شهر بازی | لس سانتوس، شهر گناه

به شهر فرشتگان خوش آمدید، جایی که شوربختی و سیه روزی از سر و روی آن پایین می‌ریزد! می‌گویند بال‌های فرشتگان بر فراز این شهر گسترانیده شده، ولی خودمان هم می‌دانیم که این کذب محض است! حتی اگر این طور هم باشد، زیر آن بال‌های زیبا، چیزی جز کثیفی، کینه و نفرت جمع نشده است. فرشتگان هم شهر فرشتگان را ترک کرده‌اند! حتی خدا هم دیگر کاری به مردمان گناهکار این شهر ندارد. مردم این شهر مانده‌اند تا بمیرند، آن هم نه با مرگ طبیعی، بلکه تا به شکلی وحشیانه همدیگر را تکه تکه کنند. به نظر جمله اول باید اصلاح شود، به شهر گناه خوش آمدید!
لس سانتوس (Los Santos) مظهر شکوه در بازی‌های کامپیوتری است. ساختمان‌های سر به فلک کشیده، فروشگاه‌های رنگارنگ، خانه‌های ویلایی زیبا و مواردی دیگر همگی از نشانه‌های لس سانتوس هستند. در مقاله پیش رو، قصد داریم تا به شهر لس سانتوس در بازی GTA 5 بپردازیم، شهری که هنوز هم مامن بازی‌بازهای بسیاری است و به نظر هیچ گاه رنگ کهنگی به خود نخواهد گرفت و همواره می‌توان در آن غرق شد.
از همان تیتراژ آغازین بازی متوجه می‌شوید که با چه شهری طرف هستید، یک شهر بزرگ، پر زرق و برق و پر از مکان‌های تفریحی مختلف. در ابتدا تصور می‌کنید که حتماً به خود بهشت وارد شده‌اید! ولی گول زرق و برق این شهر را نخورید (هر چند که کار سختی است) زیرا هرچه که جلوتر بروید، رنگ‌های شاد و گرم شهر سیاه و سیاه‌تر می‌شوند، تا جایی که در نهایت از لس سانتوس جز لکه‌ای سیاه رنگ چیزی در ذهن‌تان نمی‌ماند. حتماً می‌دانید که لس سانتوس نسخه‌ای خیالی از لس آنجلس (Los Angeles) است، نسخه‌ای خیالی که اصلاً هم خیالی نیست! لس آنجلس بر خلاف آن ظاهر پر زرق و برق‌اش، پر از جرم و جنایت است. نگاه به آن آسمان خراش‌های بلند، خودروهای سوپر اسپرت و البته کنسرت‌های پر سر و صدایی که بَندهای راک و متال در آن برگزار می‌کنند نکنید، در کوچه و پس کوچه‌های این شهر بوی خون انسان پیچیده است. خدا می‌داند که هر روز چند پرونده سرقت، تجاوز، قتل، خودکشی و زورگیری به بخش بایگانی اداره پلیس این شهر اضافه می‌شود. ظاهر پر زرق و برق این شهر برای پنهان کردن باطن کثیف و سیاه‌اش است.
اگر بخواهیم نکات مثبت GTA 5 را برشماریم، احتمالاً با یک طومار مواجه خواهیم شد! این حرف از سر علاقه نویسنده به راکستار گیمز نیست (که البته دلایل بسیاری هم دارد و مسئله شخصی نیست!) بلکه حقیقت اینجا است که راکستار آن قدر با دقت روی آثارش کار می‌کند که دهان تمامی منتقدان‌اش را نیز به هم می‌دوزد! اگر از چند پروژه جانبی راکستار مثل آن شبیه ساز پینگ پنگ (Table Tennis) و یکی دو پروژه دیگر فاکتور بگیریم، تمامی بازی‌های راکستار در طول سالیان دراز به ما این حقیقت را ثابت کرده‌اند. از بین تمامی نقاط قوت آخرین پروژه آن‌ها یعنی GTA 5 بیش از هر چیزی جذب شهر آن یعنی لس سانتوس شدم. شاید اگر لس سانتوسی نبود، GTA 5 هم انقدر خوب عمل نمی‌کرد. راکستار