مقایسه‌ی مشخصات فنی Steam Deck با ایکس‌باکس سری ایکس و پلی‌استیشن ۵

پس از طیف قابل توجه‌ای از شایعات و انتظار، ولو (Valve) بالاخره از Steam Deck رونمایی کرد. Steam Deck یک رایانه‌ی قابل حمل است که از سیستم عامل SteamOS استفاده می‌کند. به گفته‌ی ولو Steam Deck قابلیت اجرای اکثر بازی‌های استیم را خواهد داشت. طبعا فرم فاکتور Steam Deck باعث شده تا بسیاری این کنسول را با نینتندو سوییچ مقایسه کنند. با این حال سیستم ولو بسیار قدرتمندتر از سوییچ بوده و باید روی پای خود بایستد. در این مقاله قصد داریم تا Steam Deck را با پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس سری ایکس مقایسه کنیم تا به قدرت واقعی آن پی ببریم.

CPU

Steam Deck از یک APU استفاده می‌کند که شامل CPU و GPU در یک واحد می‌شود. این APU به صورت اختصاصی توسط AMD توسعه یافته است. البته اساس آن معماری Zen 2 استفاده شده در کنسول‌های نسل نهمی است. این پردازنده مجهز به ۴ هسته بوده که بین فرکانس‌های ۲٫۴ گیگاهرتز و ۳٫۵ گیگاهرتز فعالیت می‌کنند. تفاوت Steam Deck با کنسول‌های نسل نهمی در تعداد هسته‌هاست. این کنسول‌ها همگی از پردازنده‌ای ۸ هسته‌ای استفاده می‌کنند. سرعت کلاک پردازنده در پلی‌استیشن ۵ حداکثر ۳٫۵ گیگاهرتز و در ایکس‌باکس سری ایکس حداکثر ۳٫۸ گیگاهرتز است.

به نظر می‌رسد که Steam Deck کمتر از نیمی از قدرت خام کنسول‌های جدید را دارد. خصوصا با توجه به اینکه این سیستم قابل حمل توانایی عملکرد حداکثری در بازه‌های طولانی را به خاطر محدودیت‌های باتری و گرمایی ندارد. البته باید خاطر نشان شد که این پردازنده از فناوری SMT شرکت AMD استفاده می‌کند که تعداد منطقی هسته‌ها را به ۸ تا افزایش می‌دهد. استفاده از این معماری تصمیم هوشمندانه‌ای از سوی ولو است. این مهم عملکرد تک‌هسته‌ای را هم بهبود می‌بخشد. به این ترتیب چه بازی‌هایی که از هسته‌های زیاد استفاده می‌کنند و چه بازی‌هایی که به کلاک‌های بالاتر نیاز دارند، می‌توانند از قدرت کامل پردازنده بهره‌مند شوند.

GPU

GPU این سیستم هم بر اساس معماری RDNA 2 طراحی شده است. این GPU در مجموع شامل هشت واحد پردازشی می‌شود که در کلاک‌های بین ۱ تا ۱٫۶ گیگاهرتز فعالیت می‌کنند. این ارقام قدرت خام GPU را به ۲ ترافلاپس می‌رسانند که طبعا از کنسول‌های جدید به طرز قابل توجه‌ای کمتر است. پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس سری ایکس هر کدام مجهز به ۱۰ و ۱۲ ترافلاپس قدرت خام هستند.

Steam Deck از یک APU استفاده می‌کند که پردازنده‌ای با معماری Zen 2 و گرافیکی با معماری RDNA 2 دارد.

البته می‌توان گفت که Steam Deck تا حدی با کنسول ضعیف‌تر مایکروسافت یعنی ایکس‌باکس سری اس قابل مقایسه است. آن کنسول از ۲۰ واحد پردازشی با فرکانس ۱٫۵۶۵ گیگاهرتز استفاده می‌کند که قدرت خام آن را به ۴ ترافلاپس می‌رساند. البته سنجش قدرت GPU صرفا بر اساس ترافلاپس همیشه دقیق نیست، اما در این زمینه هر ۴ دستگاه از یک معماری استفاده می‌کنند. البته باز هم باید اشاره کرد که Steam Deck با موانعی از نظر گرمایشی روبه‌رو خواهد شد که در کنسول‌های خانگی دیده نمی‌شوند.

