حرفه ای و اقتصادی | بررسی مادربرد GIGABYTE X570 UD

شرکت گیگابایت، از جمله کمپانی‌های نام آشنا در زمینه تولید مادربردهای باکیفیت و قدرتمند محسوب می‌شود. این شرکت همواره مادربردهایی بر اساس تکنولوژی روز دنیا و در دسته‌های گوناگون متناسب با نیازهای مصرف کنندگانش عرضه می‌کند. در ادامه مطلب به بررسی مادربرد GIGABYTE X570 UD می‌پردازیم.

اگر مطالب ما پیرامون مادربردهای مختلف شرکت گیگابایت را بررسی کرده باشید، با سیستم نام‌گذاری مادربردهای این شرکت آشنایی خواهید داشت. به هر حال برای آشنایی افرادی که در گذشته این نوع مطالب را مطالعه نکرده‌اند، ابتدا به معرفی سیستم نام‌گذاری مادربردهای این شرکت می‌پردازیم.

مادربوردهای قدرتمند سری X570 شرکت گیگابایت

در سیستم فعلی که این شرکت برای نام‌گذاری مادربردهای خود استفاده می‌کند، چهار دسته اصلی کلی وجود دارد: Ultra Druable، Gigabyte Gaming، Aorus Gaming و Aorus Enthusiast. دسته اول یعنی Ultra Durable بیش‌تر متعلق به مادربردهایی با استفاده اداری است. البته یکی از زیرشاخه‌های این دسته یعنی سری Designare برای افراد حرفه‌ای در زمینه تولید محتوا تهیه شده است و نسبت به سری معمولی سطح بالاتری دارند. البته باید توجه کنید که منظور از استفاده اداری این نیست که از این دسته نمی‌توان برای کاربردهای حرفه‌ای‌تر نظیر گیمینگ استفاده کرد؛ این دسته همانند سایر دسته‌ها برای کاربردهای گیمینگ هم مناسب است ولی از نظر اقتصادی با قیمت کمتری تولید شده و یکسری از ویژگی‌های کم اهمیت‌تر نظیر نورپردازی RGB معمولاً در این دسته به کار نمی‌رود. دسته Gigabyte Gaming، مادربردهای نسبتاً رده بالایی هستند که برای استفاده از قطعات مخصوص بازی با کیفیت بالا بهینه شده‌اند. سری Aorus Gaming نیز همانند دسته قبلی برای بازی طراحی شده است اما علاوه بر این که برای بازی نیز تا حدی در دسته حرفه‌ای‌تری از دسته اول قرار دارد، یکسری امکانات اضافه‌تر نیز دارد؛ مادربردهای این دسته معمولاً با پسوندهای Ultra، Pro و Elite شناخته می‌شوند. دسته آخر یعنی Aorus Enthusiast، بالاترین دسته محصولات گیگابایت است که علاوه بر این که برای کارهای مختلف نظیر بازی، کارهای گرافیکی، تولید محتوا و… مناسب هستند، در اصل برای عاشقان دنیای سخت افزار طراحی شده‌اند و امکانات بسیار بالایی برای دوستداران دنیای سخت افزار و اورکلاکرهای حرفه‌ای و سایر کاربران حرفه‌ای کامپیوتر قرار می‌دهند؛ مادربردهای این دسته با پسوند Xtreme و Master شناخته می‌شوند. مادر بوردی که امروز قصد بررسی آن را داریم، همان طور که از نام آن نیز مشخص است، در دسته اول یعنی Ultra Durable قرار می‌گیرد. یعنی مادربردهایی با قیمت اقتصادی که در عین حال، کیفیت بسیار خوبی را ارائه می‌کنند و در ازای کم کردن بعضی ویژگی‌های جانبی نظیر نورپردازی RGB به کاربران با بودجه محدودتر اجازه می‌دهند از جدیدترین تکنولوژی‌های دنیا نظیر PCIe4.0 و پردازنده‌های رده بالای شرکت AMD استفاده کنند.

حال به سراغ بررسی مادربرد X570 UD می‌رویم. در این مادربرد از چیپست X570 به همراه سوکت  AMD AM4  استفاده شده است که امکان استفاده از CPU های نسل دوم و سوم Ryzen و همچنین سری Ryzen 5000 را برای کاربران فراهم می‌کند. پرچم‌دار اصلی این دسته، پردازنده بسیار قدرتمند Ryzen 9 5950X با ۱۶ هسته و ۳۲ ترد پردازشی است که با حداکثر فرکانس ۴٫۹ گیگاهرتز امکان فعالیت داشته و قدرت مثال زدنی را در اختیار بازیکنان، تولید کنندگان محتوا و سایر کاربرانی که به این سطح از قدرت پردازشی نیاز دارند، قرار می‌دهد. با کمک این مادربرد، به راحتی امکان استفاده از تمامی امکانات این پردازنده‌های قدرتمند را خواهید داشت.

