مروری بر بهترین آثار سرقت محور سینما از نگاه گیمفا

ایده سرقت و دزدی‌های بزرگ منجر به خلق برخی از جذاب‌ترین آثار تاریخ سینما شده که قشر فقیر جامعه را در برابر ثروتمندان قرار داده است.

از دیرباز تاکنون ایده و داستان رویارویی قشر فقیر و رنج‌دیده جامعه در برابر ثروتمندان، مسئله مورد علاقه قشر بزرگی از جوامع بوده تا حدی که منجر به خلق روایت‌های جذابی شده که یکی از نمادین‌ترین آن‌ها به ماجراجویی رابین هود و یارانش مربوط می‌شود که اساساً در برابر حکومتی بی‌رحم و مستبد ایستادگی کرده و به کمک نیازمندان شتافته است. ایده‌ای که در سینما و تلویزیون مدرن نیز مسبب خلق فیلم و سریال‌هایی به شدت هیجان انگیز شده است.

در مقاله اختصاصی امروز به سراغ همین ایده رفته و قصد داریم تا مروری بر برخی از بهترین فیلم‌های سرقت محور سینما داشته باشیم که قطعاً تماشای هر یک از آن‌ها می‌تواند حسابی شما را به وجد آورده و لحظاتی ناب و به یاد ماندنی را برایتان به ارمغان بیاورد. در این بین باید به شاهکار تکرار نشدنی مایکل مان یعنی Heat اشاره داشته باشیم و با توجه به این که پای ثابت مقالات سینمایی اخیر ما بوده و از جایگاهی دست نیافتنی برخوردار می‌باشد که از قضا با موضوع امروز ما نیز سنخیت دارد، کمی به فیلم‌های دیگر اجازه داده‌ایم تا فرصت خودنمایی داشته باشند.

۱۱. فیلم Point Break محصول سال ۱۹۹۱

کاترین بیگلو با فیلم Point Break موفق شد تا ترکیب ایده‌آل و جذابی را پدید آورد که شامل داستانی سرقت محور، سکانس‌های هیجان انگیز و حضور ستاره‌ای دوست داشتنی به نام کیانو ریوز بوده است.

در این فیلم با گروهی سارق بسیار مرموز آشنا می‌شویم که دست به دزدی‌های عجیب و غریب و خاصی می‌زنند که تاکنون در جهان سابقه نداشته است؛ سرقت‌هایی که قدرت فیزیکی و ذهنی افراد این گروه را به چالش کشیده و صرفاً تنها هدف آن‌ها کسب مال بیشتر نبوده است. مسئله‌ای که نیروهای پلیس را در پیدا کردن آن‌ها ناکام گذاشته و ماموری به نام جانی یوتا تصمیم می‌گیرد تا به درون این گروه نفوذ کرده و با دستگیری رهبر آن‌ها، جنجال و جلب توجهشان را پایان دهد. با این حال پیوستن او به گروه سبب می‌شود تا به لطف آرمان‌های اخلاقی‌شان تحت تاثیر قرار گرفته و نسبت به انجام ماموریت دچار تردید بشود. لطفی به خودتان کرده و بازسازی پوچ و بی‌ارزش سال ۲۰۱۵ میلادی را نادیده گرفته و به تماشای Point Break کاترین بیگلو نشسته تا روایتی سراسر هیجان و آدرنالین را شاهد باشید.

۱۰. انیمیشن The Bad Guys محصول سال ۲۰۲۲

یکی از شگفت انگیزترین انیمیشن‌های سینمایی ساخته شده طی یک دهه اخیر به محصول دریم‌ورکس یعنی The Bad Guys تعلق می‌گیرد که در بستری فانتزی روایتی سرقت محور را ترتیب داده است.

