آخرین رد پای حیات زیر برف‌ها | نقد و بررسی بازی Frostpunk

بازی‌های استراتژیک طرفداران زیادی دارند و اتفاقا یکی از نقاط قوت PC نسبت به کنسول‌های نسل‌های مختلف، همین بازی‌های استراتژیک هستند. طبیعتا شما می‌توانید با یک کنسول PS4 یا Xbox One تقریبا همه بازی‌های روز را بازی کنید. حالا در این میان از بازی‌های انحصاری هر کنسول هم باید فاکتور گرفت. تا چند سال پیش نیز همین داستان برقرار بود و با یکی از کنسول‌های نسل هفتمی می‌توانستید بازی‌های مختلف را بدون دردسر تجربه کنید. بازی کردن روی کنسول نسبت به رایانه‌های شخصی مزایای زیادی دارد. با وجود تمام این مزایا و امتیازات، بازی‌های انحصاری و خیلی از موارد دیگر، همواره رایانه‌های شخصی از یک نظر نسبت به کنسول‌ها موفق‌تر بوده‌اند و آن‌هم بازی‌های استراتژیک است. همه می‌دانیم که بازی‌هایی مثل سری Stronghold، Company of Heroes، Total War و بسیاری از بازی‌های استراتژیک دیگری که با آن‌ها خاطره داریم را روی هیچ کنسولی نمی‌توان بازی کرد. این روزها بازی‌های خوب زیادی منتشر شده‌اند که از قضا همه را هم می‌توانید روی یک کنسول نسل هشتمی بدون هیچ دردسری بازی کنید و نهایت لذت را ببرید. نه نیازی به ارتقا سیستم فعلی دارید و نه مجبور هستید مشکلات کرک را تحمل کنید. ضمنا احتیاج نیست نرم افزارهای مختلف روی کامپیوترتان داشته باشید تا بازی مورد نظر بدون مشکل اجرا شود. تا دلتان بخواهد می‌توانم بازی برایتان معرفی کنم که به تازگی منتشر شده و ارزش تجربه را هم دارند و با کنسول قابل بازی کردن هستند اما باید برای یک بازی هم استثنا قائل شد. یک بازی که تجربه کردن آن به شدت توصیه می‌شود و فقط کاربران PC می‌توانند از آن لذت ببرند و آن “استثنا” بازی نیست جر Frostpunk. یک بازی استراتژیک که به خوبی می‌تواند برای مدتی بازیکن را سرگرم کند و خصوصا اگر از طرفداران این سبک هستید باید تا حالا آن را تجربه کرده باشید. با این وجود اگر هنوز در تهیه Frostpunk مردد هستید یا تردید دارید که این بازی به اندازه کافی خوب باشد، یا اگر اصولا طرفدار بازی‌های استراتژیک نیستید و با این وجود Frostpunk به نظرتان یک بازی جالب می‌رسد و به طور کلی اگر به هر دلیلی راجع به تهیه این بازی اطمینان کافی ندارید، با نقد و بررسی Frostpunk با گیمفا همراه باشید.

به عنوان یک بازی استراتژیک، Frostpunk از هسته داستانی قابل قبولی برخوردار است. اتفاقات بازی مربوط به سال ۱۸۸۶ می‌شوند جایی که بارش برف بیش از حد معمول خود شدت گرفته است. سرمای طاقت‌‍فرسایی که لندن دچار آن شده مردم را مجبور به گشتن دنبال راه چاره‌ای می‌کند و چه راهی بهتر از ژنراتورها؟ داستان بازی از جایی آغاز می‌شود که مردم انگلستان برای پیدا کردن ژنراتورهایی در اطراف کشور خود از راه دریا سفر خود را آغاز می‌کنند. سرمای عجیب و غیرعادی و یخبندانی که هیچ‌کس انتظارش را ندارد در حال نابود کردن انسانیت هستند و مردم باید چاره‌ای بیندیشند. اما جایی همه چیز بدتر می‌شود که کشتی‌ها نیز متلاشی می‌شوند و مردم از یکدیگر جدا شده و حالا عده‌ای از بازماندگان بعد از تحمل سختی‌های فراوان، یکی از ژنراتورها را پیدا می‌کنند و در همانجا شهری بنا می‌کنند. حالا شما به عنوان رهبر این گروه باید بتوانید مردم را راضی نگه دارید و به بقای انسانیت کمک کنید. کاری که در Frostpunk اصلا ساده نیست و برای انجام آن به استراتژی‌های خاصی احتیاج دارید.

در ابتدا فقط یک ژنراتور می‌بینید و باید شهر خود را اطراف ژنراتور بسازید.

