بررسی تخصصی مادربرد گیمینگ ROG STRIX Z590 – E Gaming WiFi ایسوس – قسمت دوم

آنچه در قسمت قبل بررسی این مادربرد پرداختیم تنها معرفی کلی از این محصول بود تا کمی بیشتر با یکی از مقرون بصرفه و قدرتمندترین مادربردهای پلتفرم Z590 اینتل آشنا شویم؛ طی این بررسی به صورت کامل و فنی به تمام جزئیات مادربرد ROG STRIX Z590 – E Gaming WiFi خواهیم پرداخت تا تمامی المان های این محصول پس از خواندن کامل این نوشتار برای شما کاملا آشنا باشد. پس از آن نوبت به تست و عملکرد این مادربرد خواهد رسید تا ببینیم این گزینه اقتصادی اما بسیار قدرتمند ایسوس برای دسترسی به چیپست Z590 به موقع عمل چه حرفی برای گفتن دارد؟ پس درخواست داریم تا دستی بر گیرنده های خود نزنید و با تخصصی ترین بررسی Z590 در رسانه گیمفا همراه ما باشید.

آشنایی با پلتفرم Z590 و نسل یازدهم پردازنده‌های اینتل

اسم رمز راکت لیک (Rocket Lake) برای هر عاشق سخت افزاری که گفته شود، سریعا به یاد اینل نسل از مادربردها و پردازنده‌های جدید خواهد افتاد. این پلتفرم عرضه شده با پهنای باند ۸ گیگاترنسفر بر ثانیه، توان مصرفی ۶ وات، پشتیبانی کامل از اورکلاک برای پردازنده و حافظه‌های تصادفی DDR4 در پیکربندی ماژول‌های DIMM، رابط دو کانال برای حافظه‌ مادربردهای مبتنی بر این تراشه، سازگاری با گرافیک مجتمع یا همان iGPU و رابط سخت افزاری PCIe 4.0 همراه است. همچنین، این رابط سخت افزاری از نسخه قبلی خود (PCIe 3.0) نیز به صورت کامل پشتیبانی می‌کند.

مطابق با نقشه راهی که شرکت اینتل برای این نسل مشخص کرده است می‌توان به حداکثر ۲۴ خط ارتباطی PCIe برای این مادربرد دسترسی داشت. این موضوع نسبت به نسل گذشته به صورت اعدادی تفاوت چشمگیری ندارد اما نکته این است که پشتیبانی از PCIe 4.0 می‌تواند نرخ سرعت تبادل اطلاعات را به صورت قابل توجهی افزایش دهد. برای پورت‌های پین شده یا همان پورت‌های جلو کیس حداکثر ۱۴ درگاه ارتباطی USB وجود دارد که استانداردهای تصویر زیر به صورت کامل پشتیبانی می کند.

یکی از راهکارهای دیگر این تراشه برای تبادل سریع اطلاعات مربوط به پشتیبانی از Raid با حالت‌های ۰,۱,۵,۱۰(SATA) است. با این روش نیز می توان با استفاده از استاندارد ساتا چند ذخیره ساز را برای دسترسی به سرعت خواندن و نوشتن چند برابر بیشتری داشت. گفته می شود تنها تراشه خالی که به آن اشاره می کنیم قیمتی در حدود ۵۰ دلار دارد که البته خرید نوع خام آن کار منطقی نیست. در بخش شبکه نیز راهکار پرسرعت و محبوب WiFi6 دیده می شود که می تواند پهنای باند و ظرفیت بیشتری برای شبکه بی سیم فراهم کند. این موضوع ارتباط زیادی بر استانداردهای نصب شده توسط شرکت‌های سازنده مادربرد ندارد و در هر حالت شما پهنای باندی و چهار برابر ظرفیت بیشتر خواهید داشت و در بخش صوتی، اینتل از یک DSP برای پردازش سیگنال های دیجیتال استفاده کرده است تا مراحل بعد پردازش صدا به دست DAC های شرکت ثالث انجام شود.

نسل یازدهم پردازنده‌های اینتل مدت زیادی نیست که معرفی شدند؛ این پردازنده‌ها با برخورداری از قدرتمندترین die های ممکن برای رده mainstream می‌توانند قدرت و عملکرد بسیار خوبی را از خود نشان دهند. این نسل با استفاده از سوکت مشترک با نسل دهم که با نام LGA1200 شناخته می شود، قابل استفاده می باشد. همچنین این پردازنده‌ها از میزبانی دو تراشه H490 و Z590 و چیپست های جدید اینتل قابل راه اندازی هستند.

دست کم ۱۹ پردازنده جدید توسط اینتل معرفی شدند که در سری های Core i3، Core i5، Core i7 و Core i9 هستند. همانند همیشه عدد پس از حرف i هر چه بالاتر باشه، نشان دهنده بالا رده بودن سری است. این موضوع درباره مدل‌های مختلف نیز صدق می کند. در نسل یازدهم Core i9 11900K در حال حاضر قدرتمندترین پردازنده نسل یازدهم و پرچمدار این سری است. تمامی این پردازنده‌های اشاره شده با مادربرد ROG STRIX Z590 – E Gaming Wi-Fi سازگاری دارند.

