مقاله : چگونه بازینامه بنویسیم؟

در تمام عرصه‌های هنری، که با کنار هم قرار دادن اجزای بصری و شنیداری سر و کار دارد، باید از یک نوشته‌ی دقیق و یک برنامه ریزی دقیق استفاده کرد.در واقع باید گفت، تمام خلاقیت یک اثر هنری، به عنوان مثال یک فیلم که بر روی پرده‌های سینما می‌رود، در ذهن نویسنده‌ی این عنوان نهفته است. پس فیلمنامه به شدت نقش مهمی ایفا می‌کند. تمام صداها و تصاویر مهم در فیلمنامه نوشته می‌شود و سپس با توجه به آن نوشته‌ها کارگردان با همکارانش سعی در منظم پیش بردن کار‌ها و ترسیم بصری نوشته‌های فیلمنامه نویس دارد.اما ما نمی‌خواهیم درباره‌ی فیلمنامه نوشتن صحبت کنیم. این مقاله یک مقاله‌ی کاملا نسبی درباره‌ی آموزش بازی‌نامه نویسی است.

امروز صنعت بازیسازی به سویی گام بر می‌دارد که گیمر‌ها دیگر انتظار تماشای صحنه‌های تکراری و خسته کننده را ندارند. آن‌ها دوست دارند یک بازی خاص را تجربه کنند که در عین حال که یک بازی هیجان انگیز است، دارای روایت داستانی فوق‌العاده هم باشد. پس باید برای عرضه‌ی یک داستان قوی، دارای ذهن و خلاقیت خاص و قوی هم بود. در واقع برای نویسنده شدن، فقط اینکه خودکار به دست بگیریم و خوب بنویسیم کافی نیست. باید خلاقیت داشته باشیم تا جمله‌های کلیشه‌ای و یک دنیای کلیشه‌ای را به تصویر نکشیم.

ابتدا باید درباره‌ی این واژه صحبت کنیم. «بازی نامه» نوشته‌ای است که نویسنده، تمام اجزای مورد نظرش را که می‌خواهد در بازی پیاده شود بر روی کاغذ می‌نویسد و آن‌ها را تقدیم برنامه نویس‌ها می‌کند. در واقع یک بازی‌نامه نویس نباید حتما یک نویسنده‌ی فوق‌العاده باشد چون هیچ ناشری علاقه‌ای به چاپ یک بازی‌نامه ندارد. چرا که بازی‌نامه تا وقتی که تبدیل به یک بازی نشود هیچ جذابیتی را به همراه نخواهد داشت. پس اگر بازی‌نامه نوشتید و آن‌را به دوستتان دادید تا آن‌را بخواند،‌ انتظار نداشته باشید تحسین شوید. چون باور کنید خواندن یک بازی‌نامه به شدت کسل کننده است.

بازی‌نامه با فیلمنامه فرق آنچنانی ندارد. اما بازینامه به شدت پیچیده تر است. در فیلمنامه شما باید با توجه به دنیای اطراف خاصتان و یک دنیای محدود که در ذهنتان می‌گنجد بنویسید، در واقع مثلا صحنه‌ی برخورد دو شخصیت و دیالوگ‌های رد و بدل شده‌شان در یک پارکینگ. مثلا ما می‌دانیم که در یک پارکینگ،‌ معمولا ماشین‌های زیادی وجود دارند. بعضی چراغ ها روشن هستند و بعضی دیگر خاموش. پس در فیلمنامه شاید فیلمنامه نویس نخواهد وارد جزئیات شود و بیشتر بر روایت داستان بازی پافشاری کند. اما در بازینامه نویسی این قضیه صدق نمی‌کند. بازینامه نویس باید تمام جزئیات قابل بازی در محیط را با تمام جزئیات بنویسد. مثلا باید بنویسد که شخصیت اصلی بازی می‌تواند بر روی کدام یک از وسایل مهم آن مرحله‌ی خاص کلیک کند و با کلیک بر روی هرکدام از آن‌ها چه پیامی را دریافت می‌کند. همه‌ی این‌ها بر عهده‌ی نویسنده‌ی بازینامه است. پس قطعا می‌توان خیلی ساده اذعان کرد بازی‌نامه نویسی با اینکه از فیلمنامه نویسی جدا نیست و شباهت‌های زیادی با هم دارند اما بسیار سخت تر و پیچیده تر است.

