آیا بازی های ویدیویی واقعا گران‌تر شده‌اند؟

بسیاری از بازیکنان از نرخ فعلی بازی های ویدیویی خوشحال نیستند. در این مقاله سعی می‌شود تا به مسئله‌ی ارزش‌گذاری بازی‌ها پرداخته شود.

ما همیشه فکر می‌کنیم که از ارزش واقعی یک کالا باخبریم. این موضوع معمولا بیش از آن‌که ریشه در منطق داشته باشد، از احساسات‌مان جهت می‌گیرد. وقتی صحبت از بازی‌های ویدیویی می‌شود، ما معمولا با تکیه بر احساس‌مان، راجع به قیمت واقعی‌اش اظهار نظر می‌کنیم. متاسفانه معضل تورم، مسئله‌ای است که این نوع قیمت‌گذاری را دچار مشکل می‌کند.

تورم اخیراً به یک مشکل جهانی تبدیل شده است. هیچ کشوری از این معضل در امان نبوده و مسائلی از قبیل افزایش نرخ بهره و تقاضا، باعث بغرنج‌تر شدن آن شده‌اند. این موضوع که کالاهایی با قیمت ثابت دچار تورم می‌شوند، این روزها به مسئله‌ای طبیعی تبدیل شده است.

در شرایط فعلی، نرخ تورم در بریتانیا در حالتی قرار دارد که در جریان چهار دهه‌ی اخیر بی‌سابقه بوده و در آستانه‌ی دو رقمی شدن است. ما تاثیرات تورم را در کسب‌و‌کارهای مختلف می‌توانیم ببینیم. نرخ کالاها و غذاها، پیوسته در حال افزایش است‌. مک‌دونالد (McDonald) برای اولین بار در ۱۴ سال اخیر، قیمت‌هایش را بالا برده و Amazon Prime نیز برای اولین بار در هشت سال گذشته، چنین تصمیمی گرفته است. حتی در حوزه‌ی تکنولوژی که معمولا قیمت‌ها در حال نزول هستند، شرایط متفاوتی را در حال حاضر شاهد هستیم. متا (Meta) اخیراً اعلام کرد که قیمت هدست‌های خود را ۱۰۰ دلار افزایش خواهد داد (هرچند این تصمیم متا، دلایل دیگری غیر از تورم می‌تواند داشته باشد) و سونی نیز قیمت پلی استیشن ۵ را در برخی مناطق افزایش داد. اما برگردیم سراغ بازی‌های ویدیویی؛ تجربه ثابت کرده که وقتی قیمت بازی‌های قدیمی افزایش می‌یابد، مشکلی جدی وجود دارد. آیا می‌توانیم متصور باشیم که قیمت ۶۹.۹۹ دلاری بازی‌های پلی استیشن و ایکس باکس، در آینده‌ی نزدیک بیش از این هم افزایش پیدا کند یا خیر؟ به نظر می‌رسد که این اتفاق به این زودی‌ها رخ نخواهد داد، اما در این شرایط، هیچ‌چیز بعید نیست. اگر قیمت‌ انرژی و کالاهای مختلف به سیر تصاعدی خود ادامه دهند، آیا نمی‌توان انتظار داشت که توسعه‌دهنده‌های بازی‌های ویدیویی نیز اقدام به افزایش قیمت آثار خود کنند؟

متاسفانه این مقاله قادر نیست به این سوال پاسخ دهد. بیایید احساس‌مان برای ارزش‌گذاری روی بازی‌های ویدیویی را برای لحظه‌ای کنار بگذاریم و به صورت منطقی به این سوال پاسخ دهیم: بازی‌های رایانه‌ای در حال حاضر، در قیاس با سال‌های گذشته، تا چه میزان گران‌تر شده‌اند؟

برای پاسخ دادن به این سوال، از آنالیز رابرت گروسو (Robert Grosso) که در قالب تعدادی گراف نوشته شده است، استفاده می‌کنیم.

در جریان پنج تا هفت سال گذشته، نرخ بازی‌های ویدیویی پیوسته در حال افزایش بوده‌ است. این موضوع را در گراف شماره‌ ۱ می‌توانید مشاهده کنید. به نظر می‌رسد که این مسئله، به صورت مستقیم با پیشرفت تکنولوژی و افزایش کیفیت گرافیکی بازی‌ها ارتباط دارد. در بازه‌ی زمانی بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۱، شما می‌توانستید در ازای ۴۹.۹۹ دلار، اقدام به تهیه‌ی بازی مورد علاقه خود کنید؛ اما در سال ۲۰۰۵ با عرضه‌ی ایکس باکس ۳۶۰ و پلی استیشن ۳، قیمت بازی‌های ویدیویی ۱۰ دلار افزایش یافت.

این‌ موضوع که قیمت‌ها در گذر زمان سیر تصاعدی داشته‌اند، یک حقیقتِ واضح است. با توجه به کیفیت بالای کنسول‌های مدرن، مقدار هزینه و مدت زمانی که صرف تولید عناوین جدید می‌شود و همچنین نرخ تورم، افزایش قیمت بازی‌ها طبیعی به نظر می‌رسد‌.