انیمیشنی که در دنیایی خیالی جریان داشته و انسان‌ها و حیوانات می‌توانند در صلح و آرامش به زندگی در کنار یکدیگر بپردازند. با این حال به مانند همیشه سر و کله گروهی پیدا می‌شود که این آرامش را بر هم زده و اینجا داستان حول محور یک گرگ و دوستانش جریان پیدا می‌کند که سرقت‌های پرسر و صدایی انجام داده و به شدت در نزد مردم شهر منفور در نظر گرفته شده‌اند تا حدی که رسانه‌ها آن‌ها را شدیدا مورد انتقاد و تمسخر قرار می‌دهند. با این حال وقایعی رقم می‌خورد که این گرگ و افرادش نسبت به اعمالشان دچار تردید شده و به این ذهنیت دچار شوند که “خوب بودن” چندان هم بد به نظر نمی‌رسد. The Bad Guys انیمیشن متفاوتی به شمار رفته که از المان‌های کلیشه این مدیوم فاصله گرفته و حال و هوایی بزرگسالانه پیدا کرده و از ارزش تماشایی دو چندان بهره برده است.

۹. فیلم Snatch محصول سال ۲۰۰۰

دومین تجربه کارگردانی گای ریچی آنچنان بی‌نقص و افسانه‌ای جلوه کرده که به راحتی می‌تواند از بابت کیفیت و سطح روایت داستان ساخته‌های سال‌های اخیر او را زیر سوال ببرد.

فیلمی گانگستری و سرقت محور که از روایت جالب توجهی بهره برده و برخلاف باقی آثار این مقاله، دزدی اصلی داستان در همان ابتدا به وقوع می‌پیوندد تا باقی زمان فیلم به شخصیت‌های مختلفی اختصاص پیدا نماید که برای تصاحب اموال سرقت شده به جان یکدیگر افتاده و وقایعی غیرقابل پیش بینی و شوکه‌کننده را رقم می‌زنند. نکته حائز اهمیت Snatch همین جا خودنمایی کرده و گای ریچی موفق شده تا طیف گسترده‌ای از افرادی با نیازهای متفاوت را به تصویر بکشد که برای کسب این ثروت عظیم، حاضر به انجام هر کار غیرممکنی بوده که منجر به خلق سکانس‌های هیجان انگیز و اکشنی شده است.

۸. فیلم Three Kings محصول سال ۱۹۹۹

ترکیب دیوید او. راسل با بازیگرانی نظیر جرج کلونی، مارک والبرگ و آیس کیوب منجر به ساخت فیلم سرقت محور خاصی شده که در بستری از جنگ و ویرانی جریان داشته و Three Kings نام دارد.

این فیلم در بحبوحه جنگ خلیج فارس جریان دارد که ایالات متحده آمریکا و متحدانش حمله همه‌جانبه‌ای را بر علیه عراق صورت داده و منجر به مرگ ده‌ها هزار انسان در خاورمیانه شدند. در گیر و دار پایان یافتن این نبرد، سربازان آمریکایی که از شرایط روتین و تکراری پادگان خود خسته شده و عدم جنگ و درگیری آن‌ها را کلافه کرده، برای ماجراجویی راهی منطقه‌ای جنگی شده و در آنجا نقشه‌ای مرموز را پیدا می‌کنند که ادعا می‌شود آن‌ها را به جنگی بسیار ارزشمند خواهد رساند. سربازانی که وسوسه مال و ثروت آن‌ها را مجبور می‌کند تا در مسیر غیرقابل بازگشتی قدم گذاشته که نه تنها می‌تواند زندگی‌شان را تحت‌الشعاع قرار دهد، بلکه پای دولت مردان آمریکایی و عراقی را نیز به داستان باز می‌کند که شرایط سیاسی خطرناکی را ایجاد می‌نماید. Three Kings اگرچه که روایتی حول محور سرقت گنجی ارزشمند را به عنوان مرکز توجه داستان قرار داده اما در پس زمینه به موضوعاتی نظیر جنگ طلبی آمریکایی‌ها و وضعیت وحشتناک مردم خاورمیانه در حین جنگ و بمباران پرداخته و سیری ناپذیری‌ غربی‌ها را به باد انتقاد گرفته است.

