یک سال، یک بازی | نگاهی بر جوایز سالانه بازی های ویدئویی

عقربه ها می چرخند و زمان را به جلو می برند. با هر حرکت، لحظه ای از عمر سال ۲۰۱۶ کم می شود. یک سال دیگر از عمر گیمریمان گذشت و دسته ای خاطره دیگر به گنجینه درخشان خاطراتمان از ویدئو گیم پیوست. امسال هم همچون دیگر سال ها پای این معجزه ساخته دست بشر، گاه خندیدیم و گاه گریستیم. بالا و پایین های بسیار دیگری را طی کردیم و طعم تلخی ها و شیرینی های زیادی زیر زبانمان رفت. هم اکنون تقریبا به آخر سال رسیده ایم. ما گیمر ها رسمی داریم که هر سال یکی از بازی هایی که تجربه شان کرده ایم را به عنوان بازی سال خود برمی گزینیم. اکنون یک سال گذشته و اندک اندک زمان انتخاب فرا می رسد.
تابحال جوایز بسیاری برای انتخاب بهترین بازی سال یا Game of the Year (GOTY) در نظر گرفته شده و مراسم های زیادی برای اهدای این لقب با شکوه به بهترین و شایسته ترین ویدئو گیم سال بر پا شده است. اکنون که در آستانه برگذاری مراسم The Game Awards هستیم شاید بد نباشد کمی به بررسی جوایز بهترین بازی های سال و آنچه که تابحال در این مراسم ها رخ داده بپردازیم.

مراسم معنوی گیم اواردز. تا چند روز دیگر. یادتان باشد لطف این مراسم ها به کل کل ها و شرط بستن ها و شام دادن هایش است. این گونه هم می توان خاطره ساخت و هم و تلخی ها را جبران کرد. مبادا خوابتان ببرد!

The Game Awards
متاسفانه در صنعت ویدئو گیم هنوز آنطور که باید و شاید شاهد برگذاری مراسمی با نفوذ، شهرت و اهمیت اسکار در سینما نیستیم. جوایزی که هر سال به بهترین بازی ها اهدا می شوند هنوز هم آنقدر مهم و بزرگ نشده اند که بتوان آن ها را همچون اسکار دانست. با این وجود مراسم Spike Video Game Awards که با نام های VGX، VGA و هم اکنون با TGA یا The Game Awards شناخته می شود توانسته قدری از رقیبان خود فاصله بگیرد و حتی در برخی محافل همتای اسکار در بازی های ویدئویی شناخته شود. این مراسم که اولین بار در سال ۲۰۰۳ شروع به کار کرد توسط شبکه تلوزیونی Spike TV پشتیبانی می شد. این مراسم تا سال ۲۰۱۲ با نام Spike VGA شناخته می شد. در سال ۲۰۱۳ این نام به VGX تغییر یافت و در سال ۲۰۱۴، ۲۰۱۵ و اکنون در ۲۰۱۶ نام این مراسم TGA یا The Game Awards خواهد بود. این مراسم همواره به اجرا های موسیقی زنده و استفاده از موزیسین های مطرح مشهور بوده. همچنین نمی توان TGA را صرفا مراسمی برای انتخاب بهترین بازی های سال دانست. زیرا که معمولا در آن تریلر ها و نمایش هایی از بازی های بزرگی که هنوز انتشار نیافته اند نیز به نمایش در آمده و گاه سورپرایز هایی در آن انجام می شود که دست کمی از سورپرایز های E3 ندارند.

جناب کیلی. چند سالیست که به ما لطف زیادی دارند.

