خلاقیت هنوز نمرده است | نقد و بررسی بازی Caligula Effect Overdose

قضاوت و صادر کردن فکت برای بازی‌های ژاپنی انیمه‌ای بسیار سخت است. این بازی‌ها به طور کلی ساختار خاصی دارند و این خاص بودن در تک تک عناصر بازی نفوذ کرده است. داستان، گیم‌پلی، گرافیک و حتی موسیقی‌های استفاده شده در آن‌ها هم حالت خاصی دارند. سخت است بخواهیم یک بازی را که قطعا توسط تعداد زیادی با واکنش مثبت و توسط تعداد زیادی با واکنش منفی روبه رو شود، قضاوت کنیم; اما می‌توان با مقایسه عناصر این بازی‌ها با مدل‌های استاندارد، تا حدی نظرات منطقی و خوبی برای بازی داد. در واقع همانطور که بازی‌های دیگر را( با کمی تغییر) میگوییم خوب یا بد در مورد آن‌ها هم همین را بگوییم. این می‌تواند دقیق‌ترین ملاک و در عین حال نامنصفانه‌ترینش باشد. اما چاره چیست وقتی معیار دیگری برای سنجش وحود ندارد و متاسفانه بسیاری از بازی‌های عمیق نقش‌‌آفرینی ژاپنی به دلیل نمرات کمشان به کلی از لیست خرید گیمرها حذف شده‌اند اما اگر داستاتشان را بدانید، قطعا دوسشان خواهید داشت.

بازی‌های انیمه‌ای ژاپنی که اکثرا بر پایه نقش‌آفرینی هستند و المان‌هایی عمیق از این سبک را در خود جای داده‌اند، از زمان عرضه Persona 5 رنگ و بوی دیگری به خود گرفت. این بازی به واسطه کامل بودن به معنای واقعی در سبک نقش‌آفرینی، تقلید کنندگان صرف و کلون‌های کوچکی از آن ساخته و عرضه شدند که البته به شهرت چندانی نرسیدند. بازی Caligula Effect Overdose یکی از جدیدترین بازی‌های این سبک است که با وجود تقلید واضحی از سری پرسونا هویت خود را هم حفظ کرده و واقعا نمی‌توانیم آن را یک کلون بدانیم این عنوان که در سال ۲۰۱۵ برای کنسول ویتا عرضه شد، حال با اضافه کردن پسوند Overdose به PS4 و PC آمده است و شرکت سازنده هم این بازی را برای نقد و بررسی در اختیار ما قرار داد. حال با گیمفا در نقد و بررسی یک بازی ژاپنی که معنای تقلید خوب همراه با خلاقیت را به ما نشان می‌دهد، همراه باشید.

Caligula Effect Overdose

شرکت FURYU Corporation  که قبل از انتشار این بازی عمدتا با عنوان Lost Dimension توسط طرفداران این سبک شناخته می‌شد، برای تعریف داستان بازی Caligula Effect Overdose چندان کار سختی نداشته است. وقتی طراح بازی  Persona 5 را در اختیار داشته باشید،تقریبا دیگر چیزی برای نگرانی نمی‌ماند. جالب‌تر آن‌که اگر Persona 5 را بازی کرده باشید، ناخوداگاه متوجه شباهت‌های زیاد بین این دو بازی خواهید شد. این مورد کمی برای من آزار دهنده بود. الگوبرداری و الهام گرفتن از یک بازی اشکالی ندارد و بسیار هم خوب است اما داستان این دو عنوان به قدری شباهت دارد که واقعا حس خوبی به بازیباز دست نمی‌دهد (البته اگر آخرین نسخه Perosna را کامل کرده باشید) و صد البته برای کسانی که بازی مذکور را  بازی نکرده‌اند، تقریبا هیچ‌چیز به جز روند کند داستان برایشان اذیت کننده نخواه بود. دلیل این که روند کند داستان را مشکل می‌شمارم خسته کننده شدن داستان بازی نیست; اتفاقا داستان تا اواخر بازی هم با وجود روند کندش جذابیت خود را حفظ می‌کند و با شخصیت‌هایی پرداخت شده و مناسب، شما را تا پایان با خود همراه می‌کند. دلیل آن چیز دیگری است که در ادامه خواهم گفت.

