جک ترامیل -بنیان‌گذار افسانه‌ای شرکت کمودور- درگذشت

جک ترامیل، بنیان‌گذار شرکت کمودور و دارنده شرکت آتاری، روز یکشنبه این هفته، در ۸۳ سالگی درگذشت، ما او را به خاطر کامپیوترهای کمودور هیچگاه از یاد نخواهیم برد. بدون او بسیاری از ما، لذت داشتن کامپیوترهای شخصی را تجربه نمی‌کردیم.

بین سال‌های ۸۲ تا ۹۴، ۳۰ میلیون دستگاه کومودور ۶۴ فروخته شد، چنین میزان فروشی این رایانه را پرفروش‌ترین مدل کامپیوتر شخصی در طول تاریخ کرد.

در زمان اوج ، شرکت او ماهانه ۴۰۰ هزار دستگاه کومودور تولید می‌کرد. در سال‌های ۸۳ تا ۸۵، کومودور به تنهایی ۴۰ درصد بازار رایانه‌های شخصی را در اختیار داشت و بیشتر از پی‌سی‌های اپل و IBM می‌فروخت.

کمودور ۶۴ از یک پردازنده ۸ بیتی ۶۵۱۰ با تکنولوژی MOS و سرعت ۱ مگاهرتز بهره می‌برد و ۶۴ کیلو بایت حافظه داشت که از این مقدار ۳۸۹۱۱ بایت در هنگام استفاده و بعد از راه اندازی سیستم قابل استفاده بود و هیچیک از اجزای داخلی آن قابل ارتقا نبود. سیستم‌عامل آن کمودور بیسیک ۲٫۰ بود و از تلویزیون معمولی به عنوان نمایشگر استفاده می‌نمود، تمامی اجزا آن زیر صفحه کلید جای داده شده بود، امکان اتصال جویستیک به آن وجود داشت و از نوار کاست معمولی به عنوان وسیله ذخیره سازی داده‌ها استفاده کرد.

در اواخر دوران آن امکان استفاده از فلاپی‌دیسک و چاپگر فراهم شد ولی رواج چندانی نیافت.

شرکت‌های بسیاری در پشتیبانی نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از این کامپیوتر حضور داشتند و حتی تا ساخت سخت‌افزارهای جانبی مانند کارتریج و نرم‌افزارهای اداری و آموزشی نیز پیش رفتند. از جمله این شرکت‌ها به «ایران کامپیوتر»، «کامپیوتر ساز»، «تولید کامپیوتر»، «موج کامپیوتر»، «کامپیوتر ماشین غرب»، «کامپیوتر مقدم» و «رجاء» اشاره نمود. به غیر از استفاده اداری و بعضی مدارس، بسیاری خانواده‌ها از این کامپیوتر به عنوان کنسول بازی استفاده می‌کردند.

درباره جک ترامیل و نوستالژی کومودور ۶۴

غالبا وقتی درباره اشخاص تأثیرگذاری که در ساخت و رواج
کامپیوترهای شخصی نقش داشته‌اند، صحبت می‌کنیم، یاد استیو جابز، استیو وزنیاک، بیل
گیتس ،پل الن، گوردون مور و اندی گروو می‌افتیم، در این میان باید یادی هم از
«جک ترامیل» Jack Tramiel کرد، کسی که «کومودور» را برای استفاده
کاربران آماده کرد و بعدها رئیس شرکت آتاری شد.

ترامیل کسی است که نقش زیادی در پشت سر رایانه‌های PET، Vic-20
و کومودور ۶۴ بازی کرد، این آخری را شاید بتوان پرفروش‌ترین رایانه شخصی در
طول تاریخ محسوب کرد.

گرچه این موضوع قابل بحث است، ولی احترام بزرگان «سیلیکون ولی»
به ترامیل، غیر قابل انکار است. ترامیل یک بازمانده آشویتس و عضو سابق ارتش آمریکا
است که تصمیم گرفت کارش منحصر به تعمیر ماشین‌های تحریر نشود و به الکترونیک
بپردازد.

دوشنبه شب، صدها نفر از ریش‌سفیدان «سیلیکون ولی» در «مانتین
ویو» و در موزه تاریخ کامپیوتر، گرد هم آمدند تا بیست و پنجمین سالگرد به بازار
آمدن کومودور ۶۴ را گرامی بدارند.

ترامیل در سال ۱۹۲۸ در Łódź لهستان به دنیا آمد. بعد از
حمله آلمان نازی در سال ۱۹۳۰ او و خانواده‌اش به یک گتو منتقل شدند، جایی که
او در یک کارخانه تولید پوشاک کار می‌کرد. بعد از برچیده شدن گتوها، او و خانواده
اش به آشویتس فرستاده شدند، در آشویتس او به وسیله دکتر منگل

Mengele معاینه شد، و تشخیص داده شد که برای کار مناسب است. او
و پدرش به یک اردوگاه کار اجباری نزدیک هانوفر فرستاده شدند، ولی مادر ترامیل در
آشویتش باقی ماند. مدتی بعد مادر ترامیل به طرز مشکوکی از دنیا رفت، گرچه نازی‌ها
گفتند او به خاطر ابتلا به تیفوس مرده است ولی خود ترامیل عقیده دارد مادرش را
نازی‌ها با تزریق گازوئیل به قتل رسانده‌اند.

