نقد و بررسی انیمیشن The Tiger’s Apprentice

انیمیشن The Tiger’s Apprentice اوایل سال ۲۰۲۴ از سرویس استریم پارامونت پلاس پخش شد و بخاطر شیوع ویروس کرونا چندین بار تاخیر خورد و نتوانست در سینما اکران شود. با این حال آیا این انیمیشن توانسته تا در حد و اندازه‌ی یک اثر استاندارد باشد؟ پس با ادامه این بررسی همراه باشید.

انیمیشن The Tiger’s Apprentice اقتباسی از کتابی با همین نام است که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد و سرگذشت پسرجوانی به اسم تام را دنبال می‌کند که شاگرد آقای هو (ببر) می‌شود تا از ققنوس باستانی در برابر نیروهای اهریمنی محافظت کند.

شاید بهتر باشد قبل از اینکه درباره این انیمیشن حرف بزنیم، نگاه کوتاهی به افسانه‌های محلی چینی بیندازیم تا درک بهتری از فرهنگ آنها داشته باشیم. تقویم چینی براساس سه باور مردم این سرزمین تشکیل شده است: یین و یانگ، ۵ عنصر اصلی طبیعت و دوازده حیوان زودیاک. در چین باستان امپراطور جید تصمیم گرفت تا سال‌ها را به ترتیب حیواناتی که زودتر به او می‌رسند نام‌گذاری کند و حیوانات برای رسیدن به او باید رودخانه بزرگی را طی می‌کردند. اول از همه موش و گاو نر پیش امپراطور جید رسیدند. پس از آنها به ترتیب ببر، خرگوش، اژدها، مار، اسب، بز، میمون، خروس، سگ و خوک خودشان را رساندند و به این ترتیب چرخه زودیاک نام‌گذاری شد.

همچنین بهتر است با نو کوآ (Nu Kua) آشنا شویم؛ نو کوآ از بهشت به زمین آمد و شیفته‌ی زیبایی زمین شد، اما جز خودش کس دیگری نبود تا از این زیبایی لذت ببرد. پس برای همین از گِلی زرد رنگ، زنان و مردان را شکل داد و نفس الهی خود را در آن‌ها دمید تا زنده شوند. اشراف از گِل‌های قالب گرفته شده و رعیت از باقی‌مانده آن‌ها به وجود آمدند و اینگونه نسل بشر خلق شد.

حالا به خود انیمیشن برگردیم و درباره آن صحبت کنیم؛ در ابتدا مادربزرگ تام و تام نوزاد را می‌بینیم که در ماشین هستند که ناگهان چند یاگوئی (در زبان چینی به معنی هیولا یا موجود ناشناخته) به آنها حمله می‌کنند و مادربزرگ تام با کمک دوازده حیوان زودیاک آن‌ها را شکست می‌دهد. در ادامه با شرور داستان، لو (با بازی میشل یو)، مواجه می‌شوند اما در اینجا صحنه کات می‌خورد و به سانفرانسیسکو در ۱۵ سال بعد می‌رویم و نتیجه مبارزه را مشاهده نمی‌کنیم. حالا تام نوجوان را می‌بینیم که در جریان یک دعوای دبیرستانی متوجه قدرت‌های جادویی خودش می‌شود. در ادامه به پیش مادربزرگش می‌رود و مادربزرگش سعی می‌کند تا از تاریخچه خاندانش و وظیفه‌شان برای محافظت از ققنوس بگوید. در همین حین تام برای اولین بار با هو (ببر) که یکی از دوازده زودیاک است آشنا می‌شود که می‌گوید تمام عمر تحت حفاظت او بوده. سپس اتفاقی می‌افتد که زندگی تام را برای همیشه تغییر می‌دهد.

یکی از اشکالات اساسی انیمیشن را می‌توان در همان ده دقیقه اول متوجه شد؛ اتفاقات و روایت سریع و پشت سرهم اتفاق می‌افتند. نه به مخاطب و نه به شخصیت‌ها مجالی برای پردازش و هضم اتفاقات داستان نمی‌دهد، انگار که نویسنده اتفاقات مهم و صحنه‌های اکشن را به هم وصل کرده و تنها چند صحنه کوتاه را نگه داشته تا حداقل مخاطب بتواند مقداری با شخصیت ارتباط برقرار کند. در همان ابتدا تام تنها در چند دقیقه متوجه قدرت‌های جادویی‌ و رسالت خاندانش می‌شود و درنهایت با غمی که بردوشش دارد حالا باید از ققنوس هم محافظت بکند. همه این اتفاقات به سرعت و متوالی رخ می‌دهند و بدون آنکه ریتم آرام بگیرد و کمی زمان دهد تا این تغییرات را در شخصیت مشاهده کنیم، به سراغ سکانس‌ها و اتفاقات بعدی می‌رود. همچنین باید اشاره کرد که انیمیشن در همان ابتدا خیلی زود وارد بطن اصلی داستان می‌شود و در نتیجه فرصت کمی پیدا می‌کنیم تا با دنیا و شخصیت‌های انیمیشن آشنا شویم. این عجله وسردرگمی را می‌توان تا انتهای انیمیشن حس کرد که بی‌شک به رکن‌های روایی آسیب خواهد زد و با اینکه شاهد پایان‌بندی نسبتا خوبی هستیم، از ارتباط گرفتن با آن عاجز هستیم چرا که اصلا از ابتدا آشنایی و ارتباطی میان مخاطب و انیمیشن صورت نگرفت.

