نگاهی به فیلم The Book of Clarence

فیلم The Book of Clarence اثری در ژانر درام، کمدی. و ماجراجویی می‌باشد و در دوره مسیح روایت می‌شود. با نقد فیلم The Book of Clarence همراه ما باشید.

The Book of Clarence فیلمی است با تم تاریخی و قصه‌ای را در حال و هوا و دوران ظهور عیسی مسیح و شرایط آن دوره بیان می‌کند. البته که در روایت به سبک و دیدگاه خود عمل کرده و تغییراتی نیز دارد. همچنین فیلم تم و پوسته‌ای کمدی نیز در درون خود دارد که در جهت سرگرمی بیشتر به اثر اضافه شده است. نام ستارگانی مثل بندیکت کامبربچ و یا جیمز مک آووی نیز در لیست بازیگران این فیلم به چشم می‌خورد، گرچه که حضور کوتاهی در این اثر دارند.

The Book of Clarence یا کتاب کلارنس قصه شخصی به نام کلارنس را روایت می‌کند که در زمان ظهور عیسی مسیح زندگی می‌کند. کلارنس همراه با دوست همیشگی خود الیاس از راه‌های خلاف و خارج از عرف گذران زندگی می‌کند و مادری دارد که برای بهبود وضعیت زندگی او تلاش می‌کند. کلارنس که در سطح شهر خود به عنوان فردی دغل‌باز، حقه‌باز و بعضا پست و سطح پایین شناخته می‌شود، اعتقادی به خدا و عیسی مسیح ندارد و از طرف دیگر برادر دوقلوی او یعنی توماس از حواریون عیسی مسیح می‌باشد. کلارنس می‌خواهد به دیگران ثابت کند که انسان بدردنخوری نیست و در راه اثبات این ادعا زندگی و اعتقاداتش بدون آنکه به آن آگاهی داشته باشد، تغییر می‌کند.

جدای از حواشی موجود درباره جریان استفاده از رنگین پوستان در سینما و پیشروی با سرعت این قضیه و استفاده از آن در چنین اثری، سعی داریم تا تنها به وجوه دیگر این اثر بپردازیم و از گفتن و زدن حرف‌هایی که احتمالا همگی از گفتن و یا شنیدن و پرداختن به آن خسته شده‌ایم، خودداری خواهیم کرد.

فیلم با صحنه‌ای از یک مسابقه اسب‌دوانی آغاز می‌شود که یک سر آن کلارنس و دوستش الیاس و در سمت دیگر آن دختری به نام مریم قرار دارد. کلارنس این اسب و کالسکه را از شخصی به نام جددای قرض کرده است و حال پس از باخت در مسابقه بدهی سنگینی به او دارد. در واقع کلارنس به دنبال پرداخت بدهی خود به جددای از هر راه ممکن است. فیلم بنا است تا با روایت خود کلارنس بی‌اعتقاد به خدا که می‌گوید دانایی و علم مهم‌تر از اعتقاد است و او می‌داند خدا وجود ندارد را به سمت باور به خدا پیش ببرد. این پروسه حال با دوز و کلک‌های کلارنس برای فرار از بدهی جددای آمیخته می‌شود تا او به طور ناخواسته در مسیری قرار گیرد تا وجود خدا و عیسی مسیح بر او اثبات شود.

فیلم در برخی موارد موفق است، به طور مثال بازی بازیگران مخصوصا بازیگر اصلی خوب و قابل قبول است و همچنین در فیلمنامه نیز او در نهایت از طریق اعتقاد خود به وجود خدا می‌رسد و بر اثر حرف‌ها و شعارهای دیگران به این اعتقاد نمی‌رسد. اما از طرفی این پروسه کم جان و بی‌رمق است که این موضوع با ریتم کند فیلم نیز تلفیق می‌شود.

از طرف دیگر شخصیت‌پردازی اثر نیز دارای چند وجه و عمق نبوده و با شخصیت‌پردازی تک بعدی روبرو هستیم که برای روایت قصه تحول یک انسان کافی نیست. در طول روند اتفاقاتی که به کلارنس می‌گذرد برخی از وقایع به صورت اتفاقی و اجباری فقط برای اقتضای قصه رخ می‌دهند. برای مثال هیچگونه رابطه‌ای بین کلارنس و جددای که با یکدیگر در کشمکش هستند ساخته نمی‌شود که منجر به دفاع کردن جددای از کلارنس در مقابل رومی‌ها باشد. وقتی چنین رابطه‌ای در درام اثر در نمی‌آید و ناگهان از آسمان ظاهر می‌شود، اثر را به سمت شعار پیش می‌برد که دقیقا همین اتفاق نیز در The Book of Clarence رخ می‌دهد. یا در مثالی دیگر کلارنس در نبردی جنگجوی قدرتمندی به اسم بارباراس را شکست می‌دهد بدون آنکه پیشینه خاصی از او در این زمینه دیده باشیم.

در سمت دیگر دوستی بین کلارنس و الیاس نیز تک بعدی بوده و در سطح می‌ماند و برادری بین او و توماس و همچنین هیچگونه ارتباط مادر و فرزندی بین او و مادرش که از نکات پر رنگ و مهم قصه در کشمکش او و برادرش می‌باشد نیز، وجود ندارد. یکی دیگر از روابطی که در فیلم بسیار اساسی است و پیش برنده درام می‌باشد، عشق بین کلارنس و وارینیا خواهر کوچک جددای می‌باشد. این عشق نیز در فیلم شکل نمی‌گیرد و به همان شکل دکور باقی می‌ماند و حتی در لحظاتی که جددای با تعقیب خواهرش به کلارنس می‌رسد، به سمت هندی شدن و سانتیمانتال نیز پیش می‌رود. فیلم تنها کمی در ساخت شخصیت بارباراس و ارتباط و با کلارنس موفق عمل می‌کند. در نتیجه تمام این روابط و کشمکش‌ها در حد دکور باقی می‌مانند، دکوری که به گونه‌ای چیده شده تا در نهایت منجر به تکامل کلارنس و تغییر اعتقاد او شوند.

فیلم در دوربین و میزانسن نیز موفق به انتقال حس بین افراد نیست و در انتخاب اندازه‌نماها نیز به خصوص در نیمه اول فیلم، کمی گیج می‌زند. در بخش کمدی اما فیلم عملکرد قابل قبولی دارد، شوخی‌های موجود همه دارای حد بوده و به سمت لودگی نیز نمی‌روند اما هیچگاه از شما خنده نیز نمی‌گیرند. رگه کمدی موجود در فیلم به شکلی بسیار کمرنگ در بطن متن وجود داشته و نهایتا شما را گهگاهی به لبخندی کوتاه وادار می‌کنند. بخش دیگر ژانر فیلم که به ماجراجویی بازمی‌گردد، چندان حس و حال ماجراجویی ندارد. فیلم با وجود زمان دو ساعته خود چندان پر اتفاق نیست. در واقع فیلم ریتم کندی داشته و همان اتفاقات موجود در آن به شکلی کش آمده به تصویر کشیده می‌شوند وگرنه چندان با لحظات پر چالش و متنوع و گوناگونی طرف نیستیم که حس ماجراجویانه مخاطب را ارضا کنند.

در پایان باید گفت که فیلم The Book of Clarence اثری از همه نظر متوسط است. فیلمی که قرار است تا روایت تغییر اعتقاد یک شخص را در دوره زمانی ظهور عیسی مسیح روایت کند و در برخی از موارد شکل روایت خود موفق است. اما جدای از روش پیشبرد روایت و قصه، فیلمنامه The Book of Clarence پر از سوراخ‌های شخصیت‌پردازی، عدم توان در ساخت رابطه و نبود منطق روایی است. قصه سر و ته دارد اما در میانه بسیار تک بعدی و نحیف است و بالا و پایین‌های مورد نیاز برای درگیری مخاطب با کاراکتر، به خصوص کاراکترهای فرعی را ندارد. فیلم از نظر ریتم نیز کمی کند است تا سرگرم‌کننده بودن آن نیز زیر سوال برود. اما اگر از دسته تماشاگران با حوصله هستید، شاید این مورد آنچنان شما را آزار ندهد.