دو رگه گیمینگ و اورکلاکینگ | بررسی مادربرد ROG MAXIMUS XII EXTREME ایسوس

امروز قرار است تا به جراحی و بررسی کامل مادربرد ROG MAXIMUS XII EXTREME ایسوس بپردازیم که با توجه به برچسب ۷۵۰ دلاری که دارد، سطح توقعات و معیارهای ما برای نمره دهی به این مادربرد افزایش یافته است. در این بررسی همراه ما باشید تا ببینیم این مادربرد گران قیمت و لوکس، چه چیزی برای نسل گیمینگ و افراد تشنه قدرت، به همراه خود دارد. این مادربرد مبتنی بر چیپست Z490 اینتل، توانسته لقب کامل‌ترین و قدرتمندترین مادربرد این پلتفرم را برای خود کسب کند اما در این نوشتار بدون در نظر گرفتن این تعاریف، ROG MAXIMUS XII EXTREME ایسوس را از صفر تا صد بررسی خواهیم کرد.

طی این نوشتار، در ابتدا طی یک مقدمه با شرکت ایسوس آشنا شده و در دو قسمت بعدی به جعبه گشایی و بررسی تمام نکات و المان های مهم این مادربرد گیمینگ و غول پیکر خواهیم پرداخت. در انتها نیز بنا بر تست‌های مختلفی که بر روی این مادربرد داشته‌ایم، این محصول ایسوس را نسبت به تمام آنچه که دارد مورد سنجش و نمره دهی قرار خواهیم داد. در ادامه با گیمفا همراه باشید تا بررسی فنی و دقیق این مادربرد را شروع کنیم.

شرکت ایسوس به عنوان بزرگ‌ترین تولید کننده مادربرد در جهان و شرکتی پیشرو در صنعت سخت افزارهای دیجیتال، برای اکثر افراد علاقه‌مند به دنیای فناوری و الکترونیک نامی آشنا است؛ شرکت ایسوس طی چندین سال فعالیت در زمینه تولید سخت‌افزارهای دیجیتالی توانسته است موفقیت‌های بسیاری را در میان رقبای خود کسب کند، که یکی از این موفقیت‌های آشکار ایسوس مربوط به تولید مادربرد و کارت گرافیک هایی بی نظیر‌ است.

شرکت ایسوس برند ROG را در سال ۲۰۰۶ با هدف تولید بهترین سخت‌افزارها و تجهیزات جانبی برای گیمرها و اورکلاکرها تاسیس کرد؛ برند مذکور در ابتدا با نام G وارد بازارهای جهانی شد و کمی بعد به افتخارات و جوایز زیادی دست یافت؛ “شامینو” شخصی است که در ابتدا پیشنهاد تاسیس این برند را ارائه کرد و خودش هم در ابتدا طراحی و توسعه محصولات این برند را بر عهده داشت. واژه ROG مخفف Republic Of Gamers به معنی جمهوری گیمرها می‌باشد. طی تولد این برند گیمینگ، شرکت ایسوس بنا بر اهمیتی که برای گیمرها قاعل است برای اولین بار خطوط تولیدات مستقلی را برای تولید محصولات گیمینگ احداث کرد.

از زمان شروع کار این برند محصولات گیمینگ تا به‌ حال، هر ساله شاهد سبد محصولات بیشتری از عرضه محصولات گیمینگ شرکت ایسوس تحت برندهای زیر مجموعه گیمینگ متفاوت آن بخصوص در دو دسته قطعات اصلی و جانبی آن هستیم؛ ایسوس محصولات گیمینگ خود را در چندین برند مانند ROG و ROG STRIX تقسیم کرده است که هر کدام ا رنج قیمتی و کارایی خاص و متفاوتی نسبت به یکدگیر برخوردارند، اما در صدر این لیست ایسوس بالارده ترین محصولات گیمینگ و پرچمداران خود را در این بخش با برند ROG عرضه می‌کند.

ایسوس همواره علاقه‌مند به استفاده از نام‌های پر معنا و بخصوص تاریخی برای نامگذاری محصولات خود است؛ این علاقه را از سوی ایسوس را می‌توان از نام خود آن دریافت، زیرا نام ایسوس نیز بر گرفته شده از پگاسوس (به معنای اسب بالدار) است، که در نهایت چهار حروف اصلی پگاسوس نام اسوس را تشکیل دادند. به کنار از نام اسوس، در محصولات رده گیمینگ این شرکت نیز می‌توان شاهد نام‌هایی مانند: ماکسیموس، سیکا یا استریکس و بسیاری از نام‌های دیگری نیز باشیم. این عادت نامگذاری ایسوس نیز تنها جنبه زیبایی را همراه خود ندارد، بلکه برای انتخاب نام هر رده یا محصولی شرکت ایسوس تمام تلاش خود را کرده است، که برای هر محصول نامی متناسب با آن را انتخاب کند.