بیشتر ما بازی‌های استراتژیک‌ را در واقع با بازی‌هایی جنگی مثل Total War و Stronghold یا General و Company of Heroes می‌شناسیم. جایی که شما باید ارتشی آماده کنید و به دشمنان خود حمله کنید و حالا در برخی از بازی‌های مشابه، شما باید مردم خود را هم راضی نگه دارید و در زمینه کشورداری نیز بتوانید خود را ثابت کنید. در این میان بازی‌هایی هم هستند که مثل Tropico چندان ارتباطی با جنگ ندارند و شما صرفا باید یک سیاستمدار خوب باشید تا بتوانید در این بازی‌ها موفق شوید. اما Frostpunk هیچ شباهتی به این دو گروه بازی‌هایی که گفته شد ندارد. در Frostpunk شما نه قرار است سربازخانه ایجاد کنید، نه سرباز تربیت کنید و نه لازم است تاکتیک‌های مختلف دفاعی و هجومی داشته باشید. در Frostpunk تنها دشمن شما و مردم سرما بوده و برای مقابله با سرما باید بتوانید ژنراتور را روشن نگه دارید، کاری که شاید در چند ساعت اولیه بازی ساده به نظر برسد اما بعدا تبدیل به یک چالش بزرگ خواهد شد. کار ابتدا از جایی آغاز می‌شود که ژنراتور روشن بوده و شما مردمی را در اطراف آن دارید که باید سقفی برای زندگی کردن داشته باشند. درختان اطراف به شما در ساختن خانه، جاده و معادن مختلف و بسیاری از چیزهای دیگر کمک می‌کنند. در سمت دیگر، شما می‌توانید از زغال سنگ برای روشن نگه داشتن ژنراتور استفاده کنید و حتی بعدا گرمای آن را بیشتر کنید. Frostpunk یک بازی منحصر به فرد است چرا که در آن تنها دشمن شما سرما بوده و تنها وظیفه‌ای که بر عهده دارید نیز گرم نگه داشتن مردم خواهد بود. البته در کنار این مهم، شما باید بتوانید شکم آن‌ها را سیر کنید، برایشان خانه بسازید و همچنین سلامتیشان را نیز تامین کنید. طبیعتا در قدم اول شما باید تعدادی خانه یا چادر بسازید که مردم بتوانند در آن شبشان را روز کنند. در قدم‌های بعدی نیز ساخت شکارگاه و آشپزخانه الزامی خواهد بود. باید دقت داشته باشید که گرمای ژنراتور باید بتواند ساختمان‌هایی که می‌سازید را در بربگیرد در غیر این صورت شما با مشکلاتی مواجه می‌شوید. مردم ناراضی خواهند بود، کارکنان یا ساکنان ساختمان بیمار می‌شوند و در درجات بالاتر اگر نتوانید مراقبت‌های پزشکی لازم را برای مردم مهیا کنید، شاید حتی بمیرند. در طول بازی به شما توصیه‌هایی می‌شود و شما نیز باید تصمیم‌هایی بگیرید که تاثیر مستقیم روی روند موفقیت شما در بازی دارند. به عنوان مثال فرض می‌کنیم یک نفر می‌میرد، شما باید انتخاب کنید که وی را به حال خود رها کنید و یا او را در جایی دفن کنید. رها کردن وی باعث بیماری مردم دیگر و در نتیجه افزایش نارضایتی آن‌ها خواهد شد. در پایین صفحه نمایشگر شما دو نوار قرمز و آبی دیده می‌شوند. همواره سعی کنید نوار قرمز را نزدیک به صفر قرار دهید و نوار آبی را پر کنید. نوار قرمز Discontent یا همان نارضایتی است و نوار آبی رنگ مربوط به امید مردم می‌شود.

