی عالی سبب شده تا این فیلم به تجربه بصری خارق‌العاده‌ای تبدیل شود.

۲۲. فیلم دختری با روسری قرمز (The Girl with the Red Scarf)

• نام ترکی: Selvi Boylum, Al Yazmalım
• محصول سال: ۱۹۷۷
• کارگردان: عاطیف ییلماز

اگر کسی بخواهد تاریخ سینمای ترکیه را درک کند و مورد بررسی قرار بدهد، آثار عاطیف ییلماز برای شروع بسیار مناسب هستند. او با پنج دهه فعالیت حرفه‌ای به مسائل اجتماعی، کاوش در عشق، تمایلات و موضوعات تابو پرداخته است و فیلم «دختری با روسری قرمز» نیز از این قضیه مستثنی نیست.

فیلم «دختری با روسری قرمز» داستان دختری به نام آسیه را روایت می‌‌کند که عاشق راننده کامیونی اهل استانبول می‌شود. با این حال، شرایط تغییر می‌کند و او متوجه می‌شود که با معشوقه خودش رفتاری سرد دارد.

داستان ساده، لطیف، شیرین و جذاب عاشق شدن این دو نفر باعث شده تا فیلم «دختری با روسری قرمز» از جمله آثار کلاسیک سینمای ترکیه در ژانر عاشقانه باشد. این فیلم توانست جایزه بهترین فیلم ترکیه در جشنواره فیلم آنتالیا را از آن خود کند.

۲۳. فیلم بی‌گناهی (Innocence)

• نام ترکی: Masumiyet
• محصول سال: ۱۹۹۷
• کارگردان: زکی دمیرکوبوز

فیلم «بی‌گناهی» اثری ملودرام و تاریک به شمار می‌رود که به خوبی توانسته تا ماهیت خاکستری انسان را به نمایش در بیاورد و باعث موفقیت بسیار زیاد زکی دمیرکوبوز شد.

این فیلمساز که بسیار تحت تاثیر نبوغ داستایوفسکی قرار داشت، همانند وی به مسائلی همچون گناه، اخلاقیات و امیال و همچنین جنبه‌های تاریک روان انسان می‌پردازد. این فیلم داستان فردی به نام یوسف را دنبال می‌کند که پس از آزادی در وفق دادن خودش با زندگی خارج از زندان مشکل دارد.

۲۴. فیلم زمان‌ها و بادها (Times and Winds)

• نام ترکی: Beş Vakit
• محصول سال: ۲۰۰۶
• کارگردان: رها اردم

فیلم «زمان‌ها و بادها» یک درام معمولی در مورد به بلوغ رسیدن نیست و نیم نگاهی از بخش‌های تاریک‌تر روان یک کودک را برای مخاطبان به نمایش در می‌آورد که بیننده‌ها را با احساسی ناراحت‌کننده همراه می‌کند.

فیلم «زمان‌ها و بادها» کاوشی از درک معصومانه از فرهنگ ترکیه و به طور کل جهان از طریق دیدگاه دو شخصیت عمر و یاکوب است. عمر توسط پدرش طرد شده است و تحمل این درد بسیار سخت است و همین نیز سبب شده تا دنیا برای او تلخ و سرد باشد.

این فیلم دشواری‌های بزرگ شدن در میان طبیعت سرسخت کوهستان‌ها را نشان می‌دهد و به کاوش در میان ذهنیت ظریف یک کودک می‌پردازد و توانست جایزه بهترین فیلم سال ترکیه را در جشنواره فیلم استانبول بدست بیاورد. 

۲۵. فیلم سرنوشت (Destiny)

• نام ترکی: Kader
• محصول سال: ۲۰۰۶
• کارگردان: زکی دمیرکوبوز

فیلم «سرنوشت» پیش‌درآمدی برای فیلم «بی‌گناهی» از همین فیلمساز به شمار می‌رود و داستانی از عشق وسواسی و نافرجام و همچنین پیامدهای آن را روایت می‌کند که شخصیت‌ها را به تباهی ابدی می‌کشاند.

این فیلم داستان سه نفر به نام اوگور، زاگور و چیوات را دنبال می‌کند که زندگی آن‌ها به هم گره خورده است. اوگور شیفته زاگور است که یک مجرم است و این در حالی است که مادر جوانش عاشق چیوات شده است.

کاراکترهای فیلم «سرنوشت» به خوبی توسعه پیدا کرده‌اند و داستان آن نیز تکان‌دهنده است و همین نیز باعث شده تا تماشای این فیلم تجربه‌ای دلنشین و احساسی را برای بیننده‌ها رقم بزند.

۲۶. فیلم اقلیم‌ها (Climates)

• نام ترکی: İklimler
• محصول سال: ۲۰۰۶
• کارگردان: نوری بیلگه جیلان

فیلم «اقلیم‌ها» پر از برداشت‌های طولانی و ایستا، صداهای حداقلی و دیالوگ‌های پراکنده است و مضامینی همچون بحران وجودی و ماهیت زندگی انسان را مورد بررسی قرار می‌دهد، مواردی که این کارگردان قبلا نیز به آن‌ها پرداخته است.