تبحر خودش را در زمینه خلق جهانی زنده، دوست داشتنی، وسیع و پویا چندین و چند سال پیش و با GTA: San Andreas ثابت کرده بود و پس از آن بازی به بازی در این زمینه پیشرفت کرده است. یک بار با GTA IV به قلب لیبرتی سیتی (Liberty City) می‌رویم و به پوشالی بودن رویای آمریکایی پی می‌بریم، یک بار با Red Dead Redemption وسترن‌های جان فورد و سرجیو لئونه را بازسازی می‌کنیم و یک بار هم با L.A Noire به دوران طلایی لس آنجلس و هالیوود در قرن بیستم می‌رویم. ولی GTA 5 و لس سانتوس چیزی فراتر از این‌ها هستند.
لس سانتوس شهر رویاهای سوخته است. شهری است که فقیرها، همان سیاه پوست‌هایی که در پایین شهر زندگی می‌کنند سودای غنی شدن را در سر می‌پرورانند و اغنیای پِنت هَوس نشین به خاطر مشکلات مختلفی که دارند، آرزو دارند تا یک روز دیگر به دوران کودکی خود (با وجود آن که آن زمان در اوج فقر می‌زیستند) بازگردند. اینجا سرزمین رویاهای وارونه است. اختلاف طبقاتی موضوعی است که در لس سانتوس موج می‌زند و GTA 5 هم روی آن تمرکز داشته. وقتی به Vinewood Hills می‌روید خانه‌ها و اتومبیل‌هایی که جلوی آن‌ها یا در پارکینگ‌شان پارک شده شما را انگشت به دهان می‌گذارد. از فورد جی تی (Ford GT) و استون مارتین وَنتِیج (Aston Martin Vantage) گرفته تا فراری کَلیفورنیا (Ferarri California) همگی در این منطقه یافت می‌شوند (البته هیچ کدام با نامی که گفتیم به خاطر مسائل مربوط به لایسنس در بازی وجود ندارند و نامی دیگر دارند با برخی تفاوت‌های کوچک ظاهری). اگر دست به سرقت آن‌ها هم بزنید اتفاق خاصی نمی‌افتد (با صرف نظر از آگاه شدن احتمالی پلیس) حال کافی است به مناطق جنوبی لس سانتوس، اطراف گروو استریت (Grove Street) بروید. اولاً که خودروهای این مناطق همگی سطح پایین هستند، تا جایی که بهترین خودروی این مناطق یکی از انواع پونتیاک (Pontiac) است. ثانیاً اگر در این منطقه دست به سرقت خودرویی بزنید، صاحب آن خودرو با همه توان سعی می‌کند که شما را متوقف کند، شاید حتی به زور اسلحه! چرا اینگونه است؟ اگر دقیق نگاه کنیم (با توجه به وضع ظاهری، بافت مسکونی آن مناطق یا حتی جزئیات داستانی و دیگر موارد) متوجه می‌شویم که مردم آن مناطق آه در بساط ندارند و در فقر به سر می‌برند. شاید آن خودرویی که شما می‌خواهید بدزدید، تنها دارایی صاحب آن باشد پس طبیعی است که با تمام توان دست به حفاظت از آن بزند. لس سانتوس مظهر اختلاف طبقاتی در آمریکا است. این اختلاف طبقاتی در جای جای بازی به تصویر کشیده شده است. در پنت هوس‌های Vinewood Hills زنان و دختران در حیاط خلوت خانه‌ها حمام آفتاب می‌گیرند ولی پایین شهری‌ها برای امرار معاش و در اصل “زنده ماندن به شکل بخور و نمیر” مجبور به تن فروشی هستند. کافی است مغازه‌های بخش جنوبی لس سانتوس را با مناطق شمالی آن مقایسه کنید، مثلاً لباس فروشی‌ها، آن وقت است که به خوبی تفاوت‌های این دو بخش (که ناشی از اختلاف طبقاتی است) را حس می‌کنید.

