بیوگرافی جیمز ارل جونز | از مشت امپراطوری تا پیوستن به فورس

تنها کافی‌ست نام جیمز ارل جونز را بشنوید تا صدای قدرتمند، پرابهت و خارق‌العاده‌ی او را به خاطر آورید و لبخندی روی لب‌هایتان نقش ببندد.

جیمز ارل جونز در تاریخ ۱۷ ژانویه ۱۹۳۱ (۲۸ دی ۱۳۰۹) در شهر آرکاباتلای ایالت میسیسیپی چشم به جهان گشود. پدر وی رابرت ارل جونز نام داشت. زندگی جیمز آغاز چندان خوشی نداشت. مدت زیادی از به دنیا آمدن او نگذشته بود که پدرش خانواده را ترک کرد. جیمز از سن ۵ سالگی، توسط مادربزرگ و پدربزرگ مادری خود بزرگ شد. جان هنری و مگی کانلی مزرعه‌ای در میشیگان داشتند که جونز دوران کودکی خود را در آن سپری کرد. به گفته‌ی خود ارل جونز، نقل مکان به این مزرعه تا حدی وحشتناک بود که به او ضربه‌ی بسیار بزرگی وارد کرد. همین نقل مکان بود که باعث شکل گرفتن لکنت زبان جیمز شد. لکنت زبان شدید وی باعث شد که او تا دوران دبیرستان هیچ حرفی نزند و میوت باشد. دونالد کراوچ (معلم انگلیسی جونز) قهرمان این بخش از زندگی او بود. همین مرد مهربان بود که در برطرف شدن لکنت زبان وی نقشی کلیدی ایفا کرد. پس از مطالعه‌ی پزشکی، قدم بعدی جیمز با آن چیز که فکر می‌کنید کمی فرق می‌کند. قدم بعدی، شرکت در جنگ میان کره شمالی و جنوبی بود.

حضوری انسانی و خالی از خشونت در پایان جنگ و شروع زندگی هنری

با تماشای شدت گرفتن جنگ میان کره‌ی شمالی و جنوبی، جیمز منتظر بود تا هر لحظه به جنگ بپیوندد. انتظارات وی در اواسط سال ۱۹۵۳ و اعزام شدن او به دژ بنینگ به حقیقت پیوستند. البته جنگ تمام شده بود و جونز تنها برای تکمیل آموزش‌های افسری خود اعزام شده بود. پس از تکمیل دوره‌ی آموزشی، جیمز رده‌ی ستوان یکم را به دست آورد. در همین دوره بود که مسئولیت آموزش نیروها در شرایط آب و هوایی سخت در محدوده‌ی کوه‌های راکی به او واگذار شد. پس از اتمام خدمت، جونز بالاخره به نیویورک بازگشت و عشق حقیقی خود را دنبال کرد؛ هنر نمایش. در طول این دوران، جیمز برای فراهم کردن هزینه‌های زندگی، به عنوان سرایدار دانشگاه خود کار می‌کرد. دهه‌ی ۵۰، واقعه‌ای عجیب با خود به همراه داشت. جونز کوچک با پدر خود دیدار و ارتباط خانوادگی خویش را باری دیگر برقرار کرد. جیمز پیش از آغاز کارنامه‌ی کاری بازیگری خود، مسئولیت بنای استیج‌های تئاتر را به عهده داشت. همه چیز در بازه‌ی زمانی میان ۱۹۵۵ و ۱۹۵۷ تغییر کرد. جیمز مسئولیت بازیگری و مدیریت صحنه‌ی تئاتر رامزدل را به عهده گرفت. اینجا بود که قهرمان داستان ما با عشق حقیقی خود، یعنی تئاتر، آشنا شد. بازیگری او با ایفای نقش اتلو آغاز شد. سال‌ها بعد، در نشستی برای کاخ سفید، جونز صحنه‌ی دادگاهی اتلو را برای مهمانان ایفا کرد.