با گذر از بسته بندی زیبا و متعلقات محصول که در قسمت قبلی به آنها اشاره شد، به سراغ نگاهی کلی به درگاه‌ها و ساختار این مادربرد خواهیم پرداخت.

ظاهر خشن و زیبای این مادربرد ایسوس خود می توانید دلیلی بسیار قوی برای تهیه این محصول باشد. هیت سینک های بزرگ تر نسبت به نسل قبل با ترکیب رنگ مشکی و رگه های موازی یکدیگر توانستند ظاهری زیبا را برای این مادربرد مخصوص بازی فراهم کنند. می توان گفت نسبت به نسل های گذشته، ایسوس تغییرات ظاهری بسیاری اعمال کرده است.

فرم فاکتور ATX این مادربرد شامل انبوهی از المان‌ها، تراشه ها و ریز تراشه‌هایی است. هر المان در این مادربرد وظیفه‌ای خاص برای خود دارد تا در نهایت مصرف کننده تمام قدرت، سرعت و کارایی را با دوامی مثال زدنی در اختیار بگیرد. قیمت ۳۸۰ دلاری نیز البته جزو نکاتی است که باید به آن توجه کرد.

این مادربرد گیمینگ با برخورداری از جدیدترین سوکت پردازنده LGA 1200 و مدار تغذیه ۲+۱۴ فاز دیجیتالی ساخته شده است و آماده‌ی میزبانی از پردازنده‌های نسل یازدهم Intel میباشد. ظاهر مشکی رنگ و رگه‌هایی که در هیت سینک‌ها دیده می‌شود، نمایی زیبا و خشن را برای هر سیستم گیمینگ فراهم می‌کند. نورپردازی RGB نیز در سه بخش هیت سینک VRM، هیت سینک بالایی سوکت M.2 و چیپست اصلی به کار گرفته شده است. این نورپردازی با استفاده از نرم افزار Armoury قابل شخصی سازی است و با ویژگی Aura Sync می‌توان تمام رنگ‌ها و جلوه‌های نورپردازی مادربرد را با دیگر قطعات متصل هماهنگ کرد.

چهار اسلات حافظه‌ی RAM با پشتیبانی از ماژول‌هایی با حداکثر فرکانس ۵۳۳۳ مگاهرتز، معماری دو کاناله و فناوری Optimem II وظیفه پشتیبانی از ماژول‌های حافظه اصلی DDR4 را دارند. سه سوکت M.2 دسترسی به حافظه‌های پرسرعت SSD را فراهم می‌کنند که دو اسلات اول دارای رابط PCIe4.0 هستند. همچنین این سوکت‌ها دارای هیت سینک برای جذب دما و حفظ کارایی این حافظه‌ها هستند. سه درگاه PCI-Express نیز رابط‌های اتصال کارت گرافیک برای این مادربرد هستند که درگاه اول و دوم به صورت PCI-E 4.0 و درگاه سوم PCI-E 3.0 است.

محافظ I/O از پیش نصب شده، هیت سینک یکپارچه برای مدار تغذیه و پوشش درگاه‌های پشتی مادربرد، اتصالات متنوع مانند هدرهای فن، هدرهای مخصوص پمپ واتر کولر و پورت‌های USB در قسمت پایین مادربرد بخشی دیگر از اتصالات ROG STRIX Z590-E Gaming را تشکیل دادند. یکی از ویژگی‌های جذاب و قابل توجه در این بخش، شبکه بی سیم WiFi6 دو بانده با استاندارد AX210 است.

مدار تنظیم فشار رگلاتور

در اصل این بخش حیاتی هر مادربردی است که ضمانت می دهد شما از نهایت کارایی پردازنده خود استفاده خواهید کرد، یا خیر. مدار تنظیم فشار رگلاتور با نام کوتاه VRM که مدار تغذیه نیر گفته می شود، وظیفه دارد تا توان مورد نیاز پردازنده شما را فراهم کند. این فراهم سازی چندین مرحله پیچیده را پشت سر خواهد گذاشت تا پردازنده نصب شده بتواند نهایت پتانسیل ممکن را داشته باشد. اجزایی که در این بخش حضور دارند شامل درایور، خازن، ماسفت، چوک و پایانه‌های اتصال هستند. مهندسی کاربردی، طراحی و کیفیت ساخت این قطعات می بایست بسیار بالا باشد تا در هنگام استفاده و پردازش های سنگین چه در بازی و چه در برنامه های خاص، کامپیوتر دچار مشکل ناپایداری نشود.