شما در Frostpunk باید توانایی مدیریت بحران را داشته باشید در غیر این صورت خیلی زود می‌بازید. یک تاکتیسین خبره بودن در امور جنگی شاید بتواند در خیلی از بازی‌های استراتژیک شما را پیروز میدان نبرد کند اما در Frostpunk کوچک‌ترین کمکی به شما نخواهد کرد. از آن‌جایی که در Frostpunk شما باید مردم را آرام کنید گاهی باید از حربه دروغ استفاده کنید! بله به مردم دروغ بگویید! به آن‌ها بگویید که در چند روز آینده برایشان خانه خواهید ساخت، به آن‌ها وعده روزهای بهتر را دهید. البته در کوتاه مدت این دروغ‌ها شرایط را برای شما کمی بهتر خواهند کرد و در دراز مدت دچار مشکل خواهید شد اگر واقعا به حرف‌هایی که می‌زنید عمل نکنید. اگرچه شما دستتان باز است که هر طور که دوست دارید مردم خود را مدیریت کنید، اما برای پیشروی در بازی مجبور هستید یک سری از ماموریت‌ها ( Objective ) را تیک بزنید. در مراحل بالاتر شما می‌توانید افرادی را استخدام کنید و به قسمت‌های مختلف نقشه بفرستید تا برایتان آذوقه تهیه کنند و یا مردم را نجات دهند. همچنین می‌توانند در برخی نقاط خیمه بزنند و مفید واقع شوند. تمام این موارد بستگی به این دارد که شما چگونه مدیریت می‌کنید. اگر می‌خواهید پیشرفت کنید باید مردم بیشتری داشته باشید و آن‌ها را راضی نگه دارید. آن‌ها گرما می‌خواهند، غذا می‌خواهند، به مراقبت‌های پزشکی احتیاج دارند و بعدا باید برایشان کلیسا نیز بسازید. بدین ترتیب شما هر حرکتی که در بازی پیاده کنید و یا هر استراتژی را که پیش بگیرید تاثیر مستقیم روی طول عمر حکومتتان دارد. اگر درجه نارضایتی به حد خاصی برسد مردم شورش را علیه شما آغاز خواهند کرد و یک تایم محدود خواهید داشت تا بتوانید اوضاع را به حالت عادی برگردانید در غیر این صورت کارتان در Frostpunk تمام است. همان‌طور که در ابتدای نقد اشاره کردیم، ژنراتور مهم‌ترین عنصر بازی Frostpunk است و برای راه اندازی آن به زغال سنگ احتیاج دارید. باید دقت داشته باشید که تمامی کارگران شما راس ساعت ۸ به خانه می‌روند و ساعت ۵ صبح نیز کار خود را از سر می‌گیرند، بدین معنا که در این بازه زمانی هیچ زغال سنگی به انبار اضافه نخواهد شد. در نتیجه همیشه باید به اندازه کافی زغال سنگ داشته باشید تا در چنین ساعاتی به مشکل برنخورید. البته از بخش – Book of Laws که بعدا توضیحات بیشتری راجع به آن خواهیم داد – می‌توانید افرادی را استخدام کنید که ۲۴ ساعته کار می‌کنند. این موضوع البته باعث نارضایتی مردم خواهد شد. مردم شما به سه دسته تقسیم می‌شوند; کودکان، کارگران و مهندسین. گروه اول که وضعیت مشخصی دارند و قرار نیست به شما کمکی بکنند. به غیر از برخی از ساختمان‌های خاص، شما در بقیه مشاغل می‌توانید هم از کارگران و هم از مهندسان استفاده کنید. به عنوان مثال در شکارگاه‌ها، فقط کارگران اجازه کار کردن دارند و در مراکز تحقیقاتی فقط مهندس‌ها. این خود شما هستید که تصمیم می‌گیرید چند نفر کارگر و چند نفر مهندس در یک شغل فعالیت داشته باشند. در ابتدا با توجه به کمبود جمعیت شما با چالش‌هایی در زمینه انتخاب شغل برای افراد رو به رو خواهید شد اما به مرور و با افزایش جمعیت، این چالش از بین خواهد رفت.

تصمیماتی که اتخاذ می‌کنید تاثیر مستقیم روی رضایت مردم از شما خواهند داشت.