در فاصله‌ی کمتر از ۵ سال، ارل جونز به یکی از بهترین و شناخته‌شده‌ترین بازیگران آثار شکسپیر زمان خود تبدیل شد. از ایفای نقش در نمایش‌های اتلو و شاه لیر تا هملت و رویای شب نیمه‌ی تابستان، جیمز بی‌نظیر ظاهر می‌شد. در همین بازه‌ی زمانی بود که جونز بالاخره در اولین اثر سینمایی خود ایفای نقش کرد. استنلی کوبریک کبیر در فیلم Dr. Strangelove، جیمز را برای شخصیت ستوان لوتار زاگ انتخاب کرد. پس از این فیلم و The Comedians، جونز باری دیگر به جهان تئاتر بازگشت. شاید برای طرفداران Star Wars جالب باشد که دارث ویدر پیش از نبرد میان ستاره‌ها، با اوبی وان در فیلم The Comedians دیدار کرد. در بیانی دیگر، جونز و الک گینس در این فیلم با یکدگیر همبازی بودند. نمایش تئاتر The Great White Hope در ماه دسامبر سال ۱۹۶۷ اجرا و توسط همه شاهکار خطاب شد. جونز برای ایفای نقش در این تئاتر بود که جایزه‌ی Tony برای بهترین بازیگر را دریافت کرد. جیمز در سال ۱۹۶۹، علاقه‌ی خود به سرگرم کردن کودکان را با ساختن آیتم‌های کوتاه برای Sesame Street نشان داد. به گفته‌ی یکی از تهیه‌کنندگان، کودکان شمردن ارل جونز از یک تا ده را سرگرم‌کننده خطاب کردند.

دهه‌ی هفتاد، زندگی ارل جونز را تا ابد تغییر داد. اولین حضور او به عنوان نقش اصلی یک فیلم در سال ۱۹۷۰ و با فیلم اقتباسی The Great White Hope به وقوع پیوست. بازیگری او تا حدی قدرتمند و بی‌نظیر بود که توانست نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار نقش اول مرد شود. شاید با مطالعه‌ی این بخش از مطلب، به نظر مهم نباشد اما این واقعه، افتخار بسیار بزرگی بود. جونز دومین مرد سیاهپوست (پس از سیدنی پوآتیر) بود که نامزد جایزه‌ی اسکار نقش اول مرد شده بود. تمامی منتقدین، از داوران اسکار تا تحلیل‌گران مجله‌ی Variety ایفای نقش او را بی‌نقص و خیره‌کننده خطاب کردند. The Simpsons را فراموش کنید. فیلم The Man در سال ۱۹۷۲، با بازی ارل جونز، توانست آینده را پیشبینی کند. جیمز در این عنوان نقش یک سناتور را بازی می‌کند که به صورت غیرمنتظره‌ای، اولین رئیس جمهور سیاهپوست آمریکا می‌شود.

ورود جیمز ارل جونز به جهانی که تا ابد شکرگذار او خواهد بود و ادامه‌ی موفقیت‌ها

با گذر زمان، نام ارل جونز در جهان تئاتر از خورشید نیز روشن‌تر درخشید. تمامی دوست‌داران تئاتر، بی‌صبرانه منتظر تماشای او بودند. اما این جهان ارل جونز بود که از سال ۱۹۷۷ تا ابد عوض شد. پس از مشورت‌های بسیار، جورج لوکاس از انتخاب اورسن ولز برای صدای دارث ویدر صرف نظر کرد. به گفته‌ی ارل جونز، لوکاس به دنبال صدایی “تاریک‌تر” بود و به همین دلیل او را انتخاب نمود. فکر نمی‌کنم کسی بتواند دارث ویدر را با صدای کسی جز ارل جونز تصور کند. دیوید پراوس توانست به بهترین شکل ممکن ظاهر ویدر را به پرده‌ی نقره‌ای بیاورد. اما لهجه‌ی بریستولی او برای این نقش مناسب نبود. اینجا بود که جیمز با صدای خارق‌العاده‌ی خود، به ظاهر ترسناک ویدر، صدایی پرابهت داد. تنها پس از قسمت The Empire Strikes Back بود که نام ارل جونز بالاخره به عنوان صدای لرد تاریکی معرفی شد. نکات جذاب و دلگرم‌‎کننده‌ی بسیاری در مورد جونز و صداپیشگی او برای نقش ویدر وجود دارند. در سال ۱۹۷۷، جونز برای اجرای بی‌نظیر خود در آلبوم Great American Documents توانست تا برنده‌ی جایزه‌ی Grammy شود.

