سینما فارس: تحلیل و نقد فیلم ۱۹۱۷ | «سینِما» و «بهانه»

چرا بنده به عنوان نگارنده‌ی این متن، توصیه می‌کنم که «۱۹۱۷» را ببینیم و با دقت نیز ببینیم و رویِ آن بایستیم و تأمل کنیم؟ این فیلمِ پرسروصدا که جایزه درو می‌کند و خواهدکرد چرا باید محلِ بحث و تعمق واقع شود؟ و آیا این تمرکز بخاطرِ ارزشِ وجودی و درونیِ فیلمست و یا چیزِ دیگری؟ حینِ تماشای فیلم و بعد از پایانِ آن، اثر برایم در نقشِ فرصت مناسبی برای نوشتن و روشن‌کردنِ تکلیف با خیلی مسائل ظاهر شد. به نظرم «۱۹۱۷» فیلمِ بسیار ناچیز، بی‌اثر و حتی «پلشت»یست؛ پلشتی با «تلخی» فرق می‌کند. پلشتی الزاما از دلِ سیاهی یا تلخی در نمی‌آید و هر موضوعِ تلخ نیز الزاما به این وضعیت نمی‌انجامد. پلشتی از دلِ نگاه به سوژه و مدیوم می‌آید و از طریق میزاسن و دوربین، هویدا می‌گردد. پلشتی مختص یک اثرِ جنگی نیست بلکه در هر سینمایی می‌تواند دیده شود و هر اثرِ جنگی‌ای نیز پلشت نیست. در این باره باز هم با مصداق خواهم‌گفت. نکته‌ی دیگر اینکه حین تماشای فیلم، به شخصه، زیاد به یاد یکی از آثارِ ماندگارِ کلاسیک می‌افتادم؛ فیلمِ بسیار خوبِ کوبریک: «راه‌های افتخار». فیلمی که هنوز در دل و ذهنم زنده‌ است و به هیچ وجه قابلِ قیاس با این اثرِ بدردنخور نیست. اما از آن‌جاییکه فیلمساز، مدیومش – سینما – را در حدِ «بهانه»‎‌ای برای بسیاری از مسائل و شعارهایِ «قشنگ» تقلیل می‌دهد، بنده نیز فکر می‌کنم فیلم را باید در حد «بهانه‌»ای دانست برای بازگشت به مدیومِ «سینما» و فیلم‌هایِ اصیل (مانند همین اثرِ درخشانِ کوبریک) و ارائه‌ی نکاتی که نشان‌دهد «سینِما» چگونه تاثیر می‌گذارد و چگونه «۱۹۱۷» فرسنگ‌ها تا سینما‌ شدن و رسیدن به فرم فاصله دارد. از این جهت است که فکر می‌کنم «۱۹۱۷» لااقل در ارائه‌ی این فرصت برای نگاهِ عمیق‌تر به سینما مفید است.

ادامه نقد را از اینجا و نقد ویدئویی را از اینجا مشاهده کنید.