نوری بیلگه جیلان در این فیلم در کنار همسرش ابرو جیلان نقش‌آفرینی کرده است و این فیلم نیز داستان زوجی به نام بهار و عیسی را روایت می‌کند که در تعطیلات هستند و سعی دارند تا زندگی زناشویی در حال فروپاشی خودشان را نجات بدهند.

این فیلم به بیگانگی افراد می‌پردازد و مملو از سکوت‌های کَرکننده با مناظری شاعرانه در پس‌زمینه است که آن را به تجربه‌ای جذاب در استفاده از جنبه‌های مینیمالیستی برای بازگو کردن داستانی غنی تبدیل کرده است.

۲۷. فیلم پیچک (Ivy)

• نام ترکی: Sarmaşık
• محصول سال: ۲۰۱۵
• کارگردان: تولگا کاراچلیک

فیلم «پیچک» اثری در ژانر روانشناختی و مهیج به شمار می‌رود که پس از اکرانش به سرعت به اثری برجسته در نزد منتقدان تبدیل شد. تولگا کاراچلیک با ساخت فیلم The Toll Booth در سال ۲۰۱۰ میلادی توانست به شهرت برسد و در فیلم «پیچک» نیز به روزمرگی می‌پردازد و داستان آن نیز بر روی یک کشتی روایت می‌شود. فیلم به طرز ماهرانه‌ای توانسته فضایی پر از تعلیق و رمزوراز ایجاد کند.

تولگا کاراچلیک برای این فیلم خود توانست جایزه بهترین کارگردانی جشنواره بین‌المللی فیلم آنتالیا را بدست بیاورد و او یکی از جوان‌ترین کارگردان‎‌هایی بوده که توانسته جایزه نارنجی طلایی را کسب کند.

۲۸. فیلم داستان سه خواهر (A Tale of Three Sisters)

• نام ترکی: Kız Kardeşler
• محصول سال: ۲۰۱۹
• کارگردان: امین آلپر

فیلم «داستان سه خواهر» از جمله فیلم‌های تازه این فهرست به شمار می‌رود و داستان سه خواهر را دنبال می‌کند که در ارتفاعات خیره‌کننده و مهیج آناتولی مرکزی زندگی می‌کنند. این سه خواهر از خانواده‌هایشان جدا شده‌اند و اکنون تحت سرپرستی قرار گرفته‌اند و تغییری در شرایط باعث می‌شود تا آن‌ها به خانه پدری خود بازگردند.

این فیلم به پیامدهایی می‌پردازد که این امر بر زندگی محدود آن‌ها در روستایشان وارد کرده است و به زندگی‌های بی‌هدف و سرنوشت نامشخص آن‌ها متمرکز است. سرعت آرام فیلم ممکن است اندکی آزاردهنده باشد اما مطمئنا با اندکی تحمل به آن عادت می‌کنید و شاهد داستانی زیبا و پرتره‌ای جذاب از رنج و کرامت خواهید بود.

۲۹. فیلم هتل مادرلند (Motherland Hotel)

• نام ترکی: Anayurt Oteli
• محصول سال: ۱۹۸۷
• کارگردان: عمر کاوور

فیلم «هتل مادرلند» بر اساس رمانی به همین نام نوشته یوسف آتیلگان ساخته شده و داستانی از وسواس، بحران وجودی و جنون را روایت می‌کند. این فیلم داستان زبرست را دنبال می‌کند که همانند هتلش از همه به دور است و متوجه می‌شود که پس از ورود زنی از آنکارا، زندگی‌اش به شکلی فزاینده در حال از بین رفتن است.

فیلم «هتل مادرلند» اثری چندین لایه و غنی از مضمون به شمار می‌رود که سوالات بسیار زیادی را برای بیننده‌ها ایجاد می‌کند اما پاسخ‌های کافی برای آن‌ها فراهم نمی‌آورد و همین نیز باعث می‌شود تا بیننده به تامل درباره این سوالات و موضوعات بپردازد.

۳۰. فیلم فصل شکار (The Hunting Season)

• نام ترکی: Av Mevsimi
• محصول سال: ۲۰۱۰
• کارگردان: یاوز تورگل

یکی از بازیگران کهنه‌کار ترکیه یعنی شنر شن و یکی از بهترین فیلم‌سازان سینمای ترکیه یعنی یاوز تورگل همکاری‌های متعددی با یکدیگر داشته‌اند و قبل از فیلم «فصل شکار» نیز در پنج فیلم دیگر در کنار یکدیگر همکاری کرده‌اند.

این فیلم که در گیشه بسیار موفق عمل کرد، داستان فردی به نام فرمن با بازی شنر شن و همکارش ادریس با بازی جم ییلماز را روایت می‌کند که با پلیس تازه‌کاری به نام حسن با بازی اوکان یالابیک همکاری می‌کنند تا معمای قتل یک زن جوان را حل کنند.

از جمله دیگر فیلم‌های برجسته سینمای ترکیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

در این مطلب به بررسی برخی از بهترین فیلم‌های ساخته شده در سینمای ترکیه پرداختیم. نظر شما درباره این آثار چیست؟

منبع: flickside – fictionhorizon – tasteofcinema