این گراف نشان می‌دهد که یکی از بازی‌های کنسول Atari 2600 در سال ۱۹۷۷، در حال حاضر ممکن بود بیش از ۲۰۰ دلار باشد.
با گذر زمان، قیمت عناوین مختلف به صورت نسبی کاهش پیدا می‌کند‌. بازی‌های ایکس باکس وان و پلی استیشن ۴ که در سال ۲۰۱۳ با قیمت ۵۹.۹۹ دلار در خرده‌فروشی‌ها در اختیار بازیکنان قرار می‌گرفتند‌، در سال ۲۰۲۲ با درنظر داشتن نرخ تورم، باید ۷۶.۳۰ دلار قیمت‌گذاری می‌شد‌ند. حتی بازی‌هایی که در سال ۲۰۲۰ برچسب قیمت ۶۹.۹۹ دلاری داشتند، در حال حاضر ممکن بود قیمت‌شان ۸۰.۱۳ دلار باشد. این موضوع، نمایان‌گر افزایش قیمت ۱۴ درصدی بازی‌ها است.

دیده می‌شود که با وجود افزایش قیمت عناوین مختلف از نظر عددی، در صورتی که نرخ تورم را در نظر بگیریم، بازی‌ها در واقع ارزان‌تر شده‌اند.
در بازه‌ی زمانی بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۲۰۲۰، قیمت نسبی بازی‌ها، کاهش ۲ درصدی را نشان می‌دهد. این مسئله‌ را در گراف شماره‌ی ۳ می‌توانید مشاهده کنید.

اگر قیمت بازی‌های عرضه شده در سال ۱۹۷۷ برای کنسول Atari 2600 را با توجه به نرخ تورم در سال ۲۰۲۲ تعدیل کنیم، بازی‌های امروزی باید ۴ برابر حالت فعلی قیمت می‌داشتند‌. این در حالیست که بازی‌های کنسول Atari Jaguar که در سال ۱۹۹۳ منتشر شدند، با در نظر گرفتن نرخ تورم، قیمت‌شان باید دو برابر حالت فعلی می‌بود. قیمت نسبی بازی‌ها ( قیمت با در نظر داشتن نرخ تورم) در دهه‌ی ۹۰ سیر نزولی داشته و همزمان با عرضه‌ی نسل جدید کنسول‌ها در سال ۲۰۲۰، به قیمت مطلق بازی‌ها (قیمت بدون درنظر گرفتن نرخ تورم) نزدیک شده است. این موضوع نمایان‌گر این است که پیشرفت تکنولوژی، افزایش میزان بهره‌وری و همچنین ارزش‌های مقرون به صرفه‌تر، بعد از چهار دهه روی قیمت بازی‌های رایانه‌ای موثر بوده‌اند. خبر خوب این است که این روند، یک سیر نزولی را تجربه نموده است.

جدای از نرخ کالاها و منابع انرژی، افزایش روتین قیمت‌ اجناسی که در زندگی روزمره استفاده می‌کنیم بعضا برای چندین سال، یک قیمت ثابت دارند. این موضوع به پیش‌بینی قیمت کالاهای تولیدی، خواسته‌های مشتری و برنامه‌ریزی در عرصه‌ی سرمایه‌گزاری مرتبط است. اما باید در نظر داشت که در زمان افزایش نرخ تورم، این حس قطعیت ممکن است دچار مشکل شود.
مشتریان همیشگی بازی‌های ویدیویی معمولا پیش از خرید یک عنوان، از قیمت حقیقی آن اطلاع داشته و به همین دلیل، توسعه‌دهنده‌ها از افزایش قیمت کالاهای تولیدی خود که توسط MSRP یا Manufaturer’s Suggested Retail Price به آن‌ها پیشنهاد می‌شود، پرهیز می‌کنند.
فشار تورم روی هزینه‌های تولید یک بازی، در ابتدا برای چندین سال تحمل شده و این موضوع تا زمانی که مسئله‌ی افزایش قیمت بازی‌ها به امری اجتناب‌ناپذیر تبدیل شود، ادامه دارد.

قیمت بازی‌های AAA ایکس باکس سری ایکس/اس و پلی استیشن ۵، در حال حاضر برابر با ۶۹.۹ دلار است. بیایید فرض را بر این بگذاریم که این ارزش‌گذاری، بر مبنای هزینه‌ی تولید، کسب درآمد برای ناشرین و با توجه به سطح تقاضا، مناسب‌ترین قیمت در شرایط فعلی محسوب می‌شود. حال بیایید با توجه به این قیمت، به این سوال که قیمت بازی‌های فعلی در گذشته ممکن بود به چه اندازه باشد پاسخ دهیم.

گراف شماره‌ی ۴، نمایان‌گر این است که یک بازی ۶۹.۹۹ دلاری در شرایط فعلی، در گذشته چه قیمتی می‌توانست داشته باشد.