حافظه

Steam Deck از ۱۶ گیگابایت حافظه‌ی LPDDR5 استفاده می‌کند که هم‌زمان توسط CPU و GPU قابل دسترس خواهد بود. این مهم شباهت زیادی از نظر معماری و اندازه به پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس سری ایکس دارد که از ۱۶ گیگابایت حافظه‌ی GDDR6 استفاده می‌کنند. البته استفاده از حافظه‌ی GDDR در کنسول‌ها به معنای پهنای باند بیشتر حافظه بوده که به GPU اجازه‌ی رسیدن به حداکثر پتانسیل را خواهد داد.

در زمینه‌ی حافظه‌ی ذخیره‌سازی باید گفت که Steam Deck در سه مدل متفاوت عرضه می‌شود. هر سه مدل مجهز به یک حافظه‌ی eMMC با ظرفیت ۶۴ گیگابایت هستند. اما دو مدل گران‌تر از یک SSD NVMe با ظرفیت‌های ۲۵۶ و ۵۱۲ گیگابایت هم استفاده می‌کنند. در حال حاضر از سرعت این SSDها خبر نداریم، اما می‌دانیم که آن‌ها از رابط PCIe نسل سوم بهره می‌برند. این در حالی است که کنسول‌های جدید همگی از SSD با PCIe نسل چهارمی استفاده می‌کنند. این SSDها در عین سرعت زیاد، قیمت بسیار بالایی هم دارند. تا حدی که حافظه‌ی ۱ ترابایتی اضافه‌ی ایکس‌باکس سری ایکس ۲۰۰ دلار قیمت دارد.

عملکرد

همه‌ی این اعداد و ارقام تا قبل از رسیدن به عملکرد نهایی بی‌معنی هستند. طبعا با توجه به کاستی‌های سخت‌افزاری نسبت به پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس سری ایکس، عملکرد فنی Steam Deck هم ضعیف‌تر خواهد بود. اما باید به این نکته توجه داشت که هدف ولو با این سیستم، ارائه‌ی یک تجربه‌ی ۷۲۰p دلپذیر است. البته اندازه‌گیری عملکرد اصلی بدون در دست داشتن خود سخت‌افزار و ابزار مناسب دشوار است. اما همیشه می‌توان موارد مشابه‌ای را در بازار رایانه‌های شخصی پیدا کرد. با این حال باید گفت که در زمان نگارش این مقاله، هیچ APUای با پردازنده‌ی Zen 2 و گرافیک RDNA 2 در بازار موجود نیست.

شاید Steam Deck در مقایسه با پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس سری ایکس بسیار ضعیف‌تر باشد، اما باید در نظر داشت که وضوح تصویر هدف این سیستم هم ۷۲۰p است.

نزدیک‌ترین APU به Steam Deck را می‌توان Ryzen 5 3400G دانست که مجهز به گرافیک Vega 11 و پردازنده‌ی ۴ هسته‌ای است. با چنین سیستمی و تنها ۸ گیگابایت رم DDR4 می‌توانید در تنظیمات Low به یک ۳۰ فریم بر ثانیه‌ی پایدار در بازی Control برسید. البته طبق ادعاهای AMD، تغییر معماری از GCN به RDNA 2 باید تا ۱٫۲۵ برابر عملکرد را بهبود ببخشد. باید به این نکته هم توجه داشت که ۳۴۰۰G یک پردازنده‌ی دسکتاپ بوده و توانایی حفظ سرعت کلاک ۴٫۲ گیگاهرتزی را برای مدت‌های طولانی دارد. این مهم باید با معماری بهینه‌تر Zen 2 در Steam Deck جبران شود.

در مجموع باید گفت که می‌توان انتظار عملکرد قابل قبول و حتی خوب را در بسیاری از بازی‌ها با وضوح تصویر ۷۲۰p بر روی Steam Deck داشت. هم‌چنین قابلیت شخصی‌سازی تنظیمات برخلاف کنسول‌ها، این اجازه را به بازی‌بازان خواهد داد تا به نتایج دلخواه خود برسند. نظر شما چیست؟ آیا Steam Deck گزینه‌ی خوبی برای یک کنسول قابل حمل است؟