GIGABYTE X570 UD

در مورد ماژول های قرارگیری RAM، این مادربرد ۴ ماژوله برای قرارگیری رم DDR4 دارد که هر کدام حداکثر از رم با ظرفیت ۳۲ گیگابایت پشتیبانی کرده و در مجموع امکان قرار دادن ۱۲۸ گیگابایت حافظه رم با سرعت ۳۲۰۰ مگاهرتز در حالت معمول و حداکثر ۴۴۰۰ مگاهرتز در حالت اورکلاک را برای شما به صورت معماری Dual Channel فراهم می‌کنند. امکان قرار دادن رم‌های EEC و non-EEC هر دو بر روی این مادربرد وجود دارد. EEC در اصل نوعی سیستم اصلاح خطا در رم است که در ازای اصلاح خطا، اندکی از پرفرمنس کلی سیستم کم می‌کند و در نتیجه اکثر رم‌های امروزی با توجه به پایداری بالا از سیستم non-EEC استفاده می‌کنند اما به هر صورت این مادربرد امکان استفاده از هر دو تکنولوژی را برای شما فراهم می‌کند تا در صورتی که بنا به کاربردهای خاصی نیاز به EEC داشتید، بتوانید همچنان از این مادربرد کمک بگیرید.

در مورد سیستم صوتی، در این مادربرد شاهد استفاده از کدک سخت افزاری Realtek ALC887 Codec هستیم که کیفیت صوتی بسیار خوبی را برای کاربران فراهم خواهد کرد. برای سیستم صوتی این مادربرد از خازن‌های بسیار باکیفیت استفاده شده است و همچنین طراحی مدارهای آن به صورتی بوده که قطعات حساس به صدای آن، از قسمت‌هایی از مادربرد که می‌توانند نویز صوتی ایجاد کنند دور باشند تا هیچ نوع اختلالی در وضوح صدای خروجی از این مادربرد برای کاربران وجود نداشته باشد.

برای تکنولوژی شبکه از چیپ Realtek GBE Lan Chip در این مادربرد استفاده شده است که امکان انتقال پایدار اطلاعات به کمک کابل Ethernet به خوبی ممکن خواهد کرد. نکته قابل توجه در مورد این مادربرد نبود سیستم Wi-Fi است. با توجه به این که گیگابایت در طراحی مادربردهایش همه رده‌های اقتصادی کاربران را مورد توجه قرار می‌دهد، در این مادربرد برخلاف مادربردهای رده بالاتر شرکت گیگابایت از تکنولوژی Wi-Fi استفاده نشده تا در ازای کاهش قطعات مورد استفاده روی مدار، قیمت آن هم کاهش قابل توجهی داشته باشد و بدون آسیب زدن به کیفیت قطعات اصلی و اساسی سیستم که برای ارائه یک تجربه باکیفیت لازم هستند، قیمت آن را هم نسبت به مادربردهای رده بالاتر مناسب کرد. بدین جهت نباید به این موضوع به چشم یک ایراد نگاه کرد، زیرا مادربردهای رده بالاتر این شرکت با قیمتی بیش‌تر برای افرادی که نیاز به امکانات بیش‌تری دارند در دسترس هستند و در عوض در این مادربرد، با در نظر گرفتن نیازهای اقتصادی کاربران، از طریق کنار گذاشتن مواردی نظیر Wi-Fi که در کیفیت نهایی خروجی اصلی سیستم تأثیری ندارند، شاهد کاهش قیمت قابل توجه بوده‌ایم.

در سیستم صوتی مادربودر از خازن‌های باکیفیتی استفاده شده است.

مسئله دیگر مربوط به اسلات های PCIe است. همان طور که می‌دانید بعد از معرفی نسل چهارم PCIe در سال ۲۰۱۷، به تدریج استفاده از آن‌ها افزایش پیدا کرد و کم‌کم تبدیل به یک استاندارد برای مادربردها شدند. طبیعی است که این مادربرد گیگابایت هم از اتصالات نسل چهارم PCIe بهره ببرد. به طور دقیق‌تر، این مادربرد یک اتصال شانزده تایی PCIe 4.0 که به صورت شانزده تایی اجرا می‌شود، به علاوه یک اتصال PCIe 3.0 به صورت شانزده تایی و همچنین دو اسلات PCIe 4.0 ای که به صورت چهارتایی اجرا می‌شود و یک اتصال PCIe 3.0 هشت تایی بهره می‌برد. البته باید توجه داشته باشید که برای استفاده از PCIe 4.0 باید حتماً یکی از پردازنده‌های نسل سوم Ryzen و یا سری Ryzen 5000 را در اختیار داشته باشید. همچنین لایه‌های محافظتی برای PCIe 4.0 شانزده تایی در نظر گرفته شده تا در صورت وارد شدن فشار و نیروی ناگهانی به مادربرد، امکان آسیب دیدن این اتصالات بسیار پایین‌تر بیاید. اگر در مورد سخت افزار اطلاعات خیلی زیادی ندارید، باید به این نکته توجه کنید که ارتباط کارت‌های گرافیک که رکن اصلی بازی هستند و خیلی از قطعات اضافی دیگر نظیر کارت صدا که برای افراد حرفه‌ای مورد استفاده است با مادربرد از طریق اتصالات PCIe امکان پذیر می‌شود.