در سال ۱۹۷۷، قیمت یک بازی ۶۹.۹۹ دلاری، ممکن بود طبق معیارهای فعلی چیزی در حدود ۳۴۰ دلار باشد. با در نظر داشتن نرخ تورم، در سال ۲۰۱۲ بازی‌های فعلی می‌توانستند نرخی کمتر از ۲۰۰ دلار داشته باشند.

با این‌که ارائه‌ی این آمار و ارقام جالب به نظر می‌رسد، اما مسئله‌ی مهم‌تر این است که این داده‌ها، ارزش قیمت نسبی در قیاس با قیمت مطلق را به ما نشان می‌دهند. با این‌حال، مشکل این است که مردم به صورت نسبی فکر نکرده و در مسئله‌ی قیمت‌گذاری، همواره قیمت مطلق را مد نظر می‌گیرند. در حالت عادی، وقتی قیمت‌ها افزایش می‌یابند، ما قیمت فعلی را با قیمت موجود در گذشته مقایسه کرده و بر اساس آن اظهار نظر می‌کنیم. با این حال، آمار و ارقام نمایان‌گر این حقیقت هستند که قیمت مطلق بازی‌ها نیز در حال کاهش یافتن هستند.
گراف ۵، نمایان‌گر نرخ قیمت‌ بازی‌ها در بازه‌ی زمانی بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ است‌. اطلاعات موجود در این گراف از ISFE گردآوری شده‌اند.

دیده می‌شود که قیمت بازی‌های کنسول‌های پلی استیشن ۴، ایکس باکس وان و نینتندو سوییچ، یک کاهش واضح را تجربه کرده‌اند. این اتفاق دلایل بسیاری دارد؛ برای مثال، این‌که تعداد بسیاری از بازی‌های ارزان قیمت روی کنسول‌های ایکس باکس و پلی استیشن ۴ در حال فروش هستند و همزمان با عرضه‌ی بازی‌های جدید، تقاضا برای بازی‌های قدیمی کاهش می‌یابد. با در نظر گرفتن این فاکتورها، کماکان دیده می‌شود که روند تغییر قیمت‌ها، در یک جهت یکسان روی می‌دهد‌. این پدیده را در قیمت فروش بازی‌های دیجیتالی که در گراف ۶ نمایش داده شده است نیز می‌توانید مشاهده کنید.

از سوی دیگر، باید در نظر داشته باشید که نرخ درآمد سالانه‌ در بریتانیا در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱، با رشد ۱.۹ درصدی در CAGR همراه بوده است. این موضوع را در گراف شماره‌ی ۷ می‌توانید ببینید‌. در نقطه‌ی مقابل، آمار مجموعی بازی‌های دیجیتالی و فیزیکی نینتندو، پلی استیشن ۴ و ایکس باکس وان با کاهش ۶.۴ درصدی در CAGR همراه بوده است. حال آن‌که همزمان با بهتر شدن وضعیت اقتصادی مردم، قیمت بازی‌ها به طور متناسب باید ارزان‌تر به نظر می‌رسید.

اما این داده‌ها با توجه به نرخ بالای تورم، نمایان‌گر چه چیزی هستند؟
برای بسیاری از خریداران، بازی‌ها کماکان گران‌قیمت هستند؛ حتی اگر بیش از گذشته قابل خرید باشند؛ علت این موضوع احتمالا به مفهوم کلمه‌ی ارزش در نزد خریداران برمی‌گردد.

بازی‌ای که در گذشته با قیمت ۶۰ دلاری می‌توانستید آن را خریداری کنید، امروزه با برخی بهبودهای بصری با قیمت ۷۰ دلار به فروش می‌رسد. از سوی دیگر، شبکه‌های اجتماعی روی بازیکنان فشار وارد می‌کنند تا در روز اول عرضه‌ی یک بازی، اقدام به خرید آن نمایند. از سوی دیگر، ناشرین بازی‌های ویدیویی از شکستن رکوردهای فروش خود سخن می‌گویند. بسته‌های الحاقی، سیستم خرید درون‌برنامه‌ای و وجود بازی‌هایی که در روز عرضه رایگان هستند، همه و همه باعث شده‌اند تا خرید در این شرایط در هر صورت و با هر قیمتی، گران به نظر برسد.

در چنین وضعیتی، یک ناشر عناوین ایکس باکس و پلی استیشن ۵، باید جسارت زیادی از خود نشان دهد تا ریسک کرده و قیمت محصول خود را به بیش از ۶۹.۹۹ دلار افزایش دهد؛ اما این جمله با توجه به نرخ فزاینده‌ی تورم، به این معنا نیست که چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. شاید به نفع ناشرین باشد که برای افزایش قیمت بازی‌ها، تا انتشار کنسول‌های نسل بعد صبر کنند؛ اما به هر ترتیب، طوری که پیش‌تر گفته شد، در حال حاضر هیچ اتفاقی بعید محسوب نمی‌شود.

این مقاله را با ذکر یک موضوع امیدوار کننده به اتمام می‌رسانم. برخی اقتصاددان‌ها می‌گویند که روند افزایش نرخ تورم متوقف خواهد شد. بیایید همه امیدوار باشیم تا این پیش‌بینی، درست از آب در بیاید.