 
بسته بندی محصول

بسته بندی شکیل و بزرگ مادربرد ROG MAXIMUS XII EXTREME همانند نسل گذشته است و مکانیزم جالب باز شدن خود را نیز مانند نسل قبلی به همراه دارد. در قسمت جلو این بسته بندی نام محصول به همراه لوگو ROG ایسوس که مخفف Republic Of Gamers یا جمهوری گیمرها است، دیده می‌شود. همچنین در این قسمت از بسته بندی مادربرد به ویژگی های کلی مادربورد، از جمله چیپست INTEL Z490، پشتیبانی از پردازنده های جدید، نورپردازی Aura و غیره اشاره شده است.

پشت جعبه این مادربرد اطلاعات بسیار بیشتری را در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهد. در این قسمت علاوه بر تصویری بسیار زیبا از مادربورد در قسمت وسط، ویژگی های اصلی آن و توضیحاتی کارامد راجع به مشخصات فنی بخش های مختلف آن از جمله سیستم توان قدرتمند، دو پورت شبکه، صفحه‌ی ۲ اینچی OLED و هیت‌سینک‌های آلومینیومی درج شده است.

نکته جالب تر اینکه، جعبه خالی این مادربرد به تنهایی از یک مادربرد میان رده با تمام متعاقات آن سنگین تر است. همانند نسل گذشته پوشش پلاستیکی سخت و شفافی بر روی مادربرد قرار دارد که دید مستقیمی به محصول مورد بررسی ایجاد می کند. این مادربرد را کنار گذاشته و ابتدا، همانند همیشه، از متعلقات شروع خواهیم کرد.

ایسوس جعبه‌ی لوازم همراه مادربورد را به ۴ بخش تقسیم کرده است تا نظم و ترتیب اقلام همراه حفظ گردد. محتویات جعبه به حدی کامل است که کمبودی احساس نخواهید کرد. در داخل یک جعبه کوچک، دفترچه راهنما، انواع و اقسام برچسب های زیبا و مختلف، راهنمای کارت Fan Extension 2 و راهنمای کارت ThunderboltEX 3-TR قرار گرفته است. مبدل DIMM.2 نیز از لوازم جانبی بسیار جالب مادربوردهای حرفه‌ای ایسوس است که قابلیت نصب اس‌اس‌دی‌‌های از نوع M.2 Socket 3 را فراهم می‌کند.

همچنین یکی از ابزارهای جالب و جدیدی که ایسوس همراه با مادربورد Maximus XII Extreme عرضه کرده است، پیچ‌گوشتی آهن‌ربایی است که قابلیت باز کردن  پیچ‌های دایره‌ای، ستاره‌ای و چهارسو را دارد و یک ابزار بسیار مهم برای اسمبل سیستم های حرفه‌ای با چنین مادربردهای لوکس است.

دو کابل افزاینده نوارهای نوری RGB،  مبدل برق PCIe 6pin به مولکس، ۲ سنسور دما، کابل‌های لازم برای استفاده از Fan Extension، چندین پیچ برای برای نصب اس‌اس‌دی‌های M.2، فلش مموری حاوی درایور و نرم‌افزارها و کارت Fan Extension 2، دیگر لوازم همراه MAXIMUS XII EXTREME هستند. 

کارت ASUS Fan Extension 2 نسبت به نسخه‌ی قبل بسیار پیشرفته‌تر شده و جدا از ۳ سنسور دما که قبلا هم پشتیبانی می‌کرد، از ۶ فن ۴ پین به جای ۳ پین در گذشته، پشتیبانی می‌کند. علاوه بر ۶ فن معمولی ۴ پین، این کارت از ۳ فن RGB چهار پین +۱۲V R G B نیز پشتیبانی می‌کند.