خوب… حالا سعی می‌کنیم که به کمک هم یک بازی‌نامه بنویسیم.

مرحله‌ی اول: داشتن یک ایده‌ی خوب: 

همه‌ی ما در ذهنمان داستان‌های جالبی داریم. بیایید با هم روراست باشیم. قهرمان اصلی همه‌ی این داستان‌ها هم خودمان هستیم. برای جذابیت بیشتر این داستان هم همیشه یک دختر زیبا در بازیمان هست که یا باید او را نجات بدهیم یا با قهرمان بازی‌هایمان او را تحت تاثیر قرار دهیم. اکثر اوقات هم این داستان‌ها بعد از دیدن یک فیلم، خواندن یک رمان و یا بعد از تجربه‌ی یک بازی مهیج به سراغمان می‌آید.

پس خیلی ساده است. ما برای داشتن ایده‌های خوب، باید سعی کنیم چشم‌هایمان را باز کنیم. خوب ببینیم و خوب بشنویم. مثلا شنیدن خاطره‌ای از سمت پدربزرگ یا مادربزرگمان هم شاید بتواند جرقه‌ی بزرگی برای یک بمب باشد. اگر شما یک نویسنده‌ی واقعی باشید، هرگز به ذهنتان اعتماد نمی‌کنید. هرجا که می‌روید یک دفترچه و قلم در اختیار دارید تا هر نکته‌ی جالبی را که می‌بینید را یادداشت کنید و به موقع از آن‌ها استفاده کنید.

برای خلق یک اثر، از یک داستان کوتاه تا یک رمان چند جلدی، باید یک ایده‌ی خوب و جدید داشته باشیم. حتما می‌پرسید که همین الان گفتیم از تجارب استفاده کنیم و این یعنی تقلید… اما خیر دوست عزیز. به هیچ عنوان اینطور نیست. گاهی اوقات بازسازی ایده‌های قدیمی فوق‌العاده می‌شود. اگر بتوانیم با یک روایت خوب آن‌را به تصویر بکشیم. از آن گذشته، ما گفتیم از ایده‌های مختلف استفاده کنیم. یعنی مثلا یک ایده‌ی جالب مثل دنیای رویایی که کریستوفر نولان در فیلم Inception به تصویر کشید را با خاطره‌ای که از پدبزرگتان شنیده‌ای ادقام کنید و رو دست کریستوفر نولان بلند شوید. باور کنید می‌توانید!

پس خوب فکر کنید، آسان ترین و مهم ترین بخش نوشتن، داشتن یک ایده‌ی خوب است.

مرحله‌ی دوم: نوشتن یک نسخه‌ی انحصاری از داستان مورد نظرتان

خیلی مهم است که بتوانید همه‌ی آنچه که می‌خواهید را به نثر بنویسید. یعنی تمام خلاقیت موجودتان برای ابداع یک داستان را باید در هنگام نوشتن نهایی بازینامه پیش رویتان داشته باشید. سرسری به این موضوع نگاه کنید. یک رمان بخوانید و ببینید چه‌قدر راحت می‌توانید آن را تبدیل به یک فیلمنامه کنید. چون از اول تا آخرش را می‌دانید و این کار سختی برایتان نیست تا با ایجاد گره‌های متعدد بدون ترس از اینکه چطور این گره‌ها را باز کنید، به هیجان بیشتر بازی کمک کنید. پس اگر ایده‌ای دارید بدون عجله از اول تا آخرش را بر روی کاغذ بنویسید. مهم نیست خوب می‌نویسید یا نه. یا اینکه غلط املایی دارید. نگارش این نوشته مهم نیست. فقط یک چیزی بنویسید که بتوانید با یک نگاه به آن از چند و چون داستانتان با خبر شوید. این مرحله‌ی بسیار مهمی است. چون ذهنتان را در هر لحظه برای هر نقطه‌ای از بازی یاری می‌دهد.

مرحله‌ی سوم: تاریخی از دنیای مورد نظرتان بنویسید

در بازینامه نویسی، دنیای اطراف بسیار مهم است. یعنی نیمی از داستان باید با توجه به همین نکته نوشته شود. چون تاثیر مستقیم محیط بر روی شخصیت در همه‌ی فیلم‌ها و بازی‌ها دیده می‌شود. شاید شما بخواهید از دنیایی بنویسید که در آن بعد از یک جنگ مهم اتمی رخ داده باشد. پس بهتر است از تاریخ آن بنویسید تا از دنیایتان با خبر باشید و آن را به بازیساز‌ها بدهید تا بتوانند با توجه به آن تاریخی که شما نوشته‌اید، دنیایی هرچه نزدیک تر به دنیایی که در ذهنتان است را ترسیم کنند.