درست بالای نوار قرمز رنگ، اطلاعاتی از وضعیت مردم به شما داده می‌شود. تعداد افرادی که خانه ندارند و تعداد افراد بیمار از جمله این اطلاعات به شمار می‌روند. افراد بیمار سرکار نمی‌روند و این برایتان دردسرساز خواهد بود. بنابراین اولا بهتر است که در تهیه وسایل گرمایشی و تامین گرمای محیط وسواس به خرج دهید و دوما مراکز کافی برای مراقبت‌های پزشکی داشته باشید. افراد بیمار اگر درمان نشوند احتمال مرگشان بالا می‌رود و این موضوع نوار قرمز رنگ را نیز پرتر می‌کند، پس مراقب باشید!  روی هر شهروندی که کلیک کنید اطلاعاتی در مورد شغل و خانواده‌اش در اختیارتان قرار خواهد گرفت. همچنین با کلیک روی هر ساختمان متوجه می‌شوید که چه افرادی در آن کار می‌کنند و دقیقا کجا هستند. بعضی از آن‌ها بیمار بوده و به پزشک مراجعه می‌کنند، برخی می‌خواهند غذا بخورند و عده‌ای نیز واقعا کار می‌کنند. اگر بتوانید به خوبی مردم را مدیریت کنید آن‌ها نیز وظایف خود را انجام خواهند داد. در پاراگراف بالاتر واژه “مراکز تحقیقاتی” را مشاهده کردید، این یکی از بخش‌های حائز اهمیت Frostpunk بوده که اگر بتوانید از آن به خوبی استفاده کنید نتایج مطلوبی خواهید گرفت. مهندسان شما در این قسمت روی تکنولوژی‌های مختلف کار خواهند کرد. تکنولوژی‌هایی چون افزایش جریان گرمای ژنراتور و حفر معادن زغال سنگ. شما حتی در این بخش می‌توانید روی شکار نیز کار کنید، در حالت عادی هر شکارگاه در روز برای شما ۱۵ گوشت خام تهیه خواهد کرد، این در حالی است که شما می‌توانید این عدد را به ۲۰ هم برسانید. موضوعی که باید به آن توجه کنید این است که شما در هر زمان تنها می‌توانید روی یک تکنولوژی کار کنید و ساخت مراکز تحقیقاتی بیشتر تنها سرعت پیشرفت کار را افزایش می‌دهد. برای هر اکتشاف جدید شما باید مقداری منابع را فدا کنید که البته ارزشش را دارد. تصمیماتی که در بازی می‌گیرید اگرچه گاهی می‌توانند آنقدر حیاتی باشند که به طور کلی شرایط را از این رو به آن رو کنند اما در این بین با تصمیماتی نیز مواجه خواهید شد که صرفا بین بد و بدتر هستند. طبیعتا بازیکن در چنین شرایطی بد را ترجیح می‌دهد. سرمای بیش از حد از جمله مشکلاتی است که امید را از مردم خواهد گرفت و نوار قرمز رنگ نارضایتی را پر می‌کند. برای مقابله با گرما می‌توانید Stream Level ژنراتور را افزایش دهید یا آن را روی حالت Overdrive قرار دهید. مورد اول تنها با داشتن تکنولوژی قابل انجام است، حالت Overdrive همواره برای شما قابل استفاده است اما پس از مدتی باید آن را غیرفعال کنید و دوباره روشن کنید. همچنین می‌توانید در خانه یا دیگر ساختمان‌هایی که از ژنراتور فاصله دارند از زغال سنگ برای گرم کردن آن‌ها استفاده کنید. بارها گفته شده و یک بار دیگر نیز به این نکته اشاره کنیم که مهم‌ترین چالش شما گرم نگه داشتن مردم است. البته این کار شاید در ابتدای بازی ساده به نظر برسد اما با تمام شدن زغال سنگ‌های موجود، خطرات جدیدی شما را تهدید خواهند کرد.

