نقد و بررسی فیلم Eternals؛ یک گروه شلخته

همیشه این بدبینی وجود داشته است که همکاری کارگردانی با دید شخصی و ایده‌هایی اورجینال مانند کلوئی ژائو با استودیویی به شدت کنترل کننده مثل دیزنی و استودیو مارول، اثری بلاتکلیف و ناخوشایند را تحویل می‌دهد. فیلم Eternals مهر تاییدی بر این دیدگاه است.

Eternals با باقی فیلم‌های دنیای مارول فرق می‌کند. چه در داستان، چه در چینش خط زمانی و حتی کاراکترها. و مهم‌تر از آن، زبان بصری. بردن بیشتر نماهای فیلم از کلان‌شهرها به دل مناظر طبیعی و پر کردن پرده نقره‌ای با مناظر عظیم طبیعی به جای آسمان‌خراش‌های آشنا، این امید را به وجود می‌آورد که در بین فیلم‌های کلون شکل استودیو مارول، نسیمی از منحصر به فرد بودن خواهد وزید. اما به جای آن مشکلات جدید ظاهر شدند. ما در فیلم‌های پاپ‌کورنی به تصمیمات عجیب و غیرمنطقی کاراکترها تنها برای رسیدن به نقطه مورد نظر داستان و استفاده نادرست از بعضی از شخصیت‌ها عادت کرده بودیم؛ اما بزرگ‌ترین مشکل جاودانگان، چیز دیگری است.

مهم‌ترین مشکل این فیلمِ دو ساعت و نیمی عدم وجود کشش لازم است. فیلم‌ با این همه کاراکتر متفاوت، خالی است! کنش‌های شخصیت‌ها کند است. بک‌استوری‌ها قطره چکانی است. فیلم گاهی مشغول دادن اطلاعاتی است که یا خودمان می‌دانیم و یا دوست نداریم بدانیم! هرچند که در سکانس‌هایی که روایت جلو نمی‌رفت، دوباره سعی بر تاکید جلوه بصری جدیدشان داشته‌اند و گهگاهی هم می‌شد دید که واقعا از کارهای ترنس مالیک الهام‌هایی گرفته شده است، اما منطقی نیست که انتظار داشته باشیم فیلمی از ماورل کامل رنگ و بوی مالیکی یا ویلنوویی به خود بگیرد. عجیب این است که چرا فیلم با این همه شخصیت این چنین خالی است. برای نگه‌داشتن چشم بیننده به پرده، خرده روایت‌هایی از شخصیت‌ها شکل می‌گیرد اما آنها تا به لحظات جذابی می‌رسند، با بی‌رحمی رها می‌شوند. مدیریت این همه روایت فرعی معلوم است که برای سازندگان بسیار دشوار بوده است. برای همین یک راه حل آشنا اتخاذ کردند؛ شخصیت‌ها در لحظات ناگهانی غیبشان می‌زند. خط داستانی دیوینت‌ها که ناگهان ناپدید می‌شود. و ما یک عالمه شخصیت‌ داریم که سرگردان هستند.

حضور کیت هرینگتون که در حد یک کامئو است و تنها برای صحنه پس از تیتراژ وجود داشت. شخصیت Kingo که دست به دامان کلیشه‌های نژادی است، جادویی‌تر از قدرت‌های جاودانگان در لحظات پایانی فیلم غیب می‌شود. Thena با بازی آنجلینا جولی، شخصیتی سردرگم است و می‌ماند. هرچند که فیلم سعی می‌کند به ما بگوید که مشکلش حل شد و به سرانجام رسید، اما چیزی ندیدیم. Druig نسبت به همه چیز جهت‌گیری قدرت‌مندی دارد اما نمی دانیم چرا! و حتی دیدگاه او هم آن چنان منطقی نیست. این مشکلی است که بسیاری از فیلم‌ها دارند. در یک سوم پایانی فیلم سعی می‌کند به هر زوری که شده، هر خرده روایتی را به سرانجام برسانند. Eternals هم به همین مرض دچار است. نیمی از گروه جاودانگان تنها برای خود می‌چرخند و جز چند مورد معدود، هیچ ارتباط درستی را بین آنها نمی‌یابیم. Eternals یک گروه نیستند، کنار هم قرار گرفتن آنها حتی در صحنه‌های اکشن هم آنچنان انرژی یک گروه را نمی‌رساند و ما تعاون یک دستی بین آنها نمی‌بینیم. برای این گروه از هم پاشیده، تیم بازیگری خوبی دست و پا کردند و هر از گاهی از هنر آنها می‌بینیم. بازی خوب بازیگران در صحنه‌هایی، قابل تقدیر است. شاید همین بازی‌ها باشد که به ما سرنخ می‌دهند که Eternals ژائو باید چه شکلی باشد.