به شهر گناه خوش آمدید…

از این ابعاد که فاصله بگیریم، لس سانتوس یک کلاس درس برای سازندگان دیگر در زمینه طراحی محیط بازی به شما می‌رود. یک بازسازی بی‌نقص و کم‌نظیر از لس آنجلس. تقریباً هر چیزی که از لس آنجلس انتظار دارید در این بازی وجود دارد. از سینماهای کوچک و بزرگ در بلوار هالیوود (هالیوود در بازی Vinewood نام دارد) تا فرودگاه عظیم لس آنجلس و سواحل این شهر با شن‌های داغ خود. همگی این‌ها با جزئیاتی خیره کننده در بازی وجود دارند و آماده‌اند تا هر کسی را به وجد آورند. لس سانتوس تقریباً وسیع است، البته نه به اندازه برخی شهرها در بازی‌های دیگر. سازندگان از GTA San Andreas درس خوبی گرفته‌اند، صرفاً بزرگ بودن محیط نمی‌تواند مخاطبان را به وجد بیاورد. حتماً موافقید که در GTA San Andreas به علت وسعت بسیار نقشه برخی از محیط‌ها کاملاً بلا استفاده می‌ماندند و مشخص بود که سازندگان فقط برای وسیع‌تر کردن محیط‌های در دسترس آن‌ها را به بازی افزوده بودند. ولی در GTA 5 خبری از این مسئله نیست. در هر خیابان لس سانتوس نکته‌ای برای سرگرم شدن نهفته است. بخشی از این مسئله البته مرهون آن رویدادهای اتفاقی است که در دنیای بازی رخ می‌دهد. مثلاً، در جلوی یک مغازه ممکن است فردی کیف یک زن را بدزدد و پای به فرار بگذارد. شما می‌توانید خیلی راحت از کنار این قضیه عبور کنید اما اگر این بی‌قانونی‌ها برایتان آزار دهنده است می‌توانید وارد عمل شوید و با سرنگون کردن آن دزد، کیف زن را پس بگیرید. البته اینجا هم باز بازی دست شما را باز می‌گذارد. مثلاً کیف زن حاوی ۱۵۰۰ دلار وجه نقد است. شما می‌توانید این ۱۵۰۰ دلار را نزد خود نگه دارید و بروید یعنی در اصل از یک دزد بدزدید و تبدیل به شاه دزد شوید ولی شاید هم نه، دوست دارید تا کیف را به زن برگردانید. در این صورت زن مقداری هم وجه نقد به شما می‌دهد (به عنوان مژدگانی!) و به نوعی هم مقداری پول به دست آورده‌اید و هم عملی انسانی انجام داده‌اید. لس سانتوس مملو از این اتفاقات است. در گوشه و کنار شهر ممکن است شاهد رویدادهایی از این دست باشیم و به همین جهت بازی همواره ما را تشویق می‌کند تا به گوشه و کنار نقشه آن سرک بکشیم. سرگرمی‌هایی که سازندگان برای شما در این نسخه تدارک دیده‌اند قطعاً بی‌نظیرند. شما می‌توانید تنیس بازی کنید یا به گلف بازی کردن مشغول شوید. از این موارد خوشتان نمی‌آید، بروید و در مسابقات سه گانه (دو، شنا و دوچرخه سواری) شرکت کنید تا در کنار تفریح استقامت بدنی شخصیت‌تان را هم افزایش دهید. شاید دوست داشته باشید به ساحل لس سانتوس بروید و در شهربازی اطراف آن، سوار بر چرخ و فلک شوید و به تماشای ساختمان‌های بلند بنشینید. کارهای فرعی و سرگرمی‌های مختلفی در بازی وجود دارد که اشاره به همه آن‌ها کاری سخت است و تنها با تجربه بازی می‌توان به آن‌ها پی برد، ولی واقعاً باید از سازندگان به خاطر خلق چنین شهر پویا، زیبا و دوست داشتنی تقدیر به عمل آورد.

نمایی که سوار بر چرخ و فلک از شهر به وجود می‌آید زیباست، خیلی هم زیباست!