مدلی که روبروی ما است از مجموع ۱۶ فاز استفاده می کند که به صورت ترکیبی تمامی عملیات ها را انجام می دهند. این ترکیب از ۱۴ فاز اختصاصی برای پردازنده و ۲ فاز اختصاصی برای حافظه های اصلی تشکیل شده است. ایسوس در این مدار بسیار مهم از چوک‌هایی با آلیاژ مخصوص برای هسته‌ی فریت موسوم به MicroFine Alloy استفاده کرده است. این چوک ها حرارت کمتری از خود تولید کرده و در مجموع، جریان پایدار تر و موثرتری (نویز کمتر) را برای پردازنده فراهم می‌کنند. ظرفیت هر کدام از این چوک ها به ۷۰ آمپر می رسد. علاوه بر این خازن های FP10K Black-Metallic کمپانی ژاپنی Nichicon  که در دیگر مدل مادربردهای ایسوس نیز به کار گرفته شدند بخشی از مدار را تشکیل دادند. مطابق با اطلاعات موجود این خازن ها ESR پایینی داشته و طول عمر مفید آنها ۱۰,۰۰۰ ساعت تخمین زده می‌شود. این خازنهای پلیمری قابلیت کارکرد در دمای بسیار بالا و شرایط سخت کاری را دارند. برای توضیح بیشتر می‌توان گفت این خازنها در دمای استاندارد صنعتی ۱۰۵ سانتی‌گراد تست شدند.

چیپ صوتی SupremeFX

شرکت ایسوس همیشه علاقه زیادی به ری برند سازی قطعات حساس دارد. این سری نیز با یک کدک ری برند شده با نام SupremeFX و آمپلی فایر شرکت Savitech صدایی بی نظیر را توسط این مادربرد برای شما فراهم می کند. این قسمت از مادربرد به صورت کامل ساختاری مستقل دارد. همانطور که در ابتداری این مقاله اشاره شد، DSP یا همان تراشه پردازش صوتی سیگنال های صوتی صدا توسط پلتفرم آماده هستند و این مدار صوتی ایسوس است که با استفاده از این منابع اولیه، صدای نهایی که به گوش شما می رسد را تولید می کند. در حقیقت اینجا مرحله ای است که صدا تنها ۰ و ۱ است و هیچ ساختار دقیق تری برای انسان ندارد.

در این قسمت هر چه سیگنال های پردازش شده دقیق تر و بهتر توسط مبدل تغییر حالت دهند، صدای نهایی بسیار زیباتر خواهد بود. برای اینکه این قسمت به درستی انجام شود، ایسوس از تراشه های Essence استفاده کرده که کیفیت و دقتی بی نظیر برای تبدیل دارند. در اصل این تراشه ها DAC یا همان تراشه مبدل دیجیتال به آنالوگ هستند که همان سیگنال های ۰ و ۱ را به سیگنال آنالوگ تبدیل می کنند. مرحله بعدی ورود به کدک صوتی است که صدا قابل شنیدن را برای شما شکل می دهد. در اینجا SupremeFX همانند یک شاهکار دنیای صوتی با خازن‌های با کیفیتی همراه شده تا صدایی خاص را به گوش شما برساند. این بخش از کدک صوتی هشت کاناله جدید Realtek ALC 4080 به عنوان پردازشگر اصلی صدا مجهز شده است که می‌تواند خروجی استریو با نسبت سیگنال به نویز بیش از ۱۲۰ دسی بل (۱۲۰dB SNR) برای پخش صدا و ۱۱۰ دسی‌بل برای ضبط صدا از نوع استریو به ارمغان آورد.  تغییر مهم کدک جدید Realtek به پخش صدا با نمونه گیری ۳۸۴ کیلوهرتزبه صورت ذاتی مربوط می‌شود.

همچنین یک پورت USB Type C در قسمت I/O نزدیک به درگاه های ۳٫۵ میلی متری قرار گرفته تا شما بتوانید به راحتی تمامی دستگاه های صوتی خود را به این مادربرد متصل کنید.

تست عملکرد با پردازنده

تمامی تست‌های گرفته شده از این مادربرد با پردازنده Core i7 11700K به صورت زیر است.

• پردازنده مورد استفاده برای این تست Core i7 11700K اینتل به همراه کولر خنک کننده آبی ROG Ryujin 360 است.
• طی این تست از ۱۶ گیگابایت حافظه اصلی DDR4 متشکل از دو ماژول ۸ گیگابایتی ۳۶۰۰ مگاهرتزی به مدل G.Skill Trident Z استفاده شده است.
• در قسمت امتیازات ثبت شده می توان عملکرد پردازنده در حالت لود کامل را دید که از رقبای خود توانسته است امتیازات بیشتری را کسب کند.
• در بخش دما تمامی تست در حالت لود کامل صورت گرفته است.
• توان مصرفی این پردازنده و کارت گرافیت TUF RTX 3080 OC تنها به ۵۰۰ وات در حداکثر فشار بار پردازشی رسید.

نشان گیمفا

بنا بر تست و بررسی که طی دو قسمت از این مادربرد انجام شد، گیمفا دو نشان ” انتخاب گیمرها ” و ” بالاترین ارزش در برابر قیمت ” را دریافت می کند.

چنانچه در مورد این محصول سوالای دارید می توانید در قسمت نظرات همین صفحه مطرح کنید.