این مراسم علاوه بر بهترین بازی سال در رشته های دیگری چون: بهترین سازنده سال، بهترین بازی مستقل، بهترین بازی موبایل و پلتفرم های قابل حمل، بهترین روایت، بهترین ساند ترک، بهترین گویندگی و اجرا، بهترین بازی تیر اندازی، بهترین اکشن ماجرایی، بهترین بازی نقش آفرینی یا RPG، بهترین بازی مبارزه ای، بهترین بازی خانوادگی، بهترین بازی ورزشی یا مسابقه ای، بهترین بخش آنلاین و… جوایزی را به بازی های برتر اهدا می کند. این مراسم بخشی را نیز مخصوص تماشاچیان و طرفداران قرار داده تا مواردی چون مورد انتظار ترین بازی سال آینده و… را تایین نمایند. این نکته را نیز باید افزود که در سال های اخیر میزبانی این مراسم بر عهده آقای جف کیلی (Geoff Keighley) که خود یکی از گزارشگران و نویسندگان حوزه بازی های کامپیوتری است بوده. هیئت داوران این مراسم از حدود بیست تن از نویسندگان و منتقدان مجرب صنعت ویدئو گیم تشکیل شده که هر یک از آن ها در معتبر ترین وبسایت ها و مجلات ویدئو گیم جهان مشغول به کار اند.
می توان گفت گیم اواردز در حال حاضر بزرگترین و معتبر ترین رویداد برای اهدای جوایز بازی سال است و خوشبختانه یا متاسفانه انتخحاب هاییی که در آ« صورت می گیرد بر روی آینده صنعت گیم تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم بسیاری خواهد داشت.
جوایزبهترین بازی سال این مراسم در طول مدت فعالیتش چنین بوده:

۲۰۰۳: Madden NFL 2004

۲۰۰۴: Grand Theft Auto: San Andreas

۲۰۰۵: Resident Evil 4

۲۰۰۶: The Elder Scrolls IV: Oblivion

۲۰۰۷: BioSock

۲۰۰۸: Grand Theft Auto IV

۲۰۰۹: Uncharted 2: Among Thieves

۲۰۱۰: Red Dead Redemption

۲۰۱۱: The Elder Scrolls V: Skyrim

۲۰۱۲: The Walking Dead

۲۰۱۳: Grand Theft Auto V

۲۰۱۴: Dragon Age: Inquisition

۲۰۱۵: The Witcher 3: Wild Hunt

این هم مراسم اهدای جوایز DICE. آری. در مقایسه با TGA کمی فقیرانه جلوه می کند.

D.I.C.E. Awards

از دیگر جوایز بازی های برتر ویدئویی می توان D.I.C.E. Awards را نام برد که پیشتر با نام Academy of Interactive Arts & Sciences یا به اختصار AIAS شناخته می شد. این آکادمی در سال ۱۹۹۲ توسط اندرو زاکر (Andrew Zucker) تاسیس شد. این آکادمی جوایز بازی سال خود را برای اولین بار در سال ۱۹۹۴  به آثار منتخب اهدا کرد. سال بعدی یعنی ۱۹۹۵ نیز این مراسم تبدیل به اولین مراسم اهدای جوایز بازی های ویدئویی که در فضای شبکه استریم می شود شد. این مراسم در اکتبر سال ۲۰۱۲ نام خود را از Academy of Interactive Arts & Sciences به D.I.C.E. Awards که به معنی: Design, Innovate, Communicate, Entertain (طراحی، نوآوری، مکاتبه و سرگرمی) است تغییر داد. این جوایز نیز علاوه بر بهترین بازی سال شامل رشته هایی مانند: بهترین بازی اکشن، بهترین بازی ماجرایی، بهترین بازی موبایل، بهترین بازی دانلودی، بهترین بازی خانوادگی، بهترین بازی پلتفرم های قابل حمل، بهترین MMO، بهترین بازی مسابقه ای یا Racing، بهترین بازی نقش آفرینی، بهترین بازی استراتژی یا شبیه سازی، بهترین بازی ورزشی، بهترین بازی مبارزه ای، بهترین بازی Casual و… می شوند.
جوایز بهترین بازی سال این آکادمی در طول مدت فعالیتش چنین بوده:

۱۹۹۷: Golden Eye 007

۱۹۹۸: The Legend of Zelda: Ocarina of Time

۱۹۹۹: The Sims

۲۰۰۰: Diablo 2

۲۰۰۱: Halo: Combat Evolved

۲۰۰۲: Batlefield 1942

۲۰۰۳: Call of Duty

۲۰۰۴: Half Life 2

۲۰۰۵: God of War

۲۰۰۶: Gears of War

۲۰۰۷: Call of Duty 4: Modern Warfare

۲۰۰۸: Little Big Planet

۲۰۰۹: Uncharted 2: Among Thives

۲۰۱۰: Mass Effect 2

۲۰۱۱: The Elder Scrolls V: Skyrim

۲۰۱۲: Journey

۲۰۱۳: The Last of Us

۲۰۱۴: Dragon Age Inquisition

۲۰۱۵: Fallout 4

بفتا و لوگوی خواب آورش.