در بند قبل به کارت گرافیک اشاره شد. ذکر این نکته هم ضروری است که این مادربرد از تکنولوژی‌های SLI و CrossFire برای استفاده از چینش ها و پیکره بندی های مختلف کارت گرافیک، به خوبی پشتیبانی می کند.

نکته دیگر مربوط به پورت‌های SATA می‌شود. این مادربرد از یک پورت SATA M.2 بهره می‌برد که امکان اتصال SSD های قدرتمند M.2 NVMe به آن را مهیا می‌کنند. همچنین ۶ پورت SATA 6 Gb/s که معمولاً برای اتصال هارد و درایوهای نوری استفاده می‌شوند نیز روی این دستگاه قرار دارند و امکان استفاده از تکنولوژی RAID به صورت RAID 0، RAID 1 و RAID 10 روی آن‌ها وجود دارد. همچنین این مادربرد از تکنولوژی AMD StoreMI هم بهره می‌برد. به کمک این تکنولوژی، به هارد درایوها کمک می‌کند که با سرعتی بالاتر و نزدیک به سرعت SSD ها به فعالیت بپردازند. در اصل عملکرد این سیستم تا حدی مبتنی بر یادگیری رفتار کاربر در نحوه دسترسی به فایل‌های گوناگون است و در مجموع کمک قابل توجهی به افزایش سرعت سیستم در هنگام کار اجرای برنامه‌های گوناگون کرده و همچنین سرعت بوت شدن را هم افزایش می‌دهد.

محل قرارگیری سنسورهای دما و همچنین اتصالات فن بر روی مادربورد

از نظر سیستم انتقال توان نیز این مادربرد با مکانیزم ۱۰+۲ Phase به شما اطمینان می‌دهد که به خوبی می‌توان از آن در کنار پردازنده‌های قدرتمند شرکت AMD استفاده کرد. در کنار مسئله انتقال توان، بعد طراحی حرارتی مادربرد هم مطرح می‌شود. روی مادربرد، هیت سینک‌های بزرگی طراحی شده است که با افزایش سطح تماس، انتقال حرارت به خارج مادربرد را تسهیل کنند. به علاوه روی چیپست X570 شرکت AMD که توان حرارتی بالایی دارد، یک فن مجزا توسط شرکت Gigabyte تعبیه شده که پایداری بالایی داشته و در آن طراحی سیستم چرخشی آن از بلبرینگ‌های باکیفیتی استفاده شده که پایداری آن را برای حدود ۶۰ هزار ساعت کار مداوم تضمین کرده و به علاوه، طراحی خود فن هم به شکلی است که چیپست به خوبی خنک شود.

در کنار این‌ها باید به این نکته اشاره کنیم که IC های استفاده شده در مادربردهای گیگابایت نسبت به سایر IC های موجود، ۳ برابر مقاومت بیش‌تری در مقابل تخلیه الکترواستاتیک دارند. در نتیجه احتمال آسیب دیدن قطعات این مادربرد در اثر الکتریسیته ساکن بسیار پایین‌تر از سایر IC ها است. همچنین سیستم‌های محافظت از سیستم در مقابل افزایش ناگهانی ولتاژ برق مصرفی هم در این مادربرد تعبیه شده تا احتمال آسیب رسیدن کلی به قطعات به دلایل مشکلات مربوط به سیستم‌های برقی به حداقل برسد.

نکته‌ای که باید به آن توجه کنید، این است که به دلیل طراحی اقتصادی این مادربرد و برای کاهش قیمت نهایی آن، از نورپردازی RGB روی آن صرف نظر شده است. چنین چیزی از بعد اقتصادی کاملاً توجیه پذیر است چون نورپردازی RGB صرفاً باعث جنبه ظاهری بهتر برای مادربرد می‌شود و هیچ تأثیری در کارایی آن ندارد و در نتیجه حذف آن در یک مادربرد که قصد دارد با قیمتی مناسب، پشتیبانی از جدیدترین تکنولوژی‌ها را ممکن کند کاملاً منطقی است. البته توجه کنید که پین اتصال نوارهای LED خارجی روی مادربرد تعیبه شده‌اند و می‌توانید در صورت تهیه نوارهای RGB جداگانه، با اتصال آن‌ها به مادربرد، از نورپردازی RGB هم بهره ببرید و در نتیجه امکانات نرم افزاری که برای این سیستم در مادربردهای جدید گیگابایت در نظر گرفته شده‌اند، بی استفاده نخواهند بود.