مرحله‌ی چهارم: تهیه‌ی یک فلوچارت برای کل بازی

خب فلوچارت چیست؟ همین که در عکس می‌بینید. در واقع شخصیت اصلی بازی شما، باید انتخاب‌های مختلفی انجام دهد. با هر کدام از این انتخاب‌ها، شخصیتتان راه جدیدی به سوی هدفش باز می‌کند. پس خوب است که شما همه‌ی راه‌های ممکن را بر روی یک فلوچارت ترسیم کنید تا بتوانید بهتر از پس نویسندگی برآیید و از سویی دارای نظم بهتری باشید.

مرحله‌ی پنجم: خلق مراحل جانبی

بیشتر بازی‌ها برای آنکه بیشتر مخاطب را سرگرم کنند، از مراحل جانبی استفاده می‌کنند. شما هم حتما باید این موضوع را در نظر داشته باشید. پس قبل از شروع نوشتن یک بازی‌نامه در صورتی که دوست دارید از مراحل جانبی در بازیتان استفاده کنید باید به صورت کلی آن‌ها را در کنار نوشتن داستان اصلی بازی، یادداشت کنید.

مرحله‌ی ششم: خلق شخصیت‌های مورد نظر و نوشتن کامل بیوگرافی تک تک آن‌ها برای بازیسازان

این بخش بسیار مهمی است. همه‌ی ما وقتی حرف از بازی Batman‌ می‌زنیم، Joker در ذهنمان زنده می‌شود. می‌گوییم Far Cry، می‌توانیم Vaas را تجسم کنیم. پس برای آنکه بازیتان بتواند در خاطره‌ها باقی بماند باید شخصیت پردازی قویی داشته باشید. پس باید همه‌ی شخصیت‌های اصلیتان را، چه بد چه خوب، با مشخصات کامل و حتی بیوگرافی آن‌ها، از اینکه چه بوده‌اند و چه شده‌اند بنویسید. این بخش بسیار مهمی است. شما می‌خواهید یک دنیا را ترسیم کنید که همه چیزش با خود شماست! پس باید به همه‌ی جزئیات توجه کنید. همه‌ی شخصیت‌هایتان باید دارای یک گذشته‌ی خاص باشند که در حین بازی از آن پرده‌برداری شود. پس این مرحله‌، مرحله‌ی بسیار مهمی است.

مرحله‌ی هفتم: تقابل بین شخصیت اصلی و قابل بازی را با دیگر شخصیت‌ها بنویسید

سعی کنید نگاه کلیتان را در همه‌ی مراحل حفظ کنید. خودتان را صاحب یک سرزمین بدانید. این سرزمین داستانتان است. همه چیز بر عهده‌ی شماست. هرچه پیچیده تر کار کنید کارتان بهتر می‌شود. اما اگر این پیچیدگی شما را هم بپیچاند آنوقت است که در سرزمینتان هرج و مرج بیداد خواهد کرد. پس بهتر است جزئیات را با منطق و با سرعتی بسیار پایین از نظر بگذرانید.

سپس درباره‌ی تقابل شخصیت‌ها با هم بنویسید. بازیساز‌ها باید بدانند که رابطه‌ی شخصیت‌ها چگونه است. شخصیت‌های داستانتان گاه و بیگاه در بازی ظاهر می‌شوند و عرض اندام می‌کنند. شما باید برای بازیساز‌ها توضیح دهید که این ارتباط‌ها در هر بخش چگونه است. پس این ارتباط‌های احتمالی شخصیت‌ها با هم را نیز یادداشت کنید.

مرحله‌ی هشتم: همه‌ی کات سین‌های موجود را یادداشت کنید

کات سین‌ها (Cut Scenes) بخش‌هایی از بازی هستند که بعد از انجام بخش مهمی از بازی به صورت انیمیشن به تصویر کشیده می‌شوند. این بخش می‌تواند بعد از انجام چالش‌ها یا Challenge ‌های خاصی در بازی هم اتفاق بیفتد. نوشتن این بخشها بیشترین شباهت را به فیلمنامه دارد.