کسانی که سریال فوق‌العاده‌ی Roots را تماشا کرده‌اند با تاریخ و داستان آن آشنایی دارند. جونز در سال ۱۹۷۷، برای مینی سریال تحسین‌شده‌ی Roots: The Next Generations ایفای نقش کرد. او مسئولیت بازی نسخه‌ی پیرتر الکس هیلی را به عهده داشت. با وجود موفقیت‌های بیشمار و تحسین‌برانگیز در جهان سینما، به نظر می‌رسد که روح تپنده‌ی تئاتر در اعماق قلب ارل جونز جریان داشت. جیمز پس از پایان سری Star Wars، در سال ۱۹۸۷، با نمایش Fences به جهان تئاتر بازگشت. جونز توانست دومین برد جایزه‌ی Tony خود را تجربه کند. جدا از دنباله‌های موفق Star Wars، جیمز در فیلم‌های موفق بیشمار دیگری نیز حضور داشت. بیاید نگاهی به کارنامه‌ی کاری او در دهه‌ی ۸۰ بیاندازیم. فیلم اکشن و فانتزی Conan the Barbarian سال ۱۹۸۲ در کنار آرنولد شوارزنگر، فیلم کمدی Coming to America همراه با ادی مورفی در سال ۱۹۸۸؛ هر دو آثار جذاب و سرگرم‌کننده‌ای هستند. زمانی که از فیلم‌های ورزشی و احساسی حرف زده می‌شود، نام Field of Dreams روشن‌تر از هر اثر دیگری می‌درخشد.

ارل جونز در اوج شهرت و محبوبیت خود، ایفای نقش در فیلم مستقل Matewan را انتخاب کرد. دهه‌ی ۹۰ به تمامی سینماگران اثبات کرد که جیمز می‌تواند موفقیت و پیشرفت خود را تا ۱۰ سال دیگر تمدید کند. اقتباس‌های فوق‌العاده از کتاب‌های تام کلنسی (نامی که برای طرفداران بخش گیم‌فا آشنا خواهد بود) با نام The Hunt for Red October و Patriot Games، جونز را در لیست بازیگران خود داشتند. در Patriot Games بود که جیمز توانست باری دیگر با یکی از دست اندرکاران سری Star Wars همکار شود. هریسون فورد نقش شخصیت اصلی این داستان را ایفا کرد. ارل جونز در فیلم به یاد ماندنی و خارق‌العاده‌ی The Lion King، اثبات کرد که صدای یک شیر قدرتمند را در اعماق وجود خود دارد.

بزرگ‌ترین افتخارات و مسیری متفاوت برای شیر شاه

جونز در سال ۱۹۹۲، افتخار دریافت مدال ملی هنر را به دست آورد. در همان سال، او برای ایفای نقش در Gabriel’s Fire و Heat Wave، دو جایزه‌ی Primetime Emmys دریافت کرد. بازیگر شکسپیری ما در ۳ اپیزود از سریال The Simpsons حضور افتخاری داشت. سریال‌های Gabriel’s Fire و Pros and Cons، هر دو، جیمز را در نقش اصلی قرار دادند. وجه مشترک بین دو اثر Gabriel’s Fire و Pros and Cons، حضور ارل جونز در نقش یک افسر پلیس سابق است که به کارآگاهی خصوصی تبدیل می‌شود. سریال‌های Law and Order, Frasier, Lois & Clark: The New Adventures of Superman, House M.D., Two and a Half Men و The Big Bang Theory در لیست حضورهای افتخاری او قرار دارند. سریال Big Bang Theory شاید میان سینماگران مورد نقد قرار گرفته باشد اما حضور افتخاری ارل جونز حقیقتاً ارزش تماشا کردن را دارد. برای کسانی که ممکن است کلیپ‌های شبکه‌ی CNN را تماشا کرده باشند، این جیمز ارل جونز است که می‌گوید “This is CNN”.