اتصالات پنل پشتی مادربورد به این صورت هستند.

در صورتی که بخواهید بایوس سیستم را هم در صورت نیاز در آینده آپدیت کنید، این کار به راحتی با سیستم Q-Flash پیاده سازی شده برای این مادربرد، بدون وصل کردن سی پی یو و رم و هیچ گونه قطعه اضافی روی سیستم امکان پذیر خواهد بود. برای این کار صرفاً باید برق مادربرد متصل بوده و فایل‌های آپدیت بایوس را با دستگاه دیگری دانلود کرده و بر اساس دستورالعمل گفته شده در سایت گیگابایت، آن را به یک حافظه فلش منتقل کنید و سپس از طریق پورت USB مخصوص آپدیت بایوس که در کنار سایر پورت‌های USB قرار دارد، فلش را به مادربرد متصل کرده و دکمه Q-Flash را روی مادربرد فشار دهید. بدین ترتیب، بدون نیاز به کارهای فنی پیچیده و تنظیمات مختلف، قادر به آپدیت بایوس سیستم خواهید بود.

نکته دیگر اتصالات پنل پشتی مادربرد است. در پنل پشتی این مادربرد، یک پورت PS/2، یک پورت HDMI، ۴ پورت USB 3.2 Gen 1، دو عدد پورت USB 2.0، سه جک صدا و در نهایت پورت RJ-45 (یا همان Lan) قرار گرفته است. سیستم مدیریت ورودی خروجی این مادربرد هم به کمک چیپست با کیفیت iTE I/O Controller Chip انجام می‌شود. ضمناً در داخل مادربرد نیز هدرهایی برای اتصال USB 3.2 Gen 1 و USB 2.0 به پورت‌هایی که معمولاً روی کیس‌ها وجود دارد، قرار گرفته تا از این نظر امکان افزایش تعداد پورت‌ها وجود داشته باشد. ضمن این که در میان اتصالات داخلی، پورتی برای اتصال TPM که قطعه‌ای برای حفظ امنیت و رمزنگاری است نیز قرار دارد.

بعد از این موارد عمومی، باید به این اشاره کنیم که بر روی مادربرد ۶ دماسنج داخلی برای اندازه گیری دمای قطعات حساس کامپیوتر قرار گرفته و ۴ عدد کانکتور برای اتصال فن (یا پمپ آب) های مجزا که در درون کیس قرار می‌گیرند، وجود دارد. با متصل کردن فن‌ها به این اتصالات، امکان کنترل آن‌ها از طریق نرم افزار قدرتمند Smart Fan 5 که در مادربردهای جدید گیگابایت قرار دارد، امکان پذیر خواهد بود. به کمک این فن، می‌توان هم به صورت اتوماتیک و هم به صورت دستی، وضعیت سرعت چرخش فن در دماهای مختلف را تنظیم کرد و اطلاعات جامعی از دمای سیستم هم به دست آورد.

در نهایت باید به نرم افزار App Center گیگابایت هم اشاره کنیم و امکانات مختلفی نظیر امکان بلاک کردن USB، امکان فعال کردن حالت گیمینگ، کنترل رنگ نوارهای RGB متصل به مادربرد، بک آپ گیری هوشمند و… را به طور کامل برای کاربران مهیا می‌کند تا برای این گونه کارها، نیازی به استفاده از ابزارهای جانبی و متفرقه نباشد.

GIGABYTE X570 UD

نتیجه گیری نهایی:

در نهایت و با تمام این موارد، باید گفت که Gigabyte X570 UD مادربردی قدرتمند و در عین حال اقتصادی است که با قیمتی مناسب، امکان استفاده از جدیدترین و قدرتمندترین پردازنده‌های نسل سوم Ryzen و همچنین سری Ryzen 5000 را برای کاربران فراهم می‌کند. در عین حال با حذف یکسری از ویژگی‌های ظاهری و فرعی که تأثیری در عملکرد اصلی دستگاه ندارند نظیر نورپردازی RGB، شرکت گیگابایت موفق شده که این محصول قدرتمند را با قیمتی بسیار مناسب عرضه کند. از این رو می‌توان گفت که Gigabyte X570 UD در رده قیمتی خود، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای خرید سیستمی متناسب با سوکت AM4 شرکت AMD است.