British Academy Games Awards
این آکادمی که پیشتر جوایز آن با نام BAFTA Interactive Entertainment Awards  شناخته می شد نیز یکی از بزرگترین و معروفترین اهدا کنندگان جوایز بهترین بازی سال است. نام British Academy of Film and Television Arts یا به اختصار BAFTA اکنون با نام British Academy Games Awards شناخته می شود. در سال ۲۰۰۳ این آکادمی به دو بخش نقسیم شد. بخش  BAFTA Interactive Awards و بخشی تخصصی برای بازی های ویدئویی یعنی BAFTA Game Awards. این آکادمی پیش از این که بخش بازی ویدئویی را جدا کند در زمینه های دیگر نیز فعالیت می کرد. اهدای جوایز BAFTA، از سال ۱۹۹۸ آغاز شد. آن ها نیز علاوه بر بهترین بازی سال در رشته هایی مانند پیشرفت های سمعی، پیشرفت های بصری، بهترین بازی بریتانیایی، بهترین فرنچایز جدید، بهترین بازی خانوادگی، بهترین طراحی، بهترین نو آوری، بهترین بازی موبایل و پلتفرم های قابل حمل، بهترین بازی مولتی پلیر، بهترین موسیقی، بهترین گویندگی، بازی ماندگار، بهترین بازی ورزشی، بهترین داستان و… جوایزی را به بازی های برتر اهدا می نمایند.
جوایز بهترین بازی سال این آکادمی در طول مدت فعالیتش چنین بوده:

۱۹۹۷ تا ۹۸: Golden Eye 007

۱۹۹۸ تا ۹۹: The Legend of Zelda: Ocarina of Time

۱۹۹۹ تا ۲۰۰۰:
بهترین بازی کنسولی: MediEvil 2
بهترین بازی پلتفرم های قابل حمل: Pokemon Yellow
بهترین بازی پی سی: Deus Ex

۲۰۰۰ تا ۲۰۰۱:
بهترین بازی کنسولی: Gran Turismo 3: A-Spec
بهترین بازی پلتفرم های قابل حمل: Tony Hawk’s Pro Skater 2
بهترین بازی پی سی: Max Payne

۲۰۰۱ تا ۲۰۰۲:
بهترین بازی کنسولی: Halo Combat Evolved
بهترین بازی پلتفرم های قابل حمل: SMS Chess
بهترین بازی کامپیوتر های خانگی: Neverwinter Nights

۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳: Call of Duty

۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴: Half Life 2

۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶: Ghost Recon: Advanced Warfighter

۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷: BioShock

۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸: Super Mario Galaxy

۲۰۰۹: Batman Arkham Asylum

۲۰۱۰: Mass Effect 2

۲۰۱۱: Portal 2

۲۰۱۲: Dishonored

۲۰۱۳: The Last of Us

۲۰۱۴: Destiny

۲۰۱۵: Fallout 4

علاوه بر این موارد جوایز معتبر دیگری نیز موجود اند و عده بسیاری نیز هنوز به کار خود ادامه می دهند. دیگر جوایز اکثرا مربوط به سایت ها و یا مجلات مختلف است و داوری آن را خود اعضا و نویسندگان وبسایت و یا مجله مذکور بر عهده دارند. معتبر ترین این وبسایت ها و مجلات عبارت اند از: مجله Edge، وبسایت EuroGamer، وبسایت Game Informer، وبسایت Gamespot، وبسایت Gametrailers، وبسایت Giant Bomb، جوایز Golden Joystick Awards، وبسایت IGN، وبسایت Polygon و…
نکته قابل توجه این است که این موارد را می توان جوایز معتبر نامید. بدیهیست که بسیاری از وبسایت ها نیز هستند که امتیاز کاربران و یا میانگین امتیازات بازی ها را مد نظر قرار داده اند. ( و در نتیجه Undertale شده بازی سال) به همین دلایل نام آن ها را از لیست موارد نسبتا مورد اعتماد حذف کردیم.