داستان از این قرار است که نوجوانی مفلوک و ناامید با کمک موجود زیبایی به نام Kagi-P در مکان مدرسه مانندی به نام Mobius برده می‌شود. Mpbius به ظاهر مدرسه‌ایست که در آن همه با عضویت در آن، مشکلات و غم‌هایشان را فراموش می‌کنند و به انسان‌های بی‌عم و شادی تبدیل می‌شوتد. اما سازنده اصلی این مکان( Kagi-P) به مرور با شلوغ شدن Mobius و مشهور شدنش، افکار شیطانی درونش رشد می‌کنند و تصمیم به تسخیر دانش‌آموزان و سو استفاده از آن‌ها برای رسیدن به اهداف پلید خود می‌گیرد. Newbie( که به رسم اکثر بازی‌های JRPG باید اسم و جنسش را خودتان انتخاب کنید) و دو دانش آموز دیگر بعد از پایان مراسم خوشامدگویی، متوجه اتفاقات عجیبی می‌شوند. آن‌ها بعد از تصمیم به تزک سالن، بعضی از دانش‌آموزان را به صورت سیاه و زشت می‎‌بینند که حرکات وحشیانه‌ای انجام می‌دهند. Newbie تصمیم به ترک مدرسه می‌گیرد که Kagi-P مانع از خروجش شده و او متوجه می‌شود که ذهن او و هم کلاسی‌هایش در حال تسخیر توسط این موجود است.

طولی نمی‌کشد که Aria، همکار و دوست Kagi-P از راه می‌رسد و تقریبا هرچیز که نیاز است به شما می‌گوید. دانش‌آموزان به دلیل پخش یک نوع آهنگ در مدرسه و برخی تکنیک‌های پیاده شده توسط سازنده Mobius، دانش‌آموزان را به موجودات تسخیر شده‌ای به نام Digihead تبدیل می‌کند. تنها راه نجات از این مکان، شکست دادن Digiheadها و پیدا کردن Kagi-P است. این راه اصلا آسان نیست و ماجراجویی بسیار طوالانی و لذت‌بخشی در جهت رها شدن از این دنیای شبیه‌سازی شده در انتظار شماست.

مبارزات بازی به جد خلاقانه است و قول می‌دهم نمونه‌اش را هم جایی ندیده‌اید. مبارزات به سبک نوبتی است و  به لطف سیستم خارق‌العاده Chain Mode رنگ وبویی کاملا متفاوت به خود گرفته است

اگر می‌خواستم ۵ غیر ممکن زندگی‌ام را لیست کنم، قطعا لذت‌بردن و اعیتاد به مبارزات نوبتی یکی از آن‌ها بود. من از این سبک مبارزه آنقدر بیزار بودم که در کلمات هم نمی‌گنجد. اما آخرین نسخه Persona با هنرمندی تمام غیرممکن را ممکن کرد و از آن به بعد دیگر نه تنها از بازی‌های با این سبک مبارزات خوشم می‌آید، حتی از عناوین ضعیف آن‌ هم چندان بیزار نیستم و اصلا به نوعی طرفدار این سبک شده‌ام. الان هم با تمام سختی‌اش، اگر بخواهم یک عنوان در جهان با مباززات جذاب‌تری در این سبک نام ببرم، آن بازی Caligula Effect Overdose خواهد بود. مبارزات بازی به جد خلاقانه است و قول می‌دهم نمونه‌اش را هم جایی ندیده‌اید. مبارزات به سبک نوبتی است و  به لطف سیستم خارق‌العاده Chain Mode رنگ وبویی کاملا متفاوت به خود گرفته است. شما در بازی ۳ دسته عملکرد در حین مبازات دارید; اعمال Support، Action و Attack که هر کدام شامل کارهایی مانند Mercy Heal، Mother Breath، Guard Pierce، Vintage و… می‌شود. . هر یک از افراد حاظر در مبارزه قادر به انجام ۳ حرکت در هر نوبت هستند. با انتخاب هر کدام از اعمال، وارد حالت Chain Mode خواهید شد. در این حالت شما نحوه عملکرد حملات، درصد موفقیت و زمان‌بندی کارها را مشاهده خواهید کرد. در قسمت زمان‌بندی شما می‌توانید زمان حمله یا دفاعتان را عقب و جلو کنید تا در نهایت به بهترین و موثرترین حالت برسد و سپس آن‌ها را تایید کنید.