با این حساب نسخه‌ی دوم نسبت به نسخه‌ی اول، ۳ برابر فن بیشتری را پذیرا است. تراشه‌ی TPU که روی این کارت قرار دارد، با TPU روی بورد کمی متفاوت است. TPU کارت Fan Extension 2 برای مدیریت فن‌ها کاربرد دارد. کارت ASUS ThunderboltEX 3-TR نیز یکی دیگر از لوازم جانبی کاربردی همراه MXIIE محسوب می‌شود. این کارت که به تنهایی ۷۰ دلار قیمت دارد،‌ نیاز ۴ مسیر PCIe Gen 3 یا همان PCIe Gen 3 x4 دارد و پهنای باند آن به ۴۰Gb/s می‌رسد

. ThunderboltEX 3-TR دو پورت USB Type-C و دو پورت Mini-DP فراهم می‌کند. پهنای باند ۴۰ گیگابیتی می‌تواند در قابت یک پورت Type-C Gen 2×۲ یا دو پورت Type Gen 2 مورد استفاده قرار گیرد. البته در صورتیکه از پورت‌های Mini-DP استفاده کنید، این پهنای باند تقسیم خواهند شد. شارژ دستگاه‌های دیگر توسط پورت‌های USB Type-C امکان پذیر است. پورت اول امکان شارژ ۱۰۰ واتی با آمپراژ ۵ آمپر و ۲۰ ولت و پورت دوم امکان شارژ ۲۷ واتی با آمپراژ ۳ آمپر و ۹ ولت را فراهم می‌کند.

نگاهی به دوازدهمین گلادیاتور ایسوس، مادربرد Maximus XII EXTREME

ظاهری فلزی و جذاب این مادربرد که شامل هیت سینک هایی بزرگ برای نهایت کارایی سیستم خنک کننده این محصول می‌شود، اولین چیزی است که نگاه شما را به خود جلب می کند. دومین نکته لوگو زیبای ROG ایسوس و نام حک شده این مادربرد بر روی هیت سینک و محافظ پشتی I/O است؛ در اینجا از جمله «هیت سینک و محافظ پشتی» استفاده شد، زیرا این قسمت نیز جزو هیت سینک غول پیکر این مادربرد است تا مدار تغذیه بیش از هر مادربرد دیگری در این نسل و پلتفرم خنک باشد.

 این مادربورد در سایز E-ATX طراحی شده است، که به این ترتیب دارای ابعاد ۳۰۵ میلیمتر در طول و ۲۷۷ میلیمتر در عرض است. جالب است بدانید این ابعاد حتی از برخی از مادربوردهای TRX40 نیز بزرگتر می‌باشد. در طرفی دیگر، LiveDash OLED یکی از قابلیت هایی است که در برخی از مادربوردهای ایسوس نیز مشاهده کرده بودیم. این نمایشگر متوسط تعبیه شده در قسمت میانه مادربورد، کاربردهای جالبی دارد. LiveDash OLED در واقع یک دیباگر پیشرفته با چندین قابلیت متعدد دیگر است. این نمایشگر توسط نرم افزار مختص به خود، امکان نمایش دما، ولتاز و فرکانس پردازنده، لوگوی ایسوس، چندین تصویر متحرک و حتی انتخاب تصاویر دلخواه متحرک را فراهم می سازد! قابلیت رقص نور با موزیک دلخواه یکی دیگر از این قابلیت ها است.

زیبایی طراحی این مادربرد حتی از قسمت سینی پشتی نیز مثال زدنی است. ایسوس برای پشت مادربورد، یک سینی فلزی نسبتا بزرگ در نظر گرفته است تا به دفع موثرتر حرارت بپردازد. این هیت‌سینک با هیت‌سینک‌های روی مادربورد در ارتباط است و بخشی مهم از سیستم خنک‌کننده مادبورد محسوب می‌شود. کاربرد دیگر این سینی فلزی، جلوگیری از تماس دست با بورد و انتقال الکتریسیه ساکن است.

لنز دوربین را کمی دقیق تر می کنیم تا بررسی خود را با قسمت بالای مادربرد آغاز کنیم؛ آنچه که تمام قدرت پردازشی پردازنده های نسل دهمی اینتل را بیرون می‌کشد، مدار تغذیه ای است که دقیقا زیر همین دو هیت سینک قرار گرفته است. این دو هیت سینک زیبا و خشن، توسط یک لوله انتقال دما با هیت سینک میانه مادربرد ارتباط دارد. همچنین  این هیت سینک دارای چندین LED به منظور نورپردازی RGB است.