فیلم سوالات مهم و قدیمی را پیش می‌کشد. خود را به تکامل انسان پیوند می‌دهد و جز این، حتی سفینه مینیمالیستی جاودانگان هم تماشاگر را یاد سنگ معروف ادیسه فضایی می‌اندازد. ارتباط مرگ و زندگی و تولد و نابودی، از تقابل‌های مضمونی این اثر است اما قبل از اینکه بتواند به آنها به روش خود پاسخ دهد، مشغول یک «بلاک باستر بودن» می‌شود و سعی می‌کند مخاطب را سرگرم نگه‌ دارد ولی در این کار هم ناموفق است و نبردهای پایانی ارضا کننده نیستند. در انتها، به سوالاتی که مطرح شد و تقابل‌هایی که پیش کشیده شد، مثل یک بچه دبستانی پاسخ می‌دهد. شاید Eternals باید از شخصیت‌های خود کم می‌کرد، روی موضوع خاصی متمرکز می‌کرد و بیهوده از این شاخه به آن شاخه نمی‌پرید و از تصمیم‌های احمقانه کاراکتر‌ها کم می‌کرد و بالاخره جواب سوالات را می‌داد.

Eternals بارها مجبور می‌شود که برای پیش‌برد داستان بدون زحمت بیشتر، ساده لوحانه نگاه کند و شخصیت‌ها احمق باشند. ضعف شخصیت‌پردازی زمینه‌ای می‌شود تا ما بسیاری از کنش‌های شخصیت‌ها را قانع کننده نیابیم. این اتفاق در بسیاری از آثار مارولی و غیر مارولی می‌افتد (مانند صحنه عصبانیت استارلرد از تانوس در فیلم Avengers : infinity war). این‌ موارد هستند تا فیلم زودتر تمام نشوند اما برای فیلمی که کارگردان آن برای فیلم Nomadland صاحب اسکار شده است و مصاحبه‌های هیجان‌آوری در مورد دیدگاه او به ساخت این فیلم منتشر می‌شد، خوب نیست. این سوالات و این خط‌های داستانی را باید صاحب اثر با تکینک و فرم پاسخ دهد نه زمان فیلم و تعداد صحنه‌های اکشن مورد نیاز. اصلا این شخصیت‌های پرت اجازه عمیق شدن در موضوع فیلم را نمی‌دهد. از یک جایی به بعد ما نبرد درونی کاراکترها را داریم؛ اما اصلا درون و بیرونی برای بعضی از این شخصیت‌ها ساخته نشده است. دوباره حس می‌شود که مفاهیمی مهم، برای یک کالای تجاری دور انداخته شده‌اند. اینکه چقدر کارگردان یا استودیو مقصر است معلوم نیست، اما مشخص است که فیلم تلاش می‌کند که اثر خوبی باشد.

جاودانگان، یک پتانسیل حیف شده است. فیلم برای صحنه‌های هیجان انگیز از ظرافت خاصی استفاده می‌کند. دیگر خبری از ریزش ساختمان‌های عظیم و انفجار‌های درهم و برهم نیست. روایت غیر خطی و جا به جایی بین زمان‌های مختلف گزینه خوبی برای این اثر بود. هرچند که به خسته کننده بودن آن افزوده است. اما این فیلم یک اثر خوب نبوده است که از ریل خود خارج شده، بلکه قبل از حرکت این پروژه هم می‌شد حدس زد که چنین می‌شود. Eternals در دل دنیای مارول، سعی می‌کند که به جهت جدیدی حرکت کند اما نه به مقصد می‌رسد و نه وظیفه فیلم‌های قبلی مارولی، یعنی سرگرم کننده بودن را انجام می‌دهد. اما اگر خرابه‌های این فیلم را کنار بگذاریم، می‌توانیم ببینیم که هسته این فیلم قرار بوده به چه شکل باشد. باید دید که آیا استودیو مارول قصد ادامه دادن این شاخه از یونیورس خود را دارد یا خیر و به چه سمتی خواهد رفت.