مرحله‌ی نهم: چند قدم به عقب بروید!

نگاهی دوباره به آنچیز‌هایی که نوشته‌اید بیاندازید. سعی کنید همه‌ی سوراخ‌های ممکنش را پر کنید و مطمئن شوید شخصیت‌ها را آنطور که می‌خواستید به نثر کشیده‌اید. گیمر از سوراخ‌ در داستان آزار می‌بیند. پس سعی کنید مخاطبتان را آزار ندهید. با تشکر از شما…

مرحله‌ی دهم: بازی‌نامه‌تان را بنویسید!

بعد از انجام نه مرحله‌ی فوق، دهمین مرحله شروع به نوشتن بازینامه است. نوشتن بازینامه در یک چهارچوب خاص شکل می‌گیرد. قبل از اینکه بخواهید نوشتن بازینامه‌ی اصلی را شروع کنید، باید به این نکته توجه داشته باشید، که شما برای بازیسازان و برنامه نویسان بازینامه را می‌نویسید. نه برای خواننده‌ی فیلمنامه‌تان. پس سعی نکنید در نوشتنتان هیجان را به خواننده انتقال دهید. بیشتر سعی کنید با عرضه‌ی تمام جزئیات به بازیسازان، آن ها را از همه‌ی جوانب با خبر کنید تا بتوانند با خیالی آسوده به ساختن بازی اقدام کنند. بیشتر به فکر هیجان انگیز تر کردن بازی باشید. پس این نکته را هرگز فراموش نکنید.

برای نوشتن بازینامه، شما در این بخش ماری تقریبا مشابه با فیلمنامه نویسی در پیش دارید. اما دیگر به جای توضیج صحنه در سه کلمه، باید آن محیط را به خوبی توصیف کنید.

برای مثال، یک مرحله از یک بازی را برایتان به صورت بازینامه آورده‌ایم: (از سایت stormthecastle.com)

مرحله‌ی اول «کتابخانه»:
این مرحله این امکان را می‌دهد که شخصیت با محیط کتابخانه بیشتر آشنا شود.
هدف این مرحله: مرتب کردن کتاب‌های بی‌عنوان در اتاقک برج

یادداشت‌هایی برای برنامه‌نویس‌ها:
پنج اتاق مهم در این مرحله وجود دارد:
اتاق اصلی
The Card Catalog Room
اتاقک برج
The Observatory (آزمایشگاه)
The Employee Lounge (اتاق کارکنان)

وسایل مهم در این مرحله:
دسته کلید در اتاق اصلی
کلید آزمایشگاه
کلید اتاقک برج
مبل در اتاق کارکنان
کتابی که نادیا حمل می‌کند
در قفل شده به زیر زمین
میز مطالعه در آزمایشگاه
Card Catalog

نقش و جای هرکدام از وسایل:

اتاق اصلی: جای دسته کلید
The Card Catalog Room: جایگاه Card Catalog
اتاق برج: آخرین جایی که نادیا کتابش را حمل می‌کند
آزمایشگاه: جای میز مطالعه
اتاق کارکنان: محل وجود مبل مورد نظر
دسته کلید در اتاق اصلی، شامل کلید آزمایشگاه می‌شود.
کلید آزمایشگاه، در آزمایشگاه را باز خواهد کرد که در اتاق اصلی و در دسته کلید‌ها پیدا شده بود.
کلید اتاقک برج: در اتاقک برج را باز می‌کند: که از داخل میز مطالعه در آزمایشگاه پیدا شده بود.
مبل در اتاق کارکنان: این پیغام را به نمایش در می‌آورد: «محل مناسبی برای استراحت و خواندن» (این بخش در مرحله‌ی بعد مهم خواهد بود.)
کتاب‌هایی که نادیا حمل می‌کنند: این پیغام را نشان می‌دهند: «کتاب‌های مرتب نشده»
در قفل شده به زیرزمین: این پیغام را نشان می‌دهد: «در قفل است». مهم برای مراحل بعد.
میز مطالعه در آزمایشگاه: شامل کلید اتاقک برج.
Card Catalog: دارای نقش مهمی از بازی، در این زمان امکان ذخیره شدن بازی را می‌دهد. نقش‌های دیگری با پیشروی در بازی به آن اضافه می‌شود. اگر بر روی کتاب نادیا کلیک شود چنین پیغامی را به نمایش در می‌آورد: «کتاب‌های منظم نشده در اتاقک برج ذخیره شده‌اند»

و این هم مثالی دیگر: (صحنه‌ای از یک مرحله)

صحنه‌ی۱:

مکان: کلیسایی تاریک با شیشه‌های رنگی. یک شخصیت غیر قابل بازی (برای سادگی به آن‌ها NPC‌ گفته می‌شود.) در اتاق اصلی در کنار یک سنگ زانو زده است.