نباید به سادگی از کنار دنیای پویایی که GTA 5 خلق کرده است گذر کنیم. نکته اساسی و مهمی که در مورد لس سانتوس وجود دارد این است که همواره بازی‌بازان را تشنه گشت و گذار در خود می‌کند. محال ممکن است که GTA 5 را بازی کنید و آن سرقت اول از جواهر فروشی را از یاد ببرید. در آن مرحله از تونل‌های زیرزمینی برای فرار استفاده می‌کنید. سازندگان با این کار به دو هدف رسیده‌اند، هم یک مسیر بی‌نقص برای فرار را تعبیه کرده‌اند و هم بازی‌بازان را مشتاق آن می‌کنند تا ببیند که آیا در این تونل‌های زیرزمینی چیز خاصی هم نهفته است یا نه. این مسئله موجب می‌شود تا بازی‌بازان چندین بار به این تونل‌ها بازگردند و در آن به کاوش مشغول شوند. البته، چیز خاصی هم در تونل‌ها نیست ولی باید هوش و ذکاوت سازندگان را تحسین کرد که این چنین بازی‌بازان را به تکاپو وا می‌دارند. محل به وقوع پیوستن ماموریت‌ها نیز خود نقش به سزایی در معرفی هرچه بهتر لس سانتوس به طرفداران دارند. مثلاً یکی از شخصیت‌های بازی یعنی مایکل (Michael) به وفور با شخصی به نام دیو (Dave) دیدار می‌کند. گاهی این دیدارها در حاشیه شمالی لس سانتوس و در محوطه یک رصدخانه به وقوع می‌پیوندند. شاید اگر سازندگان این چنین هوشمندانه مکان رخ دادن ماموریت‌ها را تعیین نمی‌کردند، بسیاری از بازی‌بازان هیچ گاه گذرشان به آن رصدخانه نمی‌افتاد. خود رصدخانه هم باز چیز خاصی برای ارائه جز یک سری دوربین برای مشاهده شهر ندارد، ولی، خود نشان می‌دهد که سازندگان تا چه حد روی طراحی محیط‌ها دقت داشته‌اند و حتی جزئی‌ترین موارد را هم از یاد نبرده‌اند. سازندگان به شکلی هوشمندانه توانسته‌اند کم‌اهمیت‌ترین موارد همچون یک سد را هم برای بازی‌بازان پراهمیت و پررمز و راز جلوه دهند و با همین حربه حس کنجکاوی و کاوش‌گری را در آن‌ها بیدار کنند. بازی‌بازان ساعت‌ها از وقت خود را به گشت و گذار در محیط بازی اختصاص می‌دهند و به نتایج جالبی هم می‌رسند، مکان‌های مختلفی را پیدا می‌کنند و با موارد جدیدی در بازی مواجه می‌شوند. همین که در بازی یک رصدخانه وجود دارد خود به اندازه کافی جالب نیست؟ حتماً که نباید به داخل رصدخانه بروید! همین که می‌دانید سازندگان رصدخانه را از یاد نبرده‌اند باعث می‌شود تا به میزان دقت آن‌ها پی ببرید.

رصدخانه لس سانتوس…

فقط لس سانتوس نیست که شما را شگفت زده می‌کند، اتفاقاً محیط‌های اطراف شهر پتانسیل بیشتری برای غافل‌گیر کردن شما دارند. اولاً باید از اکوسیستمی که سازندگان در بازی استفاده کرده‌اند تقدیر به عمل آورد. این اکوسیستم در برابر Red Dead Redemption البته حرفی برای گفتن ندارند، ولی از آن جایی که GTA 5 کوچک‌ترین تمرکزی بر روی شکار ندارد نمی‌توان زیاد به عملکرد ضعیف‌تر آن در مقابل شاهکار وسترن راکستار دامن زد. در محیط‌های اطراف شهر حیوانات مختلفی وجود دارند، از گوزن و خرگوش بگیرید تا ببر! این ببرهای خشن اما ممکن است که شما را غافل‌گیر کنند. به شخصه یک بار در محیطی جنگلی مشغول پرسه زدن بودم و ناگهان به خاطر حمله یکی از این ببرها جان به جان آفرین تسلیم کردم! تنوع محیط‌های خارج از شهر واقعاً فوق‌العاده است. از جنگل‌هایی که در دل آن‌ها کارگاه‌های چوب بری به راه افتاده است گرفته تا بیابان‌های لم یزرع، همگی در بازی وجود دارند. حتی کوهستان‌ها نیز در بازی وجود دارند و آن‌ها هم شما را دعوت می‌کنند تا سعی در فتح‌شان داشته باشید. وقتی به خارج از شهر قدم می‌گذارید در کوهپایه‌ها چشم‌تان به کوهنوردانی می‌خورد که سعی دارند قله را فتح کنند. این خود انگیزه فتح قله را در شما به وجود می‌آورد. ممکن است بروید و یک موتور سیکلت خوب تهیه و سعی کنید با آن قله کوه را درنوردید. فتح قله هیچ مزیت خاصی برای شما ندارد (البته اگر از آن منظره خارق‌العاده و توصیف ناپذیری که برایتان خلق می‌شود صرف نظر کنیم) ولی شاید شما این کار را انجام دهید چرا که عوامل محیطی شما را به انجام آن ترغیب کرده‌اند و به انجام این کار علاقه پیدا کرده‌اید. در پایان هم اگر چه چیزی نصیب‌تان نمی‌شود، ولی باز هم احساس خشنودی و رضایت می‌کنید. محیط‌های خارج از شهر واقعاً عالی طراحی شده‌اند. حتی در خارج از شهر یک تله کابین هم تعبیه شده و می‌توانید سوار بر آن شوید و از تماشای طبیعت اطراف لذت ببرید.