بعدها می‌توانید قوانین کلی‌تری وضع کرده و طبق همان قوانین از Book of Laws استفاده کنید. وعده داده بودیم که راجع به این ویژگی بازی صحبت خواهیم کرد. Book of Laws را در واقع می‌توان لیستی از قانون‌های نوشته نشده دانست! مثلا می‌توانید به مردم دستور دهید که به صورت ۲۴ ساعته کار کنند، یا اینکه کودکان را هم به کار بگیرید و یا افرادی را استخدام کنید که جسد‌ها را دفن کنند. این ویژگی در ابتدای بازی چندان کارامد نخواهد بود ولی با جلو رفتن در بازی به آن احتیاج پیدا خواهید کرد. البته استفاده از این ویژگی Frostpunk نیز شرط‌هایی دارد. اولا شما هر ۴۸ ساعت یک بار می‌توانید یک قانون جدید اتخاذ کنید. موضوعی که گاهی اوقات برایتان دردسرساز می‌شود پس بهتر است در استفاده از Book of Laws دقت لازم را داشته باشید. Book of Laws خود به دو بخش کلی تقسیم می‌شود که یکی مربوط به نیازهای مادی مردم بوده و Adaption نام دارد و دیگری که Purpose نامیده می‌شود بیشتر به بعد معنوی مردم مرتبط است. در بخش Adaption شما می‌توانید از کودکان کار بکشید و یا برعکس برای آن‌ها سرپناه شوید. می‌توانید غذای مردم را تغییر دهید و یا برای آن‌ها میدان مبارزه بسازید، چیزی شبیه به گلادیاتورها. طبیعتا این انتخاب‌ها پیامدهای خود را دارند و اگر می‌خواهید یک تصمیم عامه‌پسند بگیرید، باید از منابع بیشتری هم استفاده کنید. اما بخش Purpose بسته به نوع حکومت شما دارد. اگر ترجیح می‌دهید که برای ایجاد آرامش از مامور و نگهبان استفاده کنید این بخش قوانین خاص خودش را دارد و اگر ترجیح دهید با دین و ایمان مردم را در کنار خود نگه دارید نیز Purpose متفاوت است. به عنوان مثال در این بخش می‌توانید معبد یا مکان مقدس بسازید، راهب و واعظ استخدام کنید تا امید را به مردم بازگردانند. Faith Keeper‌ها در شرایط بحرانی، زمانی که مردم قصد انجام شورش را دارند نقشی اساسی را ایفا خواهند کرد و عملا شما را نجات می‌دهند. مشکلی که در Frostpunk شخصا به آن برخوردم محدودیت انتخاب در ساخت ساختمان‌های مختلف بود که پیشرفت در بازی را سخت می‌کرد. سختی بازی Frostpunk ضعف آن نیست، بلکه یک نکته مثبت بوده و قابل ستایش است، منتهی این که بازی دست شما را تقریبا در ساخت همه‌چیز می‌بندد چیزی است که می‌تواند آزاردهنده باشد. شما تقریبا هرچیزی که بخواهید بسازید را اول یا باید از طریق Book of Laws قانونش را تصویب کنید و یا تکنولوژی آن‌را فرا بگیرید. این موضوع حتی در رابطه با جزئی‌ترین ساختمان‌های بازی نیز صدق می‌کند تا حدی که در ابتدای بازی شما تنها می‌توانید جاده، یک محل برای جمع آوری چوب، آهن و زغال سنگ و چند ساختمان مشابه بسازید. حتی ساخت معدن زغال سنگ یا چوب بری نیز احتیاج به داشتن تکنولوژی آن دارد، قضیه‌ای که می‌تواند لذت بازی را تا حدودی از بازیکن بگیرد. عنوان Frostpunk از ۴ سناریو برخوردار است و هر کدام بعد از رسیدن به حد خاصی برایتان آنلاک می‌شوند. اگرچه هر سناریو جذابیت‌های خاص خودش را دارد، اما تکرار همان سناریو دقیقا کاری است که کمتر کسی ان را انجام خواهد داد. بازی‌های استراتژیک عموما ارزش تکرار بالایی دارند و شما را می‌توانند برای چندین روز سرگرم نگه دارند، این همان چیزی است که Frostpunk فقدانش را حس می‌کند. وجود ۴ سناریو در بازی ایده جالبی بوده و تحسین برانگیز است اما متاسفانه بازی فاقد ارزش تکرار است چرا؟ چون بعد از مدتی بنا به دلایلی که بالاتر به آن‌ها اشاره شد، تکراری می‌شود.

نمایی از درخت تکنولوژی که در متن در موردش صحبت کردیم.

افراد زیادی را می‌شناسم که کلا با بازی‌های استراتژیک ارتباط برقرار نمی‌کنند. آن‌ها می‌گویند این گونه بازی‌ها فاقد هرگونه هیجانی هستند و حوصله آدم را سر می‌برند. تکلیف چنین افرادی از قبل مشخص بوده است، Frostpunk به درد این قشر از جامعه گیمر نمی‌خورد. Frostpunk یک بازی استراتژیک و Survival است که در آن نه خبری از جنگ است و نه سواره نظام و دیوارهای قدرتمند دفاعی! فقط عنوانی است که می‌خواهد توانایی رهبری شما را تست کند و ببیند در مدیریت بحران تا چه اندازه توانا هستید. در این بازی با تصمیماتی که می‌گیرید سرنوشت خود و مردم را مشخص می‌کنید. در ادامه عده‌ای علیه شما برخواهند خاست وپیروانی را جمع خواهند کرد تا همه با هم به لندن برگردند. در چنین شرایطی که یاس و ناامیدی بر اکثر مردم چیره شده است، این شما هستید که با استفاده از توانایی‌های مدیریتی خود باری دیگر امید را به مردم باز خواهید گرداند. عنوان Frostpunk با چالش‌های مختلف و دوراهی‌هایی که سر راه شما قرار می‌دهد می‌تواند به یکی از بازی‌های مورد علاقه‌تان تبدیل شود. از سوی دیگر موسیقی گوش نوازی که در طول بازی به گوش می‌خورد تا خمیازه نکشید! برای افرادی که کوچک‌ترین علاقه‌ای به بازی‌های استراتژیک ندارند Frostpunk نیز یک بازی کسل کننده و خسته‌کننده دیگر خواهد بود اما برای دیگران، Frostpunk یکی از عناوین امسال است که تجربه آن واجب به نظر می‌رسد.