پرونده ویژه : تاریخچه و بررسی موتور گرافیکی id Tech

نوشتن مقاله در مورد تاریخچه انجین بزرگ و تاریخی همچون id Tech کار سختی نخواهد بود ولی نوشتن ان به طوری که خوانند به درک جان کارمک برسد کار ساده ای نخواهد بود.این انجین نزدیک به دو دهه از زمان انتشار اولین عنوان ساخته شده استدیو id همراه گیمر ها بوده است و از همان زمان نیز لایسنس (مجوز)این انجین به شرکت های مختلفی فروخته شده است .

این انجین در نسل های مختلف مورد استفاده بسیاری از استدیو های دنیا قرار گرفته است که نتیجه ان به وجود آمدن عناوینی همچون : Commander Keen زمان ساخت ۳ ماه ،Wolfenstein 3D  یک سال ، Doom به مدت ۱۸ ماه ، Quake سه سال ، Doom 3 به مدت پنچ سال و ….بوده است(عناوینی مانند RAGE و Doom 4 از تکنولوژی های اخر این انجین استفاده می کنند).و حال به نظر می رسد که زمان معرفی و بررسی id Tech انجینی که زمانی سلطه ی صنعت بازیسازی را در دستان خود گرفته بود رسیده است.

====================================

id Tech-1

همانطور که می دانید این انجین از همان ابتدا به عنوان id Tech شناخته نمی شد و از ابتدا از این انجین با نام های بازی های معروف ساخته شده با ان یاد می شد.پس این می تواند دلیلی بر این قضیه باشد که ما از این موتور به عنوان id Tech-1 یاد کنیم.id Tech-1 یک موتور برای ساخت بازی های دو بعدی و عناوین پلتفرمینگ به شمار می رفت که کارمک به ساخت Super Mario Bros 3 توسط این انجین پرداخت اما نینتدو پس از پی بردن به این موضوع که یک پورت برای رایانه های شخصی توسط کارمک از عنوان انحصاری آن ها ساخته شده است اعلام کرد که او قانون کپی رایت را نقض کرده و کارمک به ناچار مجبور به تغییر نام دادن این عنوان به Commander Keen شد.

id Tech-1

====================================

و اما id Tech 0 !

تا قبل ساخت عنوان جنجالی و بزرگی به نام DOOM  از تکنولوژی id Tech در عناوین اندکی استفاده شده بود و استدیو های اندکی نیز به فکر تهیه ی لایسنس این انجین افتاده بودند.به عنوان مثال :Hovertank 3D (که به عنوان یک بازی استاندارد و نسبتا معتبر اول شخص تا ان زمان به حساب میامد) یک بازی با قابلیت دید ۳D برروی اسپرایت ها و دیوار ها  و Catacomb 3D که در سال ۱۹۹۱ منتشر شد این بازی نیز به با زاویه دید سه بعدی برای کارکتر بود و Wolfenstein 3D این بازی جهش بزرگی از EGA به VGA داشت (بالا بردن عمق رنگ از ۱۶ رنگ به ۲۵۶) و Shadowcaster این بازی به عنوان یک پایه و اساس برای ساخت عنوان بزرگی همچون DOOM به شمار می رفت با به وجود اوردن سراشیبی و وجود سقف و زمین و تغییر ارتفاع دیوار بزرگی این عنوان تضمین شده بود و به نوعی نیز باعث بزرگی این انجین نیز شد.