استودیو کانال رادیویی رِبِل (Rebel) در اطراف بلین کانتی. این کانال رادیویی بیشتر آهنگ‌های کانتری پخش می‌کند. توجه سازندگان به جزئیات این چنینی واقعاً بی‌نظیر است.

نمی‌توان در مورد GTA 5 سخن گفت و از بلین کانتی (Blaine County) یاد نکرد. این شهر بیابانی خود یکی از بخش‌های مهم ولی کمتر دیده شده بازی است. در واقع تا قبل از آن که شخصیت ترور (Trevor) به طور کامل معرفی شود و در دسترس بازی‌بازان قرار بگیرد اصلاً کسی به این منطقه سر نخواهد زد. بلین کانتی چند تفاوت عمده با لس سانتوس دارد. اولاً یک شهر مدرن نیست. این منطقه که خود از چند شهر کوچک بین راهی و یک شهر بزرگ‌تر در نزدیکی یک دریاچه تشکیل شده است کم و بیش با مناطق جنوبی لس سانتوس شباهت دارد. خودروهای این منطقه بیشتر از آن دست خودروهای سنگین با موتورهای قدرتمند هستند تا اهالی بتوانند با خیال آسوده در جاده‌های خاکی تردد کنند. مردمان این قسمت هم بر خلاف لس سانتوسی‌ها لباس‌های گران قیمت و لوکس بر تن ندارند. بلین کانتی پر است از کانتینرها، کانتینرهایی که هر کدام منزل یک یا چند شخص به شمار می‌روند. مردم بلین کانتی هم وضع مالی جالبی ندارند، شاید اگر غنی‌تر بودند هنگام به سرقت بردن ماشین‌شان روی شما اسلحه نمی‌کشیدند! جاذبه‌های این منطقه به طور کلی از لس سانتوس کمتر است. بلین کانتی یک دریاچه دارد، یک پایگاه نظامی در اطراف‌اش قرار گرفته و البته چندین کوهستان هم آن را محصور کرده‌اند. بلین کانتی مزارع خشخاش دارد، چندین و چند توربین بزرگ در آن واقع شده است و بزرگراه هم از دل آن می‌گذرد. بلین کانتی بیشتر تصویری از دیگر ایالت‌های آمریکا است، تصویری از ایالت‌های مرکزی که مردم آن به دور از هیاهوی غالب بر ایالت‌های غربی و شرقی آمریکا به زندگی خود مشغول‌اند. بلین کانتی و لس سانتوس در کنار هم هستند ولی گویی هزاران فرسخ با هم فاصله دارند.
به شهر گناه خوش آمدید، جایی که فرشتگان به آن نگاه هم نمی‌کنند. فساد در گوشه گوشه این شهر رخنه کرده است. شاید به قول تراویس بیکل (شخصیت اصلی فیلم Taxi Driver) “روزی یه بارون میاد و تمام این کثافت‌های شهر رو می‌شوره…” ولی تا آن روز، باید در شهر گناه دوام آورد. شاید آن باران شهر گناه را دوباره به شهر فرشتگان تبدیل کند ولی تا آن روز، اینجا جای گناهکاران است.