سرانجام در آوریل سال ۱۹۴۵، او از اردوگاه کار اجباری آزاد شد.
در نوامبر سال ۱۹۴۷ او به آمریکا مهاجرت کرد و به ارتش پیوست، جایی که یاد گرفت
چگونه ماشین‌های تحریر را تعمیر کند. در سال ۵۳ او یک راننده تاکسی شد و یک مغازه
در برونکس
Bronx برای تعمیر ماشین‌های اداری خرید و نامش را «ماشین
تحریر قابل حمل کومودور» گذاشت.

پس از آن او شروع به تجارت و وارد کردن ماشین‌های تحریر کرد. به
خاطر محدودیت‌های وارداتی، او به این فکر افتاد که در تورنتو شرکتی برای تولید
ماشین‌های تحریر تأسیس کند. گرچه او علاقه داشت از یک نام نظامی مثل آدمیرال و یا
ژنرال برای شرکت تازه‌تأسیسش استفاده کند ولی به خاطر ثبت شدن قبلی این اسامی همان
نام کومودور را ترجیح داد.

در سال ۶۲ شرکت کومودور عمومی شد ولی ترامیل تا میانه دهه ۸۰
رئیس این شرکت باقی ماند. در طی این سال‌ها شرکت کومودور محصولات دیگری مانند ماشین
حساب هم تولید می‌کرد تا سرانجام نوبت به تولید رایانه‌های شخصی و در صدر آنها
کومودور ۶۴ رسید که در سال ۱۹۸۲ وارد بازار شد.

در سال ۸۴، ترامیل از کومودور استعفا داد و یک شرکت دیگر برای
تولید رایانه‌های شخصی تولید کرد.

در جولای ۸۴ ، او آتاری را خرید. در سال‌های پایانی دهه ۸۰ او
کار روزانه را در شرکتش متوقف کرد و شرکت را به پسرش -سام- منتقل کرد. در سال ۹۶
او، آتاری را به یک شرکت تولید‌کننده دیسک، فروخت.

رایانه کومودور ۶۴ در آگوست سال ۱۹۸۲ وارد بازار شد، این
کامپیوتر یک کامپیوتر ۸ بیتی بود که به قیمت ۵۹۵ دلار فروخته می‌شد! این
کامپیوتر ۶۴ کیلوبایت رم داشت و از لحاظ عملکرد صوتی تصویری از نمونه‌های
مشابه شرکت IBM، در آن زمان بهتر بود.

بین سال‌های ۸۲ تا ۹۴، ۳۰ میلیون دستگاه کومودور ۶۴
فروخته شد، چنین میزان فروشی این رایانه را پرفروش‌ترین مدل کامپیوتر شخصی در
طول تاریخ کرد. در زمان اوج شهرت به گفته ترامیل، شرکت او ماهانه ۴۰۰ هزار
دستگاه کومودور تولید می‌کرد. در سال‌های ۸۳ تا ۸۵، کومودور به تنهایی ۴۰ درصد
بازار رایانه‌های شخصی را در اختیار داشت و بیشتر از پی‌سی‌های اپل و IBM
می‌فروخت.

تقریبا ۱۰ هزار نرم‌افزار تجاری از انواع مختلف برای
کومودور نوشته شد. حتی امروز هم بعضی از علاقمندان و مشتاقان کامپیوتر این رایانه
را در خانه دارند، حتی برنامه‌های شبیه‌ساز کومودور ۶۴ هم نوشته شده است که به
کاربران اجازه می دهد در حین کار با کامپیوترهای مدرن، یادی هم از کومودور ۶۴ کنند.

جک ترامیل هنوز یک کومودور ۶۴ در خانه دارد و با آن هر روز چند
دقیقه بازی محبوبش یعنی Pac-Man را بازی می‌کند. البته کامپیوتر اصلی او در
حال حاضر یک کامپیوتر Dell است.

ترامیل علت محبوبیت کومودور ۶۴ را دارا بودن خصوصیاتی می‌داند
که تا قبل از ان در یک کامپیوتر شخصی مجتمع نشده بودند. او ویژگی‌ها صدا، تصویر و
رنگ را وارد کومودور کرده بود و یک صفحه کلید برای ان گذاشته بود. استفاده از
کومودور آسان بود.

روابط تجاری که ترامیل با خریداران محصولات قبلی‌اش یعنی
ماشین‌های تحریر و ماشین‌های اداری داشت، باعث شده بود که او بتواند خیلی آسان از
این روابط برای فروش کومودور هم استفاده کند. بنابراین او خیلی راحت از فروشگاه‌های
خرده‌فروشی هم برای فروش کومودور استفاده می‌کردو مجبور نبود فروش را تنها منحصر به
فروشگاه‌های لوازم الکترونیک کند.

جک ترامیل  در ۸۳ سالگی درگذشت، ما او را به خاطر کامپیوترهای کمودور هیچگاه از یاد نخواهیم برد.

منبع: ویکی‌پدیا و CNET News