id Tech 0

====================================

id Tech 1

DOOM یک جهش بزرگ و رو به جلو در تکنولوژی های ساخت بازی و توسعه انجین برای خود شرکت id در زمان خود به شمار می رفت.که توانست نام id Tech را برای همیشه سربلند نگه دارد.عنوان بزرگی که توسط این نسخه از این انجین ساخته شد mock-3D بود این بازی به نوعی پیشگامی در صنعت بازی های اول شخص ان زمان به حساب می رفت که از یک سیستم نقشه و GUI برای تعریف هواپیما به صورت دو بعدی استفاده می کرد ولی متاسفانه به عنوان یک بازی نا شناخته باقی ماند و اما باید گفت که ضعف های اندک و خفیفی نیز در بازی های اول شخص ساخته شده با این انجین به چشم می خورد از جمله توانایی نداشتن در نگاه کردن بازیکن به بالا و پایین و اینکه بازی های ساخته شده با این انجین فقط توانایی ساخت یک طبقه را داشنتد و هیچ راهی برای رفتن به نقاط بالا تر مناطق وجود نداشت.اما باید گفت که بازی های ساخته شده با این انجین به صورت کاملا سه بعدی نیستند یعنی انیمیشن ها و حرکاتی برای دشمنان و ابجکت ها تعریف شده است انها متناسب با نوع حرکت بازیکن تغییر جهت داده و این حس را به او تلقین می کنن.لایسنس این انجین توسط استدیوی Raven Software نیز برای ساخت عناوینی فانتزی شوتر همانند :Heretic و Hexen و توسط Rogue Entertainment برای ساخت عناوین rpg و اول شخص استفاده شد.

id Tech 1

====================================

id Tech 2

موتور id Tech 2 با نام Quake II engine شناخته می شود Quake II engine یا همان id Tech 2 به عنوان اولین انجین استدیو id به شمار می رود که از فناوری سه بعدی واقعی بهره می برد.این موتور در سال ۱۹۹۹ به عنوان یک انجین open source یا منبع باز منتشر شد این انجین از قابلیت رندر سه بعدی بسیاری از اشیا به صورت کامل پشتیبانی می کرد و البته قدرت نیاز به پردازش انها را تا حد زیادی کاهش داده بود.پس از انتشار این انجین بسیاری بازیسازان رو به این انجین و انجین های سه بعدی اوردند و استفاده از کارت های گرافیکی با قابلیت پردازش تصاویر سه بعدی کامل به یک امر اجتناب ناپذیر برای رایانه های شخصی ان زمان شد.با وجود تمام مواردی که در این نسخه از انجین گنجانده شد بود یکی از مهمترین فناوری ها و امکاناتی که در این موتور خود نمایی می کرد چیزی نبود جز ویژگی اختصاصی و جدیدی به نام QuakeWorld این امکان به بازی ساز ها این امکان را می داد تا بازی هایی با قابلیت ساپورت بخش چند نفره و تعاملی و حتی Deadmatch طراحی کنند.قابل توجه : این موتور بار ها و بار ها برای بازی های چند نفره ی مختلفی استفده شده است و منجر به وجود امدن GoldSrc نیز شد _که به نوعی اساسی برای ساخت عنوان بزرگی همچون Half-Life شد .از عناوین دیگر نیز می توان SiN, Daikatana, Soldier of Fortune, Anachronox را نام برد.

id Tech 2

====================================

id Tech 3

در سال ۱۹۹۹ بود که این موتور معرفی شد ان هم با نام Quake III engine این موتور ظرف مدت کوتاهی توانست به یکی از محبوبترین فناوری های ساخت بازی البته با وجود رقبای بزرگی همچون انریل انجین تبدیل شود.مهندسین این انجین به بازنویسی تمام بخش های این انجین پرداخته بودند و توانستند این انجین را به یک موتور بازیسازی با رندر بافت های بسیار قوی تبدیل کنند البته لازم به ذکر است که این انجین نیازمند کارت گرافیک های با قابلیت ساپورت open-GL می باشد با وجود این , این انجین بسیار فوق العاده برنامه نویسی شده بود به طوری که با گرفتن قدرت مناسب و کافی از GPU می تواند به پیاده سازی اشیاه با سطوح منحنی و شیدر (shader) مناسب بپردازد و خاصیت ساخت انیمیشن با خاصیت ساخت سیستم اسکلتی کارکتر نیز فناوری جدیدی بود که در این انجین وجود داشت.همچنین این انجین از سیستم سایه سازی به صورت پویا و متحرک (نه سایه های ثابت قدیمی) و volumetric fog و ساخت ایینه و بسیاری از موارد پیچیده ی دیگر پشتیبانی می کند.از این انجین در عناوین اول شخص و بزرگی همانند : Medal of Honor: Allied Assault, Call of Duty, Star Wars Jedi Knight II, Star Trek: Voyager Elite Force و American McGee’s Alice استفاده شده است.