فعلا از چهار اسلات حافظه های این مادربرد می گذریم و به پنل کوچکی که در این قسمت وجود دارد توجه می‌کنیم؛ دیباگر، هدرهای فن ۴ پین، سوئیچ Slow-mode برای اورکلاکرهای حرفه ای و کلید ReTry Button برای مشکلاتی مانند هنگ کردن سیستم در POSTهای مختلف در کنار کلید های پاور و ریست دیده می شوند. همچنین هدرهای اصلی در کنار هدر پمپ واتر کولر‌ها نیز در این قسمت دیده می شود.

حال وقت آن است به اولین تمایز جدی این مادربرد با دیگر مادربردهای پلتفرم Z490 پرداخت که چیزی نیست جز، مدار تغذیه که با نام VRM نیز شناخته شده است. ابتدا به این موضوع باید اشاره کرد که، در این نسل، اینتل پس از سری Sky Lake بالاخره تصمیم به تغییری در سوکت LGA1151 گرفت و حال در این نسل ما شاهد سوکت LGA 1200 هستیم؛ دقیقا ۱۲۰۰ عدد پین بر روی همین سوکت!

اولین نکته ای که در اینجا قصد دارم با شما به اشتراک بگذارم، مهندسی جدید ایسوس برای این مدار است. در طراحی جدید مهندسان ROG برای این مادربرد، درایورها و ماسفت‌‎ها حذف شدند و به جای آن یک چیپ DrMos بر روی این مادربرد و دیگر مادربردهای نسل جدید ایسوس قرار گرفته است. در عمل، برق رسانی تاخیر بسیار کمتری در این حالت دارد و تمام مراحل فیلتراسیون تنها در یک مرحله با یک چیپ قدرتمندتر انجام می‌شود.

نکته بعدی، به کارگیری گروهی تمام المان های VRM این مادربرد است. در حالت عادی، کنترلرهای PWM رایج در مادربردها انرژی را به صورت نوبتی به هر یک از DrMos ها یا درایورهای ماسفت های متسقل منتقل می کنند؛ در مرحله بعد نیز این برق که فیلتراسیون خود را طی کرده در جایی به نام خازن ها ذخیره می شود تا پردازنده را تامین کند. حال تمام این مراحل تنها برای یک سمت انجام شده و لازم است برای مدار VRM که حافظه ها را نیز شامل می شود، یک بار دیگر انجام شود. جدای این مورد، تمام المان های دیگر را نیز می توانید در نظر بگیرید که باید یکبار دیگه به صورت جداگانه این مراحل را طی کنند.

حال ایسوس تمام این مدار را با طراحی Teamed همراه کرده که با حذف Doubler، این مراحل برای تمام المان های مهم تنها در یک بار به صورت همزمان انجام می شود. یعنی تمام انرژی مورد نیاز پردازنده، حافظه های اصلی و حتی ورودی ها و خروجی ها به صورت همزمان انجام می شود تا هیچ گونه تاخیری در اینجا رخ ندهد. به عبارتی باز هم ساده‌تر، هر چه این میزان تاخیر بیشتر باشد، در اصل کارایی سیستم شما نیز کاهش می یابد و این یکی از نکات مهمی است که این مادربرد گران قیمت با خود به همراه دارد.

این مادربرد از مدار تنظیم کننده ولتاژ ۱۶ بسیار قدرتمند ۱۶ فاز تمام دیجیتالی برای پردازنده مرکزی برخوردار است. ایسوس در این مدار بسیار مهم از چوک‌هایی با آلیاژ مخصوص برای هسته‌ی فریت موسوم به MicroFine Alloy استفاده کرده است. این چوک ها حرارت کمتری از خود تولید کرده و در مجموع، جریان پایدار تر و موثرتری (نویز کمتر) را برای پردازنده فراهم می‌کنند. ظرفیت هر کدام از این چوک ها ۶۰ آمپر است.

خازن های FP10K Black-Metallic کمپانی ژاپنی Nichicon دیگر عضو VRM این مادربورد هستند. این خازن ها ESR پایینی داشته و طول عمر مفید آنها ۱۰,۰۰۰ ساعت تخمین زده می‌شود. این خازنهای پلیمری قابلیت کارکرد در دمای بسیار بالا و شرایط سخت کاری را دارند. برای توضیح بیشتر می‌توان گفت این خازنها در دمای استاندارد صنعتی ۱۰۵ سانتی‌گراد تست شده اند.