طبق آن چیز که در بازی هم گفته می‌شود، Chain Mode قطعا هرآن‌چیز که روی خواهد دارد را به شما نشان نمی‌دهد و یک چیز تقریبی است و همواره احتمال خطا در آن وجود دارد. یکی از جذابیت‌های بازی که استرس را هم مبالا می‌برد همین است; شما ممکن است بسیار دقیق حملات خود را مرتب کنید اما در اجرای آن، یک چیز غیر منتظره مانند به اتمام رسیدن SP یا خطای یکی از کاراکترها در جا خالی دادن( Evasion) باعث خراب شدن نقشه‌هایتان شود و کلا ورق  مبارزه به سود دشمنان برگردد. اوج جذابیت مبارزات اما جاییست که در بازی پیشرفت می‌کنید و چندین مبارز در کنار خود دارید. در این اوقات که البته دشمنان هم بسیار قوی‌تر شده‌اند، می‌توانید با ترکیب کردن حملات کاراکترها و تنظیم زمان‌بندی آن‌، شاهد حملات بسیار مرگباز و جذابی باشید که کاملا منحصر به فرد و تک هستند. مثلا حمله‌تان را طوری تنظیم می‌کنید که یکی دشمن را به هوا پرتاب کند، دیگری با تفنگش به او تیر بزند و نفر آخر هم با یک جادوی مرگبار مقدار زیادی از HP او را خالی کند. این کارهای ترکیبی در کنار Chain Mode و دقیق بودن مبارزات، این قسمت را به نقطه برجسته و فوق‌العاده بازی تبدیل می‌کند.

چیزی که در حین بازی برایم ناخوشایند بود، Mini Map ناکامل و ناواضح بازی بود. این مورد به خودی خود مشکلاتی هم همراه دارد. در Mini Map بازی گاهی اوقات مکان Quest نشان داده نمی‌شود و تنها وقتی در حوالی آن باشید، می‌توانید آن را روی نقشه مشاهده کنید!

تعداد NPCها در بازی قطع به یقین شگفت‌زده‌تان می‌کند. تعداد پانصد NPC قابل تعامل که می‌توانید با آن‌ها دوست شوید و حتی عضو گروه خود کنید واقعا عالیست. در صفخه ای از بازی شما می‌توانید لیست تمام این NPC ها که شاگردان مدرسه هستند را ببنید. تعداد آن‌ها به قدری زیاد است که حتی به واقعی بودن آن هم شک خواهید کرد. اما وقتی با کلیک روی هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های مثبت و منفی متفاوتی می‌بینید، به کار عظیم سازندگان یقین پیدا می‌کنید. حتی رفتار این ۵۰۰ نفر هم یکسان نیست. به طور مثال برخی تنها با حرف زدن و رد و بدل شدن پیام، به مرور زمان با شما صمیمی می‌شوند اما برخی تقاضای انجام یک Quest دارند و برخی هم خجالتی‌اند و ابتدا باید با دوست شدن با دوستان نزدیکشان، به آن‌ها نزدیک شوید. این شیوه‌های متفاوت برای ارتباط برقرار کردن و رفتار متفاوت NPCها یکی از نکات بسیار خوب بازی محسوب می‌شود. WIRE App برنامه‌ای است که در آن می‌توانید با دوستان یا کسانی که در مرحله آشنایی هستید، صحبت کنید و با آن‌ها بیشتر آشنا شوید. با توجه به تعداد زیاد NPCها و گسترده بودن لیست کلی آن‌ها، دسته بندی آن‌ها در این برنامه بسیار به کار می‌آید و می‌توانید با مشاهده آن‌ها اگر Quest مورد نیازی هم دارند، انجام دهید و رابطه خود را با آن‌ها اقرایش دهید.

چیزی که در حین بازی برایم ناخوشایند بود، Mini Map ناکامل و ناواضح بازی بود. این مورد به خودی خود مشکلاتی هم همراه دارد. در Mini Map بازی گاهی اوقات مکان Quest نشان داده نمی‌شود و تنها وقتی در حوالی آن باشید، می‌توانید آن را روی نقشه مشاهده کنید! به دلیل تعداد زیاد Digiheadها در محیط‌های بازی، این مورد گاهی خسته‌کننده می‌شود و شما باید با چندین دشمن فقط به دلیل آن که نمی‌دانید راه درست چیست و فقط دور خودتان می‌چرخید، مبارزه کنید. به دلیل روند کند داستان هم این مبازات زیاد به تدریج خسته کننده شده و ممکن است شما را علیرغم نقاط قوت عالی‌اش، از بازی زده کند. تنها یک مشکل Mini Map چنین مسائلی را به وجود دمی‌آورد و امیدواریم سازندگان با ارائه یک بروز رسانی کوچک این مشکل را در بازی حل کنند.