در فرایند انتخاب بازی سال، آیا همیشه حق به حق دار می رسد؟
آیا جایزه نوبل همواره به کسانی داده شده که لیاقتش را داشته اند؟ آیا جوایز اسکار همیشه به آثاری داده شده که واقعا از دیگران برتر بوده اند؟ به عقیده بسیاری خیر! مسلم است که همیشه با اهدای جایزه نوبل شایعاتی نیز مبنی بر خورده شدن حق فلان شخص یا فلان گروه بسیار به گوش می رسند. و یا با تعلق گرفتن جایزه اسکار به یک اثر، طرفداران اثر رقیب تا ابد سعی در کوبیدن اثر اسکار گرفته دارند. باید قبول کنیم که اول از همه فرایند انتخاب اثر برتر در تمامی جوایز سالانه یک فرایند بشری است! یعنی که اول و آخر آن را انسان ها و ویژگی های عجیبشان تشکیل می دهند. انسان ها جایز الخطا هستند و همواره تحت تاثیر عوامل بسیاری قرار می گیرند. یک انسان نمی تواند همچون یک ماشین تمامی آثار و نامزد ها را با یک ملاک دقیق و میلیمتری بسنجد و نتایج را درجه بندی کند. هر چقدر هم که انسان سعی کند تحلیلی ماشین وار از آثار ارائه شده داشته باشد باز هم نمی تواند منکر شود که عوامل بسیار زیادی بر روی انتخاب او تاثیر گذار بوده اند. عواملی که جزو ملاک های اصلی سنجش نیستند. هر چه باشد انسان، انسان است و تاثیر پذیری غیر قابل انکار او در تمامی حالات و رفتار هایش بروز خواهد کرد. ممکن است فرد X اگر امروز با فلان بازی آشنا شود آن را بهترین بازی عمرش بداند. اما اگر همان بازی بر حسب اتفاق فردا به دستش برسد، چندان علاقه ای به آن پیدا نکند. این طبیعت انسان است و هیچ منتقد و داوری نیز نمی تواند منکر آن شود. مگر آن که از کره ماه آمده باشد.
دومین چیزی که باید آن را بپذیریم اینن است که فقط و فقط یک بازی می تواند بازی سال شود! یعنی این که حتی اگر تعداد رای ها کاملا مساوی نیز باشد، لغزش یکی از داروان به شمت یکی از آثار می تواند تفاوتی نجومی ر پدید آورد. شاید در باطن آن اثر برنده یک راس اضافه تر و اثر بازنده یک رای کمتر داشته باشند. اما در عمل با همان یک رای اثر مذکور به بهترین بازی سال تبدیل شده و اثر دوم با یک رای کمتر باید در صف بازنده ها ایستاده و با آنان یکی شود. پس می توان گفت که حتی این موارد نیز می تواند موجب شود تا حق به آن بازی که باید نرسد.

معتبر ترین جایزه
اما جدا از همه این سخن ها، مهمترین مسئله این است که خداوند انسان ها را متفاوت از یکدیگر آفریده. همیشه برای انتخاب بازی های خوب ملاک هایی کلی وجود دارند. اما وقتی در جزئیات دقیق شویم خواهیم دید که ملاک های جزئی کاملا شخصی هستند. همواره چار چوبی کلی وجود دارد که بازی ها را در آن قرار داده و بسنجیم. و معمولا نیز هیچ کس با نتیجه ای که از این چار چوب کلی بیرون می آید مخالفتی ندارد. اوضاع زمانی وخیم می شود که به جزئیات می رسیم. و باید دانست که در این جزئیات هیچ ملاک و واحد و متر و میزانی موجود نیست. همه چیز بستگی به شخص دارد. اینجاست که می فهمیم بحث کردن بیهوده است. باید بپذیریم که ما نیز همچون منتقدان از کره ماه نیامده ایم. و ما نیز نمی توانیم مثل یک ماشین همه داده ها آنالیز کنیم و نتیجه برتر را تشخیص دهیم. ما نیز اسیر شرایطیم و هر لحظه بی آن که بدانیم مشغول تاثیر پذیری. پس قبول می کنیم که انتخاب ما صد درصد با انتخاب داوران متفاوت است. حتی اگر هر دو انتخاب یکی باشد نیز اتفاقیست چون غیر ممکن است که شرایط دو انسان کاملا با هم یکی باشد. لذا می توانیم این را با اطمینان بگوییم. نه باید خویشتن را آزار داد و نه داوران و منتقدان را سرزنش کرد. معتبر ترین جایزه بازی سال، جایزه ایست که شما می دهید. بهترین بازی سال همان است که شما بهترینش می دانید. همان است که بیش از همه به دل شما نشسته. چون این انتخاب به دل است. نه به محاسبه و عدد و رقم.