حال از مدار تغذیه قدرتمند این مادربرد به سراغ اسلات‌های رم می‌رویم که یکی از نکات مهم و اصلی هر مادربرد است. با توجه چیپست Z490 اینتل بر روی این مادربرد، MAXIMUS XII EXTREME ایسوس از حداکثر ۱۲۸ گیگابایت حافظه RAM نوع DDR4 پشتیبانی می کند. این مقدار تنها نکته حیرت انگیز چهار اسلات DIMM این مادربرد نیست؛ موضوع مهم، پشتیبانی از حافظه‌هایی حتی با فرکانس ۴۸۰۰ مگاهرتز تحت پروفایل XMP است. حال اگر تشنه اورکلاک و فرکانس بیشتر باشید، با این معماری دو کاناله می توانید به راحتی سرعت ۵۰۰۰ مگاهرتزی را با حافظه های DDR4 بر روی این مادربرد تجربه کنید.
سه اسلات PCI-Express بر روی این مادربرد قرار گرفته است که می توانید کارت گرافیک های خود را با استاندارد های چندگانه NVIDIA 2-Way SLI® Technology و AMD 3-Way CrossFireX™ Technology نصب کنید. دو اسلات اول این مادربرد با فناوری safe-slot همراه هستند که به معنای لحیم کاری بیشتر و پوششی فلزی برای استحکام برای نصب کارت گرافیک های بزرگ و سنگین است. اسلات سوم نیز، با فناوری safe-slot Core همین توانایی را دارد.

در صورتی که تصمیم دارد تا چند کارت گرافیک را به صورت همزمان بر روی این مادربرد نصب کنید، باید توجه داشته باشید که اسلات اول و دوم در صورتی که به کار گرفته شده باشند به ترتیب X16 و X8 در دسترس هستند. اسلات سوم نیز اگر به کار گرفته شود به صورت X4 در دسترس خواهد بود.

شبکه این مادربرد به صورت اترنت دوگانه و WiFi6 در اختیار مصرف کنندگان است. ایسوس برای اینکه انعطاف بیشتری را در مورد شبکه فراهم کند، برای اتصال LAN از دو پورت استفاده کرده است. پورت اول با استاندارد Intel I225-V است که پهنای باند ۲٫۵ گیگابیت بر ثانیه را به شما می دهد. همچنین، پورت دوم با استاندارد پرسرعت Marvel AQtion AQC107 می تواند پهنای باند ۱۰ گیگابیتی را برای شما فراهم کند.

شبکه بی سیم نیز با برخورداری از نسل جدید وای فای از دو باند ۲٫۴ و ۵ گیگاهرتز پشتیبانی می کند که خود مشخصاتی برای یک روتر ایده آل جدید است. همچنین در این بخش، پشتیبانی از رابط CNVI نیز دیده می شود. علاوه بر این، بلوتوث نسخه ۵٫۱ نیز با این مادربرد همراه است که باید توجه کرد برای استفاده از این رابط، حتما از نگارش ۱۹۰۴۱ یا بروزتر سیستم عامل ویندوز ۱۰ استفاده کنید.

در بخش شبکه می توان خیلی ساده گفت، برای این مادربرد چیپ صوتی قدرتمندی قرار گرفته که به تنهایی بسیاری از کارت صداهای حرفه ای را پشت سر می گذارد. سیستم صوتی انحصاری کمپانی ایسوس از سالها پیش SupremeFX نام دارد. این بخش از کدک صوتی هشت کاناله SupremeFX S1220 به عنوان پردازشگر اصلی صدا مجهز شده است که طبق ادعای سازنده می‌تواند خروجی استریو با نسبت سیگنال به نویز ۱۲۰ دسی بل (۱۲۰dB SNR) برای پخش صدا و ۱۱۳ دسی‌بل برای ضبط صدا از نوع استریو به ارمغان آورد. این اعداد را می‌توانید با نسبت سیگنال به نویز ۱۱۵ دسی بل (۱۱۵dB SNR) برای پخش صدا و ۱۰۴ دسی بل برای ضبط صدای تراشه ALC1150 مقایسه کنید البته اینبار برای ریبرند کردن تراشه صوتی Realtek ALC1220 به ایسوس حق می دهیم. بهینه‌سازی ایسوس به بهبود در بخش‌های مختلف مانند گستره دینامیکی منجر شده است. 

تا به اینجا به تمام المان های مادربرد MAXIMUS XII EXTREME را جز به جز مورد بررسی قرار دادیم، در بخش دوم این بررسی به درگاه‌ها و اتصالات خواهیم پرداخت و این مادربرد را با پردازنده Core i9-10900K مورد بررسی قرار خواهیم داد.