انیمیشن چهار شخصیت کلیدی دارد که باید به آنها توجه کرد: تام، مادربزرگ تام، آقای هو یا ببر زودیاک و شرور داستان، لو. اگر بخواهیم الگوی سفر قهرمان (Hero’s Journey) را در نظر بگیریم، اتفاقی که برای مادربزرگ تام افتاد، انگیزه‌ی او برای پیشرفت است و آقای هو هم به عنوان استاد او را برای مواجه شدن با شرور داستان آماده می‌کند. متاسفانه عجله در روایت باعث شده تا شخصیت‌پردازی‌های خوبی را شاهد نباشیم و به همین سبب ارتباط چندانی هم میان شخصیت‌ها ایجاد نشود که انگیزه‌های شخصیت‌ها را توجیه کند. همچنین شاهد شخصیت‌های سطحی‌ای هستیم که آنقدری برایمان اهمیت پیدا نمی‌کنند که بخواهیم آن‌ها را بشناسیم. هرچند درباره تام و آقای هو این مسئله کمی بهتر است و داستان روی ارتباط این دو نفر بیشتر کار کرده البته همچنان در بخش‌هایی از داستان سطحی جلو می‌رود. جدای این دو شخصیت، ما لو که شرور اصلی است را به جز صحنه‌های درگیری و زمانی که برای تهدید کردن سر و کله‌اش پیدا می‌شود نمی‌بینیم و به اندازه کافی متوجه انگیزه‌هایش برای بدست آوردن ققنوس نمی‌شویم.

به جز شخصیت‌های گفته شده شخصیت‌های دیگری همچون باقی حیوانات زودیاک هستند که توانسته‌اند بامزه باشند و از سکانس‌‌هایی که در آن حضور دارند لذت برد و به شوخی‌هایشان خندید. از دیگر شخصیت‌ها می‌توان به رَو (Rav)، دوست تام، اشاره کرد که حضورش واقعا اضافی است و نه چیزی به داستان اضافه می‌کند و نه بامزه است. حتی اینکه او دخترخوانده‌ی لو است قرار بوده که ما را غافلگیر بکند اما تنها اطلاعات اضافه‌ای است که بود و نبودش فرقی ندارد.

انیمیشن قصد دارد تا پیام مهربانی، وفاداری و دوستی را منتقل کند و اهمیت آن در زندگی حال حاضر را نشان دهد و خشونت را نهی کند. متاسفانه انیمیشن در این امر هم ناتوان است و به جز در چهار یا پنج سکانس نمی‌توان این پیام را که با دیالوگ‌های سطحی به شکلی شعاری بیان می‌شود، حس کرد. علت را می‌توان در آن دید که این مسائل برای شخصیت تبدیل به دغدغه‌‌ی درونی نشده بودند. مادربزرگ تام در اوایل داستان از اهمیت قدرت درون می‌گوید، در آخر داستان می‌بینیم که تام خودش را کنترل می‌کند و به قدرت درونش رو می‌آورد. فقط در این دو صحنه می‌بینیم که این مسئله اهمیت پیدا ‌کند و در شخصیت پرورش پیدا کند.

همچنین باید گفت که انیمیشن به لحاظ گرافیکی در بعضی سکانس‌ها جزئیات ندارند و عمق زیادی به محیط نمی‌دهند. البته سکانس‌هایی هستند که با جزئیات کار شده‌اند و شکل زیبایی به انیمیشن داده‌اند. طراحی چهره‌ها نیز تعریف چندانی ندارند و بسیار ساده به نظر می‌رسند و انگار که اپیزودی از یک انیمیشن سریالی تلویزیونی را تماشا می‌کنید. به طور کلی گرافیک این انیمیشن بیشتر ما را یاد انیمیشن‌های حدود ده سال گذشته می‌اندازد و خب باید بودجه محدود و مشکلات متعدد ساخت آن را هم در نظر گرفت.

انیمیشن The Tiger’s Apprentice با اینکه یک اثر اقتباسی است و پتانسیل خوبی برای تبدیل به اثری قابل قبول برای انتقال فرهنگ عامه تمدن چین داشت، با توجه به ضعف‌های متعدد در روایت، آنطور که باید و شاید نتوانست موفق ظاهر شود و تبدیل به اثری فراموش شدنی شده است. با اینحال اگر قصد تماشای اثر چندان جدی‌ای ندارید و زمان کمی برای تماشا کردن دارید، انیمیشن The Tiger’s Apprentice می‌تواند مناسب باشد. هرچند که پس از اتمام آن، قرار است بزودی فراموشش کنید.