id Tech 3

====================================

id Tech 4

جان کارمک در سال ۲۰۰۴ به معرفی به معرفی نسخه چهارم این انجین پرداخت این موتور نیز یک انجین Open Source بود و به بازیسازان اجازه توسعه انرا میداد.از این انجین برای عنوان بزرگی به نام DOOM 3 استفاده شد و خیلی زود بسیاری از سخت افزار ها توانایی استفاده از این انجین را یافتند.زمانی که این انجین منتشر شد سرتاسر جهان مجذوب انجین بزرگی به نام انریل انجین شده بودند و این کار رقابت را برای این انجین سخت تر می کرد ولی نکته ی جالبی که در این بین وجود داشت و باعث برتری این انجین نسبت به باقی رقبا می شد این بود که انجین های دیگر هنوز از تکنولوژی ها و فناوری های قدیمی تر استفاده می کردن.عناوینی که از نسخه ی چهارم این انجین بهره می بردند Prey و Rage و Brink و Quack 4 , Wolfenstein بودند.با توجه به اینکه DOOM 3 از یک چنین تکنولوژی بهره می برد پیروزی و برتری ان نسبت به عناوین دیگر و ظاهر شدن آن با ویژگی های استاندارد یک بازی تا آن زمان و ظاهر شدن ان در کنسول های مدن چیز عجیبی نبود .این انجین قدرت خارق العاده ای در نورپردازی داشت که در عنوان گرافیکی به نام overkill قابل مشاهده بود.از جمله موارد شگفت انگیز دیگر این انجین می توان از توانایی ان در رندر بافت ها در محیط های بزرگ و پر جزییات بود که از تکنولوژی MegaTexture بهره می یدر که به توسعه دهندگان اجازه ساخت بازی با محیط های بزرگ  و پرجزییات را می داد.

id Tech 4

====================================

id Tech 5

id Tech 5 به عنوان نسخه کنونی این انجین شناخته می شود این انجین که از ان نیز به عنوان Rage Engine نیز یاد می شود استدیو id در این انجین از فناوری MegaTexture به طرز بسیار شگفت انگیز و زیبایی استفاده کرده است( یعنی تمرکز توسعه دهدگان بیشتر مربوط به بازی های محیط باز بوده است) که به توسعه دهندگان امکان ساخت بازی با محیط های بزرگ و پر جزییات و البته بهینه سازی ان به صورت کراس پلتفرم را می دهد(در اصل انجین به صورت خودکار بازی را متناسب با نوع سخت افزار بهینه سازی می کند !)از امکانات دیگر نیز می توان : پشتیبانی ان از پردازنده های چند رشته ای و معرفی یک تعداد از ترفندهای جدید و HDR و قابلیت ساخت آب به صورت داینامیک و شبیه سازی پارچه را نام برد.id Tech 5 در اولین نمایش خود توانست نظر همگان را به خود جلب کند و به راحتی می توان گفت که این انجین نسبت به نسخه های قبل تفاوت های بسیار زیادی کرد است و این انجین توانست ظرف مدت کوتاهی رقیب سختی برای انریل و یونیتی و… شود و با توجه به صحبت هایی که Bethesda در مورد این انجین داشت اعلام کرد که : این انجین تمام امکانات و تجهیزاتی که یک توسعه دهنده برای ساخت یک بازی (خصوصا بازی های محیط باز با محیط های بسیار بزرگ) به ان نیاز دارد در اختیارشان قرار می دهد.لازم به ذکر است که در عنوان بزرگی همچون DOOM 4 علاوه بر استفاده از نسخه ی ششم این انجین از id Tech 5 نیز استفاده شده است و به زودی همگی توسط این عنوان بزرگ شگفت زده خواهیم شد.

id Tech 5