موسیقی: موسیقی ملایمی در پس زمینه به گوش می‌رسد که صحنه را معرفی می‌کند.

شخصیت‌ها: بازیکن اصلی، NPC به نام Thomas، هفت موجود عجیب
هدف: پیدا کردن راه مخفی زیرزمینی.

اکشن: شخصیت اصلی باید با توماس تماس پیدا کند. در این لحظه کات سین(۱) به نمایش در می‌آید که توماس به سمت هفت موجود عجیب می‌رود. شخصیت اصلی باید با آن موجودات مقابله کند و سپس مجددا با توماس صحبت کند.

فلوچارت: هیچ انتخابی شکل نگرفته. اگر شخصیت اصلی موجودات را از بین ببرد، آنگاه توماس راه مخفی را نشان می‌دهد و گیمر به مرحله‌ی بعد می‌رود. اما اگر شکست بخورد، کات سین مرگ، (کات سین ۱۱) نشان داده می‌شود و سپس منوی «تلاش مجدد» ظاهر می‌شود.

یادداشت: بازیکن در کلیسا راه خروجی ندارد. تنها راه ممکن ایجاد ارتباط با توماس است. موجودات متفرقه‌ی دیگر می‌توانند وقتی ظاهر شوند که گیمر در مکان‌های مختلف کلیسا، قبل از ارتباط با NPC، به گشت و گذار مشغول است.

پایان صحنه.

البته نویسنده‌ها سبک های مربوط به خودشان را در نوشتن دارند. این تنها مثالی بود که به شما درباره‌ی درک موضوع بیشتر کمک کند. شما می‌توانید در بخش‌های مختلفی از این کات سین‌ها، و یا برخورد با NPC‌ها، دیالوگ‌های رد و بدل شده را با توجه به خلاقیت‌های خودتان تعبیه کنید و بنویسید. این هم بر عهده‌ی نویسنده است. این دیالوگ‌ها می‌توانند در زمان توضیح همان صحنه نوشته شوند.

به پایان این مقاله‌ی آموزشی رسیدیم.

امیدوارم شما از این مقاله استفاده‌ی لازم را برده باشید. به هر ترتیب این یک مقاله‌ی کوچک بود تا شما را با گوشه‌ای از بازینامه نویسی آشنا کنیم. در ذیل چند کتاب کامل و قوی نام می‌برم که برای اطلاعات بیشتر از بازینامه نویسی حتما مفید خواهند بود:

Professional Techniques for video game writing

Writing For Video Games

The Ultimate Guide to Video Game Writing and Design – نویسنده‌های این اثر از نویسندگان بزرگ صنعت بازیسازی هستند.

Writing For Video Game Genres: From FPS to RPG

متاسافانه کتاب‌هایی که به زبان فارسی و در این زمینه موجود باشد را پیدا نکردم. اگر شما موفق به پیدا کردن آن شدید خوشحال می‌شویم که ما را هم در جریان بگذارید.

به هیچ عنوان انتظار نداشته باشید با خواندن این مقاله‌ی نیمچه آموزشی بتوانید یک بازینامه نویس شوید. بلکه ما فقط سعی کردیم شما را با گوشه‌ای از آن آشنا کنیم. بازینامه نویسی به شدت پیچیده است. البته به اندازه‌ی فیلمنامه نویسی، ملزم به رعایت بسیاری از چهارچوب‌ها نیستید. اما به هر ترتیب چهارچوب‌هایی خاص برای نظم بخشیدن به اثرتان وجود دارد که باید مورد توجهتان قرار گیرد.

در تلاشم که در صورت امکان، به زودی یک کتاب رایگان و جامع در این زمینه آماده کنم. اگر شما در این امر موفق بوده‌اید خوشحال می‌شویم که کتاب‌هایتان را با ما به اشتراک بگذارید.