۷. فیلم The Italian Job محصول سال ۱۹۶۹

علی‌رغم آن که بسیاری از شما ممکن است تا با دیدن نام فیلم The Italian Job یاد ساخته سال ۲۰۰۳ میلادی اف. گری گری افتاده باشید اما باید اعلام کنیم که نسخه اصلی فرسنگ‌ها از این بازسازی بهتر و جذاب‌تر عمل کرده و نقش آفرینی متفاوتی از مایکل کین را به معرض نمایش گذاشته است.

یکی از برترین فیلم‌های ساخته شده در تاریخ سینمای بریتانیا با محوریت مردی بسیار باهوش به نام چارلی کروکر که زندگی خود را با دزدی و سرقت گذرانده و در حین یکی از ماموریت‌ها به دام قانون افتاده و دستگیر شده است. پس از آزادی از زندان متوجه می‌شود که یکی از دوستانش گرفتار مافیا شده و چاره‌ای جز به راه انداختن بزرگترین سرقت زندگی‌اش ندارد که می‌تواند تمام پلیس‌های شهر لندن را به جانشان بیندازد. در دوره و زمانه‌ای که فیلم‌های سرقت محور آنچنان باب نشده و از محبوبیتی به مانند امروز برخوردار نبودند، سر و کله The Italian Job پیدا شد و آنچنان انقلابی به راه انداخت که نه تنها پس از گذشت ۵۵ سال ذره‌ای از تازگی و جذابیت آن کاسته نشده (در حدی که نسخه بازسازی شده را نیز پشت سر می‌گذارد)، بلکه منبع الهام ساخت فیلم و سریال‌های متعددی پس از خود شده است.

۶. فیلم Hell or High Water محصول سال ۲۰۱۶

زمانی که تیلور شریدان به عنوان فیلم‌نامه نویس آثاری ارزشمند نظیر Sicario و فرنچایز Yellowstone وارد ژانر سرقت محور می‌شود، باید انتظار داستانی را داشت که هر مخاطبی را در بهت و حیرت فرو ببرد.

انتظاری که به واقعیت بدل گشته و فیلم Hell or High Water با نقش آفرینی زیبا بازیگرانی نظیر بن فاستر، کریس پاین و جف بریجز شاید که خانوادگی‌ترین روایت داستان این مقاله را پدید آورده باشد. روایتی حول محور ۲ برادر که یکی سرکش و غیرقابل کنترل بوده و دیگری باهوش و آرام که از سر ناچار تصمیم می‌گیرند تا برای حفظ اراضی پدری‌شان، دست به سرقت بزرگی بزنند که به مانند همیشه طبق نقشه‌شان پیش نمی‌رود؛ زیرا از یک سو برادر سرکش با هنرنمایی تماشایی بن فاستر رفتارهای خودخوهانه‌ای بروز داده و در سمت دیگر ماجرا سر و کله مامور قانون در شرف بازنشستگی پیدا شده که علی‌رغم سن و سالش اما مرد میدان دیده‌ای بوده و حسابی نقشه سرقت برادران داستان را به چالش می‌کشد. Hell or High Water به شکلی تاثیرگذار رابطه‌ای برادرانه را به تصویر می‌کشد که حتی در بدترین شرایط ممکن نیز حاضر به تنها گذاشتن یکدیگر نبوده و در روایتی درام و غم انگیز تلاش آن‌ها را برای حفظ تنها دارایی و میراثی فراموش شده از خانواده‌شان را به معرض نمایش گذاشته است.

۵. فیلم Baby Driver محصول سال ۲۰۱۷

ادگار رایت یکی از کارگردانان منحصر به فرد سینما محسوب می‌شود که هربار می‌تواند مخاطبین خود را شگفت‌زده نماید؛ حتی اگر با فیلمی سرقت محور طرف باشیم.