تعداد NPCها در بازی قطع به یقین شگفت‌زده‌تان می‌کند. تعداد پانصد NPC قابل تعامل که می‌توانید با آن‌ها دوست شوید و جتی عضو گروه خود کنید واقعا عالیست. در صفخه ای از بازی شما می‌توانید لیست تمام این NPC ها که شاگردان مدرسه هستند را ببنید. تعداد آن‌ها به قدری زیاد است که حتی به واقعی بودن آن هم شک خواهید کرد. اما وقتی با کلیک روی هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های مثبت و منفی متفاوتی می‌بینید، به کار عظیم سازندگان یقین پیدا می‌کنید

فکر نمی‌کنم کسی باشد که از سبک گرافیکی دوست‌داشتنی انیمه‌ها متنفر باشد! چگونه می‌توان این طراحی دلنشین و زیبا را دوست نداشت؟ Caligula Effect هم همانند بسیاری از بازی‌های این سبک گرافیک هنری بسیار خوبی دارد و سازندگان در این زمینه اصلا کم نگذاشته‌اند. از طراحی خوب کاراکترها و رنگ‌بندی زیبای محیط بازی گرفته جزئیات تحسین برانگیز به کار رفته در افکت‌ها خوب از آب درامده‌اند و جایی برای انتقاد نیست. کیفیت تکسچرها و چهره شخصیت‌ها و بافت‌های محیط هم در حد خود به زیبایی طراحی شده‌اند و برای یک بازی با سبک و سیاق انیمه‌ای عالی هستند. نورپردازی و کیفیت افکت‌های پر تعداد بازی هم یکی از بهترین‌ها در این سبک از بازی‌هاست. با وجود مبارزات نسبتا سنگین در اواسط بازی و افکت‌های زیاد Chain Mode هم، افت فریمی را در بازی نمی‌بینیم و تقریبا از ابتدا تا انتها شاهد یک روند ثابت ۶۰ فریم هستیم. انیمیشن‎‌های شخصیت‌های فرعی با وجود آن که جا برای بهتر بودن دارند اما مشکلشان به حدی نیست که بخواهیم آن را یک ایراد یا ضعف خطاب کنیم و تنها می‌توان گفت در حد معمولی قرار دارند.

کیفیت موسیقی‌های بازی بسیار معمولی هستند و اصلا در حد بازی‌های برتر این سبک نخواهند بود. این بدین معنی نیست که بازی موسیقی‌های ضعیفی دارد بلکه در حد متوسطی قرار دارند و هیچ نقطه برتری یا ضعفی محسوب نمی‌شوند. نسخه‌ای که در اختیار ما قرار گرفت تنها شامل صدای ژاپنی بود از این قضا در مورد صداگذاری انگلیسی بازی قضاوتی نمی‌کنیم; اما صداگذاران ژاپنی کار خود را به خوبی انجام داده‌اند و به خوبی احساسات را منتقل می‌کنند. به خصوص شخصیت Aria که صدایش یکی از برترین‌ها در بین بازی‌های نقش‌آفرینی ژاپنی است.

با انتخاب هر کدام از اعمال، وارد حالت Chain Mode خواهید شد. در این حالت شما نحوه عملکرد حملات، درصد موفقیت و زمان‌بندی کارها را مشاهده خواهید کرد. در قسمت زمان‌بندی شما می‌توانید زمان حمله یا دفاعتان را عقب و جلو کنید تا در نهایت به بهترین و موثرترین حالت برسد و سپس آن‌ها را تایید کنید.

Caligula Effect Overdose به واسطه مبارزات خلاقانه و تعداد زیاد NPCهای مفیدش، یک تجربه خوب و مفرح برای شما خواهد بود. اگر به انیمه یا بازی‌های نقش‌آفرینی شرقی علاقه دارید، به هیچ عنوان این بازی را از دست ندهید. اگر از طرفداران سری Persona و به خصوص نسخه اخیر آن هستید، ممکن است کمی از تقلید زیاد سازندگان در برخی نقاط ناامید شوید، اما اجازه ندهید این ناامیدی باعث شود این بازی زیبا و خلاقانه را از دست بدهید.