بخاطر باورهای عمیق و مذهبی جیمز در مورد مسیحیت، او تمامی ۲۷ کتاب عهد جدید را به صورت Audiobook خوانده و منتشر کرد. نام این سری James Earl Jones Reads the Bible بود. اگرچه نام وی در تیتراژ فیلم قرار ندارد، این ارل جونز بود که در انتهای Revenge of the Sith صدای دارث ویدر را اجرا کرد. طرفداران استار وارز تنها با شنیدن “پادمه کجاست؟” درد این کاراکتر را احساس کردند. البته تاکنون، بسیاری از سینماگران بر این باورند که صدای حاضر در Revenge of the Sith از ترکیب لاین‌های از پیش ضبط شده ساخته شده است. در سال ۲۰۰۵، جهان تئاتر شاهد بازگشت بی‌نظیر جونز بود. او در نمایش On Golden Pond و در نقش شخصیت اصلی حضور پیدا کرد. در طول اجرای این نمایش، جیمز مریض بود. او ذات الریه گرفته بود و همین موضوع باعث تعطیل شدن زودهنگام نمایش مذکور شد. بالاخره در سال ۲۰۰۹، بخاطر فعالیت‌ها او در زمینه‌ی فیلم و تلویزیون، جونز جایزه‌ی یک عمر فعالیت هنری Screen Actors Guild را از آن خود کرد. فورست ویتاکر شخصی بود که این جایزه را به جیمز داد. طرفداران Star Wars ویتاکر را به عنوان بازیگر و صداپیشه‌ی ساو گوررا می‌شناسند.

یک سال بعد، در ماه اکتبر سال ۲۰۱۰، جونز در نمایش Driving Miss Daisy حضور پیدا کرد. جیمز ارل جونز یک ماه پس از این تئاتر، اسکار افتخاری خود را به دست آورد. تماشای اهدای جایزه توسط بن کینگزلی به این بازیگر خارق‌العاده، حقیقتاً دلگرم‌کننده بود. در سال ۲۰۱۲، طرفداران جونز او را در نقش آرت هاکستادر در The Best Man مشاهده کردند. وی توانست در سن ۸۱ سالگی، باری دیگر نامزد جایزه‌ی Tony Award برای بهترین نقش در یک نمایش شود.

روزهای آخر کارنامه‌ی کاری و فداکاری نهایی

جونز و ونسا ردگریو در نسخه‌ی تئاتری Much Ado About Nothing در کنار یکدیگر ایفای نقش کردند. این نمایش در تالار The Old Vic لندن به نمایش گذاشته شد. در سال ۲۰۱۴، ارل جونز باری دیگر به جهان خارق‌العاده‌ی استار وارز بازگشت. دیو فیلونی با ساخت Star Wars Rebels، قصد داشت تا طرفداران را به داستانی جدید و اوریجینال اما وفادار معرفی کند. به همین دلیل بود که سه چهارم بودجه‌ی این سریال برای استخدام صداپیشه‌های اوریجینال اختصاص پیدا کرد. یکی از این صداپیشه‌ها، جیمز ارل جونز بود. حضور مجدد جونز در نقش ویدر، این شخصیت را باری دیگر به اعماق قلب طرفداران برگرداند. بازگشت بازیگر قهرمان ما به دنیای فیلم‌های استار وارز با عنوان Rogue One: A Star Wars Story ادامه پیدا کرد. با وجود تغییرات بیشمار، صدای جونز همچنان همان حس قدرت و ابهت سابق را داشت. حضور جیمز در فیلم Star Wars Episode IX The Rise of Skywalker، تنها در ۳ کلمه خلاصه شد. همانطور که از سایر بازیگران قدیمی می‌توان دید، این بخش از کارنامه‌ی کاری، بازگشت‌های بیشماری به همراه دارد. متاسفانه ارل جونز نیز در این زمینه تفاوتی ندارد.

دیزنی در سال ۲۰۱۹، تصمیم به بازسازی یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین آثار انیمیشنی خود گرفت. البته نسخه‌ی بازسازی شده‌ی The Lion King نتوانست موفقیتی به دست آورد. بازسازی مذکور به صورت CGI انجام شده بود و جیمز را به نقش Mufasa بازگرداند. متاسفانه حتی حضور موفاسای داستان نیز نتوانست این اثر را نجات دهد. عجیب‌ترین جنبه‌ی شکست این فیلم، حضور جان فوروو در جایگاه کارگردان بود. به گفته‌ی فوروو، اکثر دیالوگ‌های جونز با نسخه‌ی قدیمی آنها تفاوتی نداشتند. از طرفی دیگر، چیویتل اجیوفور (که صداپیشگی نسخه‌ی جدید اسکار را به عهده داشت) حضور جیمز را دلگرم‌کننده و آرامش‌بخش خطاب کرد. پس از The Lion King 2019، پادشاه جافه جوفر باری دیگر به زاموندا بازگشت. جونز نقش مذکور را در Coming 2 America بازی کرد. دردناک‌ترین جنبه‌ی این فیلم در تیتراژ آن قرار دارد. این آخرین باری بود که نام جیمز ارل جونز در لیست بازیگران یک فیلم دیده شد. ارل جونز در آخرین آثاری که بازی کرده بود به حقیقتی تلخ پی برد؛ صدای او دیگر قدرت و ثبات سابق را ندارد.

به همین دلیل بود که قهرمان داستان ما، تصمیم به انجام دادن بزرگ‌ترین فداکاری ممکن گرفت. پس از حضور در سریال اوبی وان کنوبی و تماشای احترام و عشقی که در این اثر گذاشته شده بود، ارل جونز تصمیم بزرگ خود را نهایی کرد. وی قرارداد حق استفاده از صدای خود برای خلق نسخه‌ی جوان‌تر ویدر را امضاء کرد. این بازیگر افسانه‌ای با امضای قراردادی، اجازه داد تا متخصصین حاضر در لوکاس فیلم صدای او را تا ابد مورد استفاده قرار دهند. جونز در ماه سپتامبر ۲۰۲۲ از ایفای نقش صدای ویدر کناره‌گیری کرد. اما طرفداران می‌توانند با شنیدن صدای جدید ویدر در آثار اخیر (که از ترکیب دیالوگ‌های قدیمی و صحبت‌های بیشمار او در رسانه‌های مختلف ساخته شده)، بدانند که بخشی از وجود او تا ابد در آثار استار وارز زنده خواهد ماند.

پیوستن جیمز ارل جونز به فورس و میراثی که هرگز فراموش نخواهد شد

به عنوان بزرگ‌ترین طرفدار استار وارز نوشتن این بخش، کاری بود که هرگز نمی‌خواستم آن را انجام دهم. تنها ۴ روز گذشته، جیمز ارل جونز درگذشت و به فورس پیوست. در تاریخ ۹ سپتامبر ۲۰۲۴ (۱۹ شهریور ۱۴۰۳)، جونز در خانه‌ی خود در نیویورک فوت کرد. بر اساس گفته‌ی پزشکی قانونی، دلیل مرگ جیمز دیابت تایپ ۲ بود. از CNN تا دانشگاه میشیگان، تمامی اسامی بزرگ به ارل جونز کبیر ادای احترام کردند. حتی مارک همیل نیز از پدر فانتزی خود خداحافظی کرد… ساختمان Empire State در نیویورک نیز تصویر ویدر را روی خود منعکس کرد تا به تمامی مردم شهر، جایگاه طلایی این مرد بزرگ را یادآور شود. در نهایت، باید گفت که کارنامه‌ی کاری جیمز کوتاه ولی طلایی بود.

با نگاه کردن به کارنامه‌ی کاری این بازیگر شکسپیری، می‌توان مشاهده کرد که این ارل جونز بود که توانست مسیر را برای بسیاری از بازیگران سیاهپوست باز کند. پس از سیندنی پوآتیر و قبل از ساموئل ال جکسون، دنزل واشنگتون، جیمی فاکس و چادویک بوزمن، جیمز ارل جونز بود که مسیر را برای تمامی این افسانه‌های سینمای هالیوود باز کرد. از تاثیر ابدی جیمز روی جهان تئاتر گرفته تا صدایی که هرگز فراموش نخواهد شد. از دارث ویدر و موفاسا گرفته تا سالیان سال فعالیت درخشان و بی‌نقص در صحنه‌های تئاتر، ارل جونز قدرت بازیگری و صداپیشگی خود را اثبات کرد. مجله‌ی The Guardian این گونه گفت که:

درست همانند سیدنی پوآتیر یا هری بلافونته یا پال رابسون، جونز یک بازیگر آفریقایی آمریکایی بود که صدایی زیبا و کلید شرف و احترام را در دستان خود داشت. می‌توان گفت که ارل جونز بخشی از خانواده‌ی سلطنتی هالیوود و سینما بود.

در نهایت تنها می‌توانم بگویم که “May the Force Be With You. Always“! در صورتی که به بیوگرافی‌های بیشتر علاقه دارید، می‌توانید بیوگرافی‌های جیم کری، واکین فینیکس، هریسون فورد، لیام نیسون و یا بروس ویلیس را مطالعه کنید. در صورتی هم که علاقه به دیدن ترتیب تماشای جهان Star Wars دارید، روی این لینک کلیک کنید.

منبع: گیمفا