فیلم Baby Driver ما را با جوان عجیب و غریبی روبرو می‌کند. جوانی به نام بیبی که اگرچه از مشکل شنوایی رنج می‌برد اما نبوغ خاصی در رانندگی داشته و وظیفه دارد تا گروهی خلافکار را در حین دزدی همراهی نموده و آن‌ها را از مهلکه فراری دهد. حرفه‌ای بودن وی و همچنین ساکت بودنش حین انجام ماموریت سبب شده تا به گزینه‌ای ایده‌آل برای خلافکارها تبدیل شده و این مسئله پای او را به ماموریتی خطیر و مرگبار باز می‌کند که می‌تواند به قیمت جانش برایش تمام شود. Baby Driver به لطف بهره‌گیری از سکانس‌هایی دیوانه‌وار و همچنین به تصویر کشیدن شخصیتی که در عین معصومیت، تسلیم نشده و برای رسیدن به خواسته‌اش حتی یک باند تبهکار حرفه‌ای را نیز به آشوب می‌کشاند، سبب گشته تا با یکی از بهترین فیلم‌های سرقت محور سینما طرف باشیم.

۴. فیلم Inside Man محصول سال ۲۰۰۶

یکی از کلیشه‌های همیشگی آثار سرقت محور به پایان‌بندی‌شان مربوط می‌شود که دزدان و خلافکارها شکست خورده و به دام پلیس می‌افتند. رویکردی که فیلم افسانه‌ای ولی نادیده گرفته شده اسپایک لی یعنی Inside Man تمام و کمال آن را متحول کرده است.

یکی از بهترین فیلم‌های ساخته شده با محوریت سرقت از بانک ما را با گروهی دزد بسیار حرفه‌ای و ماهر مواجه می‌کند که در قامت کارگران ساختمانی به یک بانک در شهر نیویورک دستبرد زده و عملاً این مکان را به عنوان قلمرو خود تعیین کرده تا به لطف گروگان‌های پرتعداد خواسته‌های خود را عملی نمایند. غیرقابل پیش بینی بودن اعمال این گروه سبب می‌شود تا پلیس به هر دری که می‌زند تا بن‌بست مواجه شده و تحت هیچ شرایطی موفق به دستگیری اعضای آن نشود تا یکی از غیرمنتظره‌ترین پایان‌بندی‌های این ژانر را شاهد باشیم. Inside Man با نقش آفرینی بازیگرانی همچون دنزل واشینگتن، جودی فاستر، کلایو اوون و ویلم دفو یک گوهر ارزشمند محسوب می‌شود که شما را با جزئیاتی باورنکردنی از سرقت بانک مواجه کرده و گروهی را در مقابل دیدگانتان قرار می‌دهد که در عین شرارت، نمی‌توانید دوستشان نداشته باشید.

۳. فیلم The Town محصول سال ۲۰۱۰

اقتباس از رمان دزدان نوشته چاک هوگان مسبب خلق فیلمی تحت عنوان The Town شده که از نظر بسیاری از سینماگران، بهترین تجربه کارگردانی بن افلک محسوب شده است.

اثری که به طرزی قابل ستایش تمامی مهارت‌های او از کارگردانی و نویسندگی گرفته تا نقش آفرینی در مقال دوربین را به معرض نمایش گذاشته و ما را با گروهی سارق روبرو می‌کند که توسط مردی بسیار باهوش به نام داگ رهبری شده و دست به دزدی‌های پرسر و صدایی در سطح شهر می‌نند که پای پلیس را به ماجرا باز می‌کند. گروهی که همیشه به سرعت و دقتشان معروف بوده‌اند، در حین انجام آخرین دزدی از بانک با وقایعی غیرمنتظره روبرو شده که تمام نقشه‌ها و برنامه‌هایشان را خراب کرده و مجبور به درگیری خونینی با نیروهای پلیس می‌شوند. The Town به زیبایی هر چه تمام شخصیت‌هایی را به معرض نمایش گذاشته که چاره‌ای جز قدم گذاشتن در مسیر تبهکاری و سرقت نداشته و در این مسیر با وقایعی درام و اکشن روبرو می‌شوند که زندگی‌شان را متحول می‌نماید.

۲. فیلم Ocean’s Eleven محصول سال ۲۰۰۱

در میزان جذابیت Ocean’s Eleven تنها می‌توان همین را گفت که در اوایل دهه ۲۰۰۰ میزبان گردهمایی برخی از برترین و محبوب‌ترین بازیگران هالیوود نظیر جرج کلونی، برد پیت و جولیا رابرتس در روایتی سراسر هیجان و کمدی بوده و یک رویداد سینمایی بزرگ را رقم زده است.

فیلمی تکرار نشدنی و بسیار سرگرم‌کننده حول محور دنیل اوشن که پس از آزادی از زندان و در شرایطی که زندگی خود را نابود شده می‌بیند، تصمیم می‌گیرد تا به همراه صمیمی‌ترین دوستش گروهی را گرد یکدیگر جمع کرده تا بزرگترین سرقتی که لاس وگاس تاکنون به خود دیده را رقم بزنند؛ آن هم از مردی که زندگی این مرد را به فروپاشی دچار کرده و در عین حال معشوقه وی را نیز به کنترل خود در آورده است. در حالی که بازسازی The Italian Job در مقابل فیلم اصلی هیچ حرفی برای گفتن ندارد اما خوشبختانه استیون سودربرگ با Ocean’s Eleven موفق گشته تا یکی از بهترین بازسازی‌های تاریخ سینما را با هیجانی دو چندان پدید آورد که در عین حفظ میراث محصول سال ۱۹۶۰، المان‌های جدید و تازه‌ای را نیز به فیلم تزریق کرده که مسبب خلق ۳گانه‌ای تماشایی شده است.

۱. فیلم Dog Day Afternoon محصول سال ۱۹۷۵

و در نهایت نوبت به یکی بهترین فیلم این مقاله یعنی Dog Day Afternoon می‌رسد که جلوه متفاوتی از قدرت بازیگری هنرمند اسطوره‌ای سینما یعنی آل پاچینو را در روایتی درام به معرض نمایش گذاشته است.

فیلمی الهام گرفته از یک رویداد واقعی حول محور مردی به نام سانی که برای حل مشکل مالی که او و دوستش را گرفتار کرده، چاره‌ای نمی‌بیند جز این که دست به اسلحه شده و سرقت از بانک را عملی نماید؛ سرقتی که او به هیچ عنوان از لحاظ روحی و روانی آمادگی انجام آن را نداشته و به همین سبب نیز خیلی زود اوضاع از کنترل وی خارج شده و به چنان آشوبی کشیده می‌شود که شهر نیویورک را تمام و کمال به خود درگیر می‌کند. برخلاف تمام فیلم‌های سرقت محور که تمرکز داستان بر پایه ماموریت و دزدی بنا نهاده شده، Dog Day Afternoon توجه خود را به قهرمانی معطوف کرده که صرفاً آدم بد و تبهکاری نبوده و از سر ناچار و بدبختی به چنین عملی تن می‌دهد که به خودی خود شرایط اجتماعی قشر فقیر جامعه را مورد انتقاد قرار داده و آل پاچینو آنچنان استادانه نقش آفرینی کرده که نامزدی اسکار را برایش به همراه داشته است. ساخته فراموش نشدنی سیدنی لومت به حدی انقلابی و پرسر و صدا ظاهر شده که حتی سینمای ایران نیز از آن الهام گرفت تا ابراهیم حاتمی‌کیا کارگردانی فیلم آژانس شیشه‌ای را بر عهده